Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Alina Szymanowska

po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w T. w Estonii

przeciwko M. B.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 12 grudnia 2023 r.

sygn. akt IX C 667/21

oddala apelację.

Alina Szymanowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 listopada 2020 r. powód - (...) z siedzibą w T. w Estonii domagał się zasądzenia od pozwanej - M. B. kwoty 3.887,09 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie nie wyższych jednak niż dwukrotność wysokości odsetek za opóźnienie w skali roku, liczonymi od kwoty 2.500 zł od dnia 9 listopada 2018 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 22 grudnia 2020 r. w postępowaniu upominawczym orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu (k. 27).

W ustawowym terminie pozwana wniosła sprzeciw od wydanego w sprawie nakazu zapłaty, wskazując, że zaskarża konieczność jednorazowej spłaty całkowitej w ciągu dwóch tygodni od daty doręczenia nakazu zapłaty zasądzonej kwoty z odsetkami i kosztami procesu. Pozwana wniosła o rozłożenie na raty kwoty 3.887,09 zł po 50 zł miesięcznie, zwolnienie z poniesienia kosztów procesu, umorzenie odsetek za opóźnienie oraz o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychiatry, wskazując, że leczy się psychiatrycznie.

W uzasadnieniu powyższego żądania i wniosków pozwana wskazała, że nie jest w stanie uregulować jednorazowo kwoty będącej przedmiotem niniejszego postępowania – z uwagi na swoją trudną sytuację finansową. Wyjaśniła, że aktualnie pracuje zawodowo i w związku z tym może w niewielkim stopniu regulować swoje zobowiązania, jednak jej stan zdrowia może ulec pogorszeniu i konieczny będzie jej pobyt w szpitalu psychiatrycznym, co znacznie ograniczy możliwość zarobkowania (k. 32-34).

Wyrokiem z 12 grudnia 2023 roku Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu:

1. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.887,09 zł (trzy tysiące osiemset osiemdziesiąt siedem złotych 09/100) wraz z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, nie wyższymi niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 2.500 zł (dwa tysiące pięćset złotych 00/100) od dnia 9 listopada 2018 r. do dnia zapłaty;

2. oddalił wniosek pozwanej o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty;

3. odstąpił od obciążenia pozwanej kosztami procesu;

4. kosztami sądowymi niepokrytymi przez strony obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana, kwestionując rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2. Pozwana zakwestionowała brak uwzględnienia wniosku o rozłożenie zasądzonego w punkcie 1 wyroku świadczenia na raty. Pozwana wskazała, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej i nie jest w stanie dokonać jednorazowej spłaty należności, dlatego ponownie wniosła o rozłożenie płatności na raty w wysokości, w jakiej będzie mogła skutecznie spłacić zobowiązanie tj. 50 zł miesięcznie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy.

Na wstępie wskazać należy, że wywiedziony w niniejszej sprawie środek odwoławczy dotyczył wyłącznie rozstrzygnięcia w przedmiocie oddalenia wniosku pozwanej o rozłożenie kwoty zasądzonej od pozwanej na rzecz powoda na raty.

Sposób sformułowania apelacji i zgłoszenie zarzutu dotyczącego braku rozłożenia świadczenia na raty, powoduje, że rozważenia wymaga zarzut naruszenia art. 320 k.p.c., nie jest on niezasadny.

Norma art. 320 k.p.c. znajduje zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych, co wprost wynika z jej literalnego brzmienia – rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia dopuszczalne jest w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W literaturze wskazuje się, że nie chodzi tu o sytuacje nadzwyczajne, lecz takie, które w sposób ponadprzeciętny uzasadniają albo nawet nakazują zmodyfikowanie skutków wymagalności dochodzonego roszczenia. Szczególnie uzasadniony wypadek może mieć swoje źródło także w potrzebie usprawnienia i urealnienia wykonalności orzeczenia, jak również w celu uniknięcia egzekucji oraz jej dolegliwości i kosztów, a przez to zwiększenia szansy wierzyciela na uzyskanie zaspokojenia. Ocena musi być dokonywana po rozważeniu okoliczności konkretnego przypadku i musi być wsparta przez sąd odpowiednią argumentacją.

Oceniając zasadność zastosowania art. 320 k.p.c., sąd powinien wziąć pod uwagę podobne przesłanki jak w przypadku stosowania art. 5 k.c., oceniając jednak sytuację związaną z wykonalnością ewentualnego wyroku od strony pozwanego (por. wyrok SN z 24.01.2019 r., II CSK 763/17, LEX nr 2615474).

Podkreślić należy, że Sąd I instancji ocenił zasadność wniosku pozwanej i w uzasadnieniu wyroku obszernie się do niego odniósł, argumentacji przywołanej przez Sąd Rejonowy pozwana nie zakwestionowała. Nadto na etapie postępowania odwoławczego pozwana nie przywołała, okoliczności, które mogłyby uzasadniać odmienne rozstrzygnięcie w tym zakresie. Celem rozłożenia należności na raty jest realne umożliwienie spłaty osobie zobowiązanej. Rozłożenie świadczenia na raty nie może mieć charakteru iluzorycznego. W tym zaś przypadku mając na uwadze znaczne długi M. B., przy stosunkowo niewielkich dochodach, można stwierdzić, że pozwana nie jest w stanie zaproponować realnych rat, które będzie w stanie uiszczać. Nadto jak zauważył Sąd Rejonowy, pomiędzy stronami w przeszłości zostało zawarte porozumienie co do spłaty zadłużenia w ratach, z którego jednak pozwana się nie wywiązała. Trudno zatem uznać, że tym razem sytuacja wyglądałaby odmiennie, skoro pozwana posiada liczne zobowiązania, a jej dochody nie uległy podwyższeniu w sposób umożliwiający spłatę zobowiązań.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił wniesioną przez pozwaną apelację w całości jako niezasadną.

Alina Szymanowska