Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział IV Karny- Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Leszek Matuszewski

Sędziowie: SO Małgorzata Winkler-Galicka (spr)

SR del SO Jacek Bytner

Protokolant: p.o.staż Alicja Malinowska

przy udziale M. N. Prokuratora Prokuratury Wojskowej delegowanego do Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014r.

sprawy T. S. (1) oskarżonego o popełnienie czynu opisanego w art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i art 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 23 września 2013r. sygn. akt. II K 274/13

1.zmienia zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, że z opisu przypisanego oskarżonemu czynu eliminuje dokonania kradzieży odtwarzacza DVD marki P. o wartości 50 zł na szkodę A. K.,

2.w pozostałem zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

3.zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. M. zwrot kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu przed Sądem II instancji w kwocie 516,60zł,

4.zwalnia oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów za postępowanie odwoławcze i nie wymierza mu opłaty za II instancję.

Jacek Bytner L. M. W.-G.

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 23 września 2013r. uznano oskarżonego T. S. (2) za winnego tego, że w lutym 2013r. nie później niż do 8 lutego 2013r. (dokładnej daty nie ustalono) w T., w województwie (...), działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przed upływem 5 lat od odbycia w okresie od 1 grudnia 2008r. do 1 marca 2010r. kary 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 13 lipca 2007r. w sprawie VI K 210/07 za przestępstwo z art. 279§1 k.k. oraz od 1 marca 2010 r. do 1 września 2012r. kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 30 maja 2008r. w sprawie II K 5/08 za ciąg przestępstw z art. 279§1kk w zw. z art. 91§1 k.k. i inne, zabrał w celu przywłaszczenia zmywarkę W. o wartości 3000 zł, pustą butlę gazową o wartości 100 zł, piecyk elektryczny o wartości 100 zł na szkodę W. S. oraz odtwarzać DVD marki P. wartości 50 zł na szkodę A. K., tj. czynu z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Za przypisany czyn wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowe aresztowania od 20 lutego do 11 czerwca 2013r. Sąd I instancji orzekł także o kosztach należnych obrońcy z urzędu oraz o kosztach postępowania zwalniając oskarżonego z ich ponoszenia.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego zarzucając Sądowi I instancji popełnienie błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na uznaniu, że popełnił on przypisany mu czyn, jednocześnie wskazując na sprzeczność treści wyroku i jego uzasadnienia. Nadto skarżący zarzucił dopuszczania się przez Sąd Rejonowy naruszenia przepisów prawa procesowego, które miała wpływ na treść wyroku. Z ostrożności procesowej obrońca oskarżonego wskazał, że orzeczona wobec niego kara jest rażąco surowa. W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelację obrońcy okazała się w pełni zasadna jedynie w zakresie zarzutu sprzeczności fragmentu wyroku i jego uzasadnienia, w pozostałem natomiast zakresie nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie Sąd II instancji stwierdza, że Sąd Rejonowy w dokładny i wnikliwy sposób przeprowadził postępowanie dowodowe. Wszystkie zebrane w sprawie dowody poddał szczegółowej analizie, czemu dał wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Ocena ta została dokonana zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego i regułami logicznego rozumowania. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zostało sporządzone zgodnie z zasadami i jako takie poddaje się ocenie przez Sąd II instancji. Rozumowanie w nim przedstawione nie zawiera luk o charakterze logicznym lub faktycznym. Wskazać należy, że kontrola odwoławcza, która jest merytorycznie ograniczona, polega w zasadzie na sprawdzeniu, czy ocena materiału dowodowego dokonana została przez Sąd I instancji z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art. 4 i 7 k.p.k., a więc czy jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz czy jest bezstronna i nie narusza granic swobodnej oceny. W sytuacji więc gdy kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie, że zaskarżony wyrok znajduje pełne oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w postępowaniu (art.410 k.p.k) nie ma podstaw do zdyskwalifikowania zaskarżonego rozstrzygnięcia (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 1987r. OSNKW 1988/3-4/28).

Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego Sąd II instancji stwierdza, że Sąd I instancji nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych. Wskazać należy, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sadowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonanie przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1975r. II KR 355/74 OSN (...) z.9, poz. 84). Odnosząc powyższe teoretyczne stanowisko do niniejszej sprawy Sąd II instancji stwierdza, że wbrew stanowisku skarżącego nie ma żadnych podstaw do uznania, że Sąd I instancji błędnie ustalił, że po opuszczeniu zakładu karnego oskarżony nie podjął żadnej pracy, a utrzymywał się jedynie z tego co zostało mu przesłane przez matkę. Zasadnie Sąd Rejonowy ustalił, że oskarżony przedmioty należące do matki, a wskazane w zarzucie wyniósł z domu i spieniężył. Z zeznań M. K. wynikało bowiem, wbrew temu co na pewnym etapie postępowania mówił oskarżony, że pralkę T. S. (2) sprzedał na co zawarta została stosowna umowa. Również z zeznań I. M. nie wynikało, że grzejnik elektryczny, który otrzymała od oskarżonego zamierzał on od niej w jakikolwiek sposób odebrać. Koniecznym jest jednocześnie podkreślenie, na co w pełni zasadnie zwrócił uwagę Sąd I instancji, że z wyjaśnień oskarżonego wynikało, że przedmioty chciał odzyskać w momencie gdyby posiadał pieniądze, a w okresie wskazanym w zarzucie oskarżony nie pracował i nie osiągał żadnych dochodów. Zatem prezentowane na pewnym etapie postępowania wywody oskarżonego jawią się jedynie jako gołosłowne deklaracje zmierzające do umniejszenia winy. Wobec powyższego brak jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia apelacji i uznania, że działaniom oskarżonego przypisywał jakikolwiek inny zamiar niż ten jaki został przez Sąd Rejonowy ustalony.

