Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Kulczewska-Garcia

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2024 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) SA w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Szamotułach z 1 czerwca 2023 r.

sygn. akt I C 816/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego, jako zwrot kosztów procesu za instancję odwoławczą, 1800 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

Anna Kulczewska-Garcia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2023 r., sygn. akt I C 816/21 Sąd Rejonowy w Szamotułach w pkt 1 oddalił powództwo M. S., w pkt. 2 przyznał biegłemu sądowemu M. C. kwotę 2.245,00 zł, w tym 23 % VAT, tytułem wynagrodzenia za sporządzenie pisemnej opinii oraz pisemnej opinii uzupełniającej i nakazał wypłacić tę należność z zaliczek uiszczonych przez pełnomocników stron, w pkt 3 zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4.362,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a w pkt 4 nakazał zwrócić pozwanemu kwotę 155,00 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej na poczet wydatków.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, zaskarżając go w części tj. co do pkt 1. w zakresie oddalenia powództwa co do kwoty 19.895,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty i pkt 2., 3. i 4. w zakresie obciążenia powoda kosztami procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił naruszenie przepisu prawa procesowego: art. 132 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego polegające na niezwróceniu przez Sąd odpowiedzi na pozew złożonej przez pozwanego reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika z uchybieniem tego przepisu - odpowiedź na pozew złożona została w dwóch egzemplarzach bezpośrednio do Sądu i nigdy nie została przez pozwanego skutecznie powodowi doręczona - na które to uchybienie powód zwracał uwagę Sądu w piśmie z dnia 20 września 2022 r., a które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem niezwrócenie odpowiedzi na pozew skutkowało dopuszczeniem wniosku dowodowego pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczności w odpowiedzi na pozew zawnioskowane, co z kolei skutkowało oddaleniem powództwa w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił również naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 361 k.c., art. 363 § 1 k.c., art. 415 k.c. w zw. z art. 818 k.c. art. 822 § 1 k.c. i art. 824 ¹ § 1 k.c., art. 826 § 1 i § 3 k.c., art. 9a i art. 13 ust. 2, art. 16 ust 2 pkt 2 oraz art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię przejawiającą się w przyjęciu, że zasądzona kwoty w całości pokrywa poniesioną przez poszkodowanego szkodę wykazaną przedłożonymi przez powoda dokumentami.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił również naruszenie zasady równości stron przejawiające się w:

• braku zwrócenia odpowiedzi na pozew złożonej przez profesjonalnego pełnomocnika działającej w imieniu pozwanego pomimo, iż zawierało ono fałszywe oświadczenie o nadaniu pisma przesyłką poleconą,

• dopuszczania wszelkich pism i wniosków pozwanego, podczas gdy wniosek powoda o przedłużenie terminu do ustosunkowania się do opinii biegłego sądowego został przez sąd oddalony pomimo, iż był on w pełni zasadny, gdyż rażąco wadliwe postępowanie Sądu (brak zwrócenia odpowiedzi na pozew) i pozwanego (brak doręczenia powodowi odpisu odpowiedzi na pozew wraz z załącznikami do samego końca postępowania) uniemożliwiły powodowi zapoznanie się z aktami szkody na odpowiednim etapie i obrony swoich praw,

• całkowitym zaburzeniu przez Sąd chronologii postępowania cywilnego, uniemożliwiającego powodowi odnoszenie się do konkretnych twierdzeń pozwanego na odpowiednim etapie sprawy, co przyczyniło się do oddalenia powództwa. 

Apelujący wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 19.895,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 22 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty, obciążenie pozwanego kosztami postępowania przed Sądem I instancji w całości, a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego przez radcę prawnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji oraz ocenę dowodów przeprowadzoną przez ten Sąd, która doprowadziła do wydania zaskarżonego wyroku i przyjmuje je za własne. W szczególności Sąd Okręgowy, podzielił pogląd Sądu Rejonowego, dotyczący art. 132 § 1 k.p.c.

