Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 866/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2018-03-28

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Goździewicz

Protokolant: st. sekr. sąd. Blandyna Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko A. N.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 297.025,76 zł (dwieście dziewięćdziesiąt siedem tysięcy dwadzieścia pięć złotych siedemdziesiąt sześć groszy).

2.  Zasądzoną w punkcie 1 kwotę rozkłada na raty:

a) pierwszą w wysokości 28.000 zł (dwadzieścia osiem tysięcy złotych) płatną do ostatniego dnia miesiąca, w którym uprawomocni się niniejszy wyrok wraz z ustawowymi odsetki za opóźnienie od dnia następnego po wskazanym terminie zapłaty;

b) 133 równych miesięcznych ratach w wysokości po 2.000 zł (dwa tysiące) każda płatne do ostatniego dnia każdego kolejnego miesiąca począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uprawomocni się niniejszy wyrok wraz z ustawowymi odsetki za opóźnienie od dnia następnego po wskazanym terminie zapłaty poszczególnych rat;

c) ostatniej racie w wysokości 3.025,76 zł (trzy tysiące dwadzieścia pięć złotych 76/100) płatnej do końca miesiąca przypadającego po ostatnim miesiącu, w którym płatne są raty określone w punkcie 3b) wraz z ustawowymi odsetki za opóźnienie od dnia następnego po wskazanym terminie zapłaty,

zastrzegając, że brak terminowej spłaty dwóch rat powoduje natychmiastową wymagalność całej pozostałej do zapłaty kwoty.

3.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

4.  Kosztami postępowania obciąża pozwaną i z tego tytułu zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 13.020,96 zł.

SSO Anna Goździewicz

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. N. kwoty 255.984,43 zł wraz z dalszymi odsetkami od kwoty 240.670,13 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP począwszy od 10.08.2016r. do dnia zapłaty, dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2.628,76 zł od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 12.670,54 zł od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (pozew oraz pismo k. 13).

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że dnia 15 lipca 2011 r. zawarł z pozwaną umowę kredytu hipotecznego. Kredytobiorczyni nie wywiązała się z ciążącego na niej zobowiązania terminowego dokonywania spłat, w związku z czym powód pismem z dnia 9 listopada 2015 r. wypowiedział umowę. Mimo postawienia w stan wymagalności całej kwoty kredytu pozwana nie zwróciła jej.

Powód wyjaśnił, że na dochodzoną kwotę składają się: kapitał - 240.670,13 zł, odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 3,64% od dnia 7 listopada 2015 r. do dnia 8 stycznia 2016 r. - 2628,76 zł, odsetki za opóźnienie w wysokości 10% od dnia 1 marca 2016 r. do dnia 9 sierpnia 2016 r. - 12670,54 zł oraz opłaty i prowizje - 15 zł (pozew - k. 2-7).

Dnia 24 marca 2017 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (k. 97). We wniesionym w ustawowym terminie sprzeciwie (k. 104-105) pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Nie kwestionowała ona przy tym, że zawarła umowę z powodem oraz że nie spłacała jej terminowo. Wskazała jednak, że podjęła próbę ugodowego rozwiązania sporu zwracając się do powoda z propozycją zawarcia ugody. Zaproponowane przez niego nowe warunki spłaty nie były jednak realne do wykonania. Pozwana podniosła również zarzut przedwczesnego wniesienia powództwa, bowiem powód nie pouczył jej przed procesem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

W piśmie z dnia 3 lipca 2017 r. (k. 119-120) powód, odnosząc się do twierdzeń powódki, wskazał, że art. 75c ustawy - Prawo bankowe, nakładający na banki obowiązek informowania o możliwości rozłożenia zadłużenia na raty, wszedł w życie 27 listopada 2015 r. i nie miał zastosowania do przedmiotowej umowy, bowiem została ona skutecznie wypowiedziana przed tą datą. Powód wskazał przy tym również, że umowa była trzykrotnie aneksowana w celu ułatwienia pozwanej spłaty. Nie można zatem uznać jego zdaniem, by nie przejawiał woli polubownego zakończenia sporu.

W toku procesu pozwana podtrzymała swoje stanowisko, w szczególności nie kwestionowała wysokości roszczenia i skuteczności wypowiedzenia umowy. W piśmie z dnia 7 listopada 2017 r. (k. 139-140) zawarła natomiast wniosek o rozłożenie świadczenia na raty. Powód wniósł o oddalenie tego wniosku (pismo z 20 grudnia 2017 r. - k. 160-160v) wskazując, że nie istnieją żadne szczególne okoliczności przemawiające za jego uwzględnieniem. Dodatkowo zauważył, że istniejące zabezpieczenie hipoteczne nie gwarantuje pokrycia całego zadłużenia.

