Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie: Sędzia Sądu Okręgowego Ryszard Małecki

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2022 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. A.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lesznie

z dnia 29 listopada 2021 r.

sygn. akt I C 254/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 450 zł zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Ryszard Małecki

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 listopada 2021 r. Sąd Rejonowy w Lesznie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.937 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15.03.2021 r. do dnia zapłaty, kosztami niniejszego procesu obciążając pozwanego i z tego tytułu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Apelację od tego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając go w całości i domagając się jego zmiany i oddalenia powództwa oraz obciążenia powoda kosztami procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i obciążenie pozwanego kosztami procesu w instancji odwoławczej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia Sądu Rejonowego oraz tę część rozważań, która odnosi się do wykładni oświadczeń woli stron zawartych w podpisanych przez nie dokumentach.

Z podpisanych przez strony protokołów wynika, że wolą stron było udostępnienie pozwanemu przez właścicieli nieruchomości gruntu w celu posadowienia urządzeń (wykonania w tym celu robót budowlanych) i dalszego korzystania z gruntu na podstawie umowy o ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego (pierwotnie miała to być służebność, ale ostatecznie przyjęto formę użytkowania) – w każdym wypadku za zapłatą odszkodowania. Z punktu 5 i 6 protokołu z dnia 9 maja 2019 r. wynika, że jeszcze przed rozpoczęciem robót dokonane zostaną ustalenia dotyczące warunków ustanowienia służebności, w tym wycena wynagrodzenia oraz wypłata odszkodowania z tytułu posadowienia urządzeń umieszczonych na działce, w uwadze do protokołu zastrzeżono przy tym, że wypłata odszkodowania nastąpi przed rozpoczęciem robót. Oznacza to, że korzystanie przez pozwanego z nieruchomości miało być odpłatne od momentu wejścia na teren nieruchomości w celu rozpoczęcia robót budowlanych.

Fakt, że ostatecznie do zawarcia umowy definitywnej regulującej korzystanie z nieruchomości przez pozwanego na przyszłość doszło po 14 miesiącach od podpisania protokołu, nie zmienia powyższej oceny

Sąd Okręgowy ma na uwadze, że to pozwany jako profesjonalista w relacji z właścicielami nieruchomości, ponosi odpowiedzialność za nieprecyzyjne sformułowania zawarte w protokołach regulujących kwestię korzystania przez niego z gruntu powoda do czasu zawarcia umowy definitywnej regulującej korzystanie na przeszłość.

Odmiennie jednak, niż to ocenił Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy przyjmuje, że stosunek prawny łączący strony nie był oparty na bezumownym korzystaniu przez pozwanego z gruntu – przeciwnie, powód wyraził zgodę na takie korzystanie, a zatem miało ono charakter umowny, przy czym odpłatność za korzystanie (w istocie wynagrodzenie – nazywane przez strony zarówno wynagrodzeniem, jak i odszkodowaniem) była zastrzeżona od momentu rozpoczęcia robót i miała być wyceniona odrębnie. Należało zatem uznać, że strony zawarły umowę obligacyjną nienazwaną (art. 353 ¹ kc.), regulującą korzystanie z nieruchomości od momentu rozpoczęcia robót do podpisania umowy definitywnej, dalsze korzystanie zostało uregulowane w umowie z dnia 8 lipca 2020 r.

Sąd Rejonowy był uprawniony do samodzielnej oceny wysokości należnego powodom wynagrodzenia (art. 505 ⁷ § 1 i 2 kpc.), przy czym zastosowanie wyceny tożsamej z dokonaną przez rzeczoznawcę majątkowego dla potrzeb ustanowienia służebności było uprawnione. Intencją stron było, by „odszkodowanie” było zostało ustalone przez rzeczoznawcę i wypłacone przez pozwanego przed rozpoczęciem robót, rzeczoznawca miał więc ustalić należne wynagrodzenie za okres już od rozpoczęcia robót, a nie dopiero od ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego. Tym samym to strony w istocie zdecydowały, że wynagrodzenie od momentu rozpoczęcia robót, a więc na okres posadawiania urządzeń i następnie na dalszy okres już ich funkcjonowania, ma być ustalone w tożsamy sposób – jest to przy tym zgodne z ogólną zasadą, że korzystanie ze służebności (tu: użytkowania) zaczyna się już w momencie wejścia na teren nieruchomości w celu posadowienia budowli lub urządzeń, z których następnie będzie się korzystać.

W tym stanie rzeczy należało oddalić apelację na podstawie art. 385 kpc.

Koszty zastępstwa procesowego poniesione przez powoda w instancji odwoławczej obciążały pozwanego na podstawie art. 98 § 1 kpc., a ich wysokość została ustalona podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r.

Ryszard Małecki