Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV Ka 825/21 - wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2021-09-16

WYROK

W I M I E N I U

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2021 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Małgorzata Ziołecka

Sędziowie: SO Piotr Michalski

SO Aleksander Brzozowski

Protokolant: prot. sąd. Patrycja Makuch

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej del. do Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Marcina Szuby

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2021 roku

sprawyA. S. (S.)

oskarżonego o popełnienie trzech przestępstw z art. 279 § 1 k.k.

oraz sprawy M. B. (B.)

oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 279 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu oraz obrońcę oskarżonegoA. S.

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 26 marca 2021 roku sygnatura akt III K 848/17

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  kosztami postępowania odwoławczego w 3/4 obciąża Skarb Państwa, a w ¼ oskarżonego A. S., w tym opłatą za II instancję, w łącznej kwocie 335 złotych.

/Piotr Michalski/ /Małgorzata Ziołecka/ /Aleksander Brzozowski/

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 825/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżycie w Poznaniu z dnia 26 marca 2021 roku, sygn. akt III K 848/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel prywatny

☐ pełnomocnik oskarżyciela prywatnego

☐ obrońca

☐oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒na niekorzyść

☒w całości

☐w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Błąd w ustaleniach faktycznych, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść orzeczenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie Sąd Okręgowy wskazuje, że sporządzane na wniosek prokuratora uzasadnienie wyroku z dnia 26 marca 2021 roku ogranicza wyłącznie do części dotyczącej utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku w zakresie uniewinnienia oskarżonychA. S. i M. B. od zarzutów popełnienia przestępstw z art. 279 § 1 k.k. (odpowiednio punkt 2 i 3 wyroku), gdyż odnośnie pozostałej części wyroku żadna ze stron w terminie nie złożyła wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia (art. 423 § 1 a k.p.k. w związku z art. 458 k.p.k.).

Niniejsza sprawa już po raz drugi podlega kontroli odwoławczej.

A. S.został oskarżony o to, że:

- w okresie od 10 sierpnia 2010 roku do 11 sierpnia 2010 roku, w V. H. na terenie (...), dokonał kradzieży z włamaniem do samochodu osobowego marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości co najmniej 100 000 złotych na szkodę P. B. A., to jest o popełnienie przestępstwa z art. 279 § 1 k.k.

- w dniu 11 lutego 2011 roku, w B. na terenie (...), wspólnie i w porozumieniu z osobami o nieustalonej tożsamości, dokonał kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki M. (...) o numerze rejestracyjnym B-JP 365 i wartości 60 000 Euro, stanowiących równowartość co najmniej 175 000 złotych, na szkodę J. P., to jest o popełnienie przestępstwa z art. 279 § 1 k.k.;

- w dniu 17 lutego 2011 roku w B. na terenie (...), wspólnie i w porozumieniu z osobą o ustalonej tożsamości dokonał kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki M. (...), o numerze rejestracyjnym B- (...) i wartość 35 000 Euro, stanowiących równowartość co najmniej 140 000 złotych na szkodę K. S., to jest o czyn z art. 279 § 1 k.k.

(akt oskarżenia A. S. – tom II oznaczony sygnaturą III K 274/13, następnie III K 848/17, a obecnie IV Ka 825/21 )

Natomiast M. B. został oskarżony o to, że w dniu 17 lutego 2011 roku, w B. na terenie (...), wspólnie i w porozumieniu z osobą o ustalonej tożsamości, dokonał kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki M. (...), o numerze rejestracyjnym (...) i wartości 35 000 Euro, stanowiących równowartość co najmniej 140 000 złotych, na szkodęK. S. to jest o popełnienie przestępstwa z art. 279 § 1 k.k.

(akt oskarżenia M. B. – tom II oznaczony sygnaturą III K 274/13, następnie III K 848/17, a obecnie IV Ka 825/21 )

Wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 15 października 2014 roku, sygnatura akt III K 274/13, A. S. został uznany winnym przestępstwa z art. 279 § 1 k.k., popełnionego w okresie od 10 sierpnia 2010 roku do 11 sierpnia 2010 roku, w V. H. na terenie (...), w sposób opisany w punkcie VI tegoż wyroku, i za to, na podstawie art. 279 § 1 k.k., wymierzono mi karę 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 6 wyroku).

Tym samym wyrokiem oskarżony A. S.został uznany winnym popełnienia przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. popełnionego w dniu 17 lutego 2011 roku w B., w sposób opisany w punkcie V wyroku, z tym, ustaleniem, że czynu tego oskarżony dopuścił się działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym M. B. oraz przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. popełnionego w dniu 11 lutego 2011 roku w B., w sposób opisany w punkcie VIII wyroku, przy czym ustalono, że występki te stanowią ciąg przestępstw i na podstawie art. 279 § 1 k.k. w związku z art. 91 § 1 k.k. wymierzono oskarżonemu A. S. karę 2 lat pozbawienia wolności (punkt 5 wyroku).

Również wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 15 października 2014 roku, sygnatura akt III K 274/13, M. B. został uznany winnym przestępstwa z art. 279 § 1 k.k., popełnionego w dniu 17 lutego 2011 roku w B., w sposób opisany w punkcie I wyroku, z tym ustaleniem, że czynu tego oskarżony dopuścił się wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym A. S. i za to przestępstwo, na podstawie art. 279 § 1 k.k., wymierzono mu karę 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 1 wyroku).

(wyrok Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 15 października 2014 r. w sprawie o sygnaturze akt III K 274/13 - tom IV k. 790-795 akt, uzasadnienie – tom V oznaczony obecnie sygnaturą III K 848/17, k. 807-840 – IV Ka 825/21)

Apelację od powyższego wyroku wnieśli między obrońca oskarżonego A. S., który zaskarżył powyższy wyrok w odniesieniu do A. S.w zakresie punktów 4, 5, 6, 7, 11 i 12 oraz obrońca M. B., który zaskarżył wyrok w całości w odniesieniu do M. B..

(apelacja obrońcy A. S.– tom V oznaczony sygnaturą III K 848/17, karty 847-858, , apelacja obrońcy M. B. – tom V oznaczony sygnaturą III K 848/17, karty 864-869)

Wyrokiem z dnia 20 lutego 2015 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu, sygnatura akt XVII Ka 6/15, uchylił punkty 1, 5, 6 i 7 wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 15 października 2014 roku i w tym zakresie sprawę oskarżonych M. B. i A. S. przekazał Sądowi Rejonowemu Poznań Grunwald i Jeżyce do ponownego rozpoznania.

(wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 lutego 2015 roku w sprawie o sygnaturze akt XVII Ka 6/15 –tom V oznaczony sygnaturą III K 848/17, karty 934-935 akt)

W uzasadnieniu swojego wyroku, ówczesny Sąd Odwoławczy stwierdził, że zaprezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego nie daje dostatecznych podstaw do przyjęcia, że oskarżeni, działając wspólnie i w porozumieniu, dopuścili się przestępstwa kradzieży z włamaniem na szkodę K. S., a także A. S. dokonał przestępstw kradzieży z włamaniem na szkodę P. B. A. i J. P.. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że istotną część materiału dowodowego w zakresie ww. przestępstw stanowiły dowody zgromadzone w toku postępowania prowadzonego w (...), jednak Sąd Rejonowy poza ogólnikowym odwołaniem się do nich, praktycznie w ogóle nie dokonał ich analizy, a zatem nie wskazał w treści uzasadnienia, zgodnie z art. 424 k.p.k. jakie konkretnie dowody przekonały Sąd o sprawstwie oskarżonego A. S. i M. B.. Zdaniem Sądu Okręgowego, z samego faktu konwojowania skradzionego pojazdu do L. oraz z treści opinii nr (...) z dziedziny daktyloskopii nie można wyprowadzać wniosków co do sprawstwa oskarżonego M. B. w zakresie zarzucanego mu przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. Sąd II instancji wskazał, że z materiałów uzyskanych od (...) Policji wynika, że o ile oskarżony A. S.bezpośrednio po utraceniu przez pokrzywdzonego kluczyków do ww. auta, tj. w dniu 17 lutego 2011 roku udał się do tego samochodu, a następnie odjechał nim z parkingu przy sklepie (...), to jednak auto to miało być konwojowane przez M. B.dopiero w dniu 22 lutego 2011 roku, czy pięć dni po jego kradzieży. W tej sytuacji Sąd Okręgowy stwierdził, że nie można zgodzić się z Sądem Rejonowym, jakoby dowody zgromadzone w sprawie „niezbicie” wskazywały na to, że oskarżeni A. S. i M. B. działając wspólnie i w porozumieniu dokonali włamania i kradzieży samochodu marki M. (...) o numerze rejestracyjnym B- (...) i dlatego też zaskarżony wyrok w tym zakresie nie mógł się ostać.

Z tego samego powodu Sąd Okręgowy zakwestionował rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie, w jakim uznał, że oskarżony A. S., działając wspólnie i w porozumieniu z osobami o nieustalonej tożsamości, w dniu 11 lutego 2011 roku dokonał kradzieży z włamaniem samochodu marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na szkodę J. P.. Jak bowiem wynika z uzasadnienia Sadu Rejonowego, o sprawstwie A. S. świadczy fakt rozpoznania go przez (...)funkcjonariuszy Policji (dokonujący obserwacji pojazdu) jako osoby, która towarzyszyła R. D., który z kolei został później zatrzymany w skradzionym samochodzie. Niemniej jednak, w tym przypadku (...) funkcjonariusze policji, którzy według przekazanych z zagranicy dokumentów mieli rozpoznać oskarżonego, tj. K. i B., nie zostali nawet przesłuchani w toku śledztwa Prokuratury w B., a przynajmniej protokoły ich przesłuchań nie zostały przekazane wraz z pozostałymi dokumentami. Zdaniem Sądu Okręgowego poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne jakoby oskarżony A. S. dopuścił się przestępstwa na szkodę J. P. wręcz rażą dowolnością. Bezsporne bowiem jest, że zgodnie z treścią art. 174 k.p.k. w kontekście treści art. 587 k.p.k. dowodu z zeznań świadka nie wolno zastępować treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych.

Sąd Okręgowy wskazał ponadto, że podstawą do dokonania takich ustaleń faktycznych nie mogła też być relacja R. D., mimo, że został on formalnie przesłuchany i protokół ten po odpowiednim wprowadzeniu do procesu można było wykorzystać. Nawet bowiem biorąc pod uwagę okoliczność, że R. D. zeznał, iż jechał za osobami, które uprzednio przekazały mu kluczyki do skradzionego wcześniej M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), to nie sposób przyjąć, że to dowód na to, iż oskarżony A. S. dokonał kradzieży z włamaniem tego samochodu na szkodę na szkodę J. P.. Uwadze Sądu I instancji uszło bowiem, że z dokumentów przekazanych z B. wynika, że funkcjonariusze policji rozpoznali oskarżonego nie w momencie, kiedy doszło do kradzieży z włamaniem pojazdu, ale dopiero w czasie spotkania z R. D., które to spotkanie miało miejsce w dniu 14 lutego 2011 roku, a więc trzy dni po dokonaniu kradzieży. Nawet zatem gdyby funkcjonariusze ci zostali przesłuchani w charakterze świadków, a ich zeznania wykorzystane do poczynienia ustaleń faktycznych zgodnie z treścią art. 587 k.p.k. (co jednak nie miało miejsca), nie sposób byłoby przyjąć, że istniały dowody pozwalające na przypisanie oskarżonemu przestępstwa z art. 279 §1 k.k. Z powyższych powodów, wyrok w części dotyczącej uznania A. S. za winnego przestępstwa kradzieży z włamaniem samochodu M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) nie mógł się ostać. Sąd Okręgowy uznał, że po uzupełnieniu postępowania dowodowego, przy braku jednoznacznych dowodów wskazujących, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 279 § 1 k.p.k., Sąd I instancji winien rozważyć odpowiedzialność oskarżonego za przestępstwo z art. 291 §1 k.k.

