Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 76/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 31 lipca 2020 r., sygn. akt VI K 808/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 2 § 2 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 167 kpk i art. 366 § 1 kpk poprzez zaniechanie wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy – a tym samym zlekceważenie zasady prawdy materialnej, wyrażające się w zaniechaniu przeprowadzenia z urzędu i ujawnienia na rozprawie dowodów z ostatecznych decyzji podatkowych oraz dokumentów z akt postępowań podatkowych, prowadzonych przez Naczelnika Urzędu Celnego w K. i Dyrektora Izby Celnej w K. oraz sądowo-administracyjnych, prowadzonych przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. i Naczelny Sąd Administracyjny, gdzie informacja o tych dowodach była znana Sądowi i dostępna dla Sądu w aktach sprawy oraz z których to dowodów wprost wynika kwestia istnienia zobowiązań podatkowych oskarżonego S. K. (1) i fakt nieuiszczenia przez wyżej wymienionego należnego podatku akcyzowego i które wskazują, że oskarżony w czasie dokonywania transakcji objętych aktem oskarżenia świadomie naruszał przepisy dotyczące wymogu uiszczenia należności publicznoprawnych w postaci podatku akcyzowego i uchylał się od jego uiszczenia, przez co świadomie naraził na uszczuplenie podatek akcyzowy, a które to dowody – dopiero po ich przeprowadzeniu przez Sąd – doprowadziłyby do realizacji zasady prawdy materialnej, weryfikacji wersji oskarżonego i w konsekwencji pozwoliłyby na usunięcie przez Sąd niedających się usunąć wątpliwości, które Sąd wyrokując w przedmiotowej sprawie rozstrzygnął na korzyść oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie miał racji apelujący oskarżyciel publiczny utrzymując, że nie zostały przez Sąd Rejonowy przeprowadzone dowody z dokumentów w postaci ostatecznych decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w K. i Dyrektora Izby Celnej w K. oraz orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K., a także Naczelnego Sądu Administracyjnego. W toku postępowania pierwszoinstancyjnego przeprowadzono bowiem dowody ze wskazanych dokumentów, które co istotne znajdują się w aktach sprawy. Mylił się również prokurator zarzucając organowi I instancji zaniechanie ujawnienia na rozprawie dowodów z omawianych dokumentów. Bowiem na ostatniej rozprawie, która odbyła się w dniu 17 lipca 2020 r. Przewodniczący poinformował strony o ujawnieniu w trybie art. 405 § 4 kpk, bez odczytywania wszystkich protokołów i dokumentów zgromadzonych w sprawie. Znowelizowany przepis art. 405 kpk ustanawia nową zasadę odnośnie ujawniania protokołów i dokumentów, a mianowicie z chwilą zamknięcia przewodu sadowego protokoły i dokumenty takie uznaje się za ujawnione (§ 2). Sąd jest zobowiązany do zamieszczenia o tym wzmianki w protokole rozprawy i tak uczynił Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie. W takim przypadku nie jest konieczne wskazywanie poszczególnych protokołów i dokumentów, a więc brak ich dokładnego wymienienia nie oznacza w żadnym razie, że nie zostały one ujawnione. Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, że omawiane dokumenty w postaci decyzji organów podatkowych oraz orzeczeń sądowo-administracyjnych zostały włączone w poczet ujawnionego materiału dowodowego przez Sąd I instancji korzystający z rozwiązania przewidzianego w art. 405 § 2 i 4 kpk. Przeciwne i niczym niepoparte wskazania prokuratora były nietrafione.

Konieczne jest jeszcze w tym miejscu krytyczne ustosunkowanie się do stanowiska prokuratora, zgodnie z którym skoro z przedstawionych do sprawy ostatecznych decyzji organów podatkowych określających wysokość zobowiązania podatkowego S. K. (1) z tytułu podatku akcyzowego oraz orzeczeń sądowo-administracyjnych wynika istnienie zobowiązań podatkowych oskarżonego i fakt nieuiszczenia przez wyżej wymienionego należnego podatku akcyzowego, to miałoby to obligować sąd karny do stwierdzenia, że oskarżony w czasie dokonywania transakcji objętych aktem oskarżenia świadomie naruszał przepisy dotyczące wymogu uiszczenia należności publicznoprawnych w postaci podatku akcyzowego i uchylał się od jego uiszczenia, przez co świadomie naraził na uszczuplenie podatek akcyzowy. Otóż tak nie jest, gdyż decyzje organów skarbowych ustalające istnienie lub nieistnienie zobowiązania podatkowego oraz określające wysokość podatku nie wiążą sądów karnych. Mianowicie wskazać, że określone zobowiązania podatkowe powstają z mocy prawa i są związane z określonymi zdarzeniami faktycznymi. Dlatego też w takim wypadku wydane przez właściwe organy decyzje administracyjne określające wysokość zobowiązania podatkowego mają charakter nie konstytutywny, lecz deklaratoryjny, ustalony na podstawie przepisów podatkowych określających wartość tych podatków. W konsekwencji, sąd karny nie jest związany na podstawie art. 8 § 2 kpk tego typu rozstrzygnięciami ( por. Stefański, Zabłocki, Kodeks, t. 1, 2003, s. 272, 238) i może dokonać ustaleń odmiennych od poczynionych przez organy administracji publicznej. Sąd karny jest więc kompetentny do ustalenia kwoty uszczuplonego podatku, ale nie jest uprawniony do określenia zobowiązania podatkowego, które jako powinność podatnika funkcjonuje ściśle w sferze prawa podatkowego i nie wiąże się z typami czynów zabronionych w Kodeksie karnym skarbowym. Decyzja podatkowa określająca wymiar podatku jest decyzją administracyjną, która kreuje tylko prawidłowy wymiar zobowiązania podatkowego, a nie samo zobowiązanie. Przenosząc powyższe rozważania na grunt badanej sprawy należało co do zasady uznać słuszność stanowiska Sądu Rejonowego wyrażonego w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, że nie jest on jako organ wymiaru sprawiedliwości rozstrzygający o karnoskarbowej odpowiedzialności oskarżonego, związany treścią orzeczeń organów administracji podatkowej i sądów administracyjnych. Niemniej jednak nie oznacza to wcale, że w sytuacji istnienia takich orzeczeń i włączenia ich w poczet materiału dowodowego, Sąd meriti może je zignorować i rozstrzygać w całkowitym oderwaniu od ustaleń faktycznych poczynionych przez organy podatkowe, o czym będzie mowa szerzej w pkt 3.2.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyższy wniosek okazał się zasadniczo słuszny i w wyniku kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia doszło do wydania przez Sąd odwoławczy wyroku o charakterze kasatoryjnym, ale nie na skutek uwzględnienia omawianego w tym miejscu zarzutu.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 410 kpk oraz art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez pominięcie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej i ich istotnego znaczenia przy ustalaniu podstawy faktycznej wyroku, co przejawiło się w pominięciu przy wyrokowaniu okoliczności wynikających zwłaszcza z treści ostatecznych decyzji podatkowych wydanych przez organy skarbowe – Dyrektora Izby Celnej w K. i prawomocnych ze względu na orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. i Naczelnego Sądu Administracyjnego, z których wprost wynika kwestia istnienia zobowiązań podatkowych oskarżonego S. K. (1) i fakt nieuiszczenia przez wyżej wymienionego należnego podatku akcyzowego i które wskazują, że oskarżony w czasie dokonywania transakcji objętych aktem oskarżenia świadomie naruszał przepisy dotyczące wymogu uiszczenia należności publicznoprawnych w postaci podatku akcyzowego i uchylał się od jego uiszczenia, przez co świadomie naraził na uszczuplenie podatek akcyzowy, a także poprzez zaniechanie przeprowadzenia oceny dowodów w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oraz niewskazanie przez Sąd, dlaczego nie uznał dowodów w postaci ostatecznych i prawomocnych decyzji organów skarbowych w zakresie ustaleń istnienia zobowiązań oskarżonego S. K. (1) w podatku akcyzowym, poza ogólnikowym stwierdzeniem o braku wpływu tych dowodów na fakt stwierdzenia popełnienia przestępstwa przez oskarżonego, przy jednoczesnym braku oceny i analizy powyższych dowodów.