Sąd II instancji natomiast w pełni zgadza się z stanowiskiem skarżącego, że Sąd I instancji dopuścił się pewnej niekonsekwencji. Skoro bowiem uznał, że wobec oświadczenia A. K. o odmowie składania zeznań nie możliwym było dokonanie weryfikacji czy przedmioty jakie oskarżony miał zabrać na jej szkodę zostały przez oskarżonego zabrane bez jej zgody, koniecznym było wyeliminowanie powyższego z opisu czyny przypisanego oskarżonemu. Powyższe Sąd Rejonowy wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jednocześnie nie dając temu pełnego wyrazu w jego sentencji. Dlatego też Sąd II instancji podzielając zarzut obrońcy o sprzeczności rozstrzygnięcia w tym zakresie uznał, że konieczne jest dokonanie zmiany zaskarżonego wyroku i opisu czynu przypisanego oskarżonego i wyeliminowanie z niego dokonania kradzieży odtwarzacza DVD marki P. o wartości 50 zł na szkodę A. K. oraz utrzymanie orzeczenia w mocy w pozostałem zakresie. Sąd Odwoławczy bowiem całkowicie nie podziela kolejnego zarzutu podniesionego przez obrońcę oskarżonego, a mianowicie tego, że przy ocenie materiału dowodowego Sąd I instancji dopuścił się naczelnych zasad zawartych w kodeksie postępowania karnego. Sąd Okręgowy stwierdza, że zarzut obrazu prawa procesowego może zostać przez stronę podniesiony w sytuacji zgłoszenia zarzutów niezgodności przebiegu postępowania z wymogami prawa procesowego. Chodzi przy tym o błędy polegające na zaniechaniu wypełnienia konkretnych nakazów przepisów prawa procesowego jak i błędy sprowadzające się do działania sprzecznego z konkretnymi przepisami procedury. Skarżący zarzucił, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy art. 4 k.p.k.,art. 5§2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Z tak postawionym zarzutem Sąd II instancji całkowicie się nie zgadza. Przede wszystkim, zdaniem Sądu Odwoławczego Sąd I instancji w jasny i przekonujący sposób przedstawił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku tok swojego rozumowania. Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący i przekonujący uzasadnił, dlaczego pewne dowody uznał za wiarygodne w całości, bądź w części, a jakim odmówił tego przymiotu, do czego przychyla się także Sąd Okręgowy. Ocena dokonana przez Sąd I instancji pozostaje, zdaniem Sądu II instancji pod ochroną art. 2 § 2 k.p.k., 4 k.p.k., 7 k.p.k. Sąd Okręgowy przypomina jedynie, że Sąd Najwyższy w szeregu orzeczeń wskazywał, że zasady wskazane w cytowanych wyżej przepisach zobowiązują zarówno orzekający w sprawie sąd jak i inne organy procesowe do podejmowania wszelkich dostępnych środków procesowych niezbędnych dla dotarcia do prawdy obiektywnej. Oczywiście dotarciu do owej prawdy obiektywnej służyć musi cały zebrany w sprawie materiał dowodowy i to zarówno ten przestawiony przez ograna ścigania, jak i ten, który zostanie przedstawiony w czasie trwania postępowania jako linia obrony oskarżonego. (porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 1983 r. II KR 108/83, OSNPG 1983, z.10, poz.109, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1978 r. I KR 91/78, OSNKW 1978, z.11, poz.135, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1974 r. II KR 239/74, nie publ.) Oczywistym przy tym wydaje się fakt, że zarówno zasada dążenia do wykrycia prawdy materialnej (art. 2§2 k.p.k.) jest ściśle powiązania z zasadą kontradyktoryjności (art. 4 k.p.k.) jak i zasadą swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Nadal bowiem pozostaje aktualne stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 14 lipca 1975 r. (OSNKW 1975, z 9 poz 133), który stwierdził, że :”z istoty wyrażonej w art. 4 d k.p.k. (obecnie art. 7 k.p.k.) zasady swobodnej oceny dowodów wynika, że Sąd realizując ustawowy postulat poczynienia ustaleń faktycznych odpowiadających prawdzie (art. 2§1 pkt 2 d k.p.k., obecnie art. 2§2 k.p.k.) ma prawo uznać za wiarygodne zeznania świadka do co niektórych przestawionych przezeń okoliczności i nie dać wiary zeznaniom tego samego świadka co do innych okoliczności – pod warunkiem, że stanowisko Sądu w kwestii oceny zeznań świadka zostanie należycie uzasadnione”. Oczywistym przy tym jest, że ocena dowodów musi również kierować się najważniejszą zasadą wskazaną w art. 5§2 k.p.k. Jednocześnie Sąd Odwoławczy zauważa, że wskazać należy, iż zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia 13 maja 2002 roku w sprawie o sygn. V KKN 90/01 (LEX nr 53913) – nie można zasadnie stawiać zarzutu obrazy art. 5§2 k.p.k., podnosząc wątpliwości strony, co do treści ustaleń faktycznych lub co do sposobu interpretacji prawa. Dla oceny, czy nie został naruszony zakaz in dubio pro reo nie są bowiem miarodajne tego rodzaju wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. Zasada tłumaczenia wątpliwości na korzyść obwinionego nie polega również na obowiązku automatycznego wyboru najkorzystniejszej wersji wynikającej z wyjaśnień i zeznań o nie jednakowej treści. Nie jest sprzeczny z tą zasadą wybór wersji mniej korzystnej jeżeli to właśnie ona znajduje oparcie w zebranych dowodach. Jak stwierdził to zresztą Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 lutego 1990 roku w sprawie o sygn. I KR 6/90 (LEX nr 22061) art. 3§3 k.p.k. (obecnie art. 5§2 k.p.k.) ma zastosowanie w sytuacjach, kiedy w żaden sposób nie da się usunąć zaistniałych wątpliwości i nie może być interpretowany jako obowiązek czynienia ustaleń faktycznych, w oparciu o najkorzystniejsze dla oskarżonego wersje wypadków. W tym miejscu Sąd Okręgowy pragnie też odwołać się do w pełni akceptowanego przez siebie stanowiska wyrażonego przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 19 czerwca 1997 roku w sprawie o sygn. akt II Aka 90/97 (opubl. w Prok. i Pr. z 1998 r., z. 1, poz. 24), który stwierdził wprost, iż „rażąco nietrafny jest zarzut złamania zakazu rozstrzygania na niekorzyść oskarżonego wątpliwości nie dających się usunąć, gdy rzecz sprowadza się do odmówienia wiary niektórym dowodom służącym obronie oskarżonego. Nie ma to bowiem nic wspólnego ze stanem istnienia owych wątpliwości, a polega na wybraniu przez sąd wiarygodnych informacji dowodowych, co też uczynił Sąd Rejonowy wydając zaskarżony wyrok”. Przenosząc powyższe teoretyczne rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd II instancji stwierdza, że całkowicie nie podziela stanowiska skarżącego jakoby orzekający w sprawie Sąd I instancji naruszył naczelne zasady rządzące procesem karnym. Wręcz przeciwnie, jak wyżej zauważono, ocena dowodów pozostaje pod ochroną wskazanych przepisów jest jasna i logiczna, nie wykracza poza swobodną ocenę oraz znajduje także oparcie w doświadczeniu życiowym. Sąd Odwoławczy zauważa, że w sprawie nie doszło do naruszenia art. 5§2 k.k. ponieważ wobec zgromadzonego materiału dowodowego nie powstały tego rodzaju wątpliwości, które winny być rozstrzygane zgodnie z wskazanym przepisem na korzyść oskarżonego. Wręcz przeciwnie dowody pozwoliły na ustalenie sprawstwa T. S. (2) w sposób nie budzący wątpliwości.

