Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ewa Blumczyńska

po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa małoletniego W. N. reprezentowanego przez matkę M. N.

przeciwko S. N.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sąd Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 12 maja 2023 r.

sygn. akt IV RC 693/22

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego rozstrzygnięcia
o kosztach do dnia zapłaty.

Ewa Blumczyńska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 października 2022 r., złożonym w dniu 15 listopada 2022 r. małoletni W. N., działający przez matkę M. N.– wniósł o zasądzenie od pozwanego S. N. na swoją rzecz podwyższone alimenty z kwoty 1.100 zł do 2.800 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki powoda – M. N. – do dnia 10-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W uzasadnieniu powyższego żądania wskazano, że ustalona w orzeczeniu kwota alimentów na rzecz powoda jest niewystarczająca, aby pokryć wydatki związane z usprawiedliwionymi potrzebami małoletniego dziecka, a możliwości zarobkowe matki nie wystarczają na ich pokrycie.

W odpowiedzi na pozew 2 lutego 2023 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa
i zasądzenia od strony powodowej na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według nor przepisanych.

W uzasadnieniu powyższego stanowiska wskazał, że jego sytuacja finansowa uległa pogorszeniu od ostatniej sprawy alimentacyjnej.

Wyrokiem z dnia 12 maja 2023r. Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda
w Poznaniu :

1.  zasądził od pozwanego na rzecz małoletniego powoda W. N. podwyższone alimenty w kwocie po 2 000 zł miesięcznie, płatne do rąk matki M. N., z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 14 listopada 2022r. i to w miejsce alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 03 lutego 2021r. w sprawie o sygn. akt I C 1804/20;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

3.  kosztami procesu obciążył pozwanego w części 53%, zaś szczegółowe wyliczenie pozostawił referendarzowi sądowemu;

4.  wyrokowi w punkcie 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył pozwany zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie punktu 1,3 i 4 wyroku, tj. w części uwzględniającej powództwo do kwoty 2.000 zł miesięcznie, a nadto nadającej wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności oraz obciążającej go kosztami postępowania w 53%.

Jako zarzuty apelacyjne wskazał :

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 138 k.r.o. poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że doszło do istotnej zmiany stosunków uzasadniającej zmianę, tj. podwyższenie alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu w sprawie rozwodowej z dnia 3 lutego 2021 roku;

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 235 ² § 1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i w konsekwencji pominięcie wniosków dowodowych złożonych przez stronę pozwaną, mimo, że ich przeprowadzenie nie zmierzało do przedłużenia postępowania, lecz do ustalenia rzeczywistych możliwości zarobkowych matki małoletniego powoda;

3.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji dowolne przyjęcie, że aktualna sytuacja finansowa i zarobkowa pozwanego ma charakter jedynie przejściowy i że pozwany może osiągać istotnie wyższe dochody i to mimo, że pozwany przedłożył do akt sprawy dokumentację medyczną potwierdzającą jego aktualny stan zdrowia, PITy za lata poprzednie oraz wskazał na trwającą od dawna trudną sytuację na rynku nieruchomości;

4.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji dowolne przyjęcie, że pozwany może płacić na syna alimenty w kwocie 2.000,00 zł miesięcznie, a rzeczywiście w kwocie 2.200,00 zł miesięcznie, mimo, że osiąga dochody w kwocie jedynie 4.960,06 zł brutto, a nadto musi spłacać jeszcze kredyt hipoteczny;

5.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji dowolne przyjęcie, że usprawiedliwione potrzeby małoletniego wynoszą ok 3.925,00 zł miesięcznie, mimo, że rzeczywiście jest to kwota istotnie niższa, na poziomie analogicznym, jak w momencie wyrokowania co do alimentów przez Sąd Okręgowy w Poznaniu;

6.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji dowolne przyjęcie, że do kosztów utrzymania małoletniego należy wliczyć wydatki na zajęcia z pedagogiem i logopedą, gdy rzeczywiście takich wydatków matka powoda w ogóle nie ponosi, albowiem małoletni na żadne zajęcia nie uczęszcza;

7.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji dowolne przyjęcie, że małoletni uczęszcza na zajęcia judo, gdy rzeczywiście matka powoda takich wydatków nie ponosi;

8.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym ustaleniu przez Sąd, że pozwany rzekomo od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą, gdy rzeczywiście nigdy nie prowadził działalności gospodarczej;

9.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym ustaleniu przez Sąd, że matka powoda osiąga jedynie dochody na poziomie 6.000,00 zł netto miesięcznie, gdy już na podstawie PITu za rok 2022 można z łatwością ustalić, że jest to kwota istotnie wyższa, zbliżona do kwoty 9.000,00-10.000,00 zł netto miesięcznie;

