Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Maria Antecka

Protokolant: stażysta Katarzyna Miczuga

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2024 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. w W.

przeciwko M. J. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Złotowie

z dnia 7 grudnia 2021 r.

sygn. akt I C 324/21

I. zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że :

1.  powództwo oddala;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 900 zł (dziewięćset złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 stycznia 2024r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Maria Antecka

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z 30 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Złotowie wyrokiem z 7 grudnia 2021 r., w sprawie z powództwa (...) Banku S.A. w W., która została wszczęta przeciwko pozwanym M. J. (2) ( postanowieniem z dnia 9 lutego 2021 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Złotowie odrzucił pozew wobec tego pozwanego z uwagi na to, ze zmarł on przed wytoczeniem powództwa) oraz M. J. (1) o zapłatę (sygn. akt I C 324/21):

- w punkcie 1. zasądził od pozwanego M. J. (1) na rzecz powoda 1.982,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od kwot:

•

165,21 zł od dnia 3 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 lutego 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 marca 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 maja 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 lipca 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 września 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 października 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,21 zł od dnia 3 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

•

165,04 zł od dnia 3 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

- w punkcie 2. zasądził od pozwanego M. J. (1) na rzecz powoda 1117 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Z wyrokiem tym nie zgodził się pozwany M. J. (1) zaskarżając wyrok
w całości apelacją.

Apelujący zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie: naruszenie przepisów prawa procesowego- art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez dokonanie oceny dowodów z przekroczeniem zasady swobodnej ich oceny polegające niewłaściwym rozkładzie przez Sąd I Instancji ciężaru dowodowego w sprawie poprzez uznanie, iż to pozwany winien był przedstawić dowody przemawiające za obowiązkiem uiszczenia przez Ubezpieczyciela świadczenia na poczet należności wynikających z niespłaconego kredytu gotówkowego, z którego powódka wywodzi swoje roszczenia podczas gdy pozwany nie ma nie tylko obowiązku ale również możliwości wykazywania faktów negatywnych (co jest poglądem ugruntowanym zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie) niweczących żądanie pozwu zaś obowiązkiem powódki było wykazanie zasadności dochodzonego pozwem roszczenia zaś -pomimo wyraźnie wyartykułowanych zarzutów pozwanego zawartych w piśmie procesowym stanowiącym sprzeciw od nakazu zapłaty- powód w żaden sposób nie wykazał, iżby podjął działania zmierzające do realizacji -jako uposażony- polisy zabezpieczającej spłatę kredytu w związku ze zgonem kredytobiorcy w okresie ubezpieczenia a jedynie podniósł gołosłowne, ergo niczym nie poparte twierdzenia o odmowie wypłaty przez Ubezpieczyciela sumy ubezpieczenia wobec rzekomego zatajenia przez kredytobiorcę stanu zdrowia kredytobiorcy uzasadniającego wyłączenie odpowiedzialności Ubezpieczyciela,

2.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie: naruszenie przepisów prawa procesowego- art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 5 k.c. poprzez dokonanie oceny dowodów z przekroczeniem zasady swobodnej ich oceny skutkujące uwzględnieniem powództwa w całości podczas gdy powódka w żaden sposób nie wykazała w toku procesu, iżby wystąpiła do Ubezpieczyciela z wnioskiem o wypłatę świadczenia z ubezpieczenia zabezpieczającego spłatę kredytu na wypadek śmierci kredytobiorcy jak również iżby w sprawie została wydana przez Ubezpieczyciela decyzja odmowna w zakresie wypłaty świadczenia z uwagi na rzekomo zatajony przez kredytobiorcę stan zdrowia podczas gdy to na powódce -reprezentowanej w toku procesu przez profesjonalnego pełnomocnika- ciąży obowiązek wykazania zarówno wysokości jak zasadności żądania pozwu a także wykazania okoliczności kwestionowanych przez pozwanego zaś pozwany wyraźnie akcentował w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty brak działań powódki w celu uzyskania zaspokojenia wierzytelności z tytułu kredytu z zabezpieczającej spłatę kredytu na wypadek śmierci kredytobiorcy polisy,

3.  naruszenie treści art. 5 k.c. poprzez uwzględnienie powództwa w całości przez Sąd I Instancji mimo, iż powódka dochodząc wobec pozwanego zapłaty nadużywa prawa podmiotowego albowiem powódka pobrała od kredytobiorcy opłatę związaną z zawarciem umowy ubezpieczenia spłaty kredytu na wypadek śmierci kredytobiorcy zaś po śmierci kredytobiorcy nie podjęła działań (a przynajmniej w żaden sposób nie wykazała podjęcia działań) zmierzających do uzyskania zaspokojenia zaległości z tytułu kredytu z polisy ubezpieczeniowej kredytobiorcy- doprowadzając do przedawnienia roszczenia z. tego tytułu wobec Ubezpieczyciela- zaś skierowała swoje roszczenie wyłącznie przeciwko pozwanemu jako spadkobiercy kredytobiorcy.

Wskazując na powyższe podstawy apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku:

- w punkcie 1- poprzez oddalenie powództwa w całości,

- w punkcie 2- poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pozwanego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

a jedynie w razie nieuwzględnienia ww. wniosków uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Złotowie, I Wydział Cywilny do ponownego jej rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania odwoławczego.

Nadto apelujący wniósł o:

- zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pozwanej w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

- rozpoznanie niniejszej apelacji na rozprawie.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się uzasadniona.

W niniejszej sprawie sporne pomiędzy stronami było jedynie to, że zdaniem pozwanego powód nie miał podstaw, ażeby występować przeciwko niemu
z powództwem o zapłatę z tytułu niespłaconego kredytu gotówkowego nr (...), zawartego w dniu 12 grudnia 2014 r. przez powoda ( (...) Bank (...) S.A., który
w dniu 39 czerwca 2015 r. połączył się na podstawie art.124 Prawa Bankowego z (...) Bankiem S.A.) ze S. J. ( którego pozwany jest spadkobiercą), a to z tej przyczyny, że kredytobiorca został objęty ubezpieczeniem na okres 24 miesięcy
w zakresie m.in. zgonu oraz zgonu NNW, a zmarł 18 dni po zawarciu umowy. Pozwany nadto argumentował, że powód pobrał od kredytobiorcy składkę ubezpieczeniową
i w żaden sposób nie wykazał, że podjął próbę zaspokojenia wierzytelności z tytułu wzmiankowanego kredytu z umowy ubezpieczenia.

Trafnie zarzucono w apelacji, że jeżeli pozwany w toku procesu podniósł, że powództwo powinno być oddalone z uwagi na udowodnienie przez niego zawarcia przez kredytobiorcę umowy ubezpieczenia, gdzie jako zdarzenie ubezpieczeniowe wskazano śmierć kredytobiorcy, a jako uposażonego kredytodawcę ( oświadczenie Banku
i Kredytobiorcy -k.33) to ciężar udowodnienia z jakich przyczyn ochrona ubezpieczeniowa nie została wdrożona, mimo zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego
( śmierć kredytobiorcy) i dlaczego powód domaga się spłaty kredytu od spadkobiercy obciąża powoda.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu powołał się na to, że powód podniósł że wystąpił do ubezpieczyciela z wnioskiem o wypłatę świadczenia z ubezpieczenia jednak wydano decyzję odmowną z uwagi na zatajone przez S. J. informacje
o stanie jego zdrowia. Faktycznie, twierdzenie takie zostało podniesione przez powoda w piśmie datowanym 15 listopada 2021 r. Nie zostało jednak poparte żadnym dowodem, co było niezbędne zważywszy, że w sprzeciwie on nakazu zapłaty pozwany wskazał, że powód „w żaden sposób nie wykazał, iż podjął próbę zaspokojenia wierzytelności z tytułu wzmiankowanego kredytu z umowy ubezpieczenia” – k.29 v. Sąd Rejonowy zarządził przesłanie odpisu sprzeciwu pełnomocnikowi powoda, zobowiązując do złożenia w terminie14 dni ( termin ten następnie został przedłużony na wniosek pełnomocnika powoda) odpowiedzi na sprzeciw wraz „z wszystkimi twierdzeniami i wnioskami dowodowymi możliwymi i koniecznymi w stanie sprawy – pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów”. Sąd Rejonowy nietrafnie przyjął, że twierdzenie powoda, zawarte w piśmie jego pełnomocnika z 15 listopada 2021 r., że powód wystąpił do ubezpieczyciela z wnioskiem o wypłatę świadczenia z ubezpieczenia jednak wydano decyzję odmowną z uwagi na zatajone przez S. J. informacje o stanie jego zdrowia, stanowi nie zakwestionowane przez pozwanego twierdzenie powoda. Należy bowiem uwzględnić, że powód postawił takie twierdzenie w odpowiedzi na stanowisko pozwanego zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty, gdzie pozwany wskazał na konieczność wykazania ( czyli udowodnienia, a nie tylko podniesienia niczym niewykazanego twierdzenia), że powód podjął próbę zaspokojenia wierzytelności z tytułu wzmiankowanego kredytu z umowy ubezpieczenia. W ocenie Sądu Okręgowego sam fakt śmierci kredytobiorcy w 18 dni po zawarciu umowy kredytu i ubezpieczenia, nie może być traktowany – jak zdaje się, że uczynił to Sąd Rejonowy - jako podanie przez ubezpieczonego w umowie ubezpieczenia informacji niezgodnych z prawdą lub niekompletnych. Należy nadto zauważyć, że w toku postępowania nie została podane jakakolwiek okoliczności- oprócz faktu śmierci kredytobiorcy w 18 dni po zawarciu umów kredytu i ubezpieczenia - na podstawie, których można by zweryfikować, że kredytobiorca podał niepełne bądź nieprawdziwe dane w umowie ubezpieczenia, stąd rozważania czynione w tym zakresie przez Sąd Rejonowy pozbawione są podstaw faktycznych.

Wobec powyższego uznać należy, że w okolicznościach sprawy powód nie wykazał, że jako uposażony wystąpił o realizację polisy ubezpieczeniowej;
w szczególności nie wykazał, żeby ubezpieczyciel odmówił wypłaty sumy ubezpieczenia.

Z tej przyczyn należy podzielić zarzuty apelacji i stwierdzić, że art.5 k.c. przemawia za koniecznością oddalenia powództwa.

Z wyżej wskazanych względów, na podstawie art.386§1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo (pkt I.1. ), a w punkcie I.2. na podstawie art.98§1 i 3 k.p.c., art.99 k.p.c., obciążył powoda, jako przegrywającego postępowanie całością kosztów procesu, zasądzając od powoda na rzecz pozwanego 900 zł, przy czym orzeczenie o odsetkach zostało wydane na podstawie przepisu art.98 § 1 ¹ k.p.c. Jedyne koszty jakie poniósł pozwany to koszty zastępstwa procesowego, ustalone na podstawie §2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (pozwany do pełnomocnictwa –k.56 -57 nie dołączył dowodu uiszczenia opłaty skarbowej).

Orzeczenie z punktu II. wyroku Sądu Okręgowego wynika z tego, że pozwany wygrał postępowanie apelacyjne, stąd na podstawie art.98§1, §3 k.p.c. w zw. z art.99 k.p.c. powód winien mu zwrócić 650 zł, na którą to kwotę składa się opata od apelacji
w kwocie 200 zł i koszty zastępstwa procesowego pozwanego wynoszące, na postawie §2 pkt 3 w zw. z art.10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych, 450 zł.

Maria Antecka