Co więcej Sąd Rejonowy uznając A. S. za winnego przestępstwa popełnionego na szkodę P. B. A. oparł się na fakcie ujawnienia w przedmiotowym pojeździe paczki papierosów, na której znajdowały się odbitki linii papilarnych oskarżonego, a także na zeznaniach M. B., który rozpoznał A. S. jako osobę, która poleciła mu wynajęcie garażu, w którym później ujawniono skradziony pojazd marki B.. Sąd Okręgowy stwierdził, że sam fakt ujawnienia tych odcisków, jak również miejsce przechowywania samochodu, nie świadczą jednoznacznie o tym, że to właśnie oskarżony dokonał kradzieży z włamaniem samochodu B. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Nadto, jak wskazał Sąd Okręgowy, sam fakt zabezpieczenia w miejscu zamieszkania A. S. naklejki na tablice rejestracyjne z napisem (...) oraz metalowych kluczyków-sztosów, które zgodnie z treścią sporządzonej opinii mechanoskopijnej są metalowymi „łamkami” samochodowymi służącymi do siłowego obracania bębenków zamków samochodowych i bębenków włączników zapłonu, czy też metalowego wytrycha służącego do otwierania zamków samochodowych, w sytuacji, w której brak jest jednoznacznych dowodów wskazujących na to, że oskarżony w danym przypadku dokonał kradzieży z włamaniem, nie mógł prowadzić do wniosku, że w razie stwierdzenia jakiegokolwiek jego związku ze skradzionym samochodem, to właśnie on dopuścił się przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. Sąd II instancji wskazał, że w takich przypadkach zasadne jest rozważenie kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego pod kątem wyczerpania znamion przestępstwa z art. 291 § 1 k.k., tym bardziej, w sytuacji, gdy skradzione wcześniej samochody zostały ujawnione w garażu wynajętym właśnie na polecenie oskarżonego A. S..

W wytycznych Sąd Okręgowy nakazał w pierwszej kolejności przesłuchanie niemieckich policjantów, prowadzących czynności dotyczące kradzieży wskazanych w zarzutach samochodów, gdyż dopiero wówczas uzyskany zostanie materiał dowodowy, który będzie się nadawał do procesowego wykorzystania i pozwoli na ustalenie ewentualnej roli każdego z oskarżonych w zarzucanych im przestępstwach. W tym celu należy rozważyć zwrot sprawy prokuratorowi celem uzupełnienia śledztwa.

(uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 lutego 2015 roku w sprawie o sygnaturze akt XVII Ka 6/15 – tom V oznaczony sygnaturą III K 848/17, karty 937-959 akt – IV Ka 825/21)

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2015 roku Sąd I instancji zwrócił niniejszą sprawę prokuratorowi celem uzupełnienia śledztwa poprzez przesłuchanie niemieckich policjantów, prowadzących czynności dotyczące kradzieży wskazanych w zarzutach samochodów.

(postanowienie z dnia 30 kwietnia 2015 roku – tom VI, oznaczony sygnaturą III K 848/17, karty 979 - akt)

W dniu 3 października 2017 roku wpłynął nowy akt oskarżenia, zarzucającyA. S. i M. B. popełnienie przestępstw kradzieży z włamaniem samochodów osobowych opisanych i zakwalifikowanych identycznie jak w pierwszym akcie oskarżenia.

(akt oskarżenia z dnia 3 października 2017 roku – tom VI, oznaczony sygnaturą III K 848/17, karty 1087 – 1101 akt – IV Ka 825/21).

Wyrokiem z dnia 26 marca 2021 roku A. S. skazany został za popełnienie w dniu 17 lutego 2011 roku, w B., kradzieży z włamaniem samochodu M. (...) oraz uniewinniony od popełnienia dwóch pozostałych zarzucanych mu przestępstw kradzieży z włamaniem. Również M. B.w tym samym wyroku został uniewinniony od zarzutu popełnienia w dniu 17 lutego 2011 roku, w B., kradzieży z włamaniem samochodu M. (...).

(wyrok Sądu Rejonowego w dnia 26 marca 2021 roku – tom VIII, sygnatura III K 848/17, karty 1531 – 1533, uzasadnienie tego wyroku – ten sam tom – karty 1537 – 1571 akt – IV Ka 825/21)

W obecnie kontrolowanej sprawie apelację wniósł oskarżyciel publiczny, zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych A. S. i M. B. w części uniewinniającej ich od zarzucanych im przestępstw, a jedynym zarzutem tej apelacji jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Z treści apelacji oskarżyciela publicznego Sąd Okręgowy wywnioskował, że sformułowany przez apelującego zarzut „błędu w ustaleniach faktycznych” jest pochodną błędnie, zdaniem skarżącego, dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów w postaci zeznań świadków, wyjaśnień oskarżonych, jak również zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Przypomnieć zatem należy, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, będący de facto jedynym postawionym wprost zarzutem w apelacji Prokuratora Prokuratury Rejonowej del. do Prokuratury Okręgowej, jest immanentnie związany z zarzutami naruszenia przepisów postępowania i jest pochodną odmiennej oceny dowodów, dokonanej przez skarżącego w wywiedzionym środku odwoławczym. Skoro tak, to pierwszym i zasadniczym zarzutem prawidłowo sporządzonej przez fachowy podmiot apelacji powinien być właśnie zarzut naruszenia przepisów postępowania.

Niestety zarzutu obrazy przepisów postępowania, o którym mowa w art. 438 pkt 2 k.p.k., w apelacji Prokuratora Rejonowego del. do Prokuratury Okręgowej nie postawiono. Pomimo tego Sąd Okręgowy kwestię tę rozważył.

W tym miejscu podkreślić należy, że podstawową zasadą procesu karnego jest zasada domniemania niewinności, która stanowi, że oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona. Jedną z konsekwencji zasady domniemania niewinności jest to, że tzw. materialny ciężar dowodu spoczywa na oskarżycielu. Znalazło to odzwierciedlenie w orzecznictwie. Według zasad obowiązującej procedury karnej to nie oskarżony musi udowodnić swoją niewinność, lecz oskarżyciel udowodnić winę oskarżonego. Przy czym udowodnić, tzn. wykazać w sposób niebudzący wątpliwości wiarygodnymi dowodami - bezpośrednimi lub pośrednimi; te ostatnie w postaci tzw. poszlak mogą być uznane za pełnowartościowy dowód winy oskarżonego jedynie wtedy, gdy zespół tych poszlak pozwala na ustalenie jednej logicznej wersji zdarzenia, wykluczającej możliwość jakiejkolwiek innej wersji (wyr. SA w Łodzi z 25 V 1995 r., II AKr 120/95, OSN PiPr 1996, z. 7-8, poz. 20).

Zatem wydanie przez sąd rozstrzygający wyroku skazującego w jakiejkolwiek sprawie, musi być logiczną konsekwencją wynikającego ze swobodnej oceny dowodów przeświadczenia tegoż sądu, że wina została udowodniona w sposób przewidziany przepisami kodeksu postępowania karnego. Materiał dowodowy, na którym zostaje oparte skazanie, musi więc w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości potwierdzać prawdziwość przedstawionych zarzutów. Aby jednak sąd rozstrzygający mógł dojść do tego typu konkluzji, to jest do przekonania o prawdziwości przedstawionego danemu oskarżonemu zarzutu, musi uprzednio po pierwsze prawidłowo przeprowadzić postępowanie dowodowe, a po wtóre dokonać kompleksowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta natomiast musi przez tenże sąd zostać przeprowadzona z uwzględnieniem obowiązujących w tym przedmiocie reguł postępowania i przy wzięciu pod uwagę całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego.

W myśl dyrektywy określonej w art. 7 k.p.k., organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z tą zasadą, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy:

1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt. 1 i 2 k.p.k.). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98).

W kontekście powyższych zasad zauważyć należy, że Sąd Rejonowy przeprowadził w niniejszej sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe na co wskazuje nie tylko zawartość akt niniejszej sprawy, ale przede wszystkim lista dowodów w oparciu, o które Sąd I instancji ustalił stan faktyczny sprawy (karta 1537-1555 akt). Sąd Okręgowy z kolei, przeprowadzając kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, nie dostrzegł, aby istniała konieczność i możliwość przeprowadzenia jeszcze jakiegoś innego dowodu, który pomógłby w ustaleniu przebiegu przedmiotowych zdarzeń. Takich dowodów nie wskazał też w swej apelacji oskarżyciel publiczny.

W niniejszej sprawie Sąd I instancji procedował z poszanowaniem wszelkich reguł i zasad postępowania oraz nie dopuścił się obrazy przepisów kodeksu postępowania karnego. W toku postępowania zostały wyjaśnione - zgodnie z nakazem płynącym z dyspozycji przepisu art. 366 § 1 k.p.k. - wszystkie istotne dla sprawy okoliczności.

Następnie Sąd Rejonowy dokonał oceny zebranego w sprawie i w całości ujawnionego materiału dowodowego (karty 1556- 1564 akt) i to w sposób czyniący zadość wyżej wskazanym zasadom. Sąd I instancji w jasny i przekonujący sposób przedstawił tok swojego rozumowania. Każdy z ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów poddany został ocenie, która uwzględnia wskazania doświadczenia życiowego i reguły logicznego rozumowania. Potwierdza to analiza akt sprawy i uzasadnienie wyroku, w którym prawidłowo wskazano, jakie fakty zostały uznane za udowodnione i jakie dowody były podstawą ich przyjęcia. Ocena materiału dowodowego nie budzi zastrzeżeń, albowiem nie wykracza poza ramy swobodnej ich oceny, jest dokładna i nie wykazuje błędów logicznych.

Sąd II instancji podnosi w tym miejscu, iż nie jest jego rolą dokonywanie powtórnej drobiazgowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Takowa została bowiem poczyniona przez Sąd rozstrzygający, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regułami, a Sąd Okręgowy ocenę tę w pełni akceptuje.

Podkreślić jednak należy, że Sąd I instancji dokładnie przeanalizował wyjaśnienia oskarżonych A. S. i M. B. oraz zeznania wszystkich świadków, nie tylko tych będących podstawą ustaleń faktycznych (karty 1556-1564), wskazując które z tych dowodów, w jakim zakresie i dlaczego uznał za wiarygodne, co zyskało pełną aprobatę sądu Odwoławczego. Sąd I instancji przeanalizował również dokładnie dokumenty będące podstawą ustaleń faktycznych, precyzyjnie przedstawiając powody dania im wiary, które to stanowisko Sąd II instancji również w pełni podziela.

Podsumowując, w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnej analizy wszystkich zgromadzonych dowodów, w sposób wolny od błędów natury faktycznej oraz logicznej i w zgodzie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, prawidłowo ustalając, iż brak podstaw do uznania oskarżonych A. S. i M. B. za winnych zarzucanych im przestępstw kradzieży z włamaniem (zarzuty II, III i IV aktu oskarżenia).

Przechodząc do omówienia pierwotnego zarzutu, należy podkreślić, że Sąd Okręgowy nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości w dokonanej przez Sąd I instancji ocenie materiału dowodowego, zgromadzonego w niniejszej sprawie. Podkreślenia również wymaga, że zarzuty podniesione przez oskarżyciela publicznego w wywiedzionym przez niego środku zaskarżenia mają charakter stosunkowo ogólny, stanowiąc swego rodzaju polemikę z prawidłową oceną dowodów dokonaną przez Sąd meriti w niniejszej sprawie, która jednak nie zasługuje na uwzględnienie.

Jeśli chodzi o czyn zarzucany oskarżonemu A. S. w punkcie II aktu oskarżenia, to jest dokonanie w okresie od dnia 10 do dnia 11 sierpnia 2010 roku, w V. H. na terenie (...), kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości co najmniej 100 000 złotych na szkodę P. B. A., to Sąd Rejonowy dokonał w tym zakresie w pełni prawidłowej, zgodnej z zasadami procedury karnej oceny dowodów.

Sąd I instancji drobiazgowo i krytycznie przeanalizował w ww. zakresie zarówno wyjaśnienia oskarżonego A. S., zeznania świadków M. B. i M. Z., jak również zgromadzoną w aktach sprawy dokumentację w postaci protokołu oględzin samochodu osobowego marki B. o numerze rejestracyjnym (...) z dnia 31 sierpnia 2010 roku wraz z materiałem poglądowym, opinii nr (...), opinii (...) z dnia 6 kwietnia 2011 roku, zgłoszenia kradzieży pojazdu B. o numerze rejestracyjnym (...) wraz z tłumaczeniem, protokołu pobrania materiału porównawczego z dnia 12 kwietnia 2011 roku, zapisku urzędowego z dnia 4 lutego 2013 roku wraz z załącznikiem w postaci wyciągu z przepisów (...) kodeksu karnego, wyjaśnienia zagadnienia pisemnego oświadczenia świadka przez (...), tłumaczenia wyciągu z przepisów szwedzkiego kodeksu karnego oraz tłumaczenie wyciągu z przepisów (...) kodeksu karnego, potwierdzenia przelewu, protokołu zatrzymania rzeczy z dnia 31 sierpnia 2010 roku, umowy najmu garażu z dnia 6 stycznia 2010 roku, potwierdzenia przelewu z dnia 7 lipca 2010 roku, protokołu okazania wizerunku z dnia 27 stycznia 2011 roku wraz z tablicą poglądową, materiałów z Prokuratury w B. stanowiących realizację wniosku o międzynarodową pomoc prawną wraz z tłumaczeniem – nadając tym dowodom właściwe znaczenie prawne. Podzielając w pełni ocenę tych dowodów dokonaną przez Sad meriti w kontrolowanym postępowaniu, Sąd Okręgowy odsyła w tym zakresie do treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

W konsekwencji słusznie, w oparciu o ww. materiał dowodowy, Sąd I instancji ustalił, iż w dniu 31 sierpnia 2010 roku ujawniono skradziony pojazd w garażu przy ul. (...), wynajętym przez M. B. dlaA. S. oraz, że na gałce zmiany biegów oraz paczce papierosów znalezionych w tym samochodzie ujawniono linie papilarne oskarżonego A. S.. Jest to jednoznaczne, jak i to, że ww. samochód został skradziony w okresie od 10 sierpnia 2010 roku do 11 sierpnia 2010 roku na terenie (...).

