Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Radomska-Stęplewska

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2021 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa małoletniej O. B. działającej przez matkę K. S.

przeciwko T. B.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji wniesionych przez powódkę i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 30 października 2020 r.

sygn. akt IV RC 641/19

I.  prostuje w komparycji zaskarżonego wyroku oczywistą omyłkę w nazwiskach małoletniej powódki i pozwanego w ten sposób, że w miejsce „B. (1)” wpisuje „B.”;

II.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. w ten tylko sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz małoletniej powódki podwyższone alimenty za okres poczynając od 1 listopada 2020 r. r w kwocie po 1.400 zł (tysiąc czterysta złotych) miesięcznie;

III.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 4. w ten sposób, że koszty zastępstwa procesowego stron rozdziela stosunkowo między stronami, obciążając nimi powódkę w 30%, a pozwanego w 70% i z tego tytułu zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.484 zł;

IV.  w pozostałym zakresie oddala obie apelacje;

V.  koszty postępowania odwoławczego znosi wzajemnie między stronami.

Małgorzata Radomska-Stęplewska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 września 2019 r. ( wniesionym do Sądu w dniu 09 września 2019 r. ) małoletnia powódka O. B. reprezentowana przez matkę K. S. wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanego, określonych ugodą sądową na rzecz małoletniej powódki O. B. z kwoty 450 zł do 1400 zł miesięcznie (pkt I pozwu). Nadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew z dnia 23 grudnia 2019 r. pozwany T. B. wniósł o oddalenie powództwa powyżej kwoty 650 zł, o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Pismem z dnia 15 czerwca 2020 r. (wniesionym do Sądu w dniu 17 czerwca 2020 r.) strona powodowa rozszerzyła żądanie pozwu, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej O. B. alimentów w kwocie po 1400 zł miesięcznie płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat —począwszy od dnia wniesienia pozwu, a począwszy od daty rozszerzenia powództwa w kwocie po 2000 zł płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat - w miejsce alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym Poznań — Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 14 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt: IV RC 645/10. Nadto w ww. piśmie wniesiono o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Ostatecznie strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pozwany uznał powództwo do kwoty po 700 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 30 października 2020 r. Sąd Rejonowy Poznań- Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu w pkt. 1 zasądził od pozwanego T. B. na rzecz małoletniej powódki O. B. podwyższone alimenty: za okres od dnia 09 września 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2020r. w kwocie po 1.050 zł miesięcznie, za okres od dnia 01 maja 2020r. do dnia 31 sierpnia 2020r. w kwocie po 950 zł miesięcznie, za okres od dnia 01 września 2020r. do dnia 31 października 2020r. w kwocie po 1.050 zł miesięcznie, za okres poczynając od dnia 01 listopada 2020r. w kwocie po 1.300 zł miesięcznie, alimenty powyższe płatne z góry do dnia dziesiątego każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki K. S., wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat i to w miejsce alimentów ostatnio ustalonych w ugodzie sądowej zawartej w dniu 14 lipca 2010r. w sprawie o sygn. akt IV RC 645/10 przed Sądem Rejonowym Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, w pkt. 2 w pozostałym zakresie powództwo oddalił, w pkt. 3 kosztami sądowymi obciążył pozwanego T. B. w części, to jest w zakresie opłaty sądowej od pozwu w kwocie 780 zł, z której strona powodowa była ustawowo zwolniona i z tego tytułu nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu kwotę 780 zł, w pkt. 4 zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w pkt. 5 wyrokowi w pkt 1. nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli powódka i pozwany.

Apelująca powódka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika zaskarżyła orzeczenie w części co do pkt. 1 i 2 w zakresie w jakim Sąd I instancji oddalił powództwo o alimenty na rzecz powódki O. B.:

- ponad kwotę 950 zł miesięcznie za okres od dnia 1 maja 2020 r. do 31 sierpnia 2020 r.,

-ponad kwotę 1.050 zł miesięcznie za okres od dnia 1 września 2020 r. do dnia 31 października 2020 r. i od dnia 9 września 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2020 r.,

- ponad kwotę 1.300 zł miesięcznie począwszy od dnia 1 listopada 2020 r.

