Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 150/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Złotowie z dnia 6 grudnia 2023 r., sygn. akt II K 83/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 2 § 1 pkt 1 kpk, art. 4 kpk, art. 5 § 1 i 2 kpk oraz art. 7 kpk poprzez wydanie orzeczenia skazującego bez dowodów udowadniających fakt zawinienia oraz poprzez naruszenie podstawowych zasad procesowych określających regułę dowodzenia winy i zastąpienie ich przez domniemanie winy oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła żadnych wskazanych w apelacji obrońcy oskarżonego nieprawidłowości w przeprowadzonej przez Sąd I instancji weryfikacji wiarygodności materiału dowodowego. Zdaniem Sądu Okręgowego ocena dowodów była swobodna i dokonana z poszanowaniem wszystkich dyrektyw wartościowania materiału dowodowego ustanowionych w art. 7 kpk, a więc zasad wiedzy, doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Sąd I instancji ocenił wszystkie zgromadzone dowody, zestawił ich treść ze sobą i przypisał przymiot wiarygodności jedynie tym z nich bądź ich częściom, które zasługiwały na przypisanie takiej cechy w świetle art. 7 kpk. Wobec powyższego Sąd odwoławczy w pełni zaaprobował ocenę dowodów w kształcie dokonanym przez Sąd Rejonowy. Warto z tego miejsca podkreślić, że odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie, jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 kwietnia 2024 r., sygn. akt II AKa 46/24, Lex nr 3716556). Powyższe wskazanie było konieczne, gdyż znamienita większość twierdzeń apelującego obrońcy opiera się na błędnym założeniu, że samo dokonanie oceny dowodów niekorzystnej dla podsądnego oznacza naruszenie zasady obiektywizmu i czyni poczynione ustalenia faktyczne błędnymi. Tymczasem, jak wyjaśniono wyżej, przeprowadzenie weryfikacji materiału dowodowego pod kątem jego wiarygodności przez Sąd Rejonowy w sposób niezadowalający dla sprawcy wcale nie świadczy o naruszeniu zasady obiektywizmu, czy swobodnej oceny dowodów, jeżeli ocena taka uwzględnia wszystkie dyrektywy z art. 7 kpk – tak jak to ma miejsce w kontrolowanej sprawie.

Apelujący kwestionował ocenę wiarygodności zeznań pokrzywdzonej B. K. oraz jej córki M. R., jednakże jego twierdzenia nie spotkały się z aprobatą organu odwoławczego. Sąd Rejonowy oceniając te dowody osobowe miał na względzie sąsiedzki konflikt występujący pomiędzy nimi a oskarżonym D. M., co wynika wprost z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia. Organ meriti trafnie uznał, że samo potwierdzenie jego istnienia nie mogło doprowadzić do automatycznego odrzucenia wersji zdarzeń zaprezentowanej przez B. K. i jej córkę M. R., a wymagało zachowania odpowiedniej ostrożności przy wartościowaniu tych dowodów osobowych. Zeznania tych dwóch kobiet, mimo że zawierały pewne drobne sprzeczności (dostrzeżone każdorazowo przez Sąd I instancji) prezentowały zaś spójny obraz przebiegu inkryminowanego wydarzenia. Ponadto, co jest nader istotne w tej sprawie, relacja pokrzywdzonej i jej córki wskazująca na naruszenie nietykalności cielesnej B. K. przez oskarżonego znajdowała także potwierdzenie w dokumentacji medycznej pokrzywdzonej, zdjęciach przedstawiających zasinienia na jej ciele oraz w opiniach biegłej z ZMS-u S. P.. Bezsporne jest, że w dniu 25 lutego 2022 r. B. K. korzystała z pomocy medycznej pogotowia ratunkowego wezwanego przez córkę pokrzywdzonej i zgłaszała już wtedy ból w okolicy klatki piersiowej. Następnie w dniu 28 lutego 2022 r. udała się na wizytę do lekarza rodzinnego, który w trakcie badania stwierdził widoczne zasinienie około 5-6 cm na prawej piersi i mniejsze pod lewą piersią. Sińce te, w fazie gojenia, obrazują też załączone do sprawy fotografie, wykonane w dniu 1 marca 2022 r. Stwierdzone na ciele pokrzywdzonej ślady przystają do opisanego przez nią oraz jej córkę przebiegu zdarzenia z udziałem D. M.. Ponadto, powołana w sprawie biegła medyk sądowy S. P. uznała, że rozpoznane u pokrzywdzonej