Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Alina Szymanowska

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa L. F.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Szamotułach

z dnia 18 lipca 2023 r.

sygn. akt I C 555/22

I.  zmienia punkt 1. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

a)  kwotę zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda w punkcie 1. wyroku obniża do 14 049,38 zł (czternaście tysięcy czterdzieści dziewięć złotych 38/100), oddalając powództwo w pozostałym zakresie tj. co do kwoty 15 875,51 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 marca 2018 r. do dnia zapłaty;

b)  w punkcie 2. koszty procesu stosunkowo rozdziela pomiędzy stronami i z tego tytułu zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 879,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia niniejszego orzeczenia o kosztach procesu do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie apelację oddala;

Sygn. akt II Ca 2072/23

III.  koszty procesu w instancji odwoławczej stosunkowo rozdziela pomiędzy stronami i z tego tytułu zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 901,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

Alina Szymanowska

UZASADNIENIE

Powód L. F. domagał się zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. kwoty 29.924,89 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż w dniu 24 lutego 2018 r. doszło od kolizji drogowej, w której uszkodzony został samochód należący do powoda L. F. marki A. (...) nr rej. (...). W ramach postępowania likwidacyjnego pozwany uznając swoją odpowiedzialność wypłacił kwotę 32.770,21 zł, która nie rekompensuje szkody. Powód zlecił wyliczenie rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu rzeczoznawcy samochodowemu, który wyliczył je na poziomie 61.595,10 zł. Kwota dochodzona w niniejszym postępowaniu stanowi różnicę wskazanych sum a nadto zawiera kwotę 1.100,00 zł tytułem sporządzenia prywatnej wyceny kalkulacji naprawy pojazdu, która stała się podstawą ustalenia wysokości roszczenia objętego niniejszym procesem. Nadto zdaniem powoda naprawa pojazdu winna odbyć się w oparciu o części oryginalne sygnowane logo producenta.

Sąd Rejonowy w Szamotułach w dniu 30 stycznia 2019 r. w sprawie o sygn. akt I Nc 5001/18 wydał nakaz zapłaty.

Pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania według norm przypisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu wskazano, iż pozwany kwestionuje jakiekolwiek dalsze roszczenia powoda, ponad te zaspokojone w toku postępowania likwidacyjnego, bowiem przyznana kwota jest w pełni wystarczająca do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody. Dalsze roszczenia odszkodowawcze nie są celowe i ekonomicznie uzasadnione. Zdaniem pozwanego wystarczającym jest i gwarantującym przywrócenie stanu pojazdu sprzed szkody, użycie części oryginalnych niesygnowanych logo producenta lub części o porównywalnej jakości. Użycie części o jakości „Q” zamiast „O” (sygnowanych logo producenta pojazdu) jest wystarczające biorąc pod uwagę, iż uszkodzony pojazd przed zdarzeniem powodującym szkodę przechodził niewątpliwie rozległe naprawy, w związku ze szkodą całkowitą. Nadto powód nie wykazał, by pojazd przed szkodą był serwisowany w ASO oraz czy został naprawiony i jakie rzeczywiste koszty powstały z tego tytułu. Szkodą jest natomiast różnica między stanem majątku po zdarzeniu a stan, który istniałby gdyby do zdarzenia nie doszło. Pozwany podkreślił, iż zaproponował poszkodowanemu zakup części oryginalnych oraz materiałów lakierniczych z uwzględnieniem rabatów. Poszkodowany nie skorzystał z propozycji mimo, iż ciążył na nim obowiązek minimalizacji szkody.

Wyrokiem z dnia 29 lipca 2021 r. Sąd Rejonowy w Szamotułach uwzględnił żądanie pozwu w całości i orzekł o kosztach postępowania.

Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 30 marca 2022 r. wydanym w sprawie o sygn. II Ca 1792/21 uchylił wskazany wyżej wyrok, zniósł postępowanie w zakresie posiedzenia niejawnego i przekazał sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy w Szamotułach w wyroku z 18 lipca 2023 r.:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 29.924,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27.03.2018r. do dnia zapłaty;

2.  kosztami postępowania obciążył pozwanego i z tego tytułu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.927,81 zł, w tym kwotę 3.600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Z rozstrzygnięciem tym, w całości, nie zgodziła się strona pozwana, wnosząc apelację, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na pominięciu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu, iż:

- pojazd A. (...) nr rej. (...) po zdarzeniu z dnia 24 lutego 2018 r. został przez powoda naprawiony, co wynikało z treści przesłuchania świadka P. S. (00:05:06) protokołu rozprawy z dnia 30 stycznia 2020 r.,

- pojazd A. (...) nr rej. (...) przed zdarzeniem z dnia 24 lutego 2018 r. przeszedł szkodę całkowitą na terenie Niemiec, a zakres powstałych uszkodzeń dotyczył także obszaru uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 24 lutego 2018 r.

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść wyroku, tj.:

1) art. 233 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z dnia 1 grudnia 1964 r. z późn. zm., zwanej także k.p.c.) poprzez błędną, dowolną ocenę materiału dowodowego i nienależyte rozważenie:

a)  dowodu z opinii biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej z dnia 21 czerwca 2020 r., w której biegły wskazał, iż naprawa z wykorzystaniem części o symbolu Q będzie prawidłowa pod kątem technicznym i ekonomicznym oraz dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego z dnia 16 września 2020 r., z której wynikało, iż część o symbolu Q jest taką samą częścią jak część o symbolu O (tj. oryginalna część z logo producenta pojazdu) pod względem technicznym, wytrzymałościowym i estetycznym, ponieważ pochodzi od tego samego dostawcy części, a jedyna różnica polega na braku na części Q logo producenta pojazdu, przez co Sąd doszedł do błędnego wniosku, iż wyłącznie naprawa pojazdu z wykorzystaniem tylko części o symbolu O jest uzasadniona w niniejszej sprawie, w wyniku czego doszło do błędnego ustalenia wysokości szkody,

b)  historii, stanu technicznego i wieku pojazdu A. (...) nr rej. (...) w chwili zaistnienia szkody z dnia 24 lutego 2018 r., w tym faktu, iż pojazd A. (...) nr rej. (...) przed zdarzeniem z dnia 24 lutego 2018 r. przeszedł szkodę całkowitą na terenie Niemiec, a zakres powstałych uszkodzeń dotyczył także obszaru uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 24 lutego 2018 r., w wyniku czego Sąd doszedł do błędnego wniosku, iż wyłącznie naprawa pojazdu z wykorzystaniem tylko części o symbolu O jest uzasadniona w niniejszej sprawie, za kwotę 61.615,10 zł brutto,

c)  dowodu z dokumentów - porozumienia nr (...) wraz z załącznikiem nr 1, 2 i 3, aneksu nr (...), porozumienia ws. rabatu na ceny części do pojazdu A. załączonych do sprzeciwu od nakazu zapłaty, z których wynikała możliwość zakupu przez powoda nowych części oryginalnych oraz materiałów lakierniczych ze specjalnym rabatem z uwagi na zawarte przez pozwanego porozumienia, niezależnie od przeprowadzenia naprawy pojazdu w sieci warsztatów współpracujących, podczas gdy Sąd Rejonowy błędnie uznał, że pozwany nie wykazał możliwości nabycia części oryginalnych oraz materiałów lakierniczych po niższych cenach z uwzględnieniem rabatów, w wyniku czego doszło do błędnego ustalenia wysokości szkody,

d)  kalkulacji naprawy nr (...)-01 na kwotę 32 870,21 zł brutto sporządzonej przez (...) S.A., w której ujęto rabat na części oryginalne jakości „O” A. w wysokości 17% oraz rabat na materiały lakiernicze w wysokości 40% oraz wskazano dane do kontaktu z pozwanym (poprzez e-mail: czesci@warta.pl lub pod nr tel. +48 22 272 00 08) w celu nabycia części i materiałów w cenach podanych w tej kalkulacji (kosztorysie) oraz decyzji pozwanego z dnia 9 marca 2018 r., co doprowadziło do błędnego uznania przez Sąd Rejonowy, że powoda nie poinformowano o możliwości skorzystania z zakupu nowych oryginalnych części i materiałów lakierniczych po cenach uwzględniających rabaty, w wyniku czego doszło do błędnego ustalenia wysokości szkody,