10.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym ustaleniu przez Sąd, że od dnia wydania wyroku rozwodowego do dnia złożenia pozwu w niniejszej sprawie minęły niespełna 3 lata, gdy rzeczywiście minął 1 rok i 8 miesięcy;

11.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym ustaleniu przez Sąd, że szkoła małoletniego to wydatek w wysokości 1.800,00 zł miesięcznie, gdy rzeczywiście jest to kwota ok 1.360,00 zł i to płacona wyłącznie za miesiące w których małoletni uczęszczał do Szkoły, czyli przez 10 miesięcy;

12.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym ustaleniu przez Sąd, że pozwany ma tożsame wykształcenie co matka małoletniego powoda, gdy rzeczywiście pozwany jest architektem wnętrz, a matka powoda grafikiem.

Przy powyższych zarzutach apelujący wniósł o :

1.zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości;

2. zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie przed Sądem I Instancji;

3. zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie apelacyjne.

W odpowiedzi na powyższe powódka wniosła o :

1.  oddalenie apelacji;

2.  zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym za zastępstwo procesowe według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

Na wstępie zaznaczenia wymaga, że Sąd Okręgowy na wniosek pozwanego zgłoszony w apelacji przeprowadził dowód z umowy pożyczki zawartej przez pozwanego z T. N. z 30 czerwca 2023r. na kwotę 8 800 zł na okres jednego roku ze spłatą za okres od 15 lipca 2023r. bez odsetek w wysokości 733,34 zł miesięcznie. Poza tym z dokumentacji lekarskiej D. L., według oświadczenia pozwanego jego partnerki i zarazem matki jego dziecka z której m.in. wynikało, że termin porodu przewidziano na 03 grudnia 2023r. Poza tym z oświadczenia z 10 lipca 2023r. właściciela firmy (...) z którego wynikało, że po 10 listopada 2021r. firma nie zawierała umów z pozwanym. Z pozostałych złożonych przez apelującego dowodów wynikały okoliczności związane ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi małoletniego powoda, które na gruncie przedmiotowego rozstrzygnięcia były zasadniczo bezsporne.

Powódka nie kwestionowała wiarygodności kserokopii tych dokumentów, w tym przedstawionych w nim faktów, co dało podstawę do ich przyjęcia za okoliczności bezsporne
i zarazem stanowiące podstawę do uzupełnienia ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego w omawianym zakresie.

Natomiast Sąd Okręgowy nie przeprowadził dowodu z kserokopii dokumentów załączonych do odpowiedzi na apelację, albowiem pomimo ich złożenia nie został sprecyzowany wniosek o przeprowadzenie z nich dowodu.

Jednocześnie zaznaczenia wymagało, że Sąd Okręgowy uznał, iż ustalenia faktyczne Sądu I instancji poczynione zostały na podstawie zgromadzonego i prawidłowo ocenionego materiału dowodowego, co dało podstawę Sądowi Okręgowemu do ich przyjęcia za własne bez potrzeby ich powtarzania ( art. 387§2 ¹ pkt 1 kpc).

W świetle tych ustaleń Sąd Okręgowy przyjął za własną również ocenę Sądu I instancji nie znajdując podstaw do jej podważenia w jakimkolwiek zakresie ( art. 387§2 ¹
pkt 2 kpc). Przy tym zaznaczenia wymagało, że Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, iż materialnoprawną podstawą do ewentualnej zmiany orzeczenia alimentacyjnego stanowi art. 138 kro, zgodnie z którym „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.” Jednocześnie prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął, że przez „zmianę stosunków" należy rozumieć zmianę okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. upatrywanego przez apelującego w dowolnej ocenie materiału dowodowego zebranego w sprawie poprzez przyjęcie, że jego aktualna sytuacja finansowa i zarobkowa ma charakter jedynie przejściowy i może osiągać istotnie wyższe dochody oraz, iż usprawiedliwione potrzeby małoletniego wynoszą 3 925 zł, podczas gdy - zdaniem apelującego - jest to kwota istotnie niższa, na poziomie analogicznym, jak w momencie wyrokowania przez Sąd Okręgowy w Poznaniu w przedmiocie alimentów na wstępie niezbędnym było zaznaczenie, że dla skuteczności zarzutu naruszenia powołanego art. 233 § 1 kpc nie wystarczającym jest stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, czy też ich braku i przedstawienie stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Koniecznym jest bowiem oprócz ogólnikowego wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie odniesienie ich do konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności
i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (tak SN m.in. w orzeczeniach: z 23.01.2001 r., IV CKN (...), z 12.04.2001 r., II CKN (...), z 10.01.2002 r., II CKN (...)). Natomiast odnosząc się do dalszych zarzutów sformułowanych w apelacji jako błąd w ustaleniach faktycznych wskazać należało, że nie może być uchybieniem samym w sobie, lecz zawsze jest wynikiem naruszenia prawa procesowego przy konkretnym postępowaniu dowodowym. Ustalenie faktów polega bowiem na prawidłowym kojarzeniu ich z przeprowadzonymi dowodami. Trzeba także zauważyć, iż strona stawiająca ten zarzut musi zbudować podejmowaną polemikę na argumentach jurydycznych i nie jest wystarczającym, aby przeciwstawiła tej ocenie wyłącznie ocenę własną, jej zdaniem poprawną z powołaniem na „dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów”. Natomiast ustosunkowując się do argumentacji apelującego pominięcia określonych faktów należy podkreślić, że sama polemika z ustaleniami, czy też - jak w omawianym przypadku – z wnioskiem Sądu I instancji i przedstawianie własnej wersji okoliczności faktycznych oraz oczekiwanych konkluzji nie stanowi wystarczającej podstawy do przyjęcia zasadności omawianego zarzutu apelacyjnego.

