Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Ryszard Małecki

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2025 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. (...) z siedzibą w G.

przeciwko M. Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 7 grudnia 2023 r.,

sygn. akt I C 1424/23

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

sędzia Ryszard Małecki

UZASADNIENIE

Apelacja pozwanej okazał się bezzasadna.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny i na jego podstawie poczynił rozważania zasługujące na aprobatę.

W pierwszej kolejności odnieść należy się do najdalej idącego zarzut podniesionego przez pozwaną, a dotyczącego umocowania (...) sp. z o.o. S.K.A. do zawarcia umowy. Zarzut ten uznać należy za niezasadny. Brak przedłożenia decyzji Kasy określającej wysokość zobowiązań, do zaciągania których umocowany był pośrednik nie ma wpływu na skuteczność umocowania wobec osób trzecich – ewentualne wyjście przez pośrednika poza zakres pełnomocnictwa stanowiłoby okoliczność, która mogłaby rodzić skutki po stronie powódki nie zaś pozwanej. Tymczasem nie budzi wątpliwości okoliczność, że umowa była wykonywana (i w ten sposób per facta concludentia potwierdzona), a fakt umocowania został nadto potwierdzony przez dochodzenie przez powódkę roszczeń z jej tytułu.

Zasadniczy zarzut podniesiony przez pozwaną dotyczył oprocentowania kredytowanych kosztów pożyczki, tj. prowizji oraz składki ubezpieczeniowej.

Kwestia dopuszczalności naliczania przez kredytodawcę odsetek od kredytowanych kosztów kredytu budzi w orzecznictwie sądów wątpliwości interpretacyjne w świetle treści art. 3 lit. j) Dyrektywy 2008/48/WE, z którego wynika, że stopa oprocentowania kredytu oznacza stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane w stosunku rocznym do wypłaconej kwoty kredytu. Identyczna reguła została wprowadzona do polskiego systemu prawnego w przepisach ustawy o kredycie konsumenckim: w art. 5 ustawodawca zawarł regułę, że stopa oprocentowania kredytu to stopa oprocentowania wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym.

Liczne orzeczenia opowiadają się za dopuszczalnością takiej operacji, lecz w wielu wyrokach zakwestionowano ten sposób ich naliczania.

Sąd Najwyższy w jednym z orzeczeń odmawiając przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania pośrednio dopuścił możliwość naliczania odsetek od części kapitału przeznaczonego na pokrycie kredytowanej prowizji (zob. postanowienie SN z 15.06.2023 r., I CSK 4175/22, LEX nr 3569756; orzecznictwo przytaczane za: T. Czech Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023).

Wskazuje się również, że odwołując się do brzmienia art. 10 ust. 2 lit. f) w zw. z art. 3 lit. j) Dyrektywy 2008/48/WE, a także ogólnej zasady prawa cywilnego swobody kontraktowej, przytoczone przepisy nie stoją expressis verbis na przeszkodzie takiemu ukształtowaniu stosunku umownego, by odsetki kapitałowe były naliczone również od pozaodsetkowych kosztów kredytu, które zostaną spłacone przez kredytobiorcę w chwili spłaty kredytu, a na etapie udzielenia kredytu są kredytowane przez kredytodawcę. Jeżeli bowiem kredytobiorca (konsument) godzi się na takie rozwiązanie - chociażby milcząco, zawierając umowę zredagowaną przez kredytodawcę (przedsiębiorcę) - a literalne brzmienie przepisów Dyrektywy 2008/48/WE oraz polskiej ustawy o kredycie konsumenckim wprost tego nie zakazuje, to takie postanowienie umowne należałoby uznawać za niezabronione prawem. (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 29 stycznia 2024 r. w sprawie XV Ca 303/23).

Dostrzegając kontrowersje jakie budzi powyższa materia, Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że brak jest podstaw, aby kwestionować postanowienia umowne przewidujące oprocentowanie kredytowanych kosztów pożyczki.

Zauważyć należy, że użyty w polskim tłumaczeniu Dyrektywy zwrot „wypłaconej kwoty kredytu” w języku angielskim brzmi: „the amount of credit drawn down”, który można tłumaczyć również jako „kwota zaciągniętego kredytu” lub „kwota wykorzystanego kredytu”, co nie wyklucza traktowania jako kredyt podlegający oprocentowaniu kwot przeznaczonych na koszty kredytu.

Istotne jest natomiast, by instytucja kredytowa udzielając kredytu na pokrycie kosztów kredytu w sposób jasny i zrozumiały dla konsumenta wywiązała się z obowiązku informacyjnego w tym zakresie, a więc by z umowy o kredyt konsumencki w sposób jasny wynikało, że konsument ma obowiązek spłacić także oprocentowane koszty kredytu, a w konsekwencji, by w sposób rozsądny mógł ocenić zakres zobowiązania kredytowego.

W niniejszej sprawie z umowy pożyczki w sposób niebudzący wątpliwości wynikało, że koszty te są oprocentowane. W punkcie 7 umowy wskazano, że „kwota pożyczki obejmująca kredytowane koszty pożyczki, o której mowa w pkt 5, a więc kwota 15.950 zł, oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej (odsetki umowne) ustalonej przez Zarząd Kasy wynoszącej w dniu zawarcia umowy 7,20 % w skali roku”. W kolejnych punktach umowy zawarte zostały zasady zmiany stopy oprocentowania.

Pozwana na tak zredagowaną umowę wyraziła zgodę, stąd też brak jest podstaw, aby kwestionować przyjęte przez pozwaną zobowiązanie do zapłaty odsetek od kredytowanych kosztów pożyczki.

Kolejne podnoszone w apelacji twierdzenia i zarzuty są co do zasady konsekwencją prezentowania przez pozwaną stanowiska, że oprocentowanie kredytowanych kosztów pożyczki jest niedopuszczalne, a co za tym idzie pozwana skutecznie skorzystała z sankcji kredytu darmowego. Jak jednak wskazano powyżej, Sąd Okręgowy takiego stanowiska nie podziela. W tej sytuacji za bezprzedmiotowe uznać należy dalsze twierdzenia pozwanej, dotyczące: abuzywności oprocentowania kredytowanych kosztów pożyczki, braku wykazania wysokości roszczenia (z uwagi na nieprawidłowe wskazanie zmiennego oprocentowania pożyczki od kapitału), nieskuteczności wypowiedzenia czy braku ustalenia przez sąd I instancji, od jakiej kwoty powód naliczył odsetki w umowie pożyczki i jakie były składowe tej kwoty.

Przy założeniu dopuszczalności oprocentowania kredytowanych kosztów kredytu RRSO zostało prawidłowo zostało określone. Powódka nie wskazała innych przesłanek zastosowania sankcji kredytu darmowego niż będące konsekwencją poglądu o niedopuszczalności oprocentowania kredytowanych kosztów kredytu. Sąd Okręgowy nie stwierdził istnienia w przedmiotowej umowie innych wadliwości, o których mowa w art. 30 ust. 1, a które skutkowałyby powstaniem po stronie konsumenta uprawnienia do skorzystania z tego uprawnienia.

Finalnie, odnosząc się do zarzutu dotyczącego wiarygodności przedstawionych przez powódkę dokumentów prywatnych, w pełni podzielić należy stanowisko sądu I instancji, iż ogólne zaprzeczenie prawdziwości przedłożonych dokumentów bez precyzyjnego ustosunkowania się do twierdzeń strony powodowej nie mogło zostać ocenione jako skuteczne. Pozwana nie powołała przy tym żadnych dowodów, które mogłyby podważyć wnioski płynące z dokumentów dostarczonych przez powódkę.

W tym stanie rzeczy należało na podstawie art. 385 kpc. oddalić apelację.

Koszty procesu w instancji odwoławczej obciążały pozwaną i z tego tytułu pozwana winna zwrócić powódce koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.

w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Ryszard Małecki