Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Gawecka

Protokolant: st. sekr. sąd Sławomira Konieczna

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2017 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. (...) z siedzibą w W.

przeciwko H. B., L. B., M. J., H. J.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie co do kwoty 49.664,66 zł;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie ;

3.  kosztami procesu obciąża powoda w całości i z tego tytułu zasądza od niego na rzecz pozwanych kwotę 7.217 zł.

/-/Katarzyna Gawecka

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 26 stycznia 2016 r. powód - e. (...)z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych – H. B., L. B., M. J. i H. J. na swoją rzecz kwoty 143.765,26 zł wraz z ustawowymi odsetkami z opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwani H. B. oraz L. B. zawarli z Bankiem Spółdzielczym w Ł. (obecnie (...) Bank Spółdzielczy z siedzibą w P.) umowę kredytu na działalność gospodarczą H. J. H. B. (...) Przedsiębiorstwo Handlowe Spółka Cywilna. Zgodnie z umową, zabezpieczenie spłaty kredytu stanowiło solidarne poręczenie złożone przez H. J. oraz M. J.. Kredytobiorcy nie wywiązali się z umowy kredytowej, nie regulując płatności na rzecz Banku w sposób przewidziany w umowie. Wobec powyższego, Bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadana została klauzula wykonalności.

Powód wskazał, że w dniu 2 kwietnia 2015 r. wierzyciel pierwotny – Bank Spółdzielczy w L. zawarł z nim umowę sprzedaży wyżej wymienionej wierzytelności, mocą której została ona w całości przeniesiona na niego. Na dochodzoną wierzytelność składa się suma niespłaconej należności głównej w wysokości 23.147,69 zł, kwota odsetek umownych w wysokości 50.558,11 zł obliczona za okres od dnia zawarcia umowy kredytowej do dnia jej rozwiązania, według określonej w umowie stopy procentowej oraz kwota skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w wysokości 70.059,49 zł, obliczona od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy do dnia poprzedzającego złożenie pozwu od kwoty należności głównej według ustalonej w umowie kredytowej stopy procentowej. Strona powodowa podkreśliła, że poinformowała stronę pozwaną o zawartej z Bankiem umowy cesji wierzytelności i przejściu wierzytelności na swoją rzecz.

W dniu 16 września 2016 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanym H. B., L. B., M. J. i H. J. solidarnie zapłacić powodowi kwotę 143.765,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 7.214,25 zł tytułem kosztów postępowania, w tym 1.797,25 zł tytułem czwartej części opłaty od pozwu, 5.400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty albo wniesienia w tym terminie sprzeciwu.

W dniu 10 października 2016 r. strona pozwana wniosła sprzeciw od tego nakazu, w którym wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że kwestionuje roszczenie powoda co do zasady i wysokości. Argumentując powyższe pozwani wskazali, że w wyniku cesji bankowe tytuły egzekucyjne upadły, wobec czego kwestionują oni istnienie roszczenia będącego podstawą wydanych bankowych tytułów egzekucyjnych, a powód nie przedstawił dowodów na okoliczność istnienia zaległości, podstawy wypowiedzenia umowy kredytowej oraz dowodów doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Pozwani zwrócili także uwagę, że z załączonych do pozwu dokumentów nie wynikają kwoty składające się w łącznej wysokości na 143.765,29 zł, a zgodnie z załącznikiem nr 1 do umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 kwietnia 2015 r. w dniu 7 marca 2002 r. wygasła umowa kredytowa, w związku z czym nie ma jakichkolwiek podstaw do naliczenia 50.558,11 zł tytułem odsetek umownych. Pozwani zakwestionowali także zasadność naliczenia odsetek za opóźnienie w płatności w wysokości 70.059,49 zł według umownej stopy procentowej oraz skuteczność zawarcia samej umowy cesji wierzytelności z dnia 2 kwietnia 2015 roku.