powierzchowne urazy mogły powstać w okolicznościach przez nią podanych. Natomiast z wyjaśnień oskarżonego w żaden sposób nie wynikało w jaki sposób doszło do ich powstania. Zgodnie z jego wersją zdarzenia, w dniu 25 lutego 2022 r. miałoby dojść jedynie do krótkiej wymiany zdań z pokrzywdzoną i ominięcia go przez B. K., a następnie jej oddalenia się w kierunku swego mieszkania. Wyjaśnienia oskarżonego nie korelowały więc w żaden sposób z wyżej wskazanymi dowodami. Ponadto wersja zdarzeń według D. M. nie znajdowała potwierdzenia w żadnym innym dowodzie zgromadzonym w tej sprawie, w tym nie wyłączając przedłożonego przez niego w sprawie nagrania z kamery zamontowanej nad jego mieszkaniem. Warto wskazać, że oskarżony dobrze wiedział jaki zasięg ma to urządzenie, a więc gdyby rzeczywiście chciał aby zdarzenie zostało na nim zapisane, na czas spotkania z sąsiadką celowo pozostałby w tym obszarze i takie zachowanie byłoby logiczne mając na względzie złe relacje oskarżonego z pokrzywdzoną. Tymczasem oskarżony kiedy tylko zauważył nadchodzącą w jego stronę B. K. (na którą ewidentnie czekał), energicznym krokiem opuścił zajmowane wcześniej miejsce, wychodząc poza zasięg kamery, tym samym uniemożliwiając zarejestrowanie przebiegu inkryminowanego zdarzenia. Ponadto, należało uwzględnić cel spotkania się oskarżonego z pokrzywdzoną oraz jego wyraźne niezadowolenie z przechodzenia przez nią po pozbruku ułożonym przed jego mieszkaniem. Okoliczności te dodatkowo potwierdzają wersję zdarzeń B. K.. Naturalną konsekwencją powyższego stanu rzeczy było danie wiary zeznaniom pokrzywdzonej i części zeznań jej córki M. R., przy jednoczesnym odmówieniu wiarygodności kluczowym elementom wyjaśnień oskarżonego, w których zaprzeczał on swojemu sprawstwu i winie.

Negując wartość dowodową zeznań pokrzywdzonej i świadka M. R. obrońca zwracał uwagę na rozbieżności w ich zeznaniach odnośnie faktu ciągnięcia B. K. przez oskarżonego w stronę rogu budynku. Sąd Rejonowy dostrzegł te niespójności, należycie je rozważył i ostatecznie nie ustalił by oskarżony ciągnął pokrzywdzoną, a więc występujące wątpliwości co do tej konkretnej okoliczności rozstrzygnięto na korzyść oskarżonego. Nieuzasadnione było przy tym wskazywanie przez apelującego, że relacja pokrzywdzonej była sprzeczna z treścią notatki urzędowej z dnia 25 lutego 2024 r. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z art. 174 kpk dowodu z zeznań świadka nie wolno zastępować treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych. Ponadto, jak trafnie zauważył Sąd I instancji, nie można wykluczyć, że autor wspomnianej notatki urzędowej niedokładnie zapisał przedstawioną mu przez pokrzywdzoną sytuację z przebiegu zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Nieskuteczna była też argumentacja obrońcy jakoby całkowicie podważały wiarygodność zeznań świadków występujące w nich odmienności w opisie zachowania D. M. w kulminacyjnym momencie zajścia. Córka pokrzywdzonej – M. R. – przypadkowo natknęła się na to zdarzenie, nieudolnie próbowała nagrać je telefonem, na czym skupiała większość swojej uwagi, ponadto trwało ono krótko i było dynamiczne. Tłumaczyło to logicznie pewne odmienności w opisie chronologii zachowania oskarżonego podawanym przez M. R., co jednak nie oznaczało niewiarygodności całości jej zeznań. Stanowisko Sądu I instancji w tym zakresie było zatem właściwe i spotkało się z aprobatą organu odwoławczego, zaś przeciwne twierdzenia obrony zostały odrzucone jako nieuzasadnione. Chybione także okazały się dywagacje obrońcy jakoby uznanie przez Sąd I instancji, że pokrzywdzona po zdarzeniu starała wykreować się na ofiarę oskarżonego i wyolbrzymiała skutki wywołane przez D. M. oznaczało, że celowo i zupełnie bezpodstawnie oskarżyła ona skonfliktowanego z nią sąsiada o czyn jakiego się nie dopuścił. Należało bowiem odróżnić popełnienie przestępstwa przez oskarżonego na szkodę B. K. od zaistniałych już po zdarzeniu okoliczności, wyolbrzymiania przez pokrzywