Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 18 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSOKrzysztof Dziedzic

Sędziowie: SO Marcin Miczke

SO Danuta Silska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2014 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie ze skargi P. S.

na przewlekłość postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Środzie Wlkp. w sprawie o sygn. akt: III RC (...)

przy udziale Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego w Środzie Wlkp.

postanawia:

oddalić skargę.

/-/Marcin Miczke/-/ Krzysztof Dziedzic/-/ Danuta Silska

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2014 r. (data nadania) P. S.wniósł skargę na przewlekłość postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Środzie Wielkopolskiej o sygn. akt III RC (...), domagając się stwierdzenia przewlekłości ww. postępowania, wydania Sądowi Rejonowemu zalecenia przekazania jego zażalenia na postanowienie w przedmiocie oddalenia wnioski o zabezpieczenie roszczenia Sądowi Okręgowemu w Poznaniu, przyznania mu od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej kwoty 20.000 zł z tytułu stwierdzonej przewlekłości oraz zasądzenia od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej kosztów niniejszego postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu skarżący podniósł, że pozew o obniżenie alimentów w sprawie o sygn. akt III RC (...)został przez niego złożony w dniu 27 sierpnia 2013 r. Jego zdaniem, szczególny charakter sprawy wynika ze znacznie pogorszonego stanu zdrowotnego, psychicznego (zdiagnozowany zespół urojeniowy na podłożu organicznym oraz zespół zależności alkoholowej) i finansowego związanego z utratą pracy. Wraz z pozwem złożył wniosek o zabezpieczenie roszczenia, który na posiedzeniu w dniu 28 października 2013 r. został przez Sąd Rejonowy oddalony. Wniosek o uzasadnienie powyższego postanowienia został przez niego złożony w dniu 31 października 2013 r., a uzasadnienie doręczono mu w dniu 4 grudnia 2013 r. Zażalenie na to postanowienie wniósł 11 grudnia 2013 r. i do dnia wniesienia skargi zażalenie to nie zostało przekazane do rozpoznania Sądowi Okręgowemu. Bez rozpoznania do dnia złożenia skargi pozostawał także wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych powołanych ad hoc. Zdaniem skarżącego, przewlekłość postępowania w niniejszej sprawie wystąpiła nie tylko podczas rozpatrywania sprawy co do jej istoty, ale także co do poszczególnych jego wniosków. Powyższe spowodowało, że jego zobowiązania z tytułu alimentów, których nie jest w stanie spłacić, nadal rosną, zaś on sam pozostaje niemal bez środków do życia. Skarżący stwierdził, iż zwłoka w sporządzeniu uzasadnienia postanowienia o oddaleniu wniosku o udzielenie zabezpieczenia, a następnie zwłoka w przekazaniu zażalenia Sądowi Okręgowemu, spowodowały po jego stronie szkodę w wysokości 6.000 zł, co stanowi różnicę alimentów za miesiąc grudzień, styczeń i luty, a nadto wpłynęły na pogorszenie jego stanu zdrowia psychicznego.

Sąd Okręgowy stwierdził następujący przebieg postępowania w sprawie o sygn. akt III RC (...):

W dniu 30 sierpnia 2013 r. do Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej wpłynął pozew złożony przez powoda P. S., reprezentowanego przez adwokata, przeciwko pozwanym małoletnim N. S. i M. S. o obniżenie alimentów, wraz z wnioskami o zwolnienie powoda od kosztów sądowych oraz o zabezpieczenie roszczenia na posiedzeniu niejawnym (k. 1-7).

Zarządzeniem z dnia 4 września 2013 r. Sędzia referent zwrócił wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych (k. 8), nakazał doręczenie zarządzenie pełnomocnikowi powoda i przedłożenie akt po 7 dniach od doręczenia (k. 9). Odpis zarządzenia doręczono pełnomocnikowi powoda w dniu 13 września 2013 r. (k. 14).

W dniu 11 września 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło pismo pełnomocnika powoda, którym cofnął wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i uiścił opłatę od pozwu w wysokości 600 zł (k. 10-13).

Zarządzeniem z dnia 30 września 2013 r. wezwano pełnomocnika powoda do uiszczenia brakującej opłaty od pozwu w wysokości 600 zł (k. 15).

Brakująca opłata została uiszczona przez pełnomocnika powoda w dniu 4 października 2013 r. (k. 19).

Zarządzeniem z dnia 4 października 2013 r. Sędzia referent wyznaczył termin rozprawy na dzień 28 października 2013 r., na termin nakazał wezwanie powoda oraz matki pozwanych, nakazał doręczenie pozwanej odpisu pozwu i zobowiązać ją do złożenia odpowiedzi na pozew oraz przedłożenia stosownych dokumentów, o terminie nakazał powiadomić pełnomocnika powoda i zobowiązać go do złożenia stosownych dokumentów wymienionych w wezwaniu, pouczyć strony o treści wymienionych w zarządzeniu przepisów, zwrócić się do Sądu Okręgowego o akta o sygn. XII C (...)i przełożyć akta na termin rozprawy (k. 20).

W dniu 8 października 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło pismo pełnomocnika powoda, w którym poinformował Sąd o uiszczeniu dodatkowej opłaty od pozwu oraz wniósł o możliwie szybkie rozpoznanie sprawy i wyznaczenie terminu posiedzenia (k. 25-27).

W dniu 23 października 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynęła odpowiedź na pozew (k. 33-98).

Na rozprawie w dniu 28 października 2013 r. Sąd Rejonowy oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia powództwa (k. 101), postanowił przeprowadzić dowód z opinii biegłego lekarza psychiatry na okoliczność stanu zdrowia powoda, zobowiązał pełnomocnika powoda do uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 500 zł i z uwagi na powyższe odroczył rozprawę i nowy jej termin wyznaczył na dzień 27 lutego 2014 r. (k. 100v.).

W dniu 4 listopada 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynął wniosek o uzasadnienie postanowienia z dnia 28 października 2013 r. o oddaleniu wniosku o udzielenie zabezpieczenia (k. 103).

W dniu 18 listopada 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło pismo procesowe pełnomocnika powoda z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu z opinii wskazanych biegłych sądowych ad hoc, albowiem termin sporządzenia opinii przez wskazaną przez Sąd biegłą M. M. (2) – koniec lutego 2014 r. – znacząco wpłynie na przedłużenie postępowania w sprawie (k. 107).

W dniu 12 listopada 2013 r. Sędzia referent zwrócił się do Prezesa Sądu Rejonowego z wnioskiem o przedłużenie terminu do sporządzenia uzasadnienia postanowienia z dnia 28 października 2013 r. Termin ten został przedłużony przez Prezesa Sądu do 20 dni (k. 109).

Zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego została uiszczona przez powoda w dniu 21 listopada 2013 r. (k. 110).

W dniu 29 listopada 2013 r. sporządzone zostało uzasadnienie postanowienia z dnia 28 października 2013 r. (k. 114). Odpis postanowienia z uzasadnieniem został doręczony pełnomocnikowi powoda w dniu 4 grudnia 2013 r. (k. 115).

W dniu 13 grudnia 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło opłacone przez powoda zażalenie na postanowienie z dnia 28 października 2013 r., które zostało nadane w placówce pocztowej w dniu 11 grudnia 2013 r. (k. 116-132).

Dnia 9 stycznia 2014 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło pismo procesowe powoda o niezwłoczne podjęcie czynności koniecznych do przekazania do Sądu Okręgowego zażalenia na postanowienie z dnia 28 października 2013 r. (k. 133-135).

Zarządzeniem z dnia 21 lutego 2014 r. Sędzia referent odwołał termin rozprawy z dnia 27 lutego 2014 r. o czym nakazał powiadomić pełnomocnika powoda i matkę pozwanych, odpis zażalenia nakazał doręczyć matce pozwanych z pouczeniem o prawie do wniesienia odpowiedzi na zażalenie i po nadejściu z.p.o. nakazał przedłożenie akt Sądowi Okręgowemu w Poznaniu (k. 136).

Zarządzeniem z dnia 28 lutego 2014 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 25 kwietnia 2014 r., o terminie nakazano zawiadomienie pełnomocnika powoda, wezwanie matki pozwanych, założenie retentu i przesłanie akt niezwłocznie Sądowi Okręgowemu w Poznaniu z zażaleniem (k. 140).

Zarządzeniem z dnia 3 marca 2014 r. nakazano przekazanie odpisu protokołu rozprawy z postanowieniem o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego biegłej sądowej A. B., zobowiązując ją do sporządzenia opinii w terminie 1 miesiąca (k. 144).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powyższa skarga została wniesiona w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r. nr 179 poz. 1843). Art. 2 ust. 1 tej ustawy definiuje pojęcie przewlekłości postępowania wskazując, że przewlekłość występuje, jeżeli postępowanie trwa dłużej w danej sprawie, niż to konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.

Dla stwierdzenia czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego uwzględniając charakter sprawy, stopień jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron w szczególności strony wnoszącej skargę.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stwierdził, że w postępowaniu Sądu Rejonowego w sprawie o sygn. akt III RC (...)nie można dopatrzyć się znamion przewlekłości. W pozwie, który wpłynął do Sądu Rejonowego w dniu 30 sierpnia 2013 r. powód zawarł wniosek o zabezpieczenie roszczenia o obniżenie alimentów, domagając się rozpoznania go na posiedzeniu niejawnym. Wniosek ten został rozpoznany przez Sąd dopiero na pierwszej rozprawie w dniu 28 października 2013 r. Jednakże zdaniem Sądu Okręgowego, dla ustalenia czy zaistniały przesłanki do dokonania zabezpieczenia roszczenia o obniżenie alimentów, w sposób opisany we wniosku, niezbędnym było zapoznanie się przez Sąd pierwszej instancji nie tylko ze stanowiskiem powoda, ale także ze stanowiskiem pozwanych. Z uwagi na konieczność uprzedniego rozpoznania wniosku powoda o zwolnienie od kosztów sądowych, zarządzenie o wyznaczeniu terminu pierwszej rozprawy na dzień 28 października 2013 r. i zobowiązaniu matki pozwanych do złożenia odpowiedzi na pozew wydane zostało w dniu 4 października 2013 r. Odpowiedź na pozew wpłynęła zaś do Sądu Rejonowego dopiero w dniu 23 października 2013 r. Skoro zatem termin rozprawy przypadał na kilka dni później, rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie na tej rozprawie, po uprzednim informacyjnym wysłuchaniu przedstawicielki ustawowej pozwanych, nie spowodowało przewlekłości niniejszego postępowania. Orzeczenie przez Sąd Rejonowy w przedmiocie wniosku powoda przed wpłynięciem odpowiedzi na pozew i zapoznaniem się ze stanowiskiem pozwanych nie byłoby bowiem celowe.