2) art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej zwanej k.c.) w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez błędne uznanie przez Sąd Rejonowy, że powód wykazał, aby celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty przywrócenia pojazdu A. (...) nr rej. (...) do stanu sprzed szkody z dnia 24 lutego 2018 r. wynosiły 61.615,10 zł brutto, a także aby zasadne było dokonanie naprawy wyłącznie z użyciem części o symbolu O, podczas gdy powód takiego faktu nie wykazał, mimo spoczywającego na powodzie ciężaru dowodu, zwłaszcza z uwzględnieniem okoliczności, iż pojazd A. (...) nr rej. (...) przed zdarzeniem z dnia 24 lutego 2018 r. przeszedł szkodę całkowitą na terenie Niemiec,

- powyższe naruszenia skutkowały błędnym uznaniem przez Sąd Rejonowy, że w związku ze zdarzeniem z dnia 24 lutego 2018 r. powodowi należne jest odszkodowanie tytułem kosztów naprawy pojazdu A. (...) nr rej. (...) w łącznej wysokości 61.615,10 zł brutto.

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1) art. 361 k.c., 363 in fine k.c. w związku z art. 822 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że:

a.  powód w wyniku zdarzenia z dnia 24 lutego 2018 r. poniósł szkodę w wysokości 61.615,10 zł brutto na skutek uszkodzenia pojazdu A. (...) nr rej. (...) stanowiącego jego własność,

b.  poniesienie przez powoda wydatku w kwocie 1.100,00 zł brutto tytułem prywatnej opinii rzeczoznawcy samochodowego było w niniejszej sprawie celowe i uzasadnione oraz pozostawało w normalnym adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 24 lutego 2018 r.,

2) art. 354 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w wyniku czego doszło do uznania, iż powoda nie obciążał obowiązek współdziałania z pozwanym przy wykonaniu zobowiązania i negatywne skutki braku takiej współpracy, podczas gdy wobec możliwości nabycia części i materiałów lakierniczych po cenach wynegocjowanych przez pozwanego od dostawców takich części i materiałów oraz wobec braku zainteresowania powoda możliwością zminimalizowania w ten sposób szkody doszło do naruszenia obowiązku współpracy przy wykonywaniu zobowiązania przez powoda, przez co należało przyjąć, że to powoda obciążają negatywne skutki takiego zaniechania.

Mając powyższe na uwadze apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem I instancji oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej według norm przepisanych wraz z odsetkami na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w części.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjmuje je za własne. Wskazana w ramach ustaleń faktycznych wysokość szkody w pojeździe i koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji została określona na podstawie jednego z wariantów opinii biegłego M. C. (1). Sąd Okręgowy na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził inne wnioski dotyczące wysokości szkody, która winna podlegać naprawieniu przez pozwanego.

Wobec treści zarzutów sformułowanych w apelacji, dotyczących pominięcia ustaleń istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, uzasadnione jest uzupełnienia ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd i ustalenie, że pojazd użytkowany przed przedmiotowym zdarzeniem posiadał rozległe uszkodzenia i został naprawiony. Nadto po zaistnieniu przedmiotowej szkody samochód został naprawiony przez powoda, badanie geometrii kół po przeprowadzonej naprawie zostało wykonane w warsztacie prowadzonym przez P. S. (okoliczność bezsporna, nadto dowód: zeznanie świadka P. S., kopie dokumentów na k. 59-66 – niekwestionowane przez powoda).

