Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Alina Szymanowska

po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 8 grudnia 2023 r.

sygn. akt V C 1575/23

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

Alina Szymanowska

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A z siedzibą w W. kwoty 4.590,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 marca 2023 r. do dnia zapłaty.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 5 czerwca 2023 r. uwzględniono w całości żądanie zgłoszone przez powoda (k. 26).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) S.A z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z 8 grudnia 2023 r. Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda 387,45 zł (trzysta osiemdziesiąt siedem złotych czterdzieści pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 3 marca 2023 roku do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddalił,

3.  kosztami procesu obciążył strony stosunkowo, to jest powoda w 92%,
a pozwanego w 8% i z tego tytułu zasądził od powoda na rzecz pozwanego 738,28 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Powódka wywiodła apelację, zaskarżając wyrok w zakresie punktu 2. w części oddalającej powództwo ponad zasądzoną kwotę 387,45 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 3 marca 2023 r., tj. co do kwoty 2.195,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 marca 2023 r. do dnia zapłaty oraz punktu 3 w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu, zarzucając:

I. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. mające istotny wpływ na wynik postępowania poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego, w szczególności:

a. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a polegających na ustaleniu, że poszkodowany otrzymał od pozwanego ofertę wynajmu pojazdu zastępczego, która jednocześnie stanowiła wskazanie wysokości akceptowanych stawek, w sytuacji w której pozwany tego nie wykazał albowiem rzekomą okoliczność że pozwany taką ofertą dysponował potwierdzają tylko i wyłącznie prywatne oświadczenia pozwanego,

b. uznania treści propozycji najmu za ofertę, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych i przyjęciem, że:

i. strona pozwana przedstawiła poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzić do wniosku, że strona pozwana nie przedstawiła poszkodowanemu oferty, o której mowa w art. 66 k.c., a jedynie gołosłowne twierdzenia o rzekomej możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego po wskazanych przez pozwaną stawkach,

ii. rzekoma oferta strony pozwanej zawierała wszystkie koszty najmu i jego warunki, podczas gdy w rzeczywistości pozwana wskazała jedynie dobową cenę, po której może udostępnić pojazd bez jakiejkolwiek informacji, że cena ta jest ceną całkowitą, bez informacji o terminie podstawienia pojazdu, o dostępności pojazdów.

II. naruszenie prawa materialnego tj.

a. przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 362 k.c. mające istotny wpływ na wynik postępowania, poprzez uznanie, że poszkodowany swoim zachowaniem przyczynił się do zwiększenia rozmiaru doznanej szkody, podczas gdy poszkodowany nie mógł przyczynić się do zwiększenia rozmiaru szkody, z uwagi na fakt, że istotą jest pełna świadomość poszkodowanego co do istnienia oferty tańszej na rynku i odmowa skorzystania z niej bez racjonalnych przyczyn, a nadto poszkodowany korzystał już z pojazdu i nie można żądać aby zrezygnował z dotychczasowego najmu tylko dlatego, że pozwany przedstawia bliżej niedoprecyzowaną propozycję najmu pojazdu,

b. art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy 0 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124, poz. 1152 z późń. zm.) w zw. z art. 354 § 2 k.c. z art. 362 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że poszkodowany w celu zadośćuczynienia obowiązkowi płynącemu z w/w norm powinien skorzystać z pojazdu zastępczego udostępnionego przez ubezpieczyciela, podczas gdy poszkodowany, jako podmiot uprawniony do wskazania sposobu likwidacji szkody, posiada autonomiczne prawo wyboru podmiotu, z którym zawrze umowę najmu pojazdu zastępczego, odpowiadającą warunkom,

c. art. 66 § 1 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię przejawiającą się w przyjęciu, że pozwany złożył ofertę wynajmu pojazdu zastępczego w sytuacji, w której informacje zawarte w e-mailu nie zawierają wszystkich przedmiotowo istotnych postanowień umowy najmu tj. okresu, na który pozwany rzekomo oferował wynajęcie pojazdu zastępczego lub sposobu jego ustalenia, wszelkich kosztów składających się na cenę,

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1) zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki dalszej kwoty 2.195,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 marca 2023 r. do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I instancji, w tym kosztów opłaty sądowej od pozwu, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych;

Nadto domagał się zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne i prawne poczynione przez Sąd Rejonowy, czyniąc je integralną częścią niniejszego uzasadnienia.

