Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie: sędzia Marcin Miczke

po rozpoznaniu 28 maja 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko gminie (...) P.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 27 kwietnia 2023 roku

sygn. akt V C 1722/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

A.  w pkt 1. w ten tylko sposób, że zasądzoną kwotę obniża do kwoty 3.480 zł (trzy tysiące czterysta osiemdziesiąt złotych), oddalając powództwo w pozostałym zakresie,

B.  w pkt 3. w ten sposób, że koszty procesu rozdziela między stronami po połowie i w związku z tym kwotę zasądzoną w ppkt a/ podwyższa do kwoty 700 zł, a kwoty ustalone do ściągnięcia w ppkt b/ i c/ ustala po 890,36 zł,

II.  oddala apelację pozwanego w pozostałej części,

III.  oddala apelację powoda w całości,

IV.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 1.100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za postępowanie apelacyjne.

Marcin Miczke

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy nie przeprowadzał postępowania dowodowego, zatem uzasadnienie wyroku, zgodnie z art.50513 § 2 k.p.c., zawierać będzie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja pozwanego:

Nie jest zasadny zarzut naruszenia art.233 § 1 w zw. z art.278 k.p.c. w zakresie, w jakim dotyczy oceny dowodu z opinii biegłego. Sąd Rejonowy słusznie uznał opinię za przydatną w całości do rozstrzygnięcia, za wiarygodny i mocny dowód. Taką ocenę przedstawia też pozwany. To, że Sąd Rejonowy przyjął wyższą stawkę czynszu, nie dotyczy oceny dowodu z opinii biegłego, wszak Sąd Rejonowy wskazał, że stawka czynszu lokalu przed remontem wynosi 18,49 zł za 1m ². To, że Sąd Rejonowy przyjął stawkę 27,16 zł za 1m ² nie wynika więc z nieprawidłowej oceny dowodu z opinii biegłego i nieprawidłowych ustaleń faktycznych, ale z oceny tego Sądu dysponującego dwoma wartościami stawki czynszu najmu spornego lokalu przed remontem: przyznaną przez pozwanego i wyliczoną przez biegłego. Sąd Rejonowy w istocie nie wyjaśnił przekonująco, dlaczego przyjął stawkę przyznaną przez pozwanego, a nie tą wyliczoną przez biegłego. Tym niemniej z procesowego punktu widzenia może chodzić o naruszenie art.229 k.p.c., ale naruszenia tego przepisu apelujący nie wytknął Sądowi Rejonowemu, a Sąd II instancji jest związany zarzutami naruszenia prawa procesowego, z urzędu bierze pod uwagę tylko naruszenia tego prawa prowadzące do nieważności postępowania.

Sąd II instancji stosuje jednakże z urzędu prawo materialne. W świetle art.361 § 1 k.c. odszkodowanie nie może przewyższać poniesionej szkody. Powstaje więc pytanie, czy powód uzyskałby na rynku czynsz liczony według stawki 27,16 zł za 1m ². Wiadomo bowiem, że stawka ustalana przez biegłego sądowego jest stawką uśrednioną, co nie wyklucza uzyskania stawki wyższej. W pozwie powód nie wskazywał stawki czynszu przed remontem, bo żądał odszkodowania według stawki uwzględniającej remont. Z oświadczenia pozwanego w piśmie z 11.01.2022 r. wynika, że nie kwestionuje on stawki czynszu najmu lokalu w wysokości 27,16 zł za m ² w stanie technicznym przed remontem i 31,82 zł za m ² po remoncie, z odwołaniem do opinii biegłego wydanej w innej sprawie. (k.133). Na to powód wskazał, że zgodziłby się na ugodę przy stawce 39,24 zł za m ², także z odwołaniem do opinii biegłego w innej sprawie, nie wskazując, czy to czynsz z uwzględnieniem remontu, czy bez tego uwzględnienia (k.139 pismo z 14.02.2022 r.) Na rozprawie 23.02.2022 r. powód nie wyraził zgody na zawarcie ugody po stawce zaproponowanej przez pozwanego. Do stawki podanej przez pozwanego za czynsz bez remontu mieszkania w ogóle się nie odniósł, pozostając przy twierdzeniu o stawce jak po remoncie. Tym samym stawka czynszu najmu lokalu przed remontem i po remoncie pozostawały sporne, zatem przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego było uzasadnione. Nie można było bowiem wykluczyć, że stawka czynszu najmu lokalu przed remontem okaże się wyższa od tej, jaka została wskazana przez pozwanego. Okazała się istotnie niższa. Po wydaniu opinii pozwany w piśmie z 12.04.2023 r. wskazał, że nie kwestionuje opinii i przyjętej przez biegłego stawki możliwego do uzyskania na rynku czynszu w wysokości 580 zł miesięcznie. (k.227) Zatem ostatecznie pozwany nie kwestionował stawki wyliczonej przez biegłego (18,49 zł za 1m ²). Nie było więc podstaw do przyjęcia stawki 27,16 zł za 1m ², bo musiałoby się to wiązać z wykazaniem, że jest możliwa do uzyskania na rynku. Powód w ogóle nie udowadniał stawek czynszu najmu lokalu bez uwzględnienia remontu, a to powód musiałby udowodnić wyższą stawkę. Przyjęcie w takiej sytuacji stawki przyznanej przez pozwanego na wcześniejszym etapie jest błędne, gdyż prowadzi do zasądzenia odszkodowania wyższego od poniesionej szkody, co jest w świetle prawa odszkodowawczego niedopuszczalne. Zgodnie z art.361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W tej sprawie chodzi o utracone korzyści w postaci czynszu, jaki za lokal można było uzyskać za okres od 1.01.2018 do 30.06.2018 r. Uzyskanie kwot czynszu wyższych, niż 580 zł miesięcznie (a więc według stawki za 1m ² w wysokości 18,49 zł) nie zostało przez powoda udowodnione. Rację ma przy tym Sąd Rejonowy, że przyjęcie stawki uwzględniającej remont lokalu wymagałoby odliczenia kosztów remontu, bo czynsz jak za lokal po remoncie byłby możliwy do uzyskania jedynie pod warunkiem dokonania nakładów. Należałoby też wziąć pod uwagę czas potrzebny na remont, kiedy lokal nie mógłby być wynajmowany, w kontekście tego, kiedy lokal socjalny powinien być przyznany i kiedy mogłoby dojść do wyprowadzenia się lokatorów.

Apelacja pozwanego okazała się więc uzasadniona, a odszkodowanie liczone utraconym czynszem powinno wynieść 3.480 zł. Wyrok Sądu Rejonowego podlegał zmianie na podstawie art.386 § 1 k.p.c. W konsekwencji zmianie podlegało rozstrzygnięcie o kosztach procesu w I instancji, ich stosunkowe rozdzielenie w proporcji po 50 % (3.480/6.909 daje wynika uwzględnienia powództwa w połowie). Powód poniósł opłatę od pozwu 400 zł, pozwany koszty swojego pełnomocnika 1.800 zł (przy wartości przedmiotu sporu 6.909 zł). Pozwany winien zwrócić powodowi 200 zł, a powód pozwanemu 900 zł. Zatem pozwanemu należy się ostatecznie od powoda 700 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Każda ze stron powinna także uiścić koszty opinii biegłego połowie, a skoro wyniosły one łącznie 1.780,73 zł, to każda ze stron płaci 890,36 zł.

Kosztami procesu z apelacji pozwanego Sąd Okręgowy obciążył na podstawie art.98 § 1, 1 ¹ i 3 w zw. z art.391 § 1 k.p.c. powoda, gdyż pozwany wygrał w całości. Pozwany uiścił opłatę od apelacji 200 zł oraz poniósł wynagrodzenie swojego pełnomocnika 450 zł na podstawie § 2 pkt 3) i § 10 ust.1 pkt 1) rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Łącznie pozwanemu należy się od powoda 650 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelacja powoda:

Apelacja powoda nie jest uzasadniona.

Sąd Okręgowy pominął dowody przedstawione przez powoda przy apelacji na podstawie art.381 w zw. z art.368 § 1 ² k.p.c. To nie sąd powinien żądać określonych dowodów od strony kontradyktoryjnego procesu, ale strona ma obowiązek przedstawiać twierdzenia i dowody – art.3 i 232 zdanie pierwsze k.p.c. Nie było żadnych podstaw do prowadzenia dowodów z urzędu na podstawie art.232 zdanie drugie k.p.c.

Powód nie uzyskałby pozytywnego wyniku procesu przy stawce czynszu najmu uwzględniającej remont lokalu. Sąd Rejonowy trafnie wyjaśnił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że szkodę mierzy się różnicą wartości majątku poszkodowanego przed zdarzeniem szkodzącym i po nim. Jest to tak zwana metoda dyferencyjna, powszechnie przyjmowana w prawie odszkodowawczym. Skoro powód twierdzi, że uzyskałby czynsz najmu uwzględniający remont lokalu, to najpierw musiałby ten remont wykonać, a w tym celu ponieść jego koszty. Te koszty wyszłyby z jego majątku po to, aby uzyskać wyższą kwotę czynszu. Jednak w celu uchwycenia różnicy wartości majątków przed i po szkodzie należałoby odjąć koszty remontu od możliwego do uzyskania czynszu. Na tym polega metoda różnicowa. Powód miałby bowiem „w kieszeni” różnicę między uzyskanym czynszem a kosztami remontu i ta kwota, której nie uzyskałby, stanowiłaby jego szkodę. Ponieważ powód nie udowadnia kosztów remontu, ustalenie stawki czynszu najmu jak po remoncie nie doprowadziłoby do rozstrzygnięcia zgodnego z twierdzeniami powoda.

Powód zanegował datę, od której Sąd Rejonowy naliczył odsetki ustawowe od zasądzonej kwoty. Wskazał, że doręczył „firmie” Miasta P. wezwanie do zapłaty odszkodowania 16.07.2018r., nadto zarzucił pozwanemu nieodpowiedzialność. Spółka (...) nie jest „firmą” Miasta P., ale spółką komunalną, osobną od gminy osobą prawną. Nie wiadomo, co powód rozumie przez brak odpowiedzialności i jak to wpływa na skuteczność doręczenia wezwania. Przy braku innych argumentów ocenić należało, że powód nie przedstawił jakichkolwiek argumentów podważających ustalenia i ocenę Sądu Rejonowego w kwestii odsetek ustawowych za opóźnienie. Zasądzenie ich od daty doręczenia odpisu pozwu jest więc uzasadnione.

Apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art.385 k.p.c. Koszty procesu na podstawie art.98 § 1, 1 i 3 w zw. z art.391 § 1 k.p.c. ponosi powód, bo przegrał. Jest obowiązany zwrócić pozwanemu wynagrodzenie jego pełnomocnika w kwocie 450 zł na podstawie § 2 pkt 3) i § 10 ust.1 pkt 1) rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Łącznie zatem z obu apelacji pozwanemu należy się od powoda 1.100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Marcin Miczke