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. okazał się niezasadny. Naruszenie w/w przepisu miało w ocenie apelującego polegać na błędnej i dowolnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, ale w rzeczywistości zarzuty te nie były skierowane przeciwko ustaleniom faktycznym, ale przeciwko rozważaniom prawnym, gdyż to w ramach tej oceny dochodzonego roszczenia Sąd Rejonowy stwierdził, że brak jest zasadności uwzględnienia rabatów na części, a także lakierowanie oferowanych przez pozwanego jak i zastosowania do naprawy uszkodzonego pojazdu części zamiennych oznaczonych symbolem „Q”, gdyż te zagadnienia dotyczyły oszacowania wysokości szkody, a nie weryfikacji dowodów, a zatem także kwestii materialno-prawnej. Jednocześnie, dokonując oceny dowodów zgromadzonych w toku postępowania, Sąd I instancji wskazał, iż dał im wiarę w całości, wobec braku ich kwestionowania przez strony oraz braku podstaw do zakwestionowania zaoferowanych dowodów przez Sąd z urzędu.

W apelacji podniesiono szereg zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania i prawa materialnego, przy czym istotę stanowiska pozwanego oddają zarzuty naruszenia prawa materialnego w szczególności zarzut naruszenia art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz art. 354 § 2 k.c.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy podzielił kierunek wykładni w/w przepisów prezentowany w orzecznictwie (dotyczy szkody z ubezpieczenia OC), zgodnie z którym obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem, a tym uszczerbkiem majątkowym są koszty przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku (por. uchwały SN: z 15.11.2001r., III CZP 68/01, publ. OSNC 2002/6/74 i z 17.05.2007r., III CZP 150/06, publ. OSNC 2007/10/144). Zgodnie z powyższym poglądem przyjmuje się, że ze względu na treść art. 822 § 1 k.c., który ogranicza roszczenie odszkodowawcze wobec ubezpieczyciela wyłącznie do żądania zapłaty, roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przyjmuje postać roszczenia o zapłatę z góry kosztów naprawy.

Wobec prezentowanego przez Sąd I instancji stanowiska, że odszkodowanie winno być ustalone jako równowartość hipotetycznie określonych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego także wtedy, gdy przed ustaleniem wysokości odszkodowania pojazd zostanie naprawiony trzeba wskazać, że w doktrynie i w orzecznictwie reprezentowany jest również odmienny, powoływany przez pozwanego pogląd, że jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione

Sąd Okręgowy zauważa, że w przypadku tzw. szkód ubezpieczeniowych przy ustalaniu wysokości szkody, należy sięgać do odpowiednich regulacji zawartych w kodeksie cywilnym. Szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. definiuje się przy uwzględnieniu tzw. teorii dyferencyjnej, a więc jako uszczerbek w prawnie chronionych dobrach wyrażający się w różnicy między stanem dóbr, jaki istniał i jaki mógłby następnie wytworzyć się w normalnej kolei rzeczy, a stanem jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę w dotychczasowym stanie rzeczy (por. uzasadnienie wyroku SN z 7.08.2003r., IV CKN 387/01). Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. tak rozumiana szkoda obejmuje straty, jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które osiągnąłby, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Gdy zaś chodzi o reguły ustalania wysokości odszkodowania, to należy mieć na uwadze kompensacyjną funkcję odpowiedzialności odszkodowawczej, polegającą na tym, że odszkodowanie powinno ściśle odpowiadać wysokości szkody – nie powinno być niższe od tej wysokości, tak że nie rekompensuje całej szkody, ale i nie powinno być od niej wyższe i stanowić źródła bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego (tak również Sąd Najwyższy m.in. w uchwale z 22.04.1997r., III CZP 14/97, publ. OSNC 1997/8/103, w wyroku z 16.01.2002 r., IV CKN 619/00). Chwilą właściwą dla ustalenia odszkodowania jest co do zasady moment wyrokowania (art. 363 § 2 k.c. i art. 316 § 1 k.p.c.).