Sąd Okręgowy podziela jednak w pełni stanowisko Sądu I instancji co do tego, że sam fakt, iż auto to znajdowało się w garażu, który był w użytkowaniu oskarżonego A. S., oraz, że na gałce zmiany biegów oraz paczce papierosów odkryto jego odciski palców nie świadczy o tym, że to właśnie oskarżony A. S.dokonał w okresie od dnia 10 sierpnia 2010 roku do dnia 11 sierpnia 2010 roku, w V. H. na terenie (...), kradzieży z włamaniem tego pojazdu.

Powyższa ocena jest tym bardziej zasadna, że materiał dowodowy zgromadzony w aktach niniejszej sprawy nie daje w ogóle odpowiedzi na pytanie czy oskarżony A. S. był w tym czasie na terenie (...), a także co działo się z tym pojazdem pomiędzy 10/11 a 31 sierpnia 2010 roku. Zatem sam fakt ujawnienia odcisków oskarżonego, jak również miejsce przechowywania samochodu, nie świadczą o tym, że to A. S. dokonał zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia przestępstwa.

Wersja forsowana przez oskarżyciela, iż to właśnie oskarżony dokonał kradzieży z włamaniem do ww. pojazdu jest czysto hipotetyczna, nie poparta żadnymi dowodami. W takiej sytuacji przypisanie oskarżonemu A. S. winy i sprawstwa w popełnieniu zarzucanego mu czynu stanowiłoby rażące naruszenie naczelnej zasady procesu karnego domniemania niewinności oskarżonego. Tym samym rozstrzygnięcie Sądu I instancji uniewinniające A. S. od zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia czynu należy uznać za w pełni prawidłowe.

Podniesiona przez apelującego kwestia możliwości zmiany kwalifikacji prawnej zarzucanego oskarżonemu czynu na paserstwo zostanie omówiona poniżej.

Idąc dalej, jeśli chodzi o czyn zarzucany oskarżonemu A. S. w punkcie III aktu oskarżenia, stanowiący przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. polegające na tym, że w dniu 11 lutego 2011 roku, w B. na terenie (...), wspólnie i w porozumieniu z osobami o nieustalonej tożsamości, miałby dokonać kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 60 000 Euro, stanowiących równowartość co najmniej 175 000 złotych na szkodę J. P., to również i w tym zakresie Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe.

Sąd Okręgowy dokonując w powyższym zakresie - w ramach kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia - ponownej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci między innymi zeznań świadków A. K. oraz J. B., materiałów Prokuratury w B. o sygnaturze (...) wraz z tłumaczeniem, jak również wyjaśnień oskarżonego nie dopatrzył się żadnych niedociągnięć Sądu Rejonowego, które by ją dyskwalifikowały.

W sprawie nie ma najmniejszych wątpliwości, że przedmiotowy pojazd został skradziony w B. w dniu 11 lutego 2011 roku. W świetle zaś treści wiarygodnych, spójnych i logicznych zeznań świadków A. K. i J. B. (vide materiały uzyskane w ramach międzynarodowej pomocy prawnej) oraz materiałów śledztwa o sygnaturze akt 67 Js 1004/10 Prokuratury w B. dotyczących m.in. samochodu marki M. o numerze rejestracyjnym (...) (karty akt wskazane zostały szczegółowo przez Sąd Rejonowy na k. 19 uzasadnienia) jako niewątpliwe jawi się również i to, że w dniu 14 lutego 2011 roku do tegoż samochodu podjechał O. (...), wysiadło z niego dwóch mężczyzn (A. S. i R. D.), obaj wsiedli do M., a po chwili A. S.wrócił do O. (...) i oba samochody odjechały. Nie wiadomo natomiast co działo się z ww. pojazdem w okresie pomiędzy 11 a 14 lutego 2011 roku. Materiał dowodowy zgromadzony w aktach niniejszej sprawy nie daje podstaw do odpowiedzi na to pytanie. Wiadomo bowiem jedynie, że oskarżony wraz z R. D. był widziany przy skradzionym samochodzie dopiero 3 dni po jego kradzieży.

Słusznie Sąd Rejonowy stwierdził zatem, że w oparciu o zgromadzone w sprawie dowody nie sposób jednoznacznie stwierdzić kto dokonał kradzieży M. (...) z parkingu pod supermarketem (...) w B. oraz jaki dokładnie miałby być udział oskarżonego w tym procederze. Nie wiadomo również w jaki sposóbA. S.miałby wejść w posiadanie kluczyków do pojazdu oraz skąd powziął informację o położeniu samochodu. Niezaprzeczalnie zaś kwestie powyższe są kluczowe z punktu widzenia możliwości przypisania A. S.sprawstwa przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. Nie może natomiast świadczyć o sprawstwie oskarżonego w popełnieniu zarzucanego mu przestępstwa to, że w jego miejscu zamieszkania ujawniono naklejki na tablice rejestracyjne z napisem B. L. czy kluczyki-sztosy służące do włączania zapłonu w samochodzie.

Mając na względzie powyższe, Sąd II instancji podziela w pełni stanowisko Sądu meriti co do tego, że zgromadzony materiał dowodowy również i w zakresie omawianego zarzutu nie daje podstaw do przypisania oskarżonemu przestępstwa, zarzuconego mu w punkcie III aktu oskarżenia.

Według oskarżyciela publicznego modus operandi omawianego przestępstwa wskazuje na A. S.. Niemniej jednak przypisanie w takiej sytuacji, w oparciu jedynie o analogie i przypuszczenia winy A. S. w popełnieniu zarzucanego mu czynu stanowiłoby rażące naruszenie naczelnej zasady procesu karnego domniemania niewinności i przy braku jednoznacznych dowodów winy jest prawnie niedopuszczalne.

Podniesiona przez apelującego kwestia możliwości zmiany kwalifikacji prawnej zarzucanego oskarżonemu czynu na paserstwo zostanie omówiona poniżej.

Wreszcie, w ocenie Sądu II instancji, także niesłusznie oskarżyciel publiczny zarzucił Sądowi meriti, iż „niedostateczne rozważył zgromadzone dowody przekazane przez stronę (...)”, z których zdaniem prokuratora wynika udział oskarżonego M. B. w zdarzeniu polegającym na kradzieży z włamaniem, wspólnie i w porozumieniu z A. S., pojazdu marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na szkodę K. S., to jest czynu zarzucanego M. B. w punkcie IV aktu oskarżenia.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy, wbrew przekonaniu apelującego, w drobiazgowy sposób przeanalizował i rozważył, z należytą przy tym skrupulatnością, zgromadzone w sprawie dowody, w tym i te przekazane przez stronę niemiecką dotyczące omawianego zdarzenia. Dowody te zostały wymienione na k. 5-14 i 19 uzasadnienia oraz szczegółowo omówione w rubryce uzasadnienia Sądu Rejonowego pt. ocena dowodów. Sąd Okręgowy w ramach kontroli apelacyjnej dokonał ponownej analizy wszystkich zgromadzonych w sprawie dowodów, która to analiza w pełni potwierdziła wnioski Sądu Rejonowego. Analiza tych dowodów doprowadziła Sąd meriti do trafnych ustaleń, to jest że całokształt materiału zgromadzonego w sprawie nie daje podstaw do przyjęcia, że oskarżony M. B., działając w wspólnie i w porozumieniu z A. S., dokonał przestępstwa, zarzucanego mu w punkcie IV aktu oskarżenia.

Oczywiście nie można odmówić racji apelującemu, iż ustalenia faktyczne nie zawsze muszą bezpośrednio wynikać z konkretnych dowodów. Jak już zresztą wyżej wskazano, oskarżyciel musi jednak udowodnić winę oskarżonego, przy czym udowodnić, tzn. wykazać w sposób niebudzący wątpliwości wiarygodnymi dowodami - bezpośrednimi lub pośrednimi. Te ostatnie w postaci tzw. poszlak mogą być uznane za pełnowartościowy dowód winy oskarżonego jedynie wtedy, gdy zespół tych poszlak pozwala na ustalenie jednej logicznej wersji zdarzenia, wykluczającej możliwość jakiejkolwiek innej wersji dotyczącej sprawstwa danego przestępstwa.

Jeśli chodzi o „dowody przekazane przez stronę niemiecką”, w zakresie zarzutu postawionego M. B., to Sąd I instancji skrupulatnie przeanalizował te materiały Prokuratury w B. o sygn. akt (...)i prawidłowo na ich podstawie ustalił, iż w dniu 17 lutego 2011 roku oskarżony M. B. był widziany z A. S. jak poruszali się samochodem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), a następnie w dniu 18 lutego 2011 roku M. B. był widziany jak prowadził ww. samochód, jeżdżąc po ulicach w B.. Tak więc nie myli się Sąd Rejonowy wskazując, iż niebudzącym wątpliwości w sprawie jest, że oskarżony B. znał A. S. i miał z nim kontakt w dniu dokonania kradzieży samochodu. Na tej jedynie podstawie nie sposób jednak przypisać sprawstwa oskarżonemu w popełnieniu zarzuconego mu przestępstwa wspólnie i w porozumieniu z A. S..

I tak, rzeczywiście na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, właśnie między innymi w postaci dowodów przekazanych przez stronę niemiecką w postaci w pełni wiarygodnych zeznań świadków A. K. i J. B., uzyskanych w ramach międzynarodowej pomocy prawnej, akt śledztwa o sygnaturze (...) – zdarzenie numer 3 dotyczące samochodu marki M. o numerze rejestracyjnym (...) oraz pozostałych materiałów z Prokuratury w B. stanowiących realizację wniosku o międzynarodową pomoc prawną wraz z tłumaczeniem (karty akt wskazane szczegółowo na k. 11,12, 13 uzasadnienia Sądu Rejonowego), Sąd I instancji trafnie przyjął, że oskarżony M. B. w dniu 22 lutego 2011 roku poruszał się pojazdem marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...) autostradą (...) na trasie B.-P.. Całkowitą rację ma Sąd I instancji, wskazując, że z faktu samego konwojowania skradzionego pojazdu do L. przez oskarżonego B. i to 5 dni po jego kradzieży, nie sposób jednak wyprowadzić wniosków co do sprawstwa oskarżonego M. B. w popełnieniu zarzucanego mu przestępstwa, tym bardziej, że w skradzionym M. (...) nie znaleziono w ogóle śladów świadczących o jakimkolwiek bezpośrednim jego kontakcie z tym pojazdem.

W niniejszej sprawie, Sąd Odwoławczy, po ponownym przeanalizowaniu zgromadzonych w sprawie materiałów, stwierdza, iż brak jest dowodów wskazujących na to, że M. B.miał w ogóle bezpośrednią styczność z przedmiotowym pojazdem. Niewątpliwe jest w realiach niniejszej sprawy, to, iż nie M. B. przełamał zabezpieczenia M. (...), uruchomił silnik i odjechał. Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie daje odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób M. B. miałby współdziałać z A. S.w dokonaniu tej kradzieży, jaka miałaby być dokładnie rola M. B. w dokonywaniu kradzieży z włamaniem oraz czy M. B. uzyskał z tego jakąkolwiek korzyść. Podkreślić bowiem należy, że nikt nie widział M. B. na miejscu i w czasie kradzieży i nie zarejestrowały go kamery monitoringu

Trafne było zatem stanowisko Sądu Rejonowego, iż w ramach kontrolowanego postępowania nie ujawniono żadnych obiektywnych dowodów jednoznacznie świadczących o tym, że oskarżeni faktycznie brali udział w procederach przestępczych, polegających na zarzuconych im kradzieżach z włamaniem pojazdów wskazanych w zarzutach II, III i IV aktu oskarżenia.