W dniu 4 listopada 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynął wniosek pełnomocnika powoda o doręczenie odpisu postanowienia z dnia 28 października 2013 r. wraz z uzasadnieniem. Zgodnie z art. 357 § 3 k.p.c. uzasadnienie to winno zostać sporządzone w terminie 7 dni od dnia wpłynięcia wniosku. W ciągu tego terminu uzasadnienie nie zostało wprawdzie sporządzone, jednak w dniu 12 listopada 2013 r. Sędzia referent zwrócił się do Prezesa Sądu Rejonowego z wnioskiem o przedłużenie powyższego terminu, który został wydłużony do 20 dni, a więc do dnia 24 listopada 2013 r. Uzasadnienie to sporządzone zostało wprawdzie w dniu 29 listopada 2013 r., jednakże zdaniem Sądu Okręgowego, powyższe kilkudniowe uchybienie temu terminowi nie było na tyle doniosłe, by uzasadniało twierdzenie o wystąpieniu przewlekłości postępowania.

Zdaniem Sądu Okręgowego, przewlekłość w niniejszej sprawie nie wystąpiła także w związku z podejmowaniem czynności dotyczących wyznaczenia biegłych, w tym w związku z wnioskiem powoda o wyznaczenie biegłych ad hoc, który wpłynął do Sądu Rejonowego w dniu 18 listopada 2013 r., ani też na etapie postępowania międzyinstancyjnego związanego z wniesionym przez powoda zażaleniem na postanowienie z dnia 28 października 2013 r. Zażalenie to wpłynęło do Sądu Rejonowego w dniu 13 grudnia 2013 r., natomiast zarządzenie o doręczeniu zażalenia stronie przeciwnej i przedłożeniu akt Sądowi Okręgowemu celem rozpoznania zażalenia zostało wydane dopiero w dniu 21 lutego 2014 r. Zdaniem Sądu Okręgowego, z uwagi na fakt, iż zażalenie to pozbawione było braków formalnych, Sąd Rejonowy winien był już wcześniej wydać stosowne zarządzenie zmierzające do przekazania zażalenia do rozpoznania Sądowi Okręgowemu. Natomiast w kwestii czynności Sądu Rejonowego dotyczących wyznaczenia biegłych wskazać należy, że już na rozprawie w dniu 28 października 2013 r. Sąd Rejonowy ustalił, iż biegły jest w stanie sporządzić opinię do końca lutego 2014 r., postanowił o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego i zobowiązał pełnomocnika powoda do wpłacenia zaliczki na poczet jego wynagrodzenia. W dniu 18 listopada 2013 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło pismo powoda z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu z opinii wskazanych biegłych sądowych ad hoc, co według powoda miało przyspieszyć postępowanie w sprawie, zaś w dniu 21 listopada 2013 r. powód uiścił zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego. Zdaniem Sądu Okręgowego, rozpoznanie powyższego wniosku i przekazanie akt biegłemu winno było nastąpić bezpośrednio po uiszczeniu przez powoda zaliczki, nie zaś dopiero w dniu 3 marca 2014 r. Jednakże biorąc pod uwagę długość trwania postępowania międzyinstancyjnego oraz czas niezbędny na rozpoznanie zażalenia w Sądzie Okręgowym, stwierdzić należy, że kolejna rozprawa w niniejszej sprawie z pewnością nie zostałaby wyznaczona wcześniej niż na dzień 25 kwietnia 2014 r., czyli dzień wskazany w zarządzeniu Sądu Rejonowego z dnia 28 lutego 2014 r. o wyznaczeniu terminu kolejnej rozprawy. Do tego też dnia, zgodnie z zarządzeniem z dnia 3 marca 2014 r., winna zostać wykonana opinia przez biegłego. Zatem przedmiotowa zwłoka w postępowaniu związana z wyznaczeniem biegłego oraz w przedmiocie wniesionego zażalenia nie spowodowała wystąpienia przewlekłości postępowania w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku, oddalił skargę jako bezzasadną.

/-/ Marcin Miczke/-/ Krzysztof Dziedzic/-/ Danuta Silska