Apelująca zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie:

- art. 233§1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów skutkujące dokonaniem błędnych ustaleń faktycznych, pozostających w sprzeczności z zebranym materiałem dowodowym, a także z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania w zakresie kosztów utrzymania małoletniej, które Sąd I instancji określił na kwotę 2.100 zł miesięcznie, a które zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy wynoszą nie mniej niż 4.000 zł miesięcznie,

- art. 227 k.p.c. w zakresie w jakim Sąd I instancji oddalił wnioski dowodowe powódki zmierzające do wykazania rzeczywistych możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, w tym o zwrócenie się do (...) Bank S.A. o przedłożenie:

* wniosku T. B. oraz dokumentacji weryfikującej zdolność kredytową T. B. w związku z zawarciem umowy kredytowej (...),

* wniosku T. B. oraz dokumentacji weryfikującej zdolność kredytową T. B. w związku z zawarciem umowy pożyczki nr (...),

* załączonego do akt nagrania na płycie CD,

i nie ustalił istotnego dla rozstrzygnięcia faktu tj. rzeczywistych możliwości zarobkowych pozwanego,

- art. 135 KRO poprzez niewłaściwe określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego pozwanego i zobowiązanie pozwanego do partycypowania w kosztach utrzymania małoletniej po 950 zł miesięcznie za okres od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 31 sierpnia 2020 r., po 1.050 zł miesięcznie za okres od dnia 1 września 2020 r. do dnia 31 października 2020 r. i od dnia 9 września 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2020 r. oraz po 1.300 zł miesięcznie począwszy od dnia 1 listopada 2020 r. w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy w szczególności w zakresie potrzeb małoletniej i możliwości zarobkowych powódki uzasadnia zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej córki stron renty alimentacyjnej w kwocie po 1.400 zł miesięcznie za okres od dnia 9 września 2019 r. do dnia 30 czerwca 2020 r., a począwszy od 1 lipca 2020 r. w kwocie po 2.000 zł miesięcznie.

Wskazując na powyższe powódka wniosła o:

- zmianę zaskarżonego orzeczenia w pkt. 1 i 2 poprzez zasądzenie od pozwanego T. B. na rzecz O. B. renty alimentacyjnej:

* w kwocie po 1.400 zł miesięcznie za okres od dnia 9 września 2019 r. do dnia 30 czerwca 2020 r.,

* w kwocie 2.000 zł miesięcznie począwszy od 1 lipca 2020 r.

płatnych z góry do rąk matki powódki K. S. do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat – w miejsce alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym Poznań- Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu dnia 14 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt IV RC 645/10,

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu koszów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódki pozwany wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że apelacja powódki opiera się w zasadzie na zarzucie zaniżenia przez Sąd I instancji kosztów utrzymania powódki, zwłaszcza kosztów rehabilitacji oraz możliwości zarobkowych pozwanego. Powód nie zgodził się z zarzutami przedstawionymi przez powódkę.

Apelację od wyroku wniósł także pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając orzeczenie w zakresie pkt. 1 ponad kwotę 700 zł zarówno za okresy przeszłe ( od dnia 9 września 2019 r.), jak i na przyszłość oraz rozstrzygnięcie o kosztach procesu ( pkt 3 i 4 ).

Apelujący zarzucił Sądowi Rejonowemu:

1.  błędy w ustaleniach faktycznych, polegające na ustaleniu, że:

a)  miesięczne koszty utrzymania powódki wynoszą 2.100 zł w sytuacji, gdy powódka nie wykazała w toku postępowania kosztów utrzymania przekraczających kwotę 1.400 zł miesięcznie,

b)  miesięczny koszt rehabilitacji powódki wynosi 400 zł w sytuacji, gdy powódka nie przedstawiła żadnego dowodu potwierdzającego konieczność prowadzenia rehabilitacji oraz wskazującego na jej częstotliwość i koszty,

c)  miesięczny koszt wyżywienia powódki wynosi 600 zł miesięcznie, w sytuacji jednoczesnego uznania przez Sąd, iż powódka nie stosuje diety bezglutenowej i eliminacyjnej oraz nieudowodnienia przez powódkę, że kupowana dla niej żywność jest droższa od kupowanej dla dzieci niestosujących diety,

