Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 14 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Radomska-Stęplewska

Protokolant: p. o. stażysty Dorota Dreliszak

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2024 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z wniosku J. P.

przy udziale A. Ł. (1), A. Ł. (2), M. P. i W. P.

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji wniesionej przez uczestnika postępowania A. Ł. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 23 listopada 2022 r.

sygn. akt I Ns 919/17

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciążyć wnioskodawczynię i uczestników postępowania w zakresie przez nich poniesionym;

3.  przyznać ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu adwokat K. C. kwotę 221,40 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu uczestnikowi postępowania A. Ł. (1) w postępowaniu odwoławczym.

Małgorzata Radomska – Stęplewska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 23 listopada 2022 r. Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawie z wniosku J. P. przy udziale A. Ł. (1), A. Ł. (2), M. P. i W. P. o stwierdzenie nabycia spadku:

1.  stwierdził, iż spadek po M. Ł., z domu C., córce J. i M., zmarłej w dniu 8 maja 2017 r. w P., ostatnio zamieszkałej w P., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 29 marca 2017 r., Rep. A nr (...)sporządzonego przed notariuszem M. C. w P., otwartego i ogłoszonego w dniu 5 października 2017 r. w Sądzie Rejonowym Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, nabyła w całości z dobrodziejstwem inwentarza córka J. P., z domu Ł., córka A. i M.,

2.  stwierdził, iż spadek po A. Ł. (1), synu A. i M., zmarłym w dniu 30 lipca 2017 r. w P., ostatnio zamieszkałym w P., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 15 maja 2015 r., Rep. A nr (...) sporządzonego przed notariuszem M. C. w P., otwartego i ogłoszonego w dniu 5 października 2017 r. w Sądzie Rejonowym Poznań –Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, nabyła w całości z dobrodziejstwem inwentarza córka J. P., z domu Ł., córka A. i M.,

3.  kosztami postępowania obciążył wnioskodawcę i uczestników w zakresie dotychczas poniesionym,

4.  kosztami opinii biegłych w wysokości 8.876,12 zł obciążył wnioskodawczynię J. P. w 1/3 części, uczestnika A. Ł. (2) w 1/3 części, Skarb Państwa w 1/3 części, z tego tytułu nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu:

a.  od wnioskodawczyni J. P. kwotę 2.958,70 zł,

b.  od uczestnika A. Ł. (2) kwotę 2.958,70 zł.

Apelację od powyższego postanowienia wywiódł uczestnik postępowania A. Ł. (1), zaskarżając je w części, tj. co do punktu 1 i 2.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił naruszenie:

1. przepisów postępowania, w zakresie mającym wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia , a to:

a. przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na:

- odmowie uznania za wiarygodne zeznań uczestnika postępowania A. Ł. (1) co do stanu zdrowia i sytuacji spadkodawców, mimo że ten fragment zeznań odwołującego znajduje pełne oparcie w twierdzeniach, oświadczeniach i stanowisku uczestnika postępowania A. Ł. (2),

- pominięciu twierdzeń, oświadczeń i stanowiska uczestnika postępowania A. Ł. (2) w części odnoszącej się do stanu zdrowia spadkodawców i ich zdolności do świadomego podjęcia decyzji i wyrażenia woli, a także ich zaburzonej relacji małżeńskiej,

b. przepisu art. 286 k.p.c. przez pominięcie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych: lekarza psychiatry i psychologa, przesłuchania ich na rozprawie, jak i wniosku ewentualnego o przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych z zakresu w/w specjalizacji,

c. przepisu art. 327 (1) § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. polegające na niewskazaniu w pisemnym uzasadnieniu postanowienia powodów, dla których Sąd w swych rozważaniach pominął twierdzenia, oświadczenia i stanowisko uczestnika postępowania A. Ł. (2),

2. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że spadkodawcy M. Ł. i A. Ł. (1) sporządzili testamenty w warunkach pełnej swobody i świadomości, podczas gdy wiek i stan zdrowia spadkodawców, a w odniesieniu do M. Ł. także jej sytuacja życiowa, w tym wieloletnia, patologiczna relacja małżeńska i choroba psychiczna nie dawały podstaw do takiego ustalenia.

Mając powyższe na uwadze apelujący wniósł o:

1.  rozpoznanie na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienia Sądu I Instancji wydanego na posiedzeniu w dniu 16 listopada 2022 r. w przedmiocie pominięcia dowodów z uzupełniających opinii biegłych lekarza psychiatry i psychologa, przesłuchania biegłych na rozprawie lub przeprowadzenia dowodu z opinii innych biegłych,

2.  przeprowadzenie na podstawie art. 382 k.p.c. przed Sądem Odwoławczym dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lekarza psychiatry i psychologa lub dowodu z opinii innego zespołu biegłych celem wyjaśnienia wszystkich zarzutów zgłoszonych do w/w opinii przez odwołującego i w konsekwencji nie budzącego wątpliwości ustalenia, czy spadkodawczyni M. Ł. sporządzając testamenty w dniach 16 lutego 2010 r., 15 maja 2015 r. i 29 marca 2017 r. znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie swej woli z uwagi na stan jej zdrowia psychicznego (choroba afektywna — dwubiegunowa), a także jej sytuację rodzinną i życiową,

3.  zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy przez stwierdzenie, że :

1) spadek po M. Ł. z domu C., zmarłej w dniu 8 maja 2017 r. w P., ostatnim miejscu jej pobytu, na podstawie ustawy nabyli jej mąż A. Ł. (1) oraz dzieci A. Ł. (1), A. Ł. (2) i J. P. każdy z nich w 1/4 części (pkt 1),

2) spadek po A. Ł. (1), zmarłym w dniu 30 lipca 2017r. w P., ostatnim miejscu jego pobytu na podstawie ustawy nabyły jego dzieci A. Ł. (1), A. Ł. (2) i J. P. każdy z nich w 1/4 części (pkt 2) i obciążenie kosztami postępowania wnioskodawczyni i uczestników w zakresie dotychczas poniesionym,

ewentualnie:

3) o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Ponadto pełnomocnik apelującego wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu uczestnikowi A. Ł. (1) w postępowaniu odwoławczym wraz z należnym podatkiem VAT w wysokości 150 % oraz zwrot wydatków zgodnie z załączonym wykazem, oświadczając, że wynagrodzenie i koszty te nie zostały pokryte nawet w części.

Apelację od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 23 listopada 2022 r. wywiódł również uczestnik postępowania A. Ł. (2), zaskarżając je w całości.

W piśmie procesowym z dnia 20 marca 2024 r. uczestnik postępowania A. Ł. (2) oświadczył, iż cofa apelację złożoną w niniejszej sprawie. Jednocześnie wniósł o nieobciążanie go kosztami sądowymi, w tym kosztami zastępstwa procesowego. Na rozprawie apelacyjnej w dniu 16 kwietnia 2024 r. podtrzymał cofnięcie apelacji, w związku z czym postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2024 r. Sąd Okręgowy umorzył postępowanie wywołane apelacją uczestnika A. Ł. (2) ( k.1201), które uprawomocniło się z dniem 24 kwietnia 2024 r.

W odpowiedzi na apelację uczestnika A. Ł. (1) wnioskodawczyni wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od uczestnika postępowania A. Ł. (1) na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika postępowania A. Ł. (1) nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Odwoławczy przyjął ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji, zawarte w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, jako własne. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, jak również wszechstronnie rozważył zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy, a dokonana jego ocena jest zgodna z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i korzysta z ochrony przewidzianej w art. 233§1 k.p.c.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że złożony na rozprawie apelacyjnej wniosek uczestnika A. Ł. (1) o ponowne przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka J. M. (w związku z oświadczeniem A. Ł. (2), że świadek bała się zeznawać przed sądem), Sąd Okręgowy uznał za spóźniony w rozumieniu art. 381 k.p.c., a jednocześnie nieuzasadniony z uwagi na to, że brak podstaw do uznania, że ten świadek był pozbawiony możliwości swobodnego złożenia zeznań przed Sądem I instancji. Podkreślić należy, że J. M. złożyła zeznania przed Sadem Rejonowym po złożeniu przyrzeczenia, udzielając odpowiedzi na pytania sądu i uczestników postępowania. Zeznania świadka J. M. (k. 424, transkrypcja k. 560-561) były wyczerpujące i odnosiły się do okoliczności znanych jej osobiście. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił wniosek o ponowne przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka J. M..

Za nieuzasadniony uznać należało zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez odmowę uznania za wiarygodne zeznań uczestnika A. Ł. (1) co do stanu zdrowia i sytuacji spadkodawców, mimo że ten fragment zeznań znajduje pełne oparcie w stanowisku i oświadczeniach uczestnika A. Ł. (2). Należy podkreślić, iż skuteczne postawienie tego zarzutu wymaga wykazania, że Sąd I instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, bowiem tylko takie uchybienia mogą być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające dla wykazania zasadności tak postawionego zarzutu przekonanie strony o innej niż przyjął sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez sąd (por. T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające. Tom 1, pod red. T. Erecińskiego, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis Sp. z o.o., Warszawa 2007 i powołane tam orzecznictwo Sądu Najwyższego). W ocenie Sądu Okręgowego skarżący nie wykazał, aby wnioski Sądu I instancji były w jakimkolwiek zakresie nielogiczne, bądź sprzeczne z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Podkreślić należy, że Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej analizy i oceny całego materiału dowodowego, w tym zeznań uczestnika A. Ł. (1), wskazując na stronie 10 i 11 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, z jakich przyczyn nie dał im wiary. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu I instancji, że zeznania uczestnika A. Ł. (1) co do stanu zdrowia i sytuacji spadkodawców nie znalazły potwierdzenia, ani w zeznaniach świadków, ani w zebranych dokumentach i w opinii biegłych. Uczestnik A. Ł. (2) nie złożył natomiast w sprawie zeznań w charakterze strony ( nie chciał złożyć zeznań – oświadczenie na k.704 akt), a jedynie składał oświadczenia, prezentując swoje stanowisko w sprawie, które Sąd I instancji przytoczył w uzasadnieniu postanowienia. Nie stanowiły one jednak dowodu, który podlegałby ocenie sądu. Wbrew twierdzeniu apelującego, z zeznań wszystkich świadków, nie należących do najbliższej rodziny spadkodawców: M. C. ( notariusza), J. M. ( opiekunki spadkodawców), H. K. ( lekarza rodzinnego spadkodawców), K. K. ( lekarza okulisty spadkodawczyni), Z. Z. (przyjaciela spadkodawcy), A. K. (krewnej spadkodawczyni), L. P. ( współpracownika spadkodawcy), H. G. ( pacjentki spadkodawcy), E. A. ( kuzynki spadkodawcy) wynika, że spadkodawcy znajdowali się w dobrej formie psychicznej w okresie sporządzania testamentów, co potwierdza też zgromadzona dokumentacja medyczna.

Sąd Okręgowy nie podzielił też zarzutu naruszenia przepisu art. 286 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych psychiatry i psychologa, przesłuchania ich na rozprawie, jak i wniosku ewentualnego o przeprowadzeni dowodu z opinii innych biegłych z zakresu ww. specjalizacji. Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska apelującego, że sporządzone w sprawie opinie biegłych nie zawierały szczegółowego wyjaśnienia i nie przedstawiały uzasadnienia zawartych w nich jednoznacznych stwierdzeń o świadomości i swobodzie spadkodawczyni w zakresie zdolności do sporządzenia ważnych testamentów.

Podkreślić trzeba, że obie biegłe z zakresu psychologii i psychiatrii sporządziły dwie opinie uzupełniające z dnia 13 stycznia 2022 r. ( 774-783) i z dnia 13 maja 2022 r. ( k. 911-916) w związku z zastrzeżeniami do opinii głównych z 23 września 2021 r. ( k. 735-743) uczestnika A. Ł. (1). Biegłe wskazały, że dokonały analizy całości materiału dowodowego, w tym zeznań wszystkich świadków oraz dokumentacji, w szczególności leczenia psychiatrycznego testatorki. W opiniach uzupełniających udzieliły odpowiedzi na pytania uczestnika A. Ł. (1), wskazując, że spadkodawczyni w dacie sporządzania testamentów nie była w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Podkreśliły, że analiza dokumentacji medycznej wskazuje na długoletnią remisję u M. Ł. ( ostatniej hospitalizacja spadkodawczyni związana z zaburzeniami psychicznymi miała miejsce w 1972 r.), co jest możliwe w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Zdaniem biegłych, nie jest możliwe, aby w sytuacji dekompensacji stanu psychicznego i znacznego pogorszenia funkcjonalnego, nie była wytwarzana adekwatna dokumentacja medyczna.

W ocenie Sądu Okręgowego, wobec ustosunkowania się przez biegłe do zastrzeżeń do opinii podniesionych przez uczestnika A. Ł. (1) w dwóch opiniach uzupełniających, podzielić należało stanowisko Sądu Rejonowego o braku podstaw do przeprowadzenia dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej, czy też dowodu z opinii innych biegłych.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił wniosek apelującego o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lekarza psychiatry i psychologa lub dowodu z opinii innego zespołu biegłych.

Należy wskazać, że na gruncie regulacji postępowania cywilnego, to do sądu należy podejmowanie ostatecznych decyzji o przeprowadzeniu dowodu i jego zakresie – i to w konkretnych okolicznościach danej sprawy przy dbałości o sprawność postępowania. Skoro, więc, opracowana opinia – o czym mowa była wyżej – odpowiadała postawionym jej tezom; jest zupełna, jasna i przekonywująca, to w pełni zyskała przymiot akceptacji i przydatności dla powyższych potrzeb (por. wyrok SN z 21 listopada 1974 roku., II CR 638/74, OSP 1975/5/108; postanowienie SN z 3 września 2008 roku., I UK 91/08; LEX numer 785520). I wreszcie zważyć należy, że dowód z opinii biegłego, jak każdy inny, podlega ocenie sądu stosownie do treści normy z art. 233 § 1 k.p.c.; cechą szczególną, odróżniającą ją od innych, są natomiast przedstawione kryteria jego analizy, takie jak: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, jak również zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 roku., I CKN 1170/98, publ. OSNC 2001/4/64). Nie można też było nie zauważyć wielokrotnie prezentowanego w teorii i w praktyce poglądu, że specyfika takiego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii podlega kontroli sądu, nie posiadającego wiadomości specjalnych, i to w istocie z punktu widzenia jej zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Takie więc kryteria są wystarczające dla uznania pozytywnego stosunku do niej (por. wyrok SN z 7 kwietnia 2005 roku, II CK 572/04; LEX numer 151650). Prezentowanie przez apelującego dezaprobaty dla wydanych opinii – z racji ich niekorzystnych wyników co do jego interesu w sprawie – nie jest wystarczającym czynnikiem dla uwzględnienia wniosków o przeprowadzenie dowodów z kolejnych opinii biegłych tak długo, aż dojdzie do odwrócenia tej sytuacji.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, że za wiarygodne należało uznać opinie biegłych lekarza psychiatry i psychologa sporządzone w niniejszej sprawie, których wnioski wzajemnie się uzupełniają i wbrew stanowisku apelującego, nie pozostają ze sobą w sprzeczności. Oceniając sporządzone opinie pod kątem poziomu wiedzy biegłych, sposobu motywowania swojego stanowiska, zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, podstaw teoretycznych, stopnia stanowczości wyrażonych w niej ocen (postanowienie SN z 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98 OSNC 4/2001 r. poz. 64), zasługują one na przymiot wartościowych i przydatnych do rozstrzygnięcia sprawy. W szczególności podkreślić trzeba, że biegłe kategorycznie wskazały, że spadkodawczyni w chwili sporządzenia testamentów nie była w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Schorzenia, na które cierpiała spadkodawczyni w chwili sporządzenia kwestionowanych testamentów, nie były wystarczające do uznania, że zaszła przesłanka do stwierdzenia nieważności tych testamentów. Nadto z konkluzji opinii uzupełniających ww. biegłych wynika, że spadkodawczyni w chwili sporządzenia testamentów nie była w stanie wyłączającym swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Za nieuzasadniony Sąd Odwoławczy uznał także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poczyniony Sąd Rejonowy poprzez przyjęcie, że spadkodawcy sporządzili testamenty w warunkach pełnej swobody i świadomości.

Jak wynika bowiem z zebranego materiału dowodowego, w szczególności z opinii biegłych z dziedziny psychiatrii i psychologii, spadkodawczyni w dacie sporządzenia testamentów z dnia 16.02.2010 r., 15.05.2015 r., 29.03.2017 r. nie była w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli w postaci rozrządzeń testamentowych. Miała pełną zdolność do świadomego i swobodnego powzięcia decyzji i wyrażenia woli, a zatem miała pełną zdolność testowania. Sąd Okręgowy zwraca uwagę, iż od ostatniej hospitalizacji spadkodawczyni związanej z zaburzeniami psychicznymi do jej śmierci minęło około 45 lat. W tym okresie, co słusznie wskazał Sąd Rejonowy, spadkodawczyni była osobą sprawną intelektualnie, czytała wiele książek, podróżowała, a w dalszej dokumentacji medycznej nie odnotowano przypadków występowania zaburzeń świadomości, wskutek czego brak podstaw do przyjęcia, iż w chwili testowania była w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Odnosząc się natomiast do zdolności testowania spadkodawcy A. Ł. (1), którą zakwestionowano w złożonym środku odwoławczym, wskazać należy za przyjętym powszechnie stanowiskiem, że stan wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli może być rozumiany tylko jako stan, w którym możliwość wolnego wyboru jest całkowicie wyłączona. W przypadku zarzutu braku po stronie spadkodawcy zdolności testowania z uwagi na pozostawanie spadkodawcy w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.), w celu podważenia ważności testamentu z powołaniem na wskazaną wadę oświadczenia woli należy wykazać, że wada wykluczała zdolność testowania w dacie sporządzenia testamentu. Rozstrzygając kwestię ewentualnego działania testatora w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, należy uwzględnić przede wszystkim okoliczności towarzyszące takiej czynności i te, które obrazują stan zdrowia psychicznego spadkodawcy w możliwie bliskim dacie testowania okresie. Tym bardziej istotne jest ustalenie stanu psychicznego testatora w chwili podejmowania decyzji i wyrażania woli (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1976 r., III CRN 25/76, OSPIKA 1977/4/78).

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy przeprowadził bardzo obszerne postępowanie dowodowe, na które składały się zeznania świadków, uczestników postępowania, dokumenty i opinie biegłych psychologa i psychiatry. Sąd I instancji dokonał bardzo wnikliwej i rzetelnej oceny tych dowodów, a rozważania dotyczące zdolności testowania spadkodawcy znajdowały pokrycie w zebranym materiale dowodowym. Mając na uwadze cały zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie Sądu Okręgowego brak podstaw do uznania, że w dacie sporządzenia testamentów notarialnych A. Ł. (3) był w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, iż spadkodawca przez większość swojego życia był osobą zdrową, sprawną fizycznie, aktywną, pracował jako lekarz. Dopiero w zaawansowanym wieku pojawiły się u niego problemy związane z procesem starzenia dotyczące zwyrodnienia stawów. A. Ł. (3) prowadził aktywny tryb życia, regularnie uczęszczał na basen, prowadził samochód, regularnie raz w tygodniu przez 2-3 godziny grał w szachy w Klubie (...), a nadto pracował w dwóch przychodniach do dnia 15 czerwca 2017 r., kiedy to w wyniku upadku doszło u niego do złamania żebra. W tym czasie pomimo zaawansowanego wieku spadkodawca był osobą bystrą, zorientowaną, narzekającą jedynie na dolegliwości natury fizycznej. Jego dobrą kondycję psychiczną potwierdził w swych zeznaniach świadek M. C. (k. 422-423) -notariusz sporządzający testamenty spadkodawców, który jednoznacznie oświadczył, iż brak było przesłanek pozwalających na zawetowanie poczytalności spadkodawców w chwili testowania.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. postanowienia na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Na podstawie § 12 pkt 2 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu Sąd Okręgowy przyznał ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu adwokat K. C. kwotę 221,40 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu uczestnikowi postępowania A. Ł. (1) w postępowaniu odwoławczym, o czym orzekł w punkcie 3. postanowienia.

Małgorzata Radomska-Stęplewska