Zdaniem Sądu II instancji, słusznie Sąd Rejonowy w momencie wpłynięcia odpowiedzi na pozew, przyjął że nie miał podstaw do zwrotu tego pisma, ponieważ tylko brak oświadczenia o doręczeniu pełnomocnikowi drugiej strony skutkuje zwrotem, a sąd nie weryfikuje, czy pismo zostało rzeczywiście drugiej stronie doręczone.

Co istotne, Sąd Okręgowy podzielił również zdanie Sądu Rejonowego, iż pełnomocnik powoda miał ponad 4 miesiące na zapoznanie się z odpowiedzią na pozew. W ocenie niniejszego Sądu warto podkreślić, iż co do zasady naruszenie przepisów postępowania oznacza działanie sądu niezgodnie z przepisami prawa procesowego. W praktyce chodzi o zarzuty związane z uchybieniami, których - według strony apelującej - dopuścił się sąd pierwszej instancji w postępowaniu lub przy rozstrzyganiu istoty sprawy. W każdym przypadku naruszenia prawa procesowego należy zawsze stwierdzić istnienie związku przyczynowego między naruszeniem przepisu proceduralnego a treścią orzeczenia (vide wyrok SA w Szczecinie z 16.06.2016 r., I ACa 1082/15, LEX nr 2112407 oraz wyrok SA w Katowicach z 7.12.2016 r., V ACa 219/16, LEX nr 2201302.). Skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia prawa procesowego dla osiągnięcia oczekiwanego przez apelującego skutku wymaga więc wskazania nie tylko, jaki przepis prawa procesowego naruszył przy procedowaniu lub orzekaniu sąd I instancji oraz na czym to zarzucane naruszenie polegało, niezbędne jest także wykazanie, że zarzucane naruszenie miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia (poz. wyrok SA w Szczecinie z 28.02.2017 r., I ACa 913/16, LEX nr 2295145).

Zdaniem Sądu Okręgowego późniejsze doręczenie powodowi odpisu odpowiedzi na pozew w przedmiotowej sprawie nie miało wypływu na wynik postępowania. Powód sam wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, nadto miał szansę zapoznać się z opinią i odnieść się do niej, co też uczynił. Słusznie przy tym zauważył Sąd I instancji, że po wniesieniu odpowiedzi na pozew do Sądu, pełnomocnik powoda został zobowiązany do uiszczenia zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego dnia 20 stycznia 2022 r. i zaliczkę tę uiścił dnia 21 stycznia 2022 r., a następnie doręczono mu odpis postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego sądowego - 30 marca 2022 r., w którym to postanowieniu teza dowodowa została zakreślona zgodnie z treścią art. 236 § 2 k.p.c., czyli przez odniesienie się do odpowiedzi na pozew. Zatem co najmniej od 30 marca 2022 r. pełnomocnik powoda wiedział o złożeniu odpowiedzi na pozew, jednak nie zgłaszał Sądowi Rejonowemu, że odpisu odpowiedzi nie otrzymał bezpośrednio od pełnomocnika pozwanego.

Co więcej, po doręczeniu pełnomocnikowi powoda odpisu odpowiedzi na pozew Sąd Rejonowy dopuścił jeszcze dowód z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego oraz ustnych wyjaśnień biegłego do sporządzonych opinii. Pełnomocnik powoda był obecny na rozprawie, na której biegły składał wyjaśnienia i miał możliwość zadawania biegłemu pytań. Nie został też uznany za spóźniony i w konsekwencji oddalony żaden wniosek dowodowy strony powodowej, czy też zarzut. Zasadnie wskazał również Sąd Rejonowy na stanowisko judykatury, zgodnie z którym jeśli z okoliczności sprawy wynika, że mimo doręczenia z naruszeniem art. 132 § 1 k.p.c. odpisu pisma procesowego, strona przeciwna zapoznała się z jego treścią w odpowiednim czasie i miała możliwość ustosunkowania się do zawartych w nim wniosków, to nie można wywieść z naruszenia art. 132 § 1 k.p.c. żadnych negatywnych konsekwencji.