Sąd II instancji nie podzielił również zarzutu podniesionego przez skarżącego, jakoby doszło do orzeczenia kary rażąco surowej. Sąd Okręgowy przypomina, że rażąca niewspółmierność kary zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd pierwszej instancji a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art.53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zdaniem od lat utrwalonego orzecznictwa na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa ­- „rażąco” niewspółmierną tj. niewspółmierną w stopniu wręcz nie dającym się zaakceptować.”(porównaj komentarz do kodeksu postępowania karnego pod redakcją Jerzego Bratoszewskiego i innych). Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy Sąd II instancji stwierdza, że zarzut podniesiony przez skarżącego jest całkowicie niezasadny. Słusznie Sąd I instancji wskazał, że oskarżony pomimo młodego był już karany, a przypisanego w niniejszej sprawie czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego w art. 64§1 k.k. W tej sytuacji w pełni zasadne wydaje się stwierdzenie, że oskarżony jest nie poprawny i konieczne jest kontynuowania jego resocjalizacji. W ocenie Sądu II instancji orzeczona przez Sąd I kara pozbawienia wolności jest w pełni adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego, społecznej szkodliwości przypisanego czynu jak i jego wcześniejszej karalności. Zatem podzielić należy stanowisko Sądu I instancji zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że jedynie kara bezwzględnego pozbawienia wolności może uświadomić oskarżonemu naganność jego postępowania i wdrożyć go do przestrzegania obowiązujących norm. Orzeczona kara nie razi surowością i wobec takiej konkluzji także w tym zakresie brak podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia.

Zgodnie z treścią §14 ust 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd II instancji zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. M. kwotę 516, 60 złotych brutto, tytułem nie opłaconych kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Sąd II instancji, zgodnie z treścią art.624§1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu kosztów sądowych za postępowanie przed sądem odwoławczym i nie wymierzył mu opłaty za II instancję, podzielając w tym zakresie argumenty, które legły u podstaw zwolnienia skazanego przez Sąd I instancji.

Jacek Bytner L. M. W.-G.