W tym kontekście zaznaczenia wymaga, że tzw. faktami pozytywnymi skrupulatnie przytoczonymi przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przedstawione zostały ustalenia faktyczne. Co prawda Sąd Rejonowy nie przytoczył w uzasadnieniu dowodów na podstawie których poczynił ustalenia faktyczne, ale jego ustalenia znajdowały potwierdzenie w zeznaniach matki powoda i pozwanego, które po części potwierdzały się w pozostałym materiale dowodowym - odpowiednio odnośnie ponoszenia określonych kosztów i wydatków w załączonych dokumentach, w tym fakturach i zaświadczeniach a także odnośnie wysokości uzyskiwanych przez nich dochodów z tytułu zatrudnienia - na podstawie zeznań i złożonych zaświadczeń. Przy tym – wbrew twierdzeniom podnoszonym w apelacji – Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił wydatki związane z zaspakajaniem usprawiedliwionych kosztów utrzymania W., w tym jej wyżywienia, zakupu lekarstw i ubioru oraz obuwia, wydatków związanych z jego edukacją, czy też udziałem w zajęciach pozalekcyjnych, w tym związanych z uprawianiem sportu oraz wydatkami mieszkaniowymi, w tym związanych z poborem energii elektrycznej - stosownie do jego udziału w 1/2. W tym zakresie Sąd Rejonowy ustalenia poczynił w oparciu o zeznania matki powoda. Także nie zaniżył jej możliwości majątkowych. Wysokość bowiem uzyskiwanego przez nią dochodu – jak już wskazano powyżej – ustalił w oparciu o oparciu o zeznania podatkowe PIT oraz zaświadczenie o zarobkach, którego wiarygodności czy też autentyczności pozwany nie podważał – zarówno w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Ustosunkowując się do zarzutu związanego z zawyżeniem jego możliwości zarobkowych Sąd Okręgowy w oparciu o przywołana przez niego argumentację nie znalazł podstaw do zweryfikowania ustaleń Sądu Rejonowego, jak i konkluzji poczynionej na ich podstawie. Nie sposób bowiem przyjąć, że pozwany dysponując wysoko wyspecjalizowanym wykształceniem
w zawodzie architekta oprócz pracy wykonywanej jako adiunkt na Uniwersytecie (...) w P. nie ma możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia. Przeczy temu doświadczenie życiowe. Przede wszystkim twierdzenie pozwanego, że przeszkodą do podjęcia dodatkowego zatrudnienia jest jego stan zdrowia było niewiarygodne, a poniekąd gołosłowne. Nie można bowiem było przyjąć – wyłącznie na podstawie zaświadczenia lekarskiego z dnia 30 stycznia 2023r. w którym wskazano, że pozwany wymaga diagnostyki i intensywnego leczenia - że jest to przeszkoda do wykonywania pracy zarobkowej. Innymi słowy pozwany nie wykazał, aby jego dolegliwości ograniczały jego możliwości zarobkowe wyłącznie do pracy na Uczelni.