2.  naruszenie przepisów postępowania:

a)  art. 233§1 k.p.c. poprzez dowolną (a nie swobodną) ocenę materiału dowodowego oraz sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i logiki następujące uznanie Sądu I instancji, mające wpływ na treść rozstrzygnięcia:

- miesięczne koszty utrzymania powódki wynoszą 2.100 zł, w sytuacji gdy powódka nie wykazała w toku postępowania kosztów utrzymania przekraczających kwotę 1.400 zł miesięcznie,

- miesięczny koszt rehabilitacji powódki wynosi 400 zł, w sytuacji, gdy powódka nie przedstawiła żadnego dowodu potwierdzającego konieczność prowadzenia rehabilitacji oraz wskazującego na jej częstotliwość i koszty,

- miesięczny koszt wyżywienia powódki wynosi 600 zł w sytuacji jednoczesnego uznania przez Sąd, iż powódka nie stosuje diety bezglutenowej i eliminacyjnej oraz nieudowodnienia przez powódkę, że kupuje droższą żywność, a także jednoczesnego ustalenia kosztów wyżywienia pozwanego (dorosłego mężczyzny) na kwotę 700 zł,

- miesięczne koszty nauki języka angielskiego w kwocie 200 zł są uzasadnione, w sytuacji gdy żona pozwanego jest nauczycielem języka angielskiego i pozwany proponował powódce bezpłatne korepetycje od jego żony,

- możliwości zarobkowe oraz majątkowe pozwanego umożliwiają mu uiszczenie renty alimentacyjnej na rzecz powódki w kwocie od 950 zł do 1.300 zł miesięcznie,

b) art. 233§1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i pominięcie dowodów z dokumentów na fakt ponoszenia przez pozwanego kosztów związanych z ciążą żony pozwanego oraz kosztów wyprawki dla drugiego dziecka, skutkujące ustaleniem niższych miesięcznych wydatków pozwanego,

c) art. 316§1 zd. 1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i w następstwie tego wydanie wyroku biorąc za podstawę stan rzeczy jeszcze nieistniejący w chwili zamknięcia rozprawy tj. posiadanie przez pozwanego drugiego dziecka i ponoszenia przez niego wydatków z tym związanych,

d) art. 98§1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i w następstwie tego obciążenie pozwanego wszystkimi kosztami procesu w sprawie, w tym kosztami zastępstwa prawnego strony powodowej, pomimo, iż pozwany nie przegrał sprawy w całości,

3. naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 135§1 k.r.o. poprzez jego błędną wykładnię i w następstwie tego zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki alimentów w wysokości przekraczającej jego możliwości zarobkowe i majątkowe,

b) art. 135§2 k.r.o. poprzez jego błędną wykładnię i w następstwie tego obciążenie pozwanego prawie wszystkimi kosztami utrzymania powódki i obciążenie tymi kosztami matkę powódki w marginalnym stopniu, mimo iż ona również zobowiązana jest do alimentacji powódki, a możliwości zarobkowe stron są na zbliżonym poziomie.

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o:

1.  zmianę pkt. 1 zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego T. B. na rzecz małoletniej powódki O. B. podwyższonych alimentów:

- za okres od dnia 9 września 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2020 r. w kwocie po 700 zł miesięcznie,

- za okres od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 31 sierpnia 2020 r. w kwocie po 700 zł miesięcznie,

- za okres od dnia 1 września 2020 r. do dnia 31 października 2020 r. w kwocie po 700 zł miesięcznie,

- za okres od dnia 1 listopada 2020 r. w kwocie po 700 zł miesięcznie

płatnych z góry do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki K. S. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat i to w miejsce alimentów ostatnio ustalonych w ugodzie sądowej zawartej w dniu 14 lipca 2010 r. w sprawie o sygn. akt IV RC 645/10 przed Sądem Rejonowym Poznań- Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu,

2.  zmianę pkt. 4 i 5 tj. rozstrzygnięć w zakresie kosztów procesu poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych,

3.  zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w tym postępowaniu wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podała, że apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie i przedstawiła argumenty przemawiające za stanowiskiem powódki.

W piśmie procesowym z dnia 27 września 2021 r. powódka - w związku z powstaniem kolejnych kosztów - wniosła o przeprowadzenie dowodu z załączonych do pisma dokumentów dla wykazania faktu: bieżących kosztów utrzymania powódki, poddawaniu powódki ciągłemu leczeniu biologicznemu, pozostawania pod stałą kontrolą lekarza okulisty w związku z występującym u powódki nużeńcem, pozostawania powódki pod kontrola lekarza dermatologa zarówno w ramach NFZ jak i prywatnie, kosztów związanych z bieżącym utrzymaniem powódki, pozostawania małoletniej pod opieką ortopedy, kosztów z tym związanych, nieprawidłowości postawy i chodu małoletniej, w tym skrócenia o 1 cm nogi prawej, konieczności stosowania wkładek ortopedycznych, ceny zakupu kolejnych wkładek, kosztów związanych z prowadzoną rehabilitacją powódki, częstotliwości i wysokości opłat wizyt ortodontycznych, w tym wykonania aparatu ortodontycznego, odpłatności niektórych z badań, które zlecane są przez lekarzy do wykonania, w tym na COVID, dla wykazania faktu, że powódka nie jest rehabilitowana w ramach lekcji w-f oraz, że wymaga codziennej i profesjonalnej rehabilitacji, pozostawania powódki pod opieką alergologa, kosztów utrzymania powódki, aktualnych możliwości zarobkowych matki powódki, braku wystarczających środków na prowadzenie koniecznej rehabilitacji powódki.

W piśmie procesowym z dnia 4 października 2021 r. pozwany wskazał na swoją obecną sytuację życiową, która w jego ocenie ma wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie. Pozwany wniósł o przeprowadzenie dowodu z załączonych do pisma dokumentów dla wykazania faktu: wysokości wyprawki dla syna pozwanego i kosztów okołoporodowych oraz ponoszenia ich przez pozwanego, wykonywania remontu domu systemem gospodarczym samodzielnie oraz przy pomocy członków rodziny pozwanego i żony, ciężkiego stanu zdrowia babci żony pozwanego i konieczności opieki nad nią, wysokości niezbędnych kosztów utrzymania pozwanego, zakupu przez pozwanego odzieży dla powódki, zaangażowania pozwanego w życie powódki, chęci uczestnictwa w jej życiu i pomocy w bieżących sprawach życia codziennego, chęci spędzania z powódką większej ilości czasu i poprawy ich relacji, zorganizowania zrzutki przez matkę powódki bez wiedzy pozwanego, pominięcie pozwanego w opisie sytuacji dziecka.

Pozwany wskazał, iż w dniu (...) urodził się jego syn S. B., a zatem ustalając obowiązek alimentacyjny na rzecz powódki Sąd winien mieć na względzie obowiązek alimentacyjny pozwanego względem drugiego dziecka Koszt utrzymania syna pozwany określił na kwotę 1.200 zł miesięcznie. Pozwany wskazał, że jego dochody nie uległy zmianie. W pewnych okresach uzyskuje jednak tylko wynagrodzenie postojowe w wysokości 80%. Żona pozwanego przebywa na urlopie macierzyńskim, a jej dochód wynosi 2.200 zł netto miesięcznie. Pozwany wskazał na trudną sytuację finansową jego rodziny. Wraz z żoną korzystają z pomocy rzeczowej teściów. Nie posiadają także środków finansowych na wykończenie domu. Zmianie uległa sytuacja zdrowotna pozwanego. Rozpoznano u niego paradontozę, a koszt jej leczenia wyniósł 680 zł. Aktualne wydatki pozwanego wynoszą 4.100 zł miesięcznie. Pozwany wskazał, iż bez pomocy rodziny nie jest w stanie regulować alimentów na rzecz powódki nawet w kwocie 700 zł miesięcznie. Ponadto pozwany wyjaśnił, że z uwagi na zagrożoną ciążę jego żona zamieszkiwała pod koniec ciąży i po porodzie w swym domu rodzinnym w L., gdzie otrzymywała bieżącą pomoc od siostry. Następnie pogorszył się stan zdrowia jej babci ( stan wyłącznie leżący) zamieszkującej również w L., której pomagała żona pozwanego i z tego względu często tam nocowała, czyniąc również zakupy w tej okolicy.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 października 2021 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowił zwrócić się do (...) Banku S.A. o przedłożenie wniosku kredytowego T. B. oraz załączników do tego wniosku (w szczególności zaświadczenia o dochodach) oraz oświadczeń o wszystkich osiąganych przez niego dochodach w związku z zawarciem umowy kredytowej nr (...) i umowy pożyczki nr (...).

Pismem z dnia 28 października 2021 r. (...) Bank S.A. przesłał żądane przez Sąd dokumenty. Z wniosku kredytowego (...) wynika, że pozwany wraz z rodzicami wnioskował o udzielenie kredytu w wysokości 260.000 zł. Dochód pozwanego (średnia z 3 ostatnich miesięcy) wskazany w zaświadczeniu z zakładu pracy z dnia 27.06.2017 r. wynosił 5.260,55 zł brutto. W zaświadczeniu z dnia 22.08.2017 r. wskazano dochód pozwanego netto - średnia z ostatnich 3 miesięcy ( maj-lipiec 2017 r.) w wysokości 4.587,04 zł netto.

W piśmie procesowym z dnia 25 listopada 2021 r. pozwany wyjaśnił, że lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...) jest przedmiotem umowy najmu z (...) Sp. z o. o. w P., a wyłącznymi najemcami są rodzice pozwanego, co wynika z załączonych do tego pisma dokumentów. Pozwany nie mieszka w ww. lokalu, gdyż swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokaja wraz z żoną i synem w budynku mieszkalnym w D..

Z przesłanego przez pracodawcę pozwanego - (...) S.A. z siedzibą w T., na prośbę Sądu Okręgowego, zaświadczenia o zarobkach za okres ostatnich 6 miesięcy wynika, że w okresie maj-październik 2021 r. wynagrodzenie pozwanego wynosiło średnio 4.535 zł netto miesięcznie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódka okazała się uzasadniona częściowo, natomiast apelacja pozwanego skutkowała jedynie zmianą w zakresie orzeczenia o kosztach procesu zawartego w punkcie 4. zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy podzielił ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji, zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku i przyjął je za własne na podstawie art. 382 k.p.c., choć wymagały one pewnego uzupełnienia.

Na etapie postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy ustalił, że małoletnia powódka nadal leczy się biologicznie w związku z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów (k.516,518 – karty informacyjne leczenia szpitalnego z III i VI 2021 r.), okulistycznie w związku z nużeńcem ( k. 520-522 akt), dermatologicznie ( k. 523-525 akt), ortopedycznie ( k. 526-527 akt), ortodontycznie ( k. 545-546 akt). Korzysta z usług fizjoterapeuty i osteopaty ( k. 528-544 akt). Powódka z uwagi na skrócenie prawej kończyny dolnej musi nosić indywidualne wkładki ortopedyczne, które są wymieniane co 4-6 miesięcy, ich koszt wynosi 440 zł ( k. 537 akt) oraz obuwie specjalistyczne, średni miesięczny koszt z tego tytułu wynosi łącznie ok. 100 zł. Powódka wymaga nadal stałej rehabilitacji i fizjoterapii ( k.20, 186, 528, 552). W ramach NFZ przysługuje jej jedynie 10 bezpłatnych zabiegów na rok, podczas gdy zalecana jest rehabilitacja codzienna w profesjonalnym ośrodku, prowadzona przez wykwalifikowany personel medyczny ( zaświadczenie dr S. Ś. specjalisty w zakresie pediatrii i reumatologii – k. 552). W roku szkolnym 2021/2022 powódka została zwolniona z lekcji w-f przez dyrektora szkoły w związku z opinią lekarską o niezdolności ucznia do uczestniczenia w zajęciach wychowania fizycznego ( k. 552-553). Godzina fachowej rehabilitacji kosztuje 110 zł, przy przyjęciu 2 godzin zajęć w tygodniu jako absolutnie koniecznych, koszt rehabilitacji wynosi ok. 880 zł miesięcznie. Nadto powódka korzysta z dodatkowych lekcji z języka angielskiego w wymiarze 2 godzin tygodniowo, co kosztuje 400 zł miesięcznie. Mając na uwadze to, że powódka objęta jest potrzebą kształcenia specjalnego ( k.6) i wymaga na co dzień współudziału opiekuna również w procesie edukacji, wydatki w tym zakresie uznać należy za uzasadnione.