Sąd ustalił, co następuje.

Dnia 15 lipca 2011 r. powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W., jako kredytodawca, zawarł z pozwaną A. N. umowę kredytu hipotecznego nr (...) H. (...)/ (...) na kwotę 234.913,32 zł. Kredyt był oprocentowany w sposób zmienny stawką stanowiącą sumę marży kredytowej (1,99%) i stawki referencyjnej 3M WIBOR dla złotego polskiego. Kwota kredytu miała być spłacana wraz z odsetkami w 576 równych, miesięcznych ratach. Spłata kredytu została zabezpieczona hipoteką do kwoty 399.352,64 zł ustanowioną na nieruchomości pozwanej położonej w R., przy ulicy (...).

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, między innymi, w przypadku nieterminowego regulowania przez kredytobiorcę zobowiązań, w szczególności gdy zalega w całości lub w części z zapłatą dwóch rat kredytu i pomimo wezwania nie spłaci zaległości w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Od przeterminowanego zadłużenia powód mógł pobierać odsetki za opóźnienie w wysokości 10%.

Umowa była aneksowana dnia 15 lipca 2011 r. Sporządzone wówczas trzy aneksy dotyczyły skonkretyzowania nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie hipoteczne i udzielenia pozwanej trzymiesięcznej karencji w spłacie raty odsetkowej i części raty kapitałowej.

Okoliczności bezsporne, a nadto dowody: umowa kredytu (k. 33-38), regulamin kredytowania (k. 39-44), aneksy (k. 45-54).

Pozwana popadła w problemy finansowe i w związku z tym nieterminowo spłacała kredyt wobec czego pismem z dnia 17 września 2015 r. wezwano ją do spłaty zaległości w terminie 7 dni. Pozwana nie uczyniła zadość temu wezwaniu wobec czego pismem z dnia 9 listopada 2015 r. powód wypowiedział umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

Pisma te zostały wysłane na adres pozwanej wskazany w umowie - (...), P., przy czym nie zostały przez nią odebrane i po podwójnym awizowaniu zwrócono je powodowi.

Okoliczności bezsporne, a nadto dowody: wezwanie do zapłaty (k. 121-125), wypowiedzenie (k. 54-61), zeznania powódki (k. 175).

Na dzień 9 sierpnia 2016 r. zadłużenie wynikające z powyższej umowy wynosiło 255.984,43 zł, na którą to kwotę składały się:

-

kapitał - 240.670,13 zł,

-

odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 3,64% od dnia 7 listopada 2015 r. do dnia 8 stycznia 2016 r. - 2628,76 zł,

-

odsetki za opóźnienie w wysokości 10% od dnia 1 marca 2016 r. do dnia 9 sierpnia 2016 r. - 12670,54 zł,

-

opłaty i prowizje - 15 zł.

Okoliczności bezsporne, a nadto dowody: wyciąg z ksiąg banku (k. 14), zestawienie zaległości, historia rachunku (k. 66-89), zeznania powódki (k. 175).

Pozwana przed procesem, w piśmie z dnia 1 czerwca 2016 r. zwracała się do powoda z propozycją zawarcia ugody i rozłożenia zaległości na raty. Pozwany w odpowiedzi wskazał, że zawarcie ugody będzie możliwe po wpłaceniu przez nią jednorazowo kwoty 25.000 zł. Takiej możliwości pozwana wówczas nie miała wobec czego do zawarcia ugody nie doszło.

Już w trakcie niniejszego procesu pozwana ponownie zwróciła się do powoda z prośbą o rozważenie zawarcia ugody jednocześnie wskazując, że zgromadziła kwotę 25.000 zł i jest gotowa wpłacić ją jednorazowo na rzecz Banku. Ostatecznie do zawarcia ugody nie doszło bowiem wpłaty powyższej kwoty powód domagał się przed formalnym zawarciem ugody. Pozwana obawiała się natomiast, że pomimo wpłaty powód ostatecznie odmówi zawarcia ugody.

Dowód: korespondencja między stronami (k. 108-112, 141), zeznania powódki (k. 175-176).

