Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2023 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący:sędzia Agnieszka Śliwa

po rozpoznaniu 31 października 2023 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą we W.

przeciwko J. P.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Szamotułach

z 31 stycznia 2023 r.

sygn. akt I C 503/21

oddala apelację.

Agnieszka Śliwa

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank Spółka Akcyjna we W. domagał się zasądzenia od pozwanej J. P. 18.140,66 zł wraz z maksymalnymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu (29 marca 2021 r.) do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa, kwestionując je zarówno co do zasady jak i wysokości, jak i o zasądzenie kosztów procesu.

Wyrokiem z 31 stycznia 2023 r. Sąd Rejonowy w Szamotułach w sprawie I C 503/21:

1.  oddalił powództwo.

2.  kosztami postępowania obciążył powoda i z tego tytułu zasądził od powoda na rzecz pozwanej 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości, zarzucając Sądowi I instancji naruszenie:

- art. 6 k.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i przełożenie ciężaru dowodu na stronę powodową;

- art. 230 k.p.c. poprzez nieuznanie faktów za przyznane;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i stąd niewłaściwą ocenę ich mocy i wiarygodności oraz poprzez błąd w ustaleniach faktycznych uznanych za podstawę wyrokowania i nierozpatrzenie dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego;

- art. 386 § 4 k.p.c. - poprzez nierozpoznanie przez sąd istoty spraw.

Mając powyższe na uwadze apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda całości roszczenia dochodzonego pozwem, względnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a nadto zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Nie można się zgodzić z apelującym, aby Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy sąd rozstrzygnął nie o tym, co było przedmiotem sprawy, zaniechał w ogóle zbadania materialnej podstawy żądania, pominął całkowicie merytoryczne zarzuty zgłoszone przez stronę, rozstrzygnął o żądaniu powoda na innej podstawie faktycznej niż zgłoszona w pozwie, nie uwzględnił (nie rozważył) wszystkich zarzutów pozwanego dotyczących kwestii faktycznych, czy prawnych rzutujących na zasadność roszczenia powoda. Natomiast nie zostaje spełniona ta przesłanka wówczas, jeśli - tak jak w niniejszej sprawie - sąd I instancji zbadał materialną podstawę żądania, lecz zajął odmienne stanowisko w zakresie istnienia roszczenia powoda (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 17 marca 2023 r. II CSKP 764/22).

Sąd Okręgowy jako rozpoznający sprawę w granicach zaskarżenia, w pełni podzielił dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w aktach, poczynione na tej podstawie ustalenia faktyczne, uznając je za własne, przyjmując tym samym, że zarzucane apelacją uchybienia są nieuzasadnione.

Wbrew twierdzeniom apelującego przyczyną oddalenia powództwa nie było nieprzedstawienie przez powódkę umowy stron nr (...). Z żadnego fragmentu uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego nie wynika, aby to właśnie z takiego powodu żądnie pozwu nie zostało uwzględnione. Niewątpliwie odpis ww. umowy znajduje się w aktach sprawy, Sąd Rejonowy uczynił ją podstawą swoich ustaleń faktycznych i uznał, że umowa o takiej treści łączyła strony.

Podstawą oddalenia powództwa było natomiast niewykazanie przez stronę powodową, aby doszło do wykonania przez powoda jego zobowiązania z umowy, tj. wypłaty na rzecz pozwanej kwoty kredytu w sposób w umowie określony. Pozwana okoliczność tę jednoznacznie i wyraźnie zakwestionowała już w odpowiedzi na pozew. Nie można jej zatem było uznać za przyznaną, co czyni zarzut naruszenia art. 230 k.p.c. chybionym.

Umowa kredytu konsumenckiego łącząca strony jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, przy której w pierwszej kolejności aktualizuje się obowiązek kredytodawcy – powodowego banku do oddania do dyspozycji kredytobiorczyni - pozwanej określonej sumy środków pieniężnych (art. 69 ust. 1 i art. 78a Prawa bankowego w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy o kredycie konsumenckim). Przed wydaniem przedmiotu kredytu, a tym samym wykorzystaniem go przez kredytobiorcę, nie powstaje wierzytelność kredytodawcy, na co wskazuje treść art. 69 ust. 1 Prawa bankowego. Natomiast w sytuacji, gdy okoliczność wykorzystania przedmiotu umowy, w tym zakresu tego wykorzystania, przez kredytobiorcę jest sporna, to zgodnie z art. 6 k.c. dowód w tym zakresie obciąża, jak trafnie ocenił to wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy, kredytodawcę, czyli powodowy bank (zob. podobnie na gruncie umowy pożyczki wyroki Sądu Najwyższego z 5 marca 2002 r., I CKN 1086/99, z 6 lipca 2012 r. V CSK 394/11). Słusznie przy tym Sąd Rejonowy uznał, że powód temu obowiązkowi dowodowemu nie sprostał.

Nie ma podstaw do uwzględnienia podniesionego przez apelującego zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zbyt swobodną ocenę materiału dowodowego. Skuteczne postawienie takiego zarzutu wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98).

Ażeby zatem zasadny był zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c. oraz uznanie, że mogło to mieć istotny wpływ na wynik sprawy, nie wystarczy wyłącznie przedstawienie odmiennej interpretacji strony co do dowodów zebranych w sprawie, a koniecznym jest jednoczesne wykazanie – czego nie uczynił apelujący - iż ocena przyjęta przez Sąd Rejonowy za podstawę rozstrzygnięcia, przekracza granicę swobodnej oceny dowodów, którą wyznaczają czynniki logiczny i ustawowy, zasady doświadczenia życiowego, aktualny stan wiedzy, stan świadomości prawnej i dominujących poglądów na sądowe stosowanie prawa.

Jeszcze raz podkreślić należy, że skoro pozwana już w odpowiedzi na pozew zakwestionowała fakt spełnienia przez powoda świadczenia z umowy, to na powodzie ciążył obowiązek jego wykazania. Zgodnie z punktem I.1 w zw. z punktem I.2. umowy, kwota kredytu (23.301,24 zł) miała zostać udostępniona pozwanej poprzez jej przekazanie: na cele konsumpcyjne (3.800 zł) - na wypłatę w kasie Oddziału Banku, na spłatę zobowiązań finansowych pozwanej wobec powoda z umów nr (...) - na ich rachunek (13.960,73 zł), na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia na życie (2.474,59 zł i ubezpieczenia assistance (264 zł) - na rachunki ubezpieczycieli, na sfinansowanie prowizji banku za udzielenie kredytu (2.793,82 zł) i na sfinansowanie opłaty za wybrany przez kredytobiorcę sposób przekazania środków przeznaczonych na cele konsumpcyjne (8,10 zł) – na wewnętrzne rozliczeniowe rachunki banku. Tym samym na powodzie spoczywał obowiązek wykazania dokonania wypłaty na rzecz pozwanej kwoty 3.800 zł, jak i w pozostałym zakresie potwierdzenie dokonania przesunięć środków finansowych na ww. rachunki, w szczególności celem spłaty wcześniejszych zobowiązań pozwanej wobec banku czy opłaty składek ubezpieczeniowych. W toku postępowania przed Sądem I instancji powód tego jednak nie uczynił, ograniczając się do wskazania, że strona pozwana regulowała początkowo wymagalne raty (co w ocenie powoda świadczy o istnieniu wierzytelności dochodzonej pozwem), że pozwanej zostały wypłacone środki na cele konsumpcyjne w kwocie 3.800 zł oraz że zwrócono pozwanej część składki ubezpieczeniowej.

Tymczasem w toku postępowania w I instancji powód nie wykazał ani przekazania ubezpieczycielowi, ani następnie zwrotu części składki ubezpieczeniowej i wypłaty związanych z tym środków pozwanej. Nie świadczy o tym pismo pozwanej z 11 grudnia 2018 r., stanowiące jedynie „wniosek o rezygnację z ubezpieczenia”. Nie wiadomo czy i jak wniosek ten został rozpatrzony, czy wypłata środków i w jakiej kwocie na jego podstawie miała miejsce. Z kolei to, że pozwana dokonała pewnych wpłat na rzecz powódki – nie dowodzi czy i w jakiej wysokości powód spełnił swoje zobowiązanie z umowy pożyczki, w szczególności w zakresie kwoty przewyższającej spłaty pozwanej.

Powód w I instancji nie wykazał też wypłaty na rzecz pozwanej środków w kwocie 3.800 zł. Uczynił to dopiero na etapie postępowania apelacyjnego, składając dowód wypłaty 3.800 zł pozwanej, jednak dowód ten był spóźniony i jako taki, na podstawie art. 381 k.p.c. podlegał pominięciu. Nadmienić zatem jedynie ubocznie należy, że sam powód podaje, że z tytułu spornej umowy pozwana dokonała na jego rzecz wpłat w łącznej kwocie 10.600,96 zł. Kwota ta przewyższa natomiast wynikającą z ww. dowodu wypłatę środków (jak i nawet jej sumę z prowizją i opłatą na rzecz banku, które miały zostać przekazane na wewnętrzne rozliczeniowe rachunki banku) wraz z odsetkami umownymi.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadną.

Agnieszka Śliwa