Ustosunkowując się do argumentacji skarżącego podkreślenia wymagało, że całkowicie pomija znaczącą kwestię, iż na gruncie przedmiotowej sprawy wywodzonej z art. 138 kro koszty związane z zaspokojeniem potrzeb życiowych małoletniego dziecka, które - co nie ulega jakimkolwiek wątpliwością są znaczące i w miarę upływu czasu wzrastające muszą być konfrontowane z kosztami wykazanymi w sprawie w której zostały poprzednio ustalone. Na tym gruncie Sąd Rejonowy ustalił i skrupulatnie je przedstawił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i nie ma potrzeby ich powtarzania. Natomiast istotnym w sprawie jest - jak słusznie podniósł Sąd Rejonowy – że matka czyni osobiste, codzienne starania o utrzymanie i wychowanie powoda a udział pozwanego w tym zakresie ograniczony jest do kontaktów w określonych dniach. Przy tym postępowanie dowodowe nie wykazało, aby pozwany poza zasądzonymi alimentami i pokrywaniem kosztów utrzymania syna oraz zaspakajania jego potrzeb, w tym związanych z rozrywką w dniach kontaktu z dzieckiem czynił na rzecz syna nadzwyczajne wydatki, czy w jakikolwiek inny znaczący sposób go wspomagał go finansowo, lub życiowo. Poza tym całkowicie pomija, że skutkiem inflacji na rynku i podwyższenia cen towarów jest nie tylko wzrost kosztów jego utrzymanie, ale również matki dziecka i przede wszystkim również ich dziecka. Dotyczy to również kosztów mieszkaniowych i wydatków związanych z uiszczaniem opłat za pobór energii elektrycznej i innych świadczeń mieszkaniowych, czy też wydatków o charakterze dodatkowym ( internet, telefon). Zatem zauważalnej zmiany siły nabywczej pieniądza, wzrost cen dóbr i usług, oraz nadal w sposób znaczący ich wzrost sprawia, że otrzymywane alimenty mają mniejszą wartość niż w czasie orzekania o nich.

Pozwany w postępowaniu apelacyjnym powołał się na swoje zadłużenie pożyczkowe – oczekując uwzględnienia tej okoliczności jako wpływającej na jego sytuację majątkową, co jest niewątpliwe. Niemniej oczekiwanie, że spowoduje to obniżenie jego możliwości pokrywania kosztów utrzymania powoda jest co najmniej nieuzasadnione. Przede wszystkim utrzymywanie dzieci przez ich rodziców jest obowiązkiem priorytetowym w stosunku do pozostałych zobowiązań finansowych, nawet spowodowanych zadłużeniem z tego tytułu.

W kontekście powyższego Sąd Okręgowy podzielając w pełni ocenę Sądu Rejonowego, że przesądzającym dla przedmiotowego rozstrzygnięcia - było wykazanie w sprawie „istotnej” zmiany o której mowa w art. 138 kro i któremu to obowiązkowi sprostała strona powodowa. Natomiast argumentacja - przywoływana w apelacji odnośnie wygórowanych potrzeb małoletniego syna bez uwzględnienia istotnej okoliczności, że już sam upływ czasu oraz wzrost cen towarów i usług musiał wywołać skutek w postaci wzrostu kosztów utrzymania dziecka. Jak już bowiem wskazano zasadność żądania podwyższenia ustalonych wcześniej zasądzonych alimentów - na gruncie art. 138 kro - związana jest z porównaniem aktualnej, na chwilę żądania, sytuacji uprawnionych i zobowiązanego do tej jaką oceniano przy ustalaniu wysokości ostatniego świadczenia.

Podsumowując wskazać należało, że Sąd Rejonowy prawidłowo odniósł się zarówno do elementu związanego z aktualnymi usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego, jak
i zarobkowych oraz majątkowych możliwości jego rodziców. Odniósł te ustalenia do okoliczności towarzyszących rozstrzyganiu o pierwotnych alimentach na rzecz ich syna
i ustalając „istotną zmianę stosunków" prawidłowo przyjął spełnienie przesłanek o których mowa w art. 138 kro. Sąd Okręgowy, jak już wskazano na wstępie podzielił tę ocenę – nie znajdując podstaw na gruncie poczynionych ustaleń faktycznych – do jej zmiany.

Odnosząc się do wywodów apelującego wyrażonych w uzasadnieniu apelacji niezbędnym jest zaznaczenie, że określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego powinno być dokonane przy uwzględnieniu przepisu art. 135 § 1 kro, z którego wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wedle art. 96 kro obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od wieku i cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. W każdym razie rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania (w tym edukacji) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

W kontekście powyższego nie sposób było podważyć wniosku Sądu Rejonowego odnośnie wysokości kwoty na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb dziecka, skrupulatnie wyliczonych przez ten Sąd. Także argumentacja podniesiona w apelacji nie dała takich podstaw.

W konsekwencji Sąd Okręgowy uznając apelacje za bezzasadną orzekł jak w pkt 1 wyroku na podstawie art. 385 kpc.

Skutkiem tego rozstrzygnięcia było przyjęcie, że pozwany jako przegrywający postępowania apelacyjne ponosi na podstawie art. 98 § 1 w zw. z art. 391 § 1 kpc koszty postępowania apelacyjnego poniesione przez powoda - na które złożył się wyłącznie wydatek z tytułu zastępstwa procesowego. Wysokość tego wynagrodzenia określona została na podstawie uregulowania zawartego w § 2 pkt 5 w zw. z § 10. ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. 2023.1964 z późn.zm.).

Ewa Blumczyńska