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut był zasadny choć od oskarżyciela publicznego należałoby oczekiwać zdecydowanie bardziej profesjonalnego wyłożenia zastrzeżeń procesowych pod adresem skarżonego wyroku. Rację miał jednakowoż prokurator, że Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia normy prawnej wynikającej z art. 410 kpk w oparciu o art. 113 § 1 kks znajdującej zastosowanie także w postępowaniu o przestępstwa karnoskarbowe, bowiem podstawy wydanego orzeczenia nie stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Sąd I instancji czyniąc ustalenia faktyczne w sprawie oparł się jedynie o część zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego, przy czym należy od razu zaznaczyć, że dowody pominięte przez Sąd niższej instancji nie zostały ocenione w toku weryfikacji materiału dowodowego jako niewiarygodne, czy niemiarodajne, tylko po prostu zostały zignorowane przy wydawaniu orzeczenia merytorycznego. Trafnie prokurator zwrócił uwagę na brak oceny dokumentów mających istotne znaczenie dla prawnokarnej oceny zachowań S. K. (1) objętych aktem oskarżenia, tj. decyzji administracyjnych organów podatkowych określających wymiar zobowiązań podatkowych podsądnego z tytułu podatku akcyzowego oraz orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. i Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych w wyniku rozpoznania skarg na wspomniane wcześniej decyzje administracyjne, czy skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA w Kielcach. Jak już wcześniej zasygnalizowano, Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu nie był związany rozstrzygnięciami merytorycznymi zawartymi w tych decyzjach, czy orzeczeniach sądowo-administracyjnych, ale nie oznaczało to, że jest zwolniony od analizy wszystkich okoliczności dowodowych wynikających z tych dokumentów. Organy administracji publicznej poczyniły bowiem szereg ustaleń zanim wydały decyzje określające wymiar zobowiązań podatkowych S. K. (1) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jako osoba fizyczna oraz jako prezes Spółki z o.o. (...) i właśnie te ustalenia nie były irrelewantne dla przedmiotowej sprawy karnoskarbowej. Sąd karny prowadził własne postępowanie co było ze wszech miar zasadne ale powinien się z tymi materiałami dokładnie zapoznać, dobrze je przeanalizować i rozważyć, czy nie rzutują na odpowiedzialność karnoskarbową oskarżonego. Trzeba przy tym zauważyć, że przeprowadzone kontrole celnopodatkowe w PHU (...) oraz w Spółce z o.o. (...) w W. w zakresie obrotu suszem tytoniowym, wszczęte dnia 28 lipca 2014 r. bazowały nie tylko na dokumentach księgowych ale obejmowały też szeroko zakrojone czynności dowodowe sprawdzające rzetelność dokumentów oraz okoliczności faktyczne sprzedaży suszu tytoniowego przez oskarżonego. Efektem tych działań rozpoznawczych było zakwestionowanie aby transakcje z udziałem podsądnego stanowiły dostawy wewnątrzwspólnotowe suszu oraz aby na terenie kraju oskarżony zbywał susz pośredniczącemu podmiotowi tytoniowemu, przez co uznano, że czynności te podlegały opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wynikający z art. 9b ust. 4 Ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym obowiązek sprzedawcy suszu tytoniowego ustalenia, czy sprzedaje ten susz podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy lub pośredniczącemu podmiotowi tytoniowemu. Zobowiązanie to nie może zamykać się jedynie na sprawdzeniu czy dany podmiot formalnie figuruje w rejestrze jako pośredniczący podmiot tytoniowy, czy też jest podmiotem z siedzibą w innym kraju unijnym. Dostawa taka, jako wyjątek, nie podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym i w związku z tym to podatnik winien dołożyć należytej staranności w jej udokumentowaniu. Sąd Rejonowy tymczasem zupełnie pominął wymienione przez apelującego dokumenty przemawiające na niekorzyść oskarżonego, co już samo w sobie świadczyło o naruszeniu art. 410 kpk. Co więcej, jak trafnie dostrzegł prokurator, w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia próżno szukać jakiejkolwiek oceny wartości dowodowej wskazywanych już wielokrotnie decyzji administracyjnych oraz orzeczeń sądowo-administracyjnych. Nie bez znaczenia jest także i to, że Sąd Rejonowy czynił ustalenia faktyczne w zakresie tego, że podsądny sprzedawał posiadany tytoń do podmiotów uprawnionych jedynie w oparciu o protokoły kontroli z dnia 5 września 2013 r. oraz 28 września 2014 r., jednocześnie ignorując dokumenty celne sporządzone w trakcie kolejnych kontroli, w wyniku których zostały wykryte przez organy celne nieprawidłowości w firmach prowadzonych przez oskarżonego w zakresie ujawniania przedmiotu i podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym. Dodać trzeba, że jest to tylko jeden z przykładów nieprawidłowości, w którym Sąd Rejonowy opierał ustalenia faktyczne na dowolnie wyselekcjonowanym materiale dowodowym i czynił to w taki sposób aby nie podważało to wyjaśnień S. K. (1).

Kontrola odwoławcza doprowadziła Sąd Okręgowy do wniosku, że ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji razi jednostronnością oraz brakiem obiektywizmu i jako taka nie mogła zostać zaakceptowana w postępowaniu apelacyjnym. Warto w tym miejscu przypomnieć, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk (zasady swobodnej oceny dowodów), wtedy tylko, gdy jest poprzedzone: ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy; stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego; jest wyczerpujące i logiczne, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1996 r., sygn. akt II KRN 199/95, OSN P. i Pr. 1996/10/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1974r., sygn. akt Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47). Przepis art. 7 kpk poprzez art. 113 § 1 kks jest recypowany do postępowań w sprawach o przestępstwa skarbowe. Wymienionych w zdaniu uprzednim cech nie sposób przypisać przedstawionej przez Sąd Rejonowy weryfikacji materiału dowodowego pod kątem jego wiarygodności. Sąd ten bez głębszego zastanowienia uznał za prawdziwe wszystkie wytłumaczenia S. K. (1) i w oparciu głównie o jego wyjaśnienia oraz dowody niesprzeczne z przedstawioną przez niego wersją wydarzeń, ten organ orzekający poczynił ustalenia faktyczne i wydał wyrok uniewinniający. Tymczasem wyjaśnienia oskarżonego składane na różnych etapach postępowania wcale nie były tak spójne jak utrzymywał w uzasadnieniu Sąd Rejonowy. Oskarżony opisywał pewne fakty w sposób odmienny (np. początkowo utrzymywał, że w trakcie pierwszej transakcji D. K. przyjechał do niego z jakąś kobietą nie określając jej funkcji, potem wskazywał, iż była to księgowa), zasłaniał się korzystaniem z usług biura (...), którego prowadzący P. B. nie był jednak doradcą podatkowym oraz w sposób mało uchwytny opisywał zakwestionowane w tym postępowanie transakcje sprzedaży suszu tytoniowego. Sąd Okręgowy nie twierdzi, że okoliczności te jednoznacznie przemawiają za całkowitą niewiarygodnością całości wyjaśnień oskarżonego. Niemniej jednak by ocena wartości dowodowej tego dowodu mogła zostać uznana za spełniającą wszystkie wymagania z art. 7 kpk musi ona uwzględniać wszelkie aspekty wskazań S. K. (1), w tym te wymienione przykładowo przez Sąd II instancji (w tym niespójności, czy wręcz sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym). Tożsame rodzajowo zastrzeżenia powstają co do oceny dowodu z zeznań D. K. oraz oświadczenia A. F. (prezesa firmy (...) Ltd), która została dokonana w sposób skrajnie jednostronny. Sąd Rejonowy arbitralnie uznał bowiem za niewiarygodne wszystkie te okoliczności wynikające z tych dowodów, których nie mógł pogodzić z treścią wyjaśnień S. K. (1). Tymczasem określone wskazania świadka D. K., a także treść oświadczenia przedstawiciela firmy (...) Ltd poddaje w wątpliwość prawdomówność podsądnego. W takim przypadku dowody te powinny zostać ocenione ze szczególną wnikliwością i zostać zestawione z całym pozostałym materiałem dowodowym (w tym również ustaleniami organów podatkowych poprzedzających decyzje organów administracji publicznej i wyroków sądowo-administracyjnych wydanych wobec S. K. (1)). Sąd I instancji nie wziął pod uwagę w trakcie oceny materiału dowodowego szeregu okoliczności, które miały niewątpliwy wpływ na ocenę prawdomówności oskarżonego, jak i wszystkich innych dowodów zgromadzonych w tej sprawie. Mianowicie całkiem zignorowano istotne okoliczności faktyczne np., że:

- część dostaw tytoniu sprzedanych przez podsądnego została zatrzymana w wyniku kontroli celnych dokonanych poza granicami Polski (brak analizy powodów zatrzymania ładunków),

- płatność za transakcje odbywała się gotówką,

- część dokumentów wystawianych przez oskarżonego zawierała oznaczenia, z których nie wynikało jaki towar był przedmiotem transakcji sprzedaży,

- przekazując tytoń firmie (...) Sp. z o.o. w celu jego przetransportowania do Wielkiej Brytanii w dokumentacji dla kierowcy oskarżony podał nieprawdę, iż na paletach znajduje się granulat neutralny, a nie tytoń (również waga towaru została podana nieprawdziwa),

- jeden z kontrahentów oskarżonego ma sprawę karną prowadzoną w Sądzie Okręgowym w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie osoby mające wykonywać transporty suszu tytoniowego zakupione od podsądnego w osobach Ł. G. (właściciel (...) s.r.o.) i N. J. zostały oskarżone przez Prokuraturę Okręgową w Gorzowie Wlkp. m.in. o występki z art. 54 § 1 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 i 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks (sygn. PO II Ds. 21.2016), a sama czeska firma (...) s.r.o. uznawana jest za podmiot fikcyjny,

- kolejny z czeskich odbiorców A. O. prowadzić miał działalność gospodarczą pod tym samym adresem co uznawana przez prokuraturę fikcyjna firma (...) s.r.o.,

- faktury VAT nr (...) wystawione przez oskarżonego w imieniu Spółki z o.o. (...) na sprzedaż suszu tytoniowego w powyżej wskazanej sprawie karnej oskarżyciel publiczny zgłasza jako nierzetelne, bo nie odzwierciedlające rzeczywistych zdarzeń gospodarczych.

Zdaniem Sądu Okręgowego więcej zobiektywizowanej uwagi Sąd Rejonowy powinien także poświęcić prześledzeniu historii działalności (...) .H. (...) i chronologii dwóch transakcji sprzedaży suszu tytoniowego zawartych z oskarżonym, bez bagatelizowania przy ocenie świadomości legalności transakcji u oskarżonego S. K. zeznań świadka D. K. co do wykorzystania jego osoby w celu założenia działalności gospodarczej w zamian za obietnicę łatwego zysku. Zastanawiające są okoliczności w jakich przyszły kontahent - D. K. miał pojawić się u podsądnego, kiedy to został on zawieziony przez obcą kobietę w nieznane sobie miejsce, w godzinach późnowieczornych, by podpisać dokumenty zakupu suszu tytoniowego za znaczną kwotę pieniędzy. Sąd Rejonowy nie ustrzegł się przy tym sprzeczności w swoich ustaleniach co do okoliczności zapłaty towaru co do pierwszej z transakcji z D. K., z dnia 1 lipca 2013 r. Wbrew bowiem ustaleniu Sądu I instancji opartemu na wyjaśnieniach S. K. (3), świadek D. K. nie potwierdził aby płacił oskarżonemu gotówką, a wręcz zaprzeczył żeby dokonywał płatności za towar. Godne zdecydowanie głębszego rozważenia pozostają także warunki zawarcia przez oskarżonego z tymże całkiem nieznanym mu człowiekiem umowy o współpracy handlowej na zamówienia suszu tytoniowego. Warto też zwrócić uwagę, że znajdujące się w aktach sprawy oświadczenie D. K. dotyczące odbioru towaru w dniu 4 września 2013 r. (k. 130), w oparciu o które Sąd Rejonowy czynił ustalenia faktyczne jest sprzeczne z dokumentacją dotyczącą działalności gospodarczej (...) .H. (...), z której wynika, że w firmie tej nigdy nie byli zatrudnieni żadni pracownicy i tak zresztą zeznawał sam D. K.. Nie sposób zatem zgodzić się z oceną Sądu I instancji przedstawioną w uzasadnieniu wyroku, że oświadczenie to nie budziło zastrzeżeń stron ani Sądu pod względem autentyczności i prawdziwości. Wyłożone wyżej przykładowe zaniechania oraz uchybienia ze strony Sądu Rejonowego powodują, że przeprowadzona w tej sprawie ocena dowodów nie uwzględniała wszystkich dyrektyw z art. 7 kpk i nie mogła zostać oceniona jako trafna, a oparte na takiej wybiórczej weryfikacji materiału dowodowego ustalenia faktyczne nie poddawały się kontroli odwoławczej. Wszystko to powodowało konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. Sąd wydający zaskarżone orzeczenie nie dokonał gruntownej analizy całości materiału dowodowego oraz wynikających z niego wszystkich okoliczności zdarzeń. W tej sytuacji wyprowadzić należało wniosek, że Sąd ten, z obrazą art. 4 i 7 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks, uchybił wierności podstawowym zasadom procesu karnoskarbowego. Naraził się przez to na zarzut „dowolności” w toku oceny materiału dowodowego. Zaniechanie należytego rozważenia wszystkich ważkich okoliczności sprawy powodowało, że decyzja o uniewinnieniu oskarżonego budziła zastrzeżenia. Była ona bowiem co najmniej przedwczesną.

