Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Radomska-Stęplewska

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2023 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Ltd. z siedzibą w L. (Cypr)

przeciwko G. D.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Chodzieży

z dnia 23 grudnia 2022 roku

sygn. akt I C 182/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że:

a)  w punkcie 1. oddala powództwo,

b)  w punkcie 2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego kwotę 1.800 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego kwotę 650 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia rozstrzygającego o kosztach postępowania apelacyjnego do dnia zapłaty.

Małgorzata Radomska-Stęplewska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 22 grudnia 2022 roku Sąd Rejonowy w Chodzieży w sprawie z powództwa (...) Ltd. z siedzibą w L. (Cypr) przeciwko G. D. o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanego G. D. na rzecz powoda (...) Ltd. z siedzibą w L. (Cypr) kwotę 2.073,94 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 września 2021 roku do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddalił,

3.  kosztami postępowania obciążył powoda i pozwanego stosunkowo, a mianowicie powoda w 66%, a pozwanego w 34% pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

Z powyższym rozstrzygnięciem w części, tj. w zakresie punktu I i III nie zgodził się pozwany, wnosząc apelację, zarzucając zaskarżonemu w tej części orzeczeniu naruszenie:

- art. 6 k.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c., art. 509 k.c., art. 155 § 1 k.c., art. 535 k.c., art. 58 § 1 k.c., art. 253 k.p.c., art. 245 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 720 k.c. i art. 481 k.c. poprzez przyjęcie, że powód udowodnił nabycie wierzytelności wobec pozwanego wynikającej z umowy pożyczki i zasądzenie powództwa w sytuacji gdy:

a) umowa cesji jest nieważna, albowiem me zawiera ceny oraz swojego przedmiotu w postaci puli wierzytelności, a sąd rejonowy przyjął jej istnienie w sposób dowolny, a wobec tego błędne nieustalenie, że umowa nie zawiera ceny oraz że nie zawiera określenia puli wierzytelności, którą ma przenosić,

b) umowa przelewu wierzytelności nie obejmuje wierzytelności wobec pozwanego, a pozwany kwestionował tę okoliczność i prawdziwość treści załącznika do tej umowy, a powód nie wykazał, by nim faktycznie był, a wobec tego błędne ustalenie, że umowa cesji obejmuje wierzytelność wobec pozwanego oraz że wprost z jej treści taka okoliczność wynika i że załącznik do umowy cesji jest jej załącznikiem,

c) umowa nie określa wierzytelności w sposób dostateczny, albowiem nie oznacza puli wierzytelności ani ceny, a rzekomy załącznik do niej obejmuje tylko jedną pozycję, a wobec tego błędne nieustalenie, że umowa nie zawiera określenia puli wierzytelności, którą ma przenosić,

- 385 ¹ i art. 385 ² k.c., 36a ustawy o kredycie konsumenckim poprzez uznanie, że istniała wierzytelność pożyczkodawcy wobec pozwanego z tyt. umowy pożyczki,

- art. 58 § 1 i 3 k.c. w zw. z art. 5 pkt 7 i 12, art. 25 ust. 1 pkt 1, art. 54 ust. 1 i 2, art. 30 ust. 1 pkt 7 i art. 47 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 353 ¹ i art. 353 ² k.c. w zw. z art. 720, art. 395 i art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c. oraz art. 321 § 1 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie z uwagi na brak skontrolowania z urzędu wadliwości umowy kredytowej w zakresie i dopuszczenia naliczania odsetek od kredytowanych kosztów pożyczki, a wobec tego przyjęcie za zasadne zadłużenia podawanego przez powoda w zakresie odsetek i ich rozliczenia, a także przyjęcie, że umowa pożyczki jest ważna, mimo że zawiera niejednoznacznie określoną należność główną w zakresie odsetek umownych i stanowi co do tego naruszenie prawa oraz rażąco narusza interes konsumenta, a bez odsetek umownych umowa pożyczki jest nieważna, a w konsekwencji orzekanie ponad żądanie,

- art. 321 k.p.c. w zw. z art. 58 § 1, 2 i 3 oraz art. 353 ¹ k.c. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty kapitału pożyczki wraz z odsetkami pomimo, że sąd uznał postanowienia umowy pożyczki ustanawiające jej koszty w zakresie prowizji jako bezskuteczne względem pozwanego, natomiast wobec powyższego należało uznać przez pryzmat bezskuteczności postanowień całą umowę za nieważną, gdyż gdyby zakwestionowane koszty nie zostały zastrzeżone w umowie, nie doszłoby w ogóle do jej zawarcia,

- art. 509 w zw. z art. 720 k.c. poprzez zasądzenie roszczenia dochodzonego pozwem w sytuacji gdy powód nie był wierzycielem pozwanego.

Mając powyższe na uwadze apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I. poprzez oddalenie powództwa w całości oraz w pkt III. poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za postępowanie pierwszoinstancyjne w całości wedle norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za instancję odwoławczą wedle norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się do treści zarzutów wywiedzionego środka zaskarżenia, kluczowe okazało się ustalenie, czy powód w niniejszej sprawie wykazał swoją legitymację czynną.

W ocenie Sądu Okręgowego z przedłożonych przez powoda dokumentów nie wynika, aby wierzytelność objęta pozwem wywiedzionym w sprawie została przez powoda nabyta w drodze umowy cesji z 21.07.2021 roku. Na potwierdzenie nabycia przedmiotowej wierzytelności powód przedłożył: umowę pożyczki z 12.04.2019 r. (k. 9-11), umowę sprzedaży wierzytelności z 21.07.2021 roku (k. 12-18), oświadczenie o zapłacie ceny wynikającej z umowy cesji (k. 22), a także zawiadomienie o przelewie wierzytelności skierowane do pozwanego (k. 23) i wyciąg z listy wierzytelności (k. 65- 66). Wyżej wymienione dokumenty okazały się jednak niewystarczające do uznania, że powód skutecznie nabył wierzytelność względem pozwanego. Integralną częścią umowy cesji w zakresie jej przedmiotu był załącznik w postaci listy wierzytelności objętych umową. Przedłożony do akt sprawy wyciąg z listy wierzytelności ( k. 65-66 akt, poświadczony za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda) jest natomiast w ogóle nieopisany, w żaden sposób nie nawiązuje do treści umowy cesji z 21.07.2021 roku, nie wiadomo zatem czy stanowi on załącznik tej konkretnej umowy, czy może dotyczy jakiegoś innego stosunku prawnego łączącego powoda z pożyczkodawcą. Dodatkowo na przedłożonym wyciągu znajdują się parafy 2 osób, podczas gdy pod umową cesji wierzytelności podpis złożyły 3 osoby (k. 18).

Abstrahując od powyższego, podnieść trzeba, że radca prawny będący pełnomocnikiem strony nie jest uprawniony do potwierdzania za zgodność z oryginałem wyciągów z dokumentów. Zarówno radca prawny, jak i adwokat mają prawo sporządzania poświadczeń tylko odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego bądź adwokata, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie - również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) radca prawny bądź adwokat stwierdza to w poświadczeniu. Ponieważ mamy do czynienia niewątpliwie z wyciągami z dokumentów, zgodnie z artykułem 96 pkt 2 Prawa o notariacie, ich zgodność z okazanym dokumentem może poświadczyć jedynie notariusz. Wynika to z faktu, że to notariusz jako osoba zaufania publicznego czuwa nad tym, aby nie dopuścić do zniekształcenia sensu dokumentu, gdyż pominięcie pewnych fragmentów treści dokumentu może wprowadzić osoby trzecie w błąd co do jego znaczenia. Ocena, jakie elementy dokumentu musi zawierać wyciąg, aby nie prowadziło to do zniekształcenia jego treści, należy do notariusza, a nie do strony, choćby reprezentowanej w sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika, który może poświadczyć za zgodność jedynie odpis dokumentu, a nie jego wyciąg. Istota czynności poświadczenia określonego w art. 96 pkt 2 Prawa o notariacie polega na potwierdzeniu, że wyciąg jest zgodny z okazanym notariuszowi dokumentem pod względem treściowym. Notariusz zamieszcza na wyciągu tzw. „klauzulę poświadczeniową” stwierdzającą tę zgodność, w brzmieniu: „poświadczam zgodność tego wyciągu z częścią okazanego mi w lokalu kancelarii dokumentu.” ( por. Dariusz Celiński, komentarz praktyczny ABC do art. 96 Prawa o notariacie, system informacji prawnej LEX).

Mając powyższe na uwadze, uznając, że powód nie wykazał swej legitymacji czynnej, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo w całości.

W związku z tym zmiany wymagało również rozstrzygnięcie o kosztach procesu, o których orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z jego wynikiem na podstawie art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c. Na koszty te złożyło się 200 zł opłaty od apelacji uiszczonej przez pozwanego oraz 450 zł wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Małgorzata Radomska-Stęplewska