Wobec powyższego zarzut naruszenia art. 132 § 1 k.p.c. uznać należało za niezasadny.

Mając na uwadze co wyżej, w ocenie Sądu Okręgowego nie doszło również do naruszenia zasady równości stron. Zasada równouprawnienia stron stanowi naczelną zasadę postępowania cywilnego. Swoje źródło ma w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, który stanowi, że wszyscy są równi wobec prawa. Zasada równouprawnienia daje każdej ze stron takie same możliwości działania np. zgłaszanie wniosków dowodowych, podnoszenie zarzutów, dostępu do akt sprawy. Jednocześnie, oznacza ona, że rozstrzygnięcie sprawy może nastąpić jedynie po wysłuchaniu drugiej strony co do powództwa i środków obrony przeciwko niemu, albo przynajmniej po daniu stronie możliwości wypowiedzenia się co do oświadczeń strony przeciwnej. W ocenie niniejszego Sądu, w przedmiotowym postępowaniu nie doszło do odebrania stronie powodowej możliwości obrony swych praw, w związku z czym nie doszło do naruszenia zasady równości stron postępowania. Słusznie podnosi apelujący, iż odpowiedź na pozew powinna być mu doręczona zgodnie z dyspozycją art. 132 k.p.c., jednakże brak takiego doręczenia, zdaniem Sądu II instancji nie ograniczył powodowi możliwości dostępu do akt, odniesienia się do twierdzeń przeciwnika i szeroko pojętego działania w sprawie. Zauważyć przy tym warto, iż na sądzie nie spoczywa obowiązek wyrażenia zgody na wydłużenie terminu do ustosunkowania się do treści opinii biegłego sądowego, a jak już wskazano, również strona powodowa wnosiła o przeprowadzenie takiej opinii, uiszczając na tę rzecz zaliczkę, w związku z czym musiała liczyć się z tym, iż opinia ta zostanie jej doręczona.

Pozostałe zarzuty apelacji pozostają bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd Okręgowy zauważa, iż zarzuty te tj. naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 361 Kodeksu cywilnego, art. 363 § 1 k.c., art. 415 k.c. w zw. z art. 818 k.c. art. 822 § 1 k.c. i art. 8241 § 1 k.c., art. 826 § 1 i § 3 k.c., art. 9a i art. 13 ust. 2, art. 16 ust 2 pkt 2 oraz art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych stanowić mogą próbę przeniesienia zarzutów prawa procesowego na grunt prawa materialnego. Apelujący nie kwestionował bowiem dokonanej przez Sąd Rejonowy wykładni przepisów prawa, a ocenę przedłożonych dokumentów. Zarzut ten nie został przy tym w apelacji uzasadniony przez pełnomocnika powoda. Pobocznie więc Sąd Okręgowy wskazuje, że zaprzeczenie faktom ustalonym przez Sąd I instancji i przyjętym za podstawę rozstrzygnięcia jest równoznaczne z postawieniem zarzutu, że Sąd ten poczynił błędne ustalenia faktyczne w następstwie wadliwe zebranego lub wadliwie ocenionego materiału dowodowego, do czego jednak nie doszło w przedmiotowej sprawie. Zważyć należy, że okoliczność, iż określone dowody ocenione zostały niezgodnie z intencją strony nie oznacza jeszcze, iż sąd dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Jeżeli natomiast z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego można było wysnuć wnioski odmienne (postanowienie SN z 23.01.2001 r. IV CKN 970/00, niepubl. wyrok SN z 27.09.2002 r. II CKN 817/00).

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że apelacja powoda jest bezzasadna, podlega zatem oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c., o czym Sąd Okręgowy orzekł w pkt. 1 sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w pkt. 2 sentencji na podstawie art. 98 §1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c., art. 108 §1 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz na podstawie §2 pkt 5 w zw. z §10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

Anna Kulczewska-Garcia