Wskazać należy, że w sprawie sporna pozostaje wysokość stawki za najem pojazdu zastępczego.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego. Skuteczne postawienie takiego zarzutu wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (tak SN w orz. z 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98 nie publ.).

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dostatecznie wszechstronnie ocenił zebrany materiał dowodowy i jego ocena jest należyta. Apelujący sformułował zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a polegających na ustaleniu, że poszkodowany otrzymał od pozwanego ofertę wynajmu pojazdu zastępczego, która jednocześnie stanowiła wskazanie wysokości akceptowanych stawek.

Trzeba przypomnieć, że Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 7 września 2022 r. pozwany przekazał informację o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego u pozwanego, wskazując jednocześnie, że akceptowana stawka najmu pojazdu zastępczego wynosi 105 zł netto za dobę. Podstawę ustaleń faktycznych w tym zakresie stanowiły akta szkody oraz zeznania świadka M. W., które sąd ocenił jako szczere, spójne i logiczne (w pełni wiarygodne). Treść zeznań świadka M. W. oraz dokumenty w aktach szkody potwierdzają, że informacja o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela została przekazana poszkodowanemu.

Powyższe wynika również z treści apelacji, gdzie w ostatnim akapicie wskazano, że poszkodowany otrzymał informację dotycząca możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego i akceptowanej stawki najmu w wiadomości z dnia 7 września 2022 r. W tej sytuacji poszkodowany powinien się zainteresować przestawioną propozycją i podjąć odpowiednie działania skoro pojazd zastępczy był mu potrzebny, a likwidacja szkody była w toku i to na początkowym etapie. Skoro pozwany niezwłocznie, od razu po zgłoszeniu szkody (w dniu 7 września 2022 r.) zaproponował pojazd zastępczy równorzędny pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu, bez ponoszenia kosztów (wiadomość e-mail k. 43), to w sytuacji gdy poszkodowany nie próbował nawet ustalić, czy jest możliwość wynajęcia pojazdu, który spełniałby jego wymagania, to nie sposób uznać by współdziałał należycie z pozwanym – jako dłużnikiem w celu minimalizacji szkody

Uzasadnione jest stanowisko, że jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały uwzględnieniu tylko wtedy, gdy poszkodowany wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”.

Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Można uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. (Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 24 sierpnia 2017 r. III CZP 20/17).

Zważywszy na okoliczności faktyczne niniejszej sprawy należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że najem pojazdu zastępczego oferowanego poszkodowanemu przez powoda był uzasadniony przez pierwsze 7 dni to jest od 2 września do 9 września 2022 r., stawka najmu w tym okresie została określona w umowie z dnia 2 września 2022 r. na kwotę 150 zł netto za dobę. Po 9 września 2022 r. poszkodowany miał realną możliwość skorzystania z pojazdu zastępczego oferowanego przez pozwanego i rozliczeniu podlegała stawka najmu proponowana przez pozwanego.

Trzeba zauważyć, że wbrew twierdzeniom apelującego Sąd I instancji nie stwierdził, że pozwana złożyła ofertę stosownie do treści art. 66 k.c., sąd ustali, że ubezpieczyciel w należyty sposób przekazał informację dotycząca możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy, nie dopatrzył się podstaw do uznania zasadności zarzutów naruszenia prawa procesowego, Niezasadne okazały się również podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego w szczególności art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 362 k.c., art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy 0 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124, poz. 1152 z późń. zm.) w zw. z art. 354 § 2 k.c. z art. 362 k.c. oraz art. 66 § 1 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c.

Powyższe skutkowało oddaleniem apelacji wniesionej przez powoda na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c. obciążając nimi w całości powoda jako przegrywającego postępowanie. Na koszty należne pozwanemu złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 450 zł ustalone w oparciu o treść § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Alina Szymanowska