Sąd Okręgowy wskazuje, że nie można zapominać i o tym, że apelacja pochodziła od oskarżyciela publicznego, a w myśl art. 434 §1 k.p.k., sąd odwoławczy, w sytuacji wniesienia apelacji na niekorzyść oskarżonych, może orzec tylko w granicach zaskarżenia oraz w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym. Sąd Odwoławczy oceniał więc czy faktycznie wymowa i ocena dowodów wskazanych w apelacji złożonej przez oskarżyciela publicznego pozwala na przypisanie oskarżonym popełnienia przestępstw w takiej postaci, w jakiej zostały one sformułowane w zarzutach aktu oskarżenia. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że nie można przyjąć, aby udowodniono oskarżonym popełnienie zarzucanych im czynów. Dokonując zaś oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd meriti wziął bowiem pod uwagę wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, jak również reguły logicznego rozumowania. Ocena materiału dowodowego, zaprezentowana w uzasadnieniu orzeczenia przez Sąd I instancji uznana być musi za ocenę swobodną, bez cech jakiejkolwiek dowolności i jako taka pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. Zaskarżony wyrok został, tak jak tego wymaga norma zawarta w art. 410 k.p.k., oparty na prawidłowo dokonanej ocenie materiału dowodowego, zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania.

Wreszcie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku może być uwzględniony tylko w przypadku wykazania przez skarżącego konkretnych uchybień w ocenie całego materiału dowodowego, jakich dopuścił się sąd I instancji, a skoro skarżący podniósł zarzuty odnośnie tylko niektórych dowodów, pomijając wymowę całego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, to nie można uznać, aby skutecznie wykazał zaistnienie względnej przyczyny odwoławczej z art. 438 pkt. 3 k.p.k.

Niezależnie od powyższego, nawiązując do argumentacji oskarżyciela publicznego dotyczącej kwestii możliwości zakwalifikowania zarzucanych oskarżonym czynów jako paserstwa umyślnego lub nieumyślnego, określonego w art. 291 § 1 k.k. lub art. 292 § 1 k.k., to nie zyskała ona aprobaty Sądu Odwoławczego.

Zgodnie z zasadą skargowości wyrażoną w art. 14 § 1 k.p.k., podstawę faktyczną oskarżenia stanowi określone i opisane w zarzucie zdarzenie historyczne, a jej naruszenie ma miejsce jedynie wówczas, gdy sąd przypisze oskarżonemu inny czyn niż zarzucony. Zatem ramy postępowania jurysdykcyjnego są określone przez zdarzenie historyczne opisane w akcie oskarżenia, a nie przez poszczególne elementy tego opisu. W konsekwencji, zasada skargowości nie ogranicza sądu w ustaleniach wszystkich cech faktycznych tego zdarzenia oraz w zakresie oceny prawnej rozpoznawanego czynu, sąd nie jest też związany ani szczegółowym opisem czynu zawartym w zarzucie aktu oskarżenia, ani kwalifikacją prawną nadaną temu czynowi przez oskarżyciela. Warunkiem wprowadzenia zmian jest jedynie to, aby w realiach dowodowych konkretnej sprawy oczywistym było, iż sąd dokonywał oceny tego samego zachowania oskarżonego, które stanowiło przedmiot oskarżenia (tzw. tożsamość czynu zarzucanego i przypisywanego). W postępowaniu sądowym nie badamy bowiem dwóch czynów (określanych: jeden jako czyn zarzucany, a drugi, ustalony przez sąd, – zwany czynem przypisanym), lecz zajmujemy się zawsze jednym konkretnym czynem. Powszechnie przyjmuje się, że tzw. tożsamość czynu jest zachowana, gdy orzeczenie nie wyszło poza granice tego samego zdarzenia faktycznego, które jest podstawą aktu oskarżenia i które miał na myśli oskarżyciel formułując zarzuty w akcie oskarżenia. Oczywistym jest, że w przypadku ustalenia, w wyniku postępowania sądowego, nieidentyczności czynu należy wydać, w zależności od sytuacji procesowej, orzeczenie uniewinniające lub umarzające postępowanie.

Granice oskarżenia zostają utrzymane, gdy czyn przypisany oskarżonemu w wyroku, mimo zmienionej kwalifikacji prawnej, dotyczy tego samego zdarzenia historycznego - faktycznego, które stanowiło podstawę zarzutu określonego w akcie oskarżenia. Ramy zaś tożsamości wyznaczają składowe tego zdarzenia: identyczność przedmiotu zamachu, identyczność kręgu osób oskarżonych o udział w zdarzeniu, a także tożsamość określenia jego czasu i miejsca. Nadto o jedności czynu, jako jednego impulsu woli, świadczy jedność zamiaru (lub planu) sprawcy przestępstwa.

Choć znane są Sądowi Odwoławczemu judykaty Sądu Najwyższego aprobujące stanowisko wyrażone przez prokuratora, to jednak zauważyć należy, że stanowisko piśmiennictwa i orzecznictwa w tym względzie ulegało istotnej zmianie i Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie z którym niemożliwe jest przypisanie oskarżonemu przestępstwa paserstwa, zamiast zarzuconej kradzieży z włamaniem, bez zaistnienia uchybienia określonego w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w związku z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. Proponowana bowiem przez prokuratora zmiana opisu czynów zarzucanych oskarżonym oznaczałaby nie tylko zmianę miejsca ich popełnienia, ale także czasu ich popełnienia i to od kilku do kilkudziesięciu dni, zamiaru sprawców, jak i sposobu działania. Oznaczałoby to w konsekwencji przypisanie im zupełnie innych przestępstw, aniżeli zarzucone w akcie oskarżenia

Sąd Odwoławczy w pełni podziela przy tym stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w orzeczeniu w sprawie o sygnaturze akt II KK 162/17, przytoczonym zresztą przez Sąd Rejonowy, zgodnie z którym: „ Ustawowy opis znamion kradzieży z włamaniem oraz przestępstwa paserstwa utwierdza, że do czynienia mamy z ontologicznie rozłącznymi grupami zachowań, które nie mają punktu przecięcia. Możliwe jest naturalnie, że po dokonanej kradzieży ten sam sprawca przyjmuje łup od pozostałych współsprawców lub pomaga im w jego następczym zbyciu. Lecz stanowi to osobne zachowanie rodzajowo i temporalnie odrębne. Należy bowiem rozróżnić tożsamość czynu w znaczeniu materialnym (charakterystycznym dla prawa materialnego) od jego aspektu procesowego. Znamiona typu czynu wyznaczają w sposób generalno-abstrakcyjny kategorię zachowań ludzkich, które ustawodawca ocenia negatywnie z uwagi na przyjmowane przez siebie kryteria kryminalizacji. Jedna z fundamentalnych zasad prawa karnego - nullum crimen sine lege zakłada m.in. wewnętrzną określoność typu czynu zabronionego, czyli nakazuje konstruowanie takiego opisu poszczególnych zachowań karalnych, by było możliwe ich wzajemne rozróżnienie. Powszechnie przyjmuje się, że w kategoriach błędu ustawodawcy rozpatrywać należy przypadek, gdy dwa typy czynów mają identyczny zakres zastosowania i normowania. Oznacza to, że jeżeli ustawodawca decyduje się na wprowadzenie do systemu odrębnych typów czynów zabronionych domniemywać należy, że regulują one odrębne kategorie zachowań (dotyczy to także typów zmodyfikowanych, które do opisu typu podstawowego dodają kolejne znamiona bądź znamiona doprecyzowują). Zatem w abstrakcyjnym ujęciu można twierdzić, że niektóre zachowania w aspekcie materialnym są w określonym zakresie tożsame - kradzież i kradzież z włamaniem (posiadając jednocześnie pewne odrębne cechy) inne są z kolei zupełnie rozłączne. Porównanie znamion przestępstwa kradzieży i kradzieży z włamaniem z przestępstwem paserstwa prowadzi do wniosku, że w aspekcie materialnym należą one do tej drugiej grupy. Ustawodawca w sposób klarowny wyznaczył zupełnie inne znamiona czynnościowe dla obu tych typów. Oznacza to, że opisują one w sposób abstrakcyjny zupełnie odmienne kategorie zdarzeń faktycznych, które stały się podstawą ich kryminalizacji. W przypadku kradzieży jest to akt zaboru stanowiący czynność konwencjonalną wyjmującą rzecz ruchomą spod władztwa uprawnionego, natomiast w przypadku paserstwa są to czynności polegające m.in. na wejściu w posiadanie przedmiotu już uprzednio wyjętego spod owego władztwa. Kategorialnie i temporalnie są to zatem odmienne grupy zachowań”.

Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 30 września 2014 r., sygnatura akt II KK 234/14, które to stanowisko Sąd Odwoławczy również w pełni podziela : „istnieje korelacja między opisem zdarzenia i jego oceną prawną wskazaną przez oskarżyciela. Komplet znamion typu czynu zabronionego odzwierciedla typowe sposoby ich realizacji (a więc w pewnym sensie determinuje zakres zdarzeń historycznych, które spełniają zgeneralizowany opis zachowania karalnego). To od przyjętej w akcie oskarżenia hipotezy kwalifikacji prawnej i szczegółowości przedstawienia zdarzenia mającego realizować tę hipotezę, zależy możliwość modyfikacji opisu czynu przez sąd w fazie jurysdykcyjnej procesu; zatem, im bardziej precyzyjnie zdarzenie poddane przez prokuratora osądowi zostało opisane, tym mniejsze są możliwości sądu w przyjęciu odmiennej jego oceny i dokonania ewentualnych zmian. Zachowanie opisane w skardze uprawnionego oskarżyciela, jako podjęcie czynności przełamania w określony sposób zabezpieczeń mienia, a następnie jego zaboru (poprzez podjęcie konkretnych aktywności, w konkretnym miejscu i czasie) w celu przywłaszczenia i zakwalifikowane z art. 279 k.k., nie może być następnie uznane w toku postępowania sądowego za przestępstwo paserstwa z art. 291 k.k., gdyż nie może ono odpowiadać kategorii zachowań opisanych przez ten przepis”.

Rację ma zatem Sąd I instancji, wskazując, iż nie mógłby w przedmiotowym postępowaniu przypisać oskarżonym przestępstw paserstwa, bowiem związany był opisem czynów zawartym w akcie oskarżenia. W istocie, jak stwierdził Sąd Rejonowy, przypisanie przestępstwa paserstwa wiązałoby się bowiem nie tylko ze zmianą opisu czynów w zakresie odmiennych znamion, ale skutkowałoby zmianą ustaleń co do daty i miejsca popełnienia tych czynów. Uznanie tożsamości czynów, jak chce tego skarżący, prowadziłoby zatem do rezygnacji z oceny prawno-karnej zachowania polegającego na kradzieży z włamaniem przedmiotowych samochodów przez oskarżonych. Zabieg ten byłby niemożliwy, wbrew przekonaniu apelującego, bez naruszenia granic oskarżenia i tożsamości czynów.

Na marginesie Sąd Okręgowy zauważa, że oskarżyciel publiczny, po prawomocnym zwrocie mu niniejszej sprawy do uzupełnienia śledztwa, miał możliwość, uwzględniając treść uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20 lutego 2015 roku, sygnatura akt XVII Ka 6/15, wydać postanowienie o zmianie zarzutów, przesłuchać oskarżonych i formułując nowy akt oskarżenia oskarżyć A. S. i M. B. o popełnienie przestępstw paserstwa. Przemawiały za tym także dowody zebrane w niniejszej sprawie. Dlaczego tego nie uczyniono, to już tylko oskarżycielowi publicznemu wiadomo.

Wniosek

Wniosek prokuratora o uchylenie wyroku w części dotyczącej zarzutów, od których uniewinniono oskarżonych A. S. i M. B. i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok uniewinniający A. S.od popełnienia czynów zarzucanych mu w punkcie II i III aktu oskarżenia oraz wyrok uniewinniający M. B. od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie IV aktu oskarżenia, to jest utrzymanie rozstrzygnięcia z punktu 2 i 3 zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Podniesione przez oskarżyciela publicznego argumenty w żaden sposób nie podważają racjonalności toku rozumowania Sądu meriti, który doprowadził tenże Sąd do konkluzji, że w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób uznać oskarżonych za winnych popełnienia przestępstw zarzucanych im w punktach II, III, IV aktu oskarżenia. W sprawie brak było również podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 k.p.k., uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. W związku z powyższym orzeczenie należało utrzymać w mocy w całości.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Konsekwencją utrzymania w mocy całości wyroku Sądu I instancji jest obciążenie kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze stosownie do wyniku procesu – w ¾ Skarbu Państwa (art. 632 pkt. 2 k.p.k.), a w ¼ oskarżonego A. S.(art. 636 § 1 k.p.k.), w tym opłatą za II instancję, w łącznej kwocie 335 złotych.

PODPIS

/Piotr Michalski/ /Małgorzata Ziołecka/ /Aleksander Brzozowski/

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anita Mikłasewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Ziołecka,  Piotr Michalski ,  Aleksander Brzozowski
Data wytworzenia informacji: