Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Ryszard Małecki

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2025 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa T. M.

przeciwko (...) spółka akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance

z dnia 27 grudnia 2023 r.

sygn. akt I C 98/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1. i 3. w ten sposób, że:

a.  w punkcie 1. zasądzoną kwotę główną obniża do 6.664,63 zł (sześć tysięcy sześćset sześćdziesiąt cztery złote i sześćdziesiąt trzy grosze), oddalając powództwo co do należności głównej w pozostałej części,

b.  w punkcie 3. koszty procesu rozdziela stosunkowo między stronami, obciążając nimi powoda w 42%, pozwanego w 58%, szczegółowe ich rozliczenie pozostawiając referendarzowi sądowemu w Sadzie Rejonowym;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 950 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

Ryszard Małecki

UZASADNIENIE

Apelacja pozwanego okazała się zasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i częściowo oparte na nich rozważania prawne, z uwzględnieniem jednak poniższego zastrzeżenia.

W przypadku obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego znajduje zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 kc, a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 kc). Przy czym suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być wyższa od poniesionej szkody (art. 824 § 1 kc). Zgodnie z art. 362 kc i art. 826 § 1 kc oraz art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych obowiązek minimalizacji szkody przez poszkodowanego rozumiany jest jako zapobieżenie, w miarę możliwości zwiększeniu się szkody.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że szkoda powstaje już w momencie zdarzenia – tu: wypadku będącego jej źródłem, i jest niezależna od dalszych losów jej likwidacji przez poszkodowanego. Szkodą tą jest uszczerbek w majątku poszkodowanego wywołany zdarzeniem ubezpieczeniowym, a wyrażający się tym, że poszkodowany był właścicielem pojazdu określonej wartości, a w wyniku wypadku pojazd ten stracił na wartości. Natomiast naprawienie szkody może nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (przy czym gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu) – art. 363 § 1 kc. W ocenie Sądu Okręgowego ów wybór poszkodowanego jest dopuszczalny, dopóki możliwe jest przywrócenie stanu poprzedniego, tj. dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu, natomiast, jeżeli do naprawy pojazdu przez poszkodowanego nie może dojść, ponieważ poszkodowany zbył pojazd w stanie uszkodzonym, może domagać się wyłącznie odpowiedniej sumy pieniężnej stanowiącej różnicę między wartością pojazdu przed szkodą oraz wartością pojazdu uszkodzonego (dyferencyjna metoda ustalania odszkodowania). Jeżeli naprawa pojazdu została dokonana i doszło w jej wyniku do przywrócenia stanu poprzedniego (co nie jest tożsame ze stanem sprawności pojazdu), poszkodowanemu należny jest zwrot kosztów naprawy w wysokości poniesionej. Jeżeli zaś pojazdu jeszcze nie naprawiono, ale naprawa przez poszkodowanego jeszcze jest możliwa, wysokość odszkodowania określa się przez ustalenie hipotetycznych kosztów naprawy samochodu. Sąd Okręgowy w tym składzie odstępuje zatem od poglądu wyrażonego m.in. w sprawach II Ca 1904/21 i II Ca 1025/23.

Odmiennie zatem niż uczynił to Sąd I instancji, Sąd Okręgowy uznaje, że z uwagi na zbycie przez poszkodowanego pojazdu w stanie uszkodzonym, naprawa pojazdu przez poszkodowanego (przywrócenie do stanu poprzedniego) jest niemożliwa i w wyniku owej następczej (po cesji wierzytelności) niemożliwości dokonania naprawy cesjonariusz utracił uprawnienie do dokonania wyboru sposobu naprawienia szkody w postaci żądania przywrócenia do stanu poprzedniego (w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody mającego charakter wyłącznie pieniężny), a przysługuje mu wyłącznie roszczenie o odszkodowanie stanowiące różnicę między rynkową wartością pojazdu przed wypadkiem a rynkową wartością pojazdu uszkodzonego na skutek wypadku (wartością pozostałości).

W tej sytuacji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1. przez obniżenie zasądzonej kwoty głównej do kwoty stanowiącej różnicę między wartością pojazdu sprzed wypadku i wartością pojazdu uszkodzonego po uwzględnieniu wypłaconego przez pozwanego odszkodowania.

Uwzględnienie powództwa w 58% skutkowało zmianą orzeczenia o kosztach postępowania I-instancyjnego.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc., obciążając nimi powoda – apelacja pozwanego została w całości uwzględniona. Na koszty poniesione przez pozwanego złożyła się opłata od apelacji w kwocie 400 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 450 zł Wysokość wynagrodzenia została ustalona na podstawie § 2 pkt. 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Ryszard Małecki