Niezbędne jest wobec tego powtórzenie w całości przewodu sądowego, dokonanie wnikliwej i rozważnej oceny wszystkich (a nie jedynie wybranych) dowodów zgromadzonych w tej sprawie oraz w dalszej kolejności ustalanie stanu faktycznego. Dopiero wtedy można będzie oczekiwać prawidłowego orzeczenia merytorycznego.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Trafność tego zarzutu podniesionego przez prokuratora przełożyła się na konieczność wydania przez Sąd Okręgowy orzeczenia o charakterze kasatoryjnym. Zaniechanie należytego rozważenia wszystkich ważkich okoliczności sprawy powodowało, że decyzja o uniewinnieniu oskarżonego od stawianego mu zarzutu budziła zastrzeżenia. Była ona bowiem decyzją co najmniej przedwczesną. Niezbędne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w całości do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu. Dopiero bowiem po ponownym przeprowadzeniu przewodu sądowego, kompleksowym ocenieniu materiału dowodowego będzie możliwe poczynienie bezbłędnych ustaleń stanu faktycznego i w efekcie, wydanie trafnego orzeczenia o odpowiedzialności karnoskarbowej oskarżonego S. K. (3) w niniejszej sprawie.

Lp.

Zarzut

3.3.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż żaden z przeprowadzonych dowodów nie wskazuje na to, że oskarżony S. K. (1) popełnił zarzucone mu aktem oskarżenia przestępstwo z art. 54 § 1 kks w zb. z art. 37 § 1 pkt 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks, zwłaszcza że wyjaśnił, iż pozostawał w przekonaniu, iż prawidłowo realizuje transakcje sprzedaży suszu tytoniowego w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym, podczas gdy prawidłowa ocena całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności dotyczących strony podmiotowej i przedmiotowej czynu zarzuconego oskarżonemu, jednoznacznie wskazują, iż w zakwestionowanych transakcjach, oskarżony nie dokonywał dostawy wewnątrzwspólnotowej, lecz sprzedaży na terytorium kraju suszu tytoniowego na rzecz podmiotu nieuprawnionego, tj. innego podmiotu niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym w myśl ustawy o podatku akcyzowym, a zatem oskarżony miał świadomość przestępnego działania oraz tego, że swoim zachowaniem naruszył przepisy dotyczące wymogu uiszczenia należności publicznoprawnych w postaci podatku akcyzowego i uchylał się od jego uiszczenia, przez co świadomie naraził na uszczuplenie należność publicznoprawną w postaci podatku akcyzowego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ten zarzut apelacyjny był zbędny wobec poprzedzającego go zarzutu nieprawidłowości przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sąd odwoławczy, mając na względzie treść art. 436 kpk, ograniczył rozpoznanie wniesionego przez prokuratora środka odwoławczego do jedynie tych zarzutów, które miały znaczenie dla wydania w tej sprawie orzeczenia o charakterze kasatoryjnym. Przedwczesnym byłoby rozpoznanie przez Sąd II instancji omawianego w tym miejscu zarzutu w sytuacji kiedy Sąd Rejonowy będzie przeprowadzał przewód sądowy w całości od nowa, a następnie opierając się o dowody ocenione jako wiarygodne ustali stan faktyczny badanej sprawy. Nie jest w tym momencie procesu możliwa odpowiedź na pytanie czy, a jeśli tak to które zachowania S. K. (1) objęte aktem oskarżenia wyczerpywały znamiona zarzuconych mu przestępstw. Będzie to zadanie dla Sądu Rejonowego, który ponownie, ale tym razem wszechstronnie rozpatrzy sprawę.