Pozwana ma 38 lat. Jest urzędnikiem i zarabia ok. 4500-6000 zł netto miesięcznie. Podjęła się również dodatkowej pracy jako pomoc kuchenna - przynosi jej to dochód w kwocie ok. 1200-1500 zł miesięcznie. Nieruchomość, na którą zaciągnęła powyższy kredyt, jest wynajmowana- z tego tytułu pozwana uzyskuje dochód w kwocie 1400 zł. Zobowiązania związane z tą nieruchomością ponoszą jej najemcy. Pozwana mieszka wraz ze swoim partnerem w jego mieszkaniu i w związku z tym przekazuje mu miesięcznie ok. 300 zł. Na swoje bieżące utrzymanie wydaje ok. 800-900 zł. Nie ma nikogo na utrzymaniu. Oprócz przedmiotowego kredytu nie ma innych zobowiązań. Posiada oszczędności w kwocie 28.000 zł, które może wpłacić powodowi.

Dowód: zeznania powódki (k. 175-176).

Powyższy stan faktyczny w istocie nie był między stronami sporny i został potwierdzony złożonymi do akt dokumentami oraz zeznaniami powódki, które to dowody nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodność.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W toku niniejszego postępowania powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanej A. N. kwoty 255.984,43 zł tytułem spłaty zaciągniętego przez nią kredytu.

Podstawę prawną żądania stanowi z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz U. z 2012, poz. 1376) zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Zgodnie zaś z art. 75 ust. 1 ww. ustawy w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. Analogiczne postanowienia zawierała zawarta między stronami umowa.

W niniejszej sprawie okoliczności zawarcia umowy i jej wykonywania nie były sporne. W szczególności pozwana potwierdziła, że nie spłacała terminowo zaciągniętego zobowiązania, wobec czego zaistniały przesłanki do wypowiedzenia i postawienia całej kwoty zaległości w stan wymagalności. Pozwana nie kwestionowała również skuteczności wypowiedzenia i wysokości dochodzonej kwoty. Sąd zaznacza przy tym, że kwota ta została przez powoda należycie wykazana załączonymi do akt sprawy dokumentami, a podstawą naliczenia odsetek i opłat oraz ich wysokość są postanowienia przedłożonej umowy i regulaminu kredytowania.

Niezasadny był natomiast zarzut powódki dotyczący braku pouczenia jej przez powoda o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Powód słusznie zauważył, że przepis nakładający ten obowiązek na banki (art. 75c ustawy - Prawo bankowe) wszedł w życie dnia 27 listopada 2015 r. wobec czego nie mógł mieć zastosowania w sprawie. Wypowiedzenie umowy nastąpiło bowiem dnia 9 listopada 2015 r., i wówczas jeszcze na powodzie nie spoczywał obowiązek wynikający z przyjętej nowelizacji. Nie można zatem uznać, by powód nie dopełnił obowiązków informacyjnych wobec powódki.

W toku postępowania pozwana zgłosiła wniosek o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Żądanie takie znajduje oparcie w art. 320 K.p.c. zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie.

W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że celem tego przepisu jest umożliwienie realizacji wyroku bez potrzeby przeprowadzenia egzekucji. Zastosowanie moratorium sędziowskiego może mieć miejsce jedynie w wypadkach "szczególnie uzasadnionych", tzn. wyjątkowych. Należy przyjąć, że owe "szczególne okoliczności" zachodzą wówczas, kiedy natychmiastowe wykonanie wyroku byłoby rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Na przykład, jeżeli ze względu na stan majątkowy, zdrowotny, rodzinny i in. niezwłoczne spełnienie świadczenia lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe, bardzo utrudnione lub narażałoby pozwanego albo jego bliskich na niepowetowaną szkodę.

Należy mieć przy tym na względzie, że pojęcia sytuacji szczególnych nie można interpretować wyłącznie jako sytuacji skrajnych, związanych z nadzwyczaj trudnym położeniem dłużnika, np. spowodowanych chorobą. Zazwyczaj w takich bowiem sytuacjach zobowiązany nie ma on bowiem wystarczających środków by spłacać zadłużenie w częściach lub też możliwe do zaakceptowania przez dłużnika raty są tak niskie, że w żaden sposób nie stanowią realnego zabezpieczenia wierzyciela. W takich sytuacjach sąd zmuszony jest oddalać wniosek o rozłożenia świadczenia na raty. Gdyby zatem możliwość zastosowania art. 320 k.p.c. ograniczyć wyłącznie do sytuacji ekstremalnych to przepis tren pozostawałby przepisem martwym. Sytuacje szczególne to zatem takie, w których sytuacja dłużnika jest trudna na tyle, że wyłącza możliwość spełnienia świadczenie, z drugiej zaś strony na tyle dobra by dłużnik był w stanie realnie płacić raty w wysokości zadawalającej wierzyciela.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie zachodzą tak rozumiane szczególne okoliczności uzasadniające rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Powódka nie kwestionuje swojego zobowiązania i wyraża wolę dobrowolnego wykonania go. Ta jej wola poparta jest przy tym konkretnymi działaniami. Oprócz zatrudnienia jako urzędnik podejmuje się ona również pracy jako pomoc kuchenna, przy czym czyni to właśnie w celu uzyskania środków do spłaty kredytu. Na ten również cel przeznacza dochody płynące z wynajmu mieszkania. Jej koszty utrzymania są natomiast stosunkowo niewielkie, bo wynoszą ok. 1000 zł. Dzięki zatem swoim staraniom zgromadziła ona dotychczas kwotę ok. 28.000 zł i w dalszym ciągu jest w stanie spłacać kredyt miesięcznie kwotą co najmniej 2000 zł. Równocześnie sytuacja majątkowa pozwanej nie pozwala jej na jednorazowe spełnienie należnego świadczenia. Należy również pamiętać, że bezsporne między stronami było to, że egzekucja z nieruchomości zabezpieczającej kredyt nie daje obecnie gwarancji pokrycia zadłużenia w całości. Także ta okoliczność przemawiała za tym, by rozłożyć dochodzone roszczenia na raty i w ten sposób umożliwić dłużnikowi spełnienie zobowiązania.

Nie może zatem budzić wątpliwości, że zachowanie pozwanej jest odpowiedzialne, przemyślane i stanowi istotny argument za uwzględnieniem wniosku i rozłożeniem świadczenia na raty. Podkreślić należy, że zaproponowane raty są wyższe niż te, które pozwana zobowiązana była płacić na podstawie umowy. Dodać też trzeba, że powód w trakcie negocjacji ugodowych akceptował taki poziom rat. Nadto raty te pozwalają na realną spłatę należności w terminie możliwym do zaakceptowania przez bank. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z umową spłata kredytu miała nastąpić w ciągu 576 od spłaty pierwszej raty (k. 33).

Okoliczności sprawy, w tym dotychczasowa postawa pozwanej, uzasadniają przypuszczenie, że po wydaniu wyroku będzie się ona sumiennie wywiązywać ze spoczywającego na niej zobowiązania. Niemniej sąd, korzystając z uprawnienia przewidzianego w art. 320 K.p.c., musi mieć na uwadze interesy obu stron postępowania, w tym wierzyciela. Z tego też względu sąd uznał, że zasadnym zawarcie w wyroku zastrzeżenia, że brak terminowej spłaty dwóch rat powoduje natychmiastową wymagalność całej pozostałej do zapłaty kwoty. Taki zapis stanowi standardową regulację w przypadku rozkładania świadczenia na raty i jest realnym zabezpieczeniem sytuacji wierzyciela.

Dochodzone roszczenie wraz z należnymi odsetkami skapitalizowanymi na datę wyrokowania wynosi 297.025,76 zł. (umowne odsetki 10% od kwoty 240.670,13 zł za okres od 10.08.2016r. do 28.03.2018r. wynoszą zgodnie z kalkulatorem odsetek LEX 39.298,47 zł, co łącznie z należnością główną daje kwotę 279.968,60 zł, zaś odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 2.628,76 zł + 12.670,54 zł = 15.299,30 zł za okres od 12.08.2016r. do 28.03.2018r. wynoszą 1.742,86 zł, co łączni daje kwotę 17.042,16 zł – k. 179 - 180) i taka kwota podlegała rozłożeniu na raty. Dodać należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem rozłożenie świadczenia na raty ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od dnia wyroku do daty płatności poszczególnych rat (por. uchwałę SN z 15.12.2006r. IIICZP 126/06). W związku z powyższym sąd rozłożył zasądzone świadczenie na 135 rat, przy czym pierwsza w kwocie 28.000 zł będzie płatna w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się wyroku, a kolejne w wysokości 2000 zł (poza ostatnia wyrównawczą w wysokości 3.025,76 zł) płatne będą co miesiąc.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 K.p.c. obciążając nimi w całości pozwaną, jako przegrywającą. W konsekwencji zasądzono od niej na rzecz powoda kwotę 13.020,96 zł na którą złożyły się: opłata od pozwu – 12.800 zł, 34 zł opłaty skarbowej i 186,96 zł tytułem kosztów poświadczeń notarialnych.

SSO Anna Goździewicz

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Strugała
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Goździewicz
Data wytworzenia informacji: