Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 22 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Ryszard Małecki

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2022 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku I. i R. W.

przy udziale (...) S.A. w K.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawców i uczestnika

od postanowienia Sądu Rejonowego w Złotowie

z dnia 3 listopada 2016 r.

sygn. akt I Ns 68/15

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

1.  oddalić wniosek,

2.  nakazać ściągnąć od wnioskodawców i uczestnika na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Złotowie po 5.001,50 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

3.  kosztami postępowania w pozostałym zakresie obciążyć wnioskodawców i uczestnika w zakresie przez nich poniesionym;

II.  oddalić apelację uczestnika w pozostałej części;

III.  oddalić apelację wnioskodawców;

IV.  kosztami postępowania apelacyjnego obciążyć wnioskodawców i uczestnika w zakresie przez nich poniesionym.

Ryszard Małecki

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z 3 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy w Złotowie:

1.  ustanowił na rzecz uczestnika (...) SA z siedzibą w K. P. na nieruchomościach położonych w B. gm. T. oznaczonych geodezyjnie jako działki nr (...) zapisanych w księdze wieczystej nr (...) stanowiących własność wnioskodawców w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej I. i R. W. służebność przesyłu polegającej na znoszeniu istnienia na nieruchomościach obciążonych urządzeń i instalacji energetycznych oraz na prawie korzystania z tych nieruchomości w zakresie niezbędnym do eksploatacji, konserwacji, remontów i modernizacji tych urządzeń wraz z prawem wejścia i wjazdu na jej teren sprzętem do tego niezbędnym, o przebiegu i powierzchni ustalonej w opinii biegłego geodety G. Ś. z dnia 1.03.2014 r. (k. 257-314), którą to opinię uczynił integralną częścią niniejszego postanowienia,

2.  zasądził od uczestnika (...) SA z siedzibą w K. na rzecz wnioskodawców I. i R. małżonków W. jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu w kwocie 48.100,00 zł (czterdzieści osiem tysięcy sto i 00/100 złotych),

3.  oddalił wniosek w pozostałym zakresie,

4.  zasądził od uczestnika (...) SA z siedziba w K. na rzecz wnioskodawcy kwotę 352,20 zł (trzysta pięćdziesiąt dwa i 20/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

5.  nakazał ściągnąć od uczestnika (...) SA z siedzibą w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Złotowie kwotę 10.003,03 zł (dziesięć tysięcy trzy i 03/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodzili się wnioskodawcy oraz uczestniczka postępowania.

Wnioskodawcy, zaskarżyli w/w postanowienie w części co do punktów 2 i 3, wnosząc apelację i zarzucając zaskarżonemu w tym zakresie orzeczeniu naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 305 ² § 2 k. c., art. 145 § 1 k. c. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, poprzez ustalenie, że obniżenie wartości gruntu nie wchodzi w skład wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, na której to podstawie nieprawidłowo ustalono wysokość wynagrodzenia i zasądzono na rzecz wnioskodawców zaniżonego wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu nie obejmującego składnika obniżenia wartości nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze apelujący wnioskodawcy wnieśli o zmianę w części punktu 2 i punktu 3 zaskarżonego postanowienia wydanego przez Sąd Rejonowy w Złotowie I Wydział Cywilny z dnia 03.11.2016 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I Ns 68/15 poprzez zasądzenie od uczestnika postępowania (...) S. A. z siedzibą w K. na rzecz wnioskodawców I. W. oraz R. W. kwoty 55 300 zł. tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności liczonymi od kwoty 55 300 zł. od dnia wydania postanowienia do dnia zapłaty i poprzez nieoddalanie wniosku w żadnej części wraz z kosztami postępowania według norm przepisanych.

Ewentualnie w razie nieuwzględnienia powyższego żądania wnioskodawcy wnieśli o uchylenie w części co do pkt 2 oraz co do pkt 3 postanowienia Sądu Rejonowego w Złotowie I Wydział Cywilny z dnia 03.11.2016 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I Ns 68/15 i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania wraz z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w instancji odwoławczej według norm przepisanych.

Ponadto, niezależnie od w/w żądań o zasądzenie od uczestniczki postępowania (...) S. A. z siedzibą w K. na rzecz wnioskodawców I. W. i R. W. kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawców uczestniczka postępowania wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od wnioskodawców na jej rzecz kosztów postępowania za obydwie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Z postanowieniem Sądu Rejonowego w całości nie zgodziła się także uczestniczka postępowania, która w treści wniesionej przez siebie apelacji, zarzuciła Sądowi I instancji:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych mających wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy polegający na przyjęciu, że:

1.  początek okresu niezbędnego do stwierdzenia nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu przez poprzedników prawnych uczestniczki mógł rozpocząć się dopiero w momencie utworzenia Zakład (...) S.A., tj. w dniu 9 lipca 1993 r., podczas gdy posiadane samoistne ww. prawa można przypisać Zakładowi (...) z siedzibą w K., który zarządzał linią elektroenergetyczną wysokiego napięcia 220 kV relacji P. K.- Ż. od 30 grudnia 1988 r., natomiast jej właścicielem został z mocy prawa w dniu 7 stycznia 1991 r. i od tej daty należy liczyć początek biegu zasiedzenia,

2.  do przerwania biegu zasiedzenia doszło w związku ze złożeniem przez wnioskodawców zawezwania do próby ugodowej w 2011 r., podczas gdy zgodnie z treścią ujawnionego w toku postępowania dokumentu w postaci pisma pełnomocnika wnioskodawców zatytułowanego wezwanie do zawarcia umowy, do przerwania ww. terminu mogło dojść najwcześniej w dniu 31 lipca 2012 r.,

które to błędy doprowadziły w konsekwencji do uznania, że przy założeniu dobrej wiary uczestniczki podczas zasiadywania służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, nie została spełniona przesłanka 20 letniego terminu niezbędnego do nabycia ww. prawa.

II.  naruszenie prawa materialnego, ti.:

1.  art. 292 k.c. w zw. z art. 172 § 1 k.c. poprzez ich niezastosowanie, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy zachodziła przesłanka do stwierdzenia, że poprzednikowi prawnemu uczestniczki mogła przysługiwać służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu przysługująca z mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6);

2.  art. 285 k.c. w zw. z art. 172 § 1 k.c., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie mogło dojść do nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu w związku z niewskazaniem nieruchomości władnącej, co jest sprzeczne z obowiązują linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, (patrz m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 r., sygn. akt III CZP 89/08);

3.  art. 305 ¹ k.c. w zw. z art. 305 ² § 2 k.c., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji ustanowienie na nieruchomości służebności przesyłu za wynagrodzeniem, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy zachodziła przesłanka do stwierdzenia, że do nabycia ww. prawa doszło z mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6) przez poprzednika prawnego uczestniczki;

4.  art. 6 k.c. w zw. z art. 341 k.c. oraz w zw. z art. 234 k.c. poprzez ich niezastosowanie i pominięcie, iż Sąd jest związany domniemaniem dobrej wiary (art. 7 k.c.) oraz domniemania posiadania zgodnie z prawem (art. 341 k.c.) do czasu jego obalenia, które w niniejszej sprawie nie nastąpiło.

III.  naruszenie prawa procesowego, ti.:

1.  art. 7 k.c. w zw. z art. 234 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że okoliczność niedysponowania dokumentami wskazującymi na tytuł prawny do posiadania nieruchomości w zakresie niezbędnym do korzystania z urządzeń przesyłowych wyklucza możliwość zastosowania dobrej wiary przy objęciu posiadania, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy zachodziły przesłanki do uznania, że poprzednikowi prawnemu uczestniczki tytuł ten przysługiwał z mocy prawa;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. , poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci dokumentacji złożonej przez uczestniczkę w toku postępowania przez Sąd I instancji i w konsekwencji błędne przyjęcie, iż (...) S.A. nie wykazały daty budowy linii elektroenergetycznej przebiegającej przez Nieruchomość;

3.  art. 279 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w. zw. z art. 13 § 2 k.p.c. - poprzez oddalenie wniosku uczestniczki o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego elektroenergetyka na okoliczność ustalenia szerokości pasa technologicznego i oparcie się w tej mierze na ustaleniach biegłego geodety, który nie posiada wiedzy specjalistycznej w przedmiotowym zakresie, co w konsekwencji doprowadziło do zawyżenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu oszacowanej przez biegłego rzeczoznawcę;

4.  art. 233 § 1 w zw. z art. 286 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, zgromadzonego w sprawie, polegającej na przyjęciu, iż opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego była prawidłowa, rzetelna i jednoznaczna, a w konsekwencji pominięciu zastrzeżeń zgłoszonych przez uczestniczkę do operatu szacunkowego, które miały istotny wpływ na określenie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu poprzez pominięcie takich okoliczności jak:

a)  oszacowanie wysokości wynagrodzenia na podstawie błędnie obliczonej szerokości pasa technologicznego,

b)  odwołanie się przez biegłego do nieruchomości nieobciążonych

c)  wadliwe ustalenie współczynnika korygującego k.