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyższy wniosek zasługiwał na uwzględnienie. Skoro ustalenia faktyczne zostały poczynione w oparciu o niepełną i jednostronną ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, nie mogły się one ostać, przy czym to nieprawidłowa ocena dowodowa jest osią tej sprawy apelacyjnej. Konieczne jest dokonanie ponownej oceny dowodów, z zachowaniem wszelkich wymogów procesowych, co pozwoli na ewentualną pełną kontrolę instancyjną orzeczenia, jeśli takowa nastąpi.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Stwierdzone w wyniku kontroli instancyjnej uchybienia dotyczące oceny materiału dowodowego oraz ustaleń faktycznych, spowodowały konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu do ponownego rozpoznania. Niezbędne jest bowiem przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości i ponowne ocenienie całego zgromadzonego materiału dowodowego zgodnie ze wszystkimi dyrektywami z art. 7 kpk, by możliwe było wydanie słusznego wyroku w tej sprawie.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rozpoznając ponownie sprawę, Sąd I instancji winien przeprowadzić ponownie przewód sądowy w całości, a następnie bardzo wnikliwie i szczegółowo ocenić zgromadzony materiał dowodowy (zwracając uwagę na to by argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu wyroku poddawała się ewentualnej kontroli instancyjnej), i to zgodnie z obowiązującymi w tym przedmiocie regułami, po czym rozważyć, czy materiał ten potwierdza zarzuty aktu oskarżenia czy też nie. Analizując stronę podmiotową zarzucanego S. K. (1) przestępstwa Sąd ten winien mieć na względzie wszystkie okoliczności, wyszczególnione przez Sąd Okręgowy w pkt 3.2. Transakcje sprzedaży suszu tytoniowego dokonywane przez oskarżonego należy skrupulatnie zbadać pod kątem wywiązania się z obowiązku nałożonego na sprzedawcę suszu tytoniowego w art. 9b ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym ale także by odpowiedzieć na pytanie czy te działania weryfikujące oskarżonego nie były pozorne, a faktyczna sprzedaż nastąpiła dla podmiotów nieuprawnionych, przez co ciążył na nim obowiązek podatkowy. Dokonując oceny materiału dowodowego Sąd Rejonowy nie powinien powielić uchybień jakie zostały stwierdzone przez Sąd odwoławczy w wyniku kontroli instancyjnej, a także oprzeć wydane przez siebie orzeczenie o całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a nie jedynie o wyselekcjonowane ich fragmenty. Ważnym jest także by przy ponownej ocenie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy w należytym stopniu uwzględnił zasady obiektywizmu i swobodnej oceny dowodów. Powinnością sądu przy określaniu odpowiedzialności karnej (karnoskarbowej) danej osoby, jest bowiem podjęcie rzetelnej próby dokonania ustaleń należycie umocowanych w całym materiale dowodowym sprawy oraz w przepisach prawa. Dopiero po przeprowadzeniu wszystkich tych czynności możliwe będzie wydanie trafnego wyroku wobec oskarżonego S. K. (1).

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Mariusz Sygrela Hanna Bartkowiak Małgorzata Winkler-Galicka