Sytuacja mieszkaniowa powódki nie uległa zmianie. Zarobki jej matki za okres styczeń-lipiec 2021 r. kształtowały się na poziomie od 3.174 do 3.818 zł netto miesięcznie ( k. 568).

Na etapie postępowania odwoławczego zmianie uległa sytuacja rodzinna pozwanego. W dniu (...) urodził mu się syn S. B.. Zdiagnozowano u niego polidaktylię, tj. wadę wrodzoną polegającą na obecności dodatkowych palców u rąk. W dniu 23 lipca 2021 r. przeprowadzono zabieg na prawej ręce dziecka. Nadto syn pozwanego pozostaje pod stałą opieką neurochirurga z uwagi na spłaszczenie główki przy porodzie. Koszt utrzymania syna pozwany określił na kwotę 1.200 zł miesięcznie. Żona pozwanego przebywa na urlopie macierzyńskim, a jej dochód wynosi 2.200 zł netto miesięcznie. Rodzina pozwanego zamieszkuje w domu w D., który nadal jest wykańczany metodą gospodarczą. W okresie maj-październik 2021 r. wynagrodzenie pozwanego wynosiło średnio 4.535 zł netto miesięcznie ( k. 720 akt).

Odnosząc się do zarzutów obu apelacji dotyczących wysokości usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, wskazać należy, że Sąd Okręgowy dokonał modyfikacji w tym zakresie jedynie co do okresu po wydaniu zaskarżonego wyroku, tj. począwszy od 1.11.2020 r. z uwagi na uzupełnienie materiału dowodowego na etapie postępowania odwoławczego. Podzielił natomiast ustalenia Sądu I instancji co do zakresu i wysokości wydatków na małoletnią powódkę w okresie od wniesienia pozwu do dnia wyrokowania. Sąd Rejonowy ustalił, że potrzeby powódki kształtowały się w tym czasie na ok. 2.100 zł miesięcznie, w tym wyżywienie 600 zł, rehabilitacja 400 zł, leki i wizyty prywatne 250 zł, język angielski 200 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę ilość schorzeń, na jakie cierpi powódka i jej leczenie biologiczne, nie ulega wątpliwości, że wymaga ona diety bogatej w warzywa, owoce, mięso i produkty mleczne, co uzasadnia przyjęcie kosztów wyżywienia na poziomie wyższym niż przeciętny. Za okres do dnia wyrokowania także przyjęte przez Sąd Rejonowy koszty leczenia, rehabilitacji i języka angielskiego nie budziły zastrzeżeń, w szczególności, że konieczność ich poniesienia wynikała z dokumentów przedłożonych przez powódkę.

Mając na uwadze ustalenia poczynione na etapie postępowania odwoławczego, Sąd Okręgowy uznał, że od 1 listopada 2020 r. koszty utrzymania powódki wzrosły w stosunku do ustaleń Sądu I instancji. Przede wszystkim wobec stwierdzenia u powódki skrócenia prawej kończyny dolnej musi ona nosić indywidualne wkładki ortopedyczne, które są wymieniane co 4-6 miesięcy, ich koszt wynosi 440 zł ( k. 537 akt) oraz obuwie specjalistyczne, średni miesięczny koszt z tego tytułu wynosi łącznie ok. 100 zł. Powódka wymaga nadal stałej rehabilitacji i fizjoterapii ( k. 528, 552). W ramach NFZ przysługuje jej jedynie 10 bezpłatnych zabiegów na rok, podczas gdy zalecana jest rehabilitacja codzienna w profesjonalnym ośrodku, prowadzona przez wykwalifikowany personel medyczny ( zaświadczenie dr S. Ś. specjalisty w zakresie pediatrii i reumatologii – k. 552). W roku szkolnym 2021/2022 powódka została zwolniona z lekcji w-f przez dyrektora szkoły w związku z opinią lekarską o niezdolności ucznia do uczestniczenia w zajęciach wychowania fizycznego ( k. 552-553), a więc winna się rehabilitować prywatnie w wymiarze większym niż przyjął to Sąd Rejonowy. Godzina fachowej rehabilitacji kosztuje 110 zł, przy przyjęciu 2 godzin zajęć w tygodniu jako absolutnie koniecznych, usprawiedliwiony koszt rehabilitacji wynosi ok. 880 zł miesięcznie. Nadto powódka korzysta z dodatkowych lekcji z języka angielskiego w wymiarze 2 godzin tygodniowo, co kosztuje 400 zł miesięcznie. Mając na uwadze to, że powódka objęta jest potrzebą kształcenia specjalnego ( k.6) i wymaga na co dzień współudziału opiekuna również w procesie edukacji, wydatki w tym zakresie uznać należy za uzasadnione. Łącznie zatem koszty utrzymania powódki wzrosły o około 740 zł miesięcznie ( wzrost o 100 zł na wkładki i obuwie specjalistyczne, o 440 zł na rehabilitację, o 200 zł na język angielski ) i wynoszą około 2.840 zł miesięcznie.

Odnosząc się do zarzutów obu apelacji dotyczących zakresu możliwości finansowych pozwanego, wskazać trzeba, że z zebranego materiału dowodowego wynika, że wynagrodzenie pozwanego kształtuje się na poziomie około 4.500 zł netto miesięcznie ( k. 720 akt). W styczniu 2021 r. pozwanemu urodził się syn, a jego żona pozostaje na urlopie macierzyńskim, jej dochód wynosi 2.200 zł netto miesięcznie. Mając na uwadze całokształt sytuacji rodzinnej i finansowej pozwanego, w ocenie Sądu Okręgowego pozwany nie jest w stanie uczestniczyć w kosztach utrzymania córki w wymiarze wyższym niż kwota 1.400 zł miesięcznie, odpowiadająca połowie kosztów utrzymania powódki.

Dodać należy, że wprawdzie w myśl art. 135 § 3 k.r.o. świadczenia rodzinne nie wpływają na zakres świadczeń alimentacyjnych, to jednak właśnie ze świadczenia 500 + winny zostać pokryte potrzeby małoletniej powódki, które wykraczają poza zakres jej podstawowego utrzymania, np. związane z dodatkową rehabilitacją, wyjazdami wakacyjnymi, rozrywką, dodatkowymi zajęciami.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1. w ten tylko sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki podwyższone alimenty za okres poczynając od 1 listopada 2020 r. w kwocie po 1.400 zł miesięcznie.

O kosztach procesu za I instancję ( pkt 4 zaskarżonego wyroku ) orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., rozdzielając je stosunkowo między stronami i obciążając nimi powódkę w 30 %, a pozwanego w 70%. Koszty zastępstwa procesowego powódki wynosiły 3.600 zł zgodnie z § 2 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, a koszty zastępstwa procesowego pozwanego -120 zł zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Pozwany winien zatem zwrócić powódce 70% jej kosztów, czyli 2.520 zł, a powódka winna zwrócić pozwanemu 30% jego kosztów, czyli 36 zł, po wzajemnym rozliczeniu ostatecznie zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.484 zł.

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił obie apelacje na podstawie art. 385 k.p.c.

Koszty postępowania odwoławczego zniesiono wzajemnie między stronami na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., mając na uwadze to, że obie apelacje zostały uwzględnione w niewielkim zakresie oraz charakter sprawy.

Małgorzata Radomska-Stęplewska