Mając powyższe na uwadze apelująca uczestniczka postępowania wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości i oddalenie wniosku o ustanowienie służebności przesyłu w całości, ewentualnie o uchylenie postanowienia Sądu I instancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 12 grudnia 2017 roku tut. Sąd zawiesił postepowanie w sprawie do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny pytań prawnych w sprawie P 10/16.

Postanowieniem z 4 sierpnia 2022 roku tut. Sąd podjął postępowanie w sprawie.

W kolejnych pismach procesowych uczestnicy postępowania podtrzymali swoje stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazuje, że ustały podstawy do zawieszenia postępowania w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie przez Trybunał Konstytucyjny sprawy P10/16, mimo braku takiego rozstrzygnięcia. Sprawa P10/16 zawisła przed Trybunałem Konstytucyjnym w 2016 r. i, poza uzyskaniem na etapie wstępnym stanowisk przez uczestników postępowania, nie zostały w sprawie tej podjęte żadne czynności zmierzające do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy zwracał się do Trybunału Konstytucyjnego o informację, czy i kiedy przewidywany jest termin rozstrzygnięcia wskazanej sprawy, jednak nie uzyskał takiej informacji (pismo Kierownika Sekretariatu Biura Służby Prawnej TK z dnia 15 kwietnia 2021 r. – k. 356 akt II Ca 778/19). W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że dalsze oczekiwanie na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego pozbawiałoby uczestników postępowania prawa do uzyskania rozstrzygnięcia sprawy w rozsądnym terminie. Niezależnie od tego, Sąd Okręgowy miał na uwadze poważne wątpliwości zgłaszane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka co do nieprawidłowości w wyborze sędziów Trybunału Konstytucyjnego w grudniu 2015 r. (por. orzecznictwo powołane w uchwale składu 7 Sędziów SN z dnia 2 czerwca 2022 r., I KZP 2/22).

Apelacja uczestnika zasługiwała na uwzględnienie w zasadniczej części.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, który Sąd Okręgowy uznaje za własny na podstawie art. 382 kpc., przy czym wymaga on uzupełnienia i korekty, o czym niżej. Natomiast rozważania Sądu Rejonowego nie zasługują na aprobatę w świetle skutecznego zarzutu apelacji nabycia przez uczestnika służebności przesyłu przez zasiedzenie. Niezależnie od tego, częściowo rozważania te abstrahują od faktu, że nieruchomość do chwili nabycia jej przez wnioskodawców stanowiła własność Skarbu Państwa.

Uczestnik powołał się na posiadanie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości wnioskodawców powstałego na skutek wydania decyzji administracyjnej na podstawie art. 35 ustawy z 1958 r., jednak decyzją taką nie dysponował – niedopuszczalne było stosowanie domniemania wydania takiej decyzji na podstawie art. 231 kpc., zwłaszcza że uczestnik nie przedłożył tożsamych decyzji dotyczących innych odcinków tej linii.

W świetle ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego zachodziły natomiast podstawy do uznania, że uczestnik nabył służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu w drodze zasiedzenia.

Na wstępie, nawiązując do wspomnianego zagadnienia poddanego pod osąd Trybunałowi Konstytucyjnemu w sprawie P 10/16, Sąd Okręgowy podziela ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego w kwestii dopuszczalności nabycia przez zasiedzenie służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu – por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2019 r., II CSK 626/18 i powołane tam orzecznictwo.

Bezspornym było w niniejszej sprawie, że właścicielem przedmiotowej nieruchomości do dnia 7 grudnia 1998 r., czyli do chwili nabycia jej przez wnioskodawców, był Skarb Państwa. Nieruchomość ta weszła do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, którym Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa gospodarowała.

W świetle twierdzeń uczestnika przedmiotowe urządzenia przesyłowe zostały posadowione na nieruchomości w 1964 r., twierdzeniom tym wnioskodawcy zaprzeczyli a uczestnik nie dysponuje dokumentami potwierdzającymi moment posadowienia lub uruchomienia przesyłu. O posadowieniu linii w tym okresie pośrednio świadczą dokumenty dotyczące przesunięcia w 1967 r. skrajnego słupa linii P.-Ż. – k. 90 i remontu linii P.-Ż. w 1970 r. – k. 91, zwłaszcza że wnioskodawcy nie podnoszą, by mogły one dotyczyć jakichś innych linii. Niezależnie od tego jednak wnioskodawcy we wniosku przyznali (str. 23 wniosku), że posiadaczem służebności był Skarb Państwa i zakwestionowali przeniesienie posiadania służebności na poprzednika uczestnika, co pozwala przyjąć, że urządzenia przesyłowe były na nieruchomości najpóźniej w dniu 7 stycznia 1991 r. Uprawdopodabnia to twierdzenie uczestnika, że linia przechodząca przez nieruchomość wnioskodawców stanowiła składnik linii P. – Ż.. Oznacza to, że urządzenia były budowane przez Skarb Państwa na nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa.

Do dnia 31 stycznia 1989 r. obowiązywała – zgodnie z ówczesnym art. 128 kc – zasada jednolitego funduszu własności państwowej, która stanowiła, że własność państwowa przysługuje niepodzielnie państwu, natomiast państwowe osoby prawne, w granicach swojej zdolności prawnej, wykonują w imieniu własnym względem zarządzanych przez nie części mienia ogólnonarodowego uprawnienia płynące z własności państwowej. Bezspornym także było, że użytkownikiem (dzierżycielem) urządzeń było przedsiębiorstwo państwowe, które sprawowało władztwo faktyczne nad siecią urządzeń przesyłowych. Nawet w okresie obowiązywania jednolitej własności państwowej przedsiębiorstwo takie w stosunkach zewnętrznych mogło posiadać we własnym imieniu (a jedynie skutek – gdyby nastąpił w tym okresie – nabycia przez zasiedzenia następował na rzecz Skarbu Państwa), natomiast w stosunkach wewnętrznych wobec Skarbu Państwa było dzierżycielem (por. przykł. postanowienie SN z 13 stycznia 2016 r., V CSK 224/1 r., niepubl., wyrok SN z 25 kwietnia 2014 r., II CSK 433/13, niepubl. i postanowienie SN z 12 stycznia 2012 r., IV CSK 183/11, niepubl.). Z uwagi na fakt, że nieruchomość władnąca i obciążona stanowiły własność Skarbu Państwa, nie można było mówić o posiadaniu służebności w okresie istnienia owej jednolitej własności państwowej. Uchylenie w dniu 1 lutego 1989 r. art. 128 k.c. w pierwotnym brzmieniu nie spowodowało uwłaszczenia z tym dniem państwowych osób prawnych, co do składników mienia państwowego znajdujących się w ich zarządzie (por. uchwałę SN z 18.06.1991 r., III CZP 38/90, niepubl. oraz postanowienie SN z 23.01.2013 r., I CSK 256/12, niepubl.). „Uwłaszczenie” takie nastąpiło dopiero z dniem 7 stycznia 1991 r. Za ugruntowane należy uznać w judykaturze Sądu Najwyższego stanowisko, że przekształcenie zarządu w odniesieniu do gruntów w prawo użytkowania wieczystego, a w odniesieniu do znajdujących się na tych gruntach budynków, innych urządzeń i lokali w prawo własności nastąpiło w dniu 5 grudnia 1990 r. na podstawie przepisów art. 2 ust. 1 i 2 u.z.g.g.w.n., natomiast w odniesieniu do innych składników majątkowych – również w prawo własności – dokonało się w dniu 7 stycznia 1991 r. na podstawie przepisu art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6, zwanej dalej: „z.u.p.p.”). Do uwłaszczenia państwowych osób prawnych w zakresie urządzeń przesyłowych, wchodzących w skład ich przedsiębiorstw (art. 49 k.c. w ówczesnym brzmieniu), doszło nie z mocy art. 2 ust. 2 u.z.g.g.w.n., lecz z mocy ustawy z.u.p.p. – urządzenia przesyłowe (linie energetyczne) są zbiorem rzeczy ruchomych, a nie jedną rzeczą złożoną. Urządzeń takich, wchodzących w skład przedsiębiorstwa, nie można zatem uznać za „znajdujące się na gruntach”, co do których państwowa osoba prawna, do której należało to przedsiębiorstwo, uzyskiwała prawo użytkowania wieczystego, jeśli nie były one posadowione na tych właśnie gruntach, lecz na innych gruntach.

Owo uwłaszczenie, czyli nabycie z mocy prawa użytkowania wieczystego i własności budynków skutkowało nabyciem na własność urządzeń wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Niewątpliwie, mimo wskazanych przekształceń własnościowych w stosunku do urządzeń, stan władztwa faktycznego nie uległ zmianie. Uwłaszczenie przedsiębiorstwa przesyłowego było jednoznaczne z przeniesieniem nań posiadania jako prawa związanego z prawem użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków nieruchomości władnącej (części składowej nieruchomości – art. 50 kc.).

Nie budziły wątpliwości Sądu Okręgowego dokumenty przedłożone przez uczestnika, wykazujące przejście posiadania służebności z przedsiębiorstwa państwowego na powstałą w wyniku komercjalizacji spółkę akcyjną, a następnie na uczestnika.

Jeżeli z kolei chodzi o kwestię dobrej lub złej wiary posiadacza służebności, decydujące znaczenie ma stwierdzenie dobrej bądź złej wiary w momencie przeprowadzenia inwestycji i objęcia w posiadanie służebności. W takiej sytuacji jak niniejsza, tj. gdy urządzenia przesyłowe zostały posadowione na gruncie Skarbu Państwa, Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że przedsiębiorstwo przesyłowe, które z dniem 7 stycznia 1991 r. stało się użytkownikiem wieczystym nieruchomości władnącej i właścicielem urządzeń było posiadaczem służebności w dobrej wierze (por. uzasadnienie postanowienia SN z 16.12.2015 r., IV CSK 132/15, niepubl. oraz z 04.07.2014 r., II CSK 551/13, OSNC 2015/6/72).

Bieg terminu zasiedzenia należałoby liczyć od dnia 7 stycznia 1991 r. Przy przyjętym i uzasadnionym wyżej założeniu istnienia dobrej wiary termin zasiedzenia wynosił 20 lat jak dla posiadacza zależnego w dobrej wierze, co oznacza, że termin ten upłynął 7 stycznia 2011 r.

Jednocześnie brak jest dowodu przerwy biegu terminu zasiedzenia.

W tym stanie rzecz należało uznać, że uczestnik nabył przez zasiedzenie służebność przesyłu obciążającą przedmiotową nieruchomość w dniu 7 stycznia 2011 r., co czyni wniosek o jej ustanowienie bezzasadnym.

Na podstawie art. 386 § 1 kpc. w zw. z art.. 13 § 2 kpc. zaskarżone postanowienie, na skutek apelacji uczestnika, podlegało zatem zmianie, a wniosek oddaleniu.

Apelacja wnioskodawców podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc. w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Sąd Okręgowy uznał przy tym, że mimo sprzeczności interesów, brak jest podstaw do skorzystania z kompetencji orzeczenia o kosztach niniejszego postępowania na podstawie art. 520 § 2 kpc. Uregulowanie sposobu korzystania przez uczestnika z nieruchomości wnioskodawców leżało w interesie obu stron, ponieważ brak było jakiegokolwiek tytułu prawnego, którym uczestnik legitymowałby się w związku z tym korzystaniem. Jednocześnie uczestnik sam nie wykazywał aktywności w celu uregulowania stanu prawnego korzystania z gruntu, w szczególności nie przedsięwziął żadnych czynności w celu uzyskania w przewidzianym do tego trybie orzeczenia stwierdzającego nabycie służebności przez zasiedzenie. Złożenie przez wnioskodawców przedmiotowego wniosku stanowiło jedyną możliwość uregulowania stanu prawnego nieruchomości w tym zakresie. Wnioskodawcy zwracali się do uczestnika o uregulowanie tej kwestii, uczestnik jednak w żaden sposób nie reagował na próbę wnioskodawców uregulowania kwestii korzystania przez uczestnika z ich gruntu, w szczególności nie sygnalizował zarzutu nabycia służebności przez zasiedzenie. Dokonując wyboru podstawy prawnej rozstrzygnięcia o kosztach niniejszego postępowania Sąd Okręgowy miał na uwadze opisaną bierną i nielojalną wobec właścicieli nieruchomości postawę przesądową uczestnika.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy o kosztach postępowania pierwszo- i drugoinstancyjnego pozasądowych orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc. Nieuiszczone w I instancji koszty Skarbu Państwa w postaci wydatków na opinie biegłych obciążały wnioskodawców i uczestnika po połowie na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelacja uczestnika podlegała zatem częściowemu oddaleniu na podstawie art. 385 kpc. w zw. z art. 13 § 2 kpc. w części, w jakiej nie został uwzględniony jego wniosek o obciążenie wnioskodawców kosztami postępowania w całości.

Ryszard Małecki