Dodatkowo, poza powyżej wskazanymi zarzutami, pozwani podnieśli zarzut przedawnienia należności głównej oraz naliczonych odsetek. W tym zakresie strona pozwana wskazała, że powód dochodzi zapłaty z tytułu wystawionych bankowych tytułów egzekucyjnych nr (...) z dnia 19 kwietnia 2002 r. oraz (...) z dnia 19 kwietnia 2002 r., którym klauzula wykonalności została nadana w dniu 11 lipca 2002 r. W ocenie pozwanych, z uwagi na fakt, że roszczenia banku wynikają z prowadzonej działalności gospodarczej, w niniejszej sprawie przedawnienie nastąpiło w dniu 11 lipca 2005 r.

W odpowiedzi na sprzeciw powód cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia o kwotę 49.664,66 zł w zakresie odsetek umownych. Odnosząc się zarzutu przedawnienia, powód wskazał, że bieg terminu przedawnienia przerywa, w myśl art. 123 pkt 1 k.c. także wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, wniosek o wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego, a także postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na jego bezskuteczność, zaś pomiędzy powyższymi czynnościami podejmowanymi wobec długu pozwanych z całą pewnością nie upłynęły 3 lata. W konsekwencji, według stanowiska powoda, roszczenie nie uległo przedawnieniu. Z kolei odnośnie zarzutu braku legitymacji czynnej powód wskazał, że w myśl art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść przysługująca mu wierzytelność na osobę trzecią wraz ze wszystkimi przysługującymi mu prawami, co nastąpiło w umowie cesji z dnia 2 kwietnia 2015 roku. Powód podkreślił także, że jako nabywca wierzytelności, nie mając legitymacji prawnej do dochodzenia roszczenia na podstawie bankowego tytuły wykonawczego, wystąpił do sądu z przedmiotowym powództwem w celu uzyskania tytułu wykonawczego na zasadach ogólnych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. i L. małżonkowie B. zawarli w dniu 28 września 2000 roku z Bankiem Spółdzielczym Ł. Oddział w Ł. (obecnie (...) Bank Spółdzielczy z siedzibą w P.) umowę o kredyt na działalność gospodarczą o nr (...). Kredyt udzielony został na działalność gospodarczą H. J. H. B. (...) Przedsiębiorstwo Handlowe Spółka Cywilna, a jego wysokość wynosiła 35.000 zł. Umowa ta przewidywała, że kredytobiorca dokona całkowitej spłaty kredytu wraz z odsetkami do dnia 28 września 2003 r. według planu spłaty stanowiącego załącznik do umowy. Zabezpieczeniem spłaty udzielonego kredytu było poręczenie złożone przez H. J. i M. J. oraz umowa przewłaszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku.

Okoliczności bezsporne, a nadto kserokopia umowa o kredyt na działalność gospodarczą nr (...) z dnia 28 września 2000 r. (k. 204-205), kserokopia umowy przewłaszczenia rzezy oznaczonych co do gatunku z dnia 28 września 2000 r. (k. 206-207).

W dniu 19 kwietnia 2002 r. bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) wobec L. i H. B. na kwotę 24.076,14 zł, na którą składały się kwota 23.147,69 zł z tytułu niespłaconego kredytu (należność główna), kwota 893,45 zł z tytułu odsetek umownych od kredytu za okres od 26 lutego 2002 r. do 18 kwietnia 2002 r., oraz kwota 35,00 zł tytułem kosztów. Tytułowi temu Sąd Rejonowy w P. nadał 11 lipca 2002 r. klauzulę wykonalności (sygn. akt XVII Co (...)). Bank wystawił także bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) wobec H. i M. J. na kwotę 24.076,14 zł, na którą składały się przedstawione wyżej należności. Tytułowi temu Sąd Rejonowy w P. nadał 11 lipca 2002 r. klauzulę wykonalności (sygn. akt XVII Co (...)).

Okoliczności bezsporne, a nadto kserokopia bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia 19 kwietnia 2002 r. (k. 208), kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Poznaniu z dnia 11 lipca 2002 r., sygn. akt XVII Co (...)(k. 209), kserokopia bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia 19 kwietnia 2002 r. (k. 211), kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Poznaniu z dnia 11 lipca 2002 r., sygn. akt XVII Co (...)(k. 210).

Z wniosku wierzyciela trzykrotnie toczyły się postępowania egzekucyjne, które nie doprowadziły jednak do wyegzekwowania należności stwierdzonej bankowym tytułem egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności. Pierwsze postępowanie egzekucyjne wszczęte wnioskiem z dnia 2 września 2002 r. zostało umorzone postanowieniem z dnia 7 marca 2005 r. w oparciu o art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. Kolejne postępowanie zostało wszczęte wnioskiem Banku z dnia 24 kwietnia 2007 r., a umorzone postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2007 r. w oparciu o tożsamą podstawę prawną. Wreszcie, ostatnie postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte wnioskiem wierzyciela z dnia 22 kwietnia 2010 r. i umorzyło się z mocy prawa na podstawie art. 823 k.p.c.

Dowód : bezsporne i dodatkowo kserokopia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego z dnia 2 września 2002 r. (k. 288), kserokopia postanowienia Komornika Sądowego Rewiru II przy Sądzie Rejonowym wP.z dnia 7 marca 2005 r., sygn. akt: II KM (...)(k. 289), kserokopia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego z dnia 24 kwietnia 2007 r. (k. 290-291), kserokopii postanowienia Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w P. z dnia 30 sierpnia 2007 r., sygn. akt: I KM (...), kserokopia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego z dnia 22 kwietnia 2010 r. (k. 293-294), kserokopia zawiadomienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. P. B. z dnia 31 grudnia 2014 r., sygn. akt: KM (...)(k. 295), kserokopia postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. P. B. z dnia 31 grudnia 2014 r., sygn. akt: KM (...)(k. 296-297).

(...) Bank Spółdzielczy z siedzibą w P. w dniu 2 kwietnia 2015 r. zawarł umowę przelewu wierzytelności z e. (...)z siedzibą w W. (nr RFI (...)).

Według załącznika nr 1 do umowy, wśród przelewanych wierzytelności znalazła się wierzytelność wobec L. B., H. B. opiewająca na łączną kwotę 143.426,10 zł na dzień 07.01.2015 r. w tym kapitał 23.147,69 zł, odsetki umowne 50.55811 zł, odsetki karne 68.136,66 zł oraz koszty 1.583,64zł, a także wierzytelność H. J. i M. J. opiewająca na łączną kwotę 143.562,95 zł na dzień 07.01.2015 r. w tym kapitał 23.147,69 zł, odsetki umowne 50.558,11 zł, odsetki karne 68.136,66 zł oraz koszty 1.720,49 zł. Zgodnie z § 1 ust. 4 umowy, na jej mocy na Fundusz Inwestycyjny wraz z wierzytelnościami przeszły wszystkie związane z nimi prawa, w tym zwłaszcza roszczenia o dalsze odsetki, koszty procesu, koszty zastępstwa procesowego i zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym oraz prawa wynikające z umów prawnego zabezpieczenia.

Pismami z dnia 14 kwietnia 2015 r. powód zawiadomił pozwanych o cesji wierzytelności oraz wezwał ich do zapłaty kwoty 143.913,14 zł.

Dowód : umowa przelewu wierzytelności z dnia 2 kwietnia 2015 r. (k. 178), załącznik nr 1 do umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 kwietnia 2015 r. (k. 183), zawiadomienie H. B. o cesji wierzytelności z dnia 14 kwietnia 2015 r. (k. 212-213), zawiadomienie M. J. o cesji wierzytelności z dnia 14 kwietnia 2015 r. (k. 214-215), zawiadomienie H. J. o cesji wierzytelności z dnia 14 kwietnia 2015 r. (k. 216-217), zawiadomienie L. B. o cesji wierzytelności z dnia 14 kwietnia 2015 r. (k. 218-219), wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego e. (...)nr (...) z dnia 25 stycznia 2016 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wymienionych w treści uzasadnienia dokumentów i kopii dokumentów. W ocenie Sądu nie było podstaw, by kwestionować prawdziwość i autentyczność przedstawionych dokumentów. W większości zostały poświadczone przez pełnomocnika powoda za zgodność z oryginałami. Te zaś, które zostały złożone w kserokopiach nie były kwestionowane przez pozwanych. Sąd także nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu i dlatego też uznał je za mogące stanowić podstawę dokonania ustaleń faktycznych, jako twierdzenia strony, niezaprzeczone przez stronę przeciwną. Podkreślić należy, że zgromadzone w sprawie dokumenty nie wykazują wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w szczególności wysokości długu pozwanych, jednak między stronami nie było sporu co do istnienia samej umowy kredytowej oraz wierzytelności banku.

Sad oddalił wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny księgowości, uznając ten dowód jako zbędny do rozstrzygnięcia z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, zatem kluczowe w niniejszej sprawie pozostaje ustalenie, jakiemu terminowi przedawnienia podlega roszczenie dochodzone pozwem, co z kolei umożliwi ocenę podniesionego przez pozwanych zarzutu przedawnienia.

W myśl art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Zgodnie § 2 tego przepisu, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Dochodzone przez powoda roszczenie jest roszczeniem o zwrot kredytu bankowego. Dla tego rodzaju roszczeń przepisy prawa nie przewidują żadnego szczególnego terminu przedawnienia, w związku z czym wobec roszczeń z umowy kredytu zastosowanie mają ogólne terminy przedawnienia określone w art. 118 k.c.

Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Dokonane w sprawie ustalenia prowadzą do wniosku, że roszczenie o zwrot przez pozwanych kwoty kredytu było związane z prowadzeniem przez bank – kredytodawcę działalności gospodarczej. Niewątpliwie, przy zawieraniu umowy kredytu bank działał jako przedsiębiorca, który w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zajmuje się między innymi udzielaniem kredytów. Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że przedmiotowe roszczenie podlegało trzyletniemu terminowi przedawnienia.

Zważyć należy, że zgodnie z art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W rozpatrywanej sprawie powód nie przedstawił dokumentu wypowiedzenia umowy, w związku z czym niemożliwe jest dokładne ustalenie daty, w której nastąpiło wypowiedzenie umowy kredytu oraz tego, kiedy nastąpił skutek rozwiązujący wypowiedzenia stawiający całe roszczenie z umowy kredytu w stan wymagalności.

W załączniku nr 1 do umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 kwietnia 2015 r. wskazano, że wypowiedzenie umowy kredytowej nastąpiło 7 marca 2002 r., zaś skutek wypowiedzenia nastąpił w dniu 6 kwietnia 2002 r. i wówczas roszczenie stało się wymagalne. Dodatkowo wskazać należy, że wierzyciel pierwotny wystawił bankowe tytuły egzekucyjne w dniu 19 kwietnia 2002 r., zaś kredytobiorca miał dokonać wszystkich spłat z tytułu kredytu do dnia 28 września 2003 r., a więc po tej dacie umowa uległaby rozwiązaniu.

Nawet więc gdyby odmówić wiarygodności twierdzeniom powoda, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej w dniu 6 kwietnia 2002 r. to umowa ta uległaby rozwiązaniu najpóźniej w dniu 28 września 2003 r. Tymczasem powód wytoczył powództwo w dniu 26 stycznia 2016 r., a więc z całą pewnością już po upływie trzyletniego terminu przedawnienia.

W odpowiedzi na zarzut przedawnienia powód powołał się na art. 123 pkt 1 k.c., podnosząc, że wierzyciel pierwotny- bank wielokrotnie podejmował wobec pozwanych szereg czynności , które przerywały bieg przedawnienia roszczenia (złożenie wniosków o nadanie klauzuli wykonalności oraz trzykrotne składanie wniosków o wszczęcie postepowania egzekucyjnego).

Istotnie, zgodnie z art. 123 § 1 k.c., bieg przedawnienia przerywa się: 1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; 2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje; 3)przez wszczęcie mediacji. Natomiast w myśl art. 124 § 1 k.c., po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, przy czym zgodnie z § 2 tego artykułu, w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że zarówno złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa bieg przedawnienia (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03, OSNC 2005/4/58 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2011 r., IV CSK 156/11, OSNC - ZD 2013/1/7, z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 203/11, OSP 2014/6/60, z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 276/04, z dnia 22 stycznia 2008 r., V CSK 386/07, z dnia 21 maja 2010 r., II CSK 614/09, z dnia 4 października 2012 r., I CSK 90/12 - niepubl.).

Na gruncie rozpatrywanej sprawy mamy jednak do czynienia z cesjonariuszem wierzytelności niebędącym bankiem, co rodzi pytanie o skuteczność przerwania biegu przedawnienia dla cesjonariusza poprzez złożenie przez bank wniosku o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności oraz wniosku o wszczęcie egzekucji na podstawie tego tytułu wykonawczego.

W uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie III CZP 29/16 (Biuletyn SN 2016/6/10) Sąd Najwyższy wskazał, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że w razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, a więc ustawodawca zakłada identyczność wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta ( art. 509 § 2 k.c.). Co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną zbywcy, w tym również w zakresie przedawnienia. Jednakże, jak wskazał Sąd Najwyższy, w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności. Nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne. Cesjonariusz nie mógł kontynuować egzekucji wszczętej przez bank, bo w postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c. Z tego też powodu fundusz sekurytyzacyjny nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny i na przejście uprawnień na niego oraz uzyskać klauzulę wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. i musiał ustalić istnienie roszczenia w drodze procesu sądowego, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie.

Jak wskazał Sąd Najwyższy, przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela. Wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje zatem skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego związane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych ukształtowanych treścią klauzuli wykonalności.

W rozważanym przypadku przerwa biegu przedawnienia zostaje spowodowana czynnością banku zmierzającą do egzekwowania roszczenia, podczas gdy nabywcy nie będącemu bankiem ma służyć do jego dochodzenia. Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje powyżej przedstawioną argumentację Sądu Najwyższego. Ponadto, nie może budzić wątpliwości, że argumentacja ta odnosi się także do wniosku banku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 listopada 2016 r., IACa 489/16 – niepubl.).

Przedstawione rozważania w okolicznościach niniejszej sprawy prowadzą do konkluzji, że przerwa biegu przedawnienia spowodowana złożeniem przez bank – kredytodawcę wniosków o nadanie klauzuli wykonalności bankowym tytułom egzekucyjnym oraz wniosków o wszczęcie egzekucji na podstawie tych tytułów nie odniosła skutku względem powoda. W konsekwencji, prowadzi to do wniosku, że jego roszczenie jest przedawnione.

Na marginesie wskazać należy, że nawet gdyby roszczenie powoda nie było przedawnione, to i tak powództwo zostałoby oddalone z uwagi na niewykazanie przez powoda dochodzonego roszczenia. Zauważyć bowiem trzeba, że powód nie przedłożył – ani na etapie składania pozwu, ani na etapie odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty – dokumentu wypowiedzenia umowy kredytowej oraz dowodów doręczenia pozwanym oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, mimo iż dokument wypowiedzenia umowy został przez niego powołany jako dowód w pozwie i wskazany w wykazie jego załączników. Powód nie przedłożył także dowodów, które wykazywałyby dokładną wysokość dochodzonego roszczenia.

Z uwagi na skuteczne cofnięcie powództwa do kwoty 49.664,66 zł. na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie co do powyższej kwoty ( pkt 1 wyroku).

W pozostałym zakresie, ze wskazanych powyżej przyczyn powództwo zostało oddalone ( pkt 2 wyroku).

O kosztach orzeczono w pkt 3 sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Wobec umorzenia postępowania co do kwoty 49.664,66 zł z powodu cofnięcia pozwu i oddalenia powództwa w pozostałym zakresie uznać należało, że powód przegrał sprawę i jest obowiązany zwrócić pozwanym koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Wskazać należy, że choć pełnomocnik pozwanych wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz każdego z pozwanych, to w ocenie Sądu Okręgowego, za niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony w niniejszej sprawie uznać należy jedynie zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika. Brak jest podstaw, by każdemu z wygrywających proces pozwanych, będących współuczestnikami materialnymi reprezentowanymi przez tego samego adwokata, zasądzić zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości wynagrodzenia jednego pełnomocnika. Pogląd ten jest ugruntowany w orzecznictwie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., III CZP 130/06, OSNC 2008/1/1, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 sierpnia 2013 r., I ACa 338/13 – niepubl, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 maja 2016 r., I ACa 94/16 – niepubl.). Zatem na rzecz pozwanych należało zasądzić koszty procesu w wysokości 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r., Dz.U. z 2015 r., poz. 1800).

SSO Katarzyna Gawecka