W odniesieniu do szkody komunikacyjnej, to w momencie jej wyrządzenia i powstania odpowiedzialności odszkodowawczej sprawcy szkoda ta odpowiada różnicy pomiędzy wartością, jaką pojazd przedstawiał przed i po szkodzie. Odszkodowanie ma wówczas na celu wyrównanie uszczerbku, jaki pojawił się w majątku poszkodowanego i winno odpowiadać kosztom naprawy umożliwiającej przywrócenie pojazdowi jego wartości sprzed wypadku chyba, ze naprawa jest niecelowa lub niemożliwa.

Roszczenie odszkodowawcze nie ulega jednak petryfikacji i nie staje się stałym, niezmiennym składnikiem majątku poszkodowanego. Szkoda ma bowiem charakter dynamiczny, który może powodować jej zmienność w czasie zarówno pod względem jakości, jak i ilości. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest zarówno możliwość pojawienia się, obok pierwotnego uszczerbku, także uszczerbku nowego, pozostającego w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem stanowiącym podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej, jak i przekształcenie się postaci oraz zakresu owej szkody na skutek określonych przesunięć w majątku poszkodowanego. Zmiany powstałe od momentu wyrządzenia szkody do chwili orzekania winny być uwzględnione przy ustalaniu wysokości należnego odszkodowania (por. uwagi w uzasadnieniu postanowienia SN z 7.12.2018 r., III CZP 51/18, a także postanowienie SN z 17.07.2020 r., V CNP 43/19, wyrok SN z 10.06.2021 r., IV CNPP 1/21, publ. OSNC 2022/3/33 i wyrok SN z 8.12.2022r., II CSKP 726/22, publ. OSNC 2023/6/62).

W świetle aktualnego orzecznictwa i poglądów doktryny przedstawiony pogląd nie może zostać uznany za odosobniony, a przedstawiony w nim sposób ustalenia wysokości szkody co do zasady należy uznać za prawidłowy. Stan faktyczny istniejący w konkretnej sprawie wymaga indywidualnej oceny dokonywanej przy uwzględnieniu przywołanych norm prawa materialnego i zaoferowanych przez strony dowodów. Niewątpliwie, w świetle art. 6 k.c. ciężar wykazania zasadności powództwa spoczywa na powodzie.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu Odwoławczego, w niniejszej sprawie, nie zachodziły przesłanki do uwzględnienia powództwa w takim zakresie, w jakim uwzględnił je Sąd I instancji. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się przesłanek do ustalenia wysokości należnego powodowi odszkodowania na podstawie kosztorysu obejmującego hipotetyczne koszty naprawy pojazdu w wariancie preferowanym przez powoda i zaakceptowanym przez Sąd Rejonowy.

Należy podkreślić, że ze względu na kompensacyjny charakter odszkodowania naprawa samochodu przez poszkodowanego nie może być źródłem jego wzbogacenia (wyrok SN z dnia 11 czerwca 2003 r., V CKN 308/01). Nie ulega również wątpliwości, że naprawa dokonana przy użyciu części zamiennych o odpowiedniej jakości powinna przywracać stan pojazdu sprzed powstania szkody, winna być ona motywowana względami technicznymi, bezpieczeństwa oraz estetyki, jakim odpowiadał pojazd przed zdarzeniem wywołującym szkodę.

Powód naprawił przedmiotowy pojazd i nie wykazał wysokości poniesionych kosztów naprawy, mimo tego w ocenie sądu odwoławczego nie zachodzą jednak dostateczne przesłanki do oddalenia powództwa w całości. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłego M. C. (1) należy wprowadzić wniosek, że kwota wypłacona w wyniku likwidacji szkody przez pozwanego przy przyjęciu każdego wariantu możliwej naprawy nie była wystarczająca do dokonania należytej naprawy i przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.

Z treści opinii uzupełniającej wynika, że według systemu A. przy zastosowaniu cen nowych części oryginalnych, pochodzących z sieci dealerskiej A., oznaczonych symbolem „Q” i rabatów oraz stawki serwisów niezależnych, gdzie rbh wynosi 110 zł netto, przy przyjęciu zakresu uszkodzeń wynikających z analizy akt sprawy dotyczących zakresu uszkodzeń pojazdu jakie powstały w momencie zajścia zdarzenia z dnia 24 lutego 2018 r., koszt naprawy uszkodzeń pojazdu wynosi 45 719,59 zł (k. 200). Biegły w opinii wyjaśnił nadto, że przyjmuje się, że część, której podporządkowano symbol Q, jest taką samą częścią, pochodzącą od tego samego dostawcy części, ale bez znaku producenta samochodu, do którego ta część jest przeznaczona – w istocie jedyną cechą różniącą części oznaczone jako „O” od „Q” różnić ma napis informujący o producencie. Pozwany, ostatecznie opinii biegłego w tym zakresie nie kwestionował, co więcej dopuszczał możliwość zasądzenie na rzecz powoda wskazanej kwoty na wypadek braku akceptacji przez Sąd argumentów przemawiających za oddaleniem powództwa. Powód zaś, mając na uwadze historię pojazdu, nie zdołał w toku postępowania wykazać, że zastosowanie do naprawy A. (...) części oznaczonych symbolem „Q” będzie w jakikolwiek sposób negatywnie wpływałoby na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody i jego ewentualną wartość. Ujawniona w toku postępowania wcześniejsza szkoda w pojeździe, który został uszkodzony w wyniku zdarzenia z 24 lutego 2018 r. oraz wiek pojazdu, przesądza zasadność wybrania innego niż Sąd Rejonowy, wariantu opinii biegłego sądowego, który najpełniej uwzględnia stan auta i nie będzie prowadził do bezpodstawnego wzbogacenia po stronie powoda.

Jednocześnie, w ocenie Sądu Okręgowego, zważywszy na ustalenia faktyczne poczynione w wyniku postępowania dowodowego, uzasadnione jest przy wyliczeniu wysokości szkody uwzględnienie rabatów oferowanych przez pozwanego na zakup poszczególnych części oraz materiałów lakierniczych.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany zawarł w dniu 6 kwietnia 2017 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. porozumienie dotyczące zobowiązania udzielenia pozwanemu oraz klientom wskazanym przez pozwanego rabatów w wysokości 17% na ceny nowych oryginalnych części zamiennych w celu ich wykorzystania w procesie likwidacji szkody. Porozumienie w zakresie rabatów w wysokości 40 % na ceny materiałów lakierniczych w wysokości zawarte zostało w dniu 1 września 2016 r. z G. sp. j. w W.. Pomimo powyższego ustalenia Sąd Rejonowy nie dopatrzył się przesłanek do ustalenia należnego poszkodowanemu odszkodowania przy uwzględnieniu rabatów na części i materiały lakiernicze możliwych do uzyskania u sprzedawców wskazywanych przez pozwanego. Trzeba zauważyć, że pozwany w toku postępowania likwidacyjnego informował o możliwości zakupu części i materiału lakierniczego z określonym rabatem – chociażby w piśmie z dnia 9 marca 2018 r. (k. 45) czy kosztorysie naprawy. Nie można stwierdzić, że skorzystanie z przedmiotowej oferty nie było możliwe, jak też, że stanowiłoby nadmierne obciążanie dla poszkodowanego (sposób i zakres naprawy nie został wykazany przez powoda), który w tym zakresie nie przejawił żadnej inicjatywy. Zważywszy na okoliczności faktyczne niniejszej sprawy nie można stwierdzić, że zasadność skorzystania z rabatów oferowanych przez pozwanego ograniczała poszkodowanemu swobodę w wyborze warsztatu naprawczego czy sposobie naprawy. Skorzystanie z rabatu na części i materiały lakiernicze, nie było uzależnione od wyboru przez poszkodowanego warsztatu naprawczego.

Uwzględniając zatem w powyższym zakresie apelację pozwanego, Sąd Okręgowy uznał, że zasadna była naprawa pojazdu marki A. (...) przy zastosowaniu części oryginalnych, części oznaczonych symbolem „Q” oraz przy zastosowaniu oferowanych przez pozwanego rabatów na zakup części oraz materiałów lakierniczych co wg opinii biegłego obejmuje kwotę 45 719,21 zł, określoną w opinii uzupełniającej (k. 199 akt).

Za nietrafne Sąd Okręgowy uznał zarzuty apelacji dotyczące uwzględnienia żądania zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy przez powoda. Należy w tym zakresie podzielić stanowisko reprezentowane przez Sąd I instancji. W orzecznictwie i w doktrynie reprezentowany jest podgląd, który sąd odwoławczy podziela, że poszkodowanemu przysługuje zwrot kosztów tzw. prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy – pod warunkiem jednak, że są to koszty uzasadnione, a sporządzenie ekspertyzy było niezbędne do efektywnego

W realiach niniejszej sprawy koszt ekspertyzy wykonanej na zlecenie powoda, należy uznać za koszt celowy, wchodzący w zakres szkody. Powód nie posiadając specjalistycznej wiedzy, mógł - w ocenie Sądu – zlecić wykonanie ekspertyzy, celem ustalenia kosztów naprawy.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie I. a) przyjmując, że z tytułu odszkodowania należna jest powodowi kwota 45 719,59 zł oraz z tytułu zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy kwota 1.100 zł. W wyniku likwidacji szkody wypłacono powodowi kwotę 32 770,21 zł, zatem w niniejszej sprawie należało zasądzić dodatkowo 14 049,38 zł.

Zmiana wyroku w zakresie punktu pierwszego skutkowała zmianą rozstrzygnięcia o kosztach procesu przed Sądem I instancji o czym orzeczono w punkcie I. b sentencji. O kosztach tych orzeczono zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 100 k.p.c., rozdzielając je stosunkowo. Powód wygrał postępowanie w 47 %, powinien zatem pokryć 53 % kosztów.

Na koszty postępowania (w tym koszty postepowania w sprawie II Ca 2072/23) złożyły się: opłaty skarbowe od pełnomocnictw stron 34 zł (po 17 zł), opłata sądowa od pozwu 1 497 zł, opłata do apelacji uiszczona prze pozwanego w kwocie 1497 zł wynagrodzenie pełnomocników 7 200 zł i po 1800 zł (po 3 600,00 zł ustalone odpowiednio na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800)/radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804, 1800 zł za postępowanie apelacyjne), 280,63 zł z zaliczki wpłaconej przez powoda na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego (kwota 1 719,37 zł nie został wykorzystana) oraz 1 346,99 zł z zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego wpłaconej przez pozwanego (kwota 653,01 zł pozostała do zwrotu) - k. 112, 113, 358). Z w/w kosztów kwotę 7194,63 zł wydatkował powód, a pozwany 8243,99 zł, całość kosztów to 15 438,62 zł. Powyższe skutkowało koniecznością zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego z tytułu zwrotu kosztów procesu kwoty 879,84 zł.

W pozostałej części apelację oddalono na podstawie art. 385 k.p.c. – punkt II sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając je stosunkowo, zgodnie ze stopniem wygranej wskazanym powyżej. Na koszty postępowania apelacyjnego złożyło się wynagrodzenie pełnomocników stron w kwotach po 1 800 zł ustalone w oparciu § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokacie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800)/radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) oraz opłata od apelacji w kwocie 1 497 zł. Łączne koszty postępowania to kwota
5 097 zł, przy czym 47 % z tej kwoty to 2 395,59 zł, a 53% stanowi kwota 2 701,41 zł. Wobec powyższego po stosownym obrachunku, zasadne okazało się zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kwoty 901,41 zł.

O ustawowych odsetkach od zasądzonych kosztów procesu orzeczono zgodnie z dyspozycją art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Alina Szymanowska