Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2024 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Radomska-Stęplewska

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2024 roku w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko Towarzystwu (...) S A w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 25 maja 2023 roku

sygn. akt I C 803/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym kwotę 900 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia rozstrzygającego o kosztach postępowania apelacyjnego do dnia zapłaty.

Małgorzata Radomska-Stęplewska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 25 maja 2023 roku Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawie z powództwa T. K. przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. o zapłatę :

1.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 40.551,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 37.591,47 zł od dnia 16.08.2018 r. do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 2.960 zł od dnia 07.02.2021 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  kosztami procesu obciążył w całości pozwaną i z tego tytułu zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.867 zł;

4.  nakazał ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu kwotę 3.378,49 zł tytułem nieuiszczonych: zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego oraz uzupełniającej opłaty sądowej od pozwu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem w części, tj.:

1.  w punkcie la wyroku, tj. co do zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda odsetek za opóźnienie od kwoty 22.591,41 zł od dnia 16.08.2018 r. do dnia 29.04.2022 r.;

2.  w punkcie 1b wyroku, tj. co do zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.960 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7.02.2021 r. do dnia zapłaty;

3.  w konsekwencji co do punktu 3 i 4 w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 6 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, iż powód wykazał zasadność dochodzonego roszczenia dotyczącego zwrotu kosztów prywatnej opinii rzeczoznawcy, podczas gdy okoliczność ta w toku procesu w istocie nie została wykazana,

- art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i nieuzasadnione przyjęcie, że zwrot kosztów prywatnej opinii rzeczoznawcy stanowi normalne następstwo zdarzenia komunikacyjnego z dnia 11 lipca 2018 roku;

- art. 824 ¹ § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że powód wykazał wysokość szkody i w konsekwencji przyznanie na rzecz powoda odszkodowania przekraczającego wysokość poniesionej szkody;

- art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 zd. l u.u.o., poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że żądanie powoda co do zasądzenia odsetek za opóźnienie od kwoty głównej 37.591,47 zł od dnia 16.08.2018r. a od kwoty 2.960 zł od dnia 7.02.2021 r. do dnia zapłaty jest zasadne, podczas gdy, mając na uwadze rozszerzenie powództwa przez powoda, odsetki za opóźnienie od dalszej kwoty 22.591,41 zł winny być zasądzone od dnia 30.04.2022 r. (dzień po otrzymaniu przez pozwanego pisma z rozszerzeniem powództwa), zaś ewentualne odsetki za opóźnienie od kwoty 2.960 zł winny być zasądzone od dnia 30.04.2022r. (dzień po otrzymaniu przez pozwanego pisma z rozszerzeniem powództwa);

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

- art. 232 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód udowodnił fakty mające wpływ na wysokość zasądzonego odszkodowania, w sytuacji gdy takowy dowód nie został przeprowadzony;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, wybiórczej oceny materiału dowodowego polegającego na błędnym przyjęciu, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy zasadnym był zwrot kosztów prywatnej opinii rzeczoznawcy, podczas gdy materiał dowodowy nie uzasadniał, aby powód mógł skutecznie domagać się zwrotu kosztów z tego tytułu.

Mając na uwadze powyższe, apelujący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie la i oddalenie powództwa co do odsetek za opóźnienie od kwoty 22.591,41 zł od dnia 16.08.2018 r. do dnia 29.04.2022 r.;

2. zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie lb i oddalenie powództwa co do kwoty 2960 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 lutego 2021r. do dnia zapłaty;

3. zmianę dotychczasowego rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zawartego w punktach 3 i 4 wyroku poprzez ich obniżenie stosownie do wyniku procesu,

4. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o oddalenie jej w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi od uprawomocnienia się orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne poczynione przez Sąd I instancji, czyniąc je integralną częścią niniejszego uzasadnienia zgodnie z treścią art. 382 k.p.c.

Za nieuzasadnione Sąd Okręgowy uznał zarzuty dotyczące braku zasadności zasądzenia na rzecz powoda kwoty 2 960 zł tytułem poniesionych przez niego wydatków związanych z wykonaniem prywatnej opinii rzeczoznawcy.

W tym kontekście podkreślić należy, że aktualnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego przesądzone zostało, że zarówno poszkodowanemu, jak i nabywcy, w drodze przelewu, wierzytelności o odszkodowanie za szkodę komunikacyjną przysługuje zwrot kosztów tzw. prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy – pod warunkiem jednak, że są to koszty uzasadnione, a sporządzenie ekspertyzy było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania ( por. uchwały (7) SN: z 29.05.2019r., III CZP 68/18, publ. OSNC 2019/10/98 i z 2.09.2019r., III CZP 99/18, publ. OSNC 2020/2/13). Jak się mianowicie wyjaśnia, zlecenie przez poszkodowanego osobie trzeciej ekspertyzy na potrzeby dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela pozostaje w normalnym związku przyczynowym w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. z wypadkiem komunikacyjnym, a jej koszt wchodzi w określony w art. 361 § 2 k.c. zakres szkody objętej należnym odszkodowaniem od ubezpieczonego i tym samym od ubezpieczyciela, jeżeli w stanie faktycznym sprawy, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności, zlecenie ekspertyzy, jak i jej koszt były celowe, niezbędne, konieczne, racjonalne oraz wystarczająco uzasadnione z punktu widzenia efektywnej realizacji roszczenia odszkodowawczego.

W realiach niniejszej sprawy koszt ekspertyzy wykonanej na zlecenie powoda, należy uznać za koszt celowy, wchodzący w zakres szkody, a nadto wykazany zapłaconą fakturą - k. 246 akt. Powód, nie posiadając specjalistycznej wiedzy, wobec stanowiska pozwanego wyrażonego w decyzji z 16 sierpnia 2018 r. miał - w ocenie Sądu – uzasadnione podstawy do zlecenia wykonania ekspertyzy celem ustalenia okoliczności i skutków zdarzenia z 11.07.2018 r. oraz określenia wartości szkody, jaką poniósł w wyniku kolizji. Przedmiotowa ekspertyza służyła z jednej strony zabezpieczeniu materiału dowodowego, z drugiej strony - miała na celu ustalenie, jaki był uzasadniony koszt naprawy pojazdu, co było niezbędne dla określenia wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie na etapie jej zainicjowania. Podkreślić trzeba, że po uzyskaniu prywatnej opinii powód skierował do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty z 21 grudnia 2021 r., dołączając do niego tę opinię ( k.91 akt), co nie zmieniło postawy pozwanego, która doprowadziła ostatecznie do procesu.

Jednocześnie wskazać należy, że wnioski wynikające z opinii prywatnej sporządzonej przez biegłego K. J. co do okoliczności zdarzenia z 11 lipca 2018 r. (k. 11-35) i dotyczące określenia wartości szkody ( k. 37-90) pokrywają się z ustaleniami i wyliczeniami biegłego sądowego M. T. przedstawionymi w opinii wykonanej na zlecenie Sądu ( opinia główna z 3 stycznia 2022 r. – k. 163-201). Wskazać również należy, że koszt przedmiotowej opinii ( 2 960 zł) nie jest kosztem nadmiernym, ekonomicznie nieuzasadnionym.

Sąd Okręgowy nie podzielił również zarzutu naruszenia art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 zd. l u.u.o., poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że żądanie powoda co do zasądzenia odsetek za opóźnienie od kwoty głównej 37.591,47 zł od dnia 16.08.2018 r., a od kwoty 2.960 zł od dnia 7.02.2021 r. do dnia zapłaty jest zasadne, podczas gdy, mając na uwadze rozszerzenie powództwa przez powoda, odsetki za opóźnienie od dalszej kwoty 22.591,41 zł winny być zasądzone od dnia 30.04.2022 r. (dzień po otrzymaniu przez pozwanego pisma z rozszerzeniem powództwa), zaś ewentualne odsetki za opóźnienie od kwoty 2.960 zł winny być zasądzone od dnia 30.04.2022r. (dzień po otrzymaniu przez pozwanego pisma z rozszerzeniem powództwa).

Wskazać należy, że w niniejszej sprawie podstawę orzeczenia w przedmiocie odsetek za opóźnienie od należnego powodowi odszkodowania stanowił art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2500), zgodnie z którymi ubezpieczyciel zobowiązany jest spełnić świadczenie w terminie 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Przepis ten uzależnia początek biegu terminu do spełnienia świadczenia od zawiadomienia o szkodzie. Po wpłynięciu zawiadomienia o zajściu wypadku ubezpieczeniowego ubezpieczyciel samodzielnie powinien ustalić, czy do wypadku ubezpieczeniowego w istocie doszło i jakie świadczenie powinien wypłacić ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu.

W wyniku upływu 30-dniowego terminu roszczenie o spełnienie świadczenia ubezpieczeniowego staje się wymagalne (tak W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz, 2016, art. 817 KC, Nb 1) i o ile jest to świadczenie pieniężne, ubezpieczający, ubezpieczony bądź uposażony mogą żądać zapłaty odsetek za opóźnienie (H. Ciepła, w: Bieniek, Komentarz. Zobowiązania, 2011, t. II, art. 817 KC, Nb 4).

Wobec powyższego, należy uznać, że odsetki od niewypłaconej w postępowaniu likwidacyjnym kwoty odszkodowania (a zatem także w całości, jeśli odmowa była całkowita) należą się zawsze następnego dnia po upływie terminu na dobrowolne spełnienie świadczenia, o którym mowa w art. 817 § 1 KC lub – ewentualnie – w art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (tak też wyr. SA w Lublinie, I ACa 1038/16, Legalis).

Mając na względzie, że powód w dniu 12 lipca 2018 r. dokonał u pozwanego zgłoszenia szkody w należącym do niego pojeździe marki V. o nr rej. (...), to odsetki od zasądzonej kwoty należały się powodowi po upływie 30-dniowego ustawowego terminu, tj. najwcześniej od dnia 12 sierpnia 2018 r. Natomiast powód domagał się ich od dnia 16 sierpnia 2018 r., tj. od dnia wydania przez pozwanego decyzji o odmowie wypłaty odszkodowania i w tym zakresie jego roszczenie było zasadne.

W ocenie Sądu Okręgowego, brak było podstaw do zmiany orzeczenia w zakresie odsetek od kwoty 2 690 zł stanowiącej koszt sporządzenia prywatnej opinii. Powód po raz pierwszy domagał się od pozwanego powyższej kwoty w wezwaniu do zapłaty z dnia 21 grudnia 2020 r. (k. 91-93). Powyższe pismo doręczono pozwanemu 7 stycznia 2021 r., zatem roszczenie powoda co do kwoty 2 960 zł stało się wymagalne po upływie 30 dni od tej daty, tj. 6 lutego 2021 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. Na koszty złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika powoda obliczone w oparciu o przepis § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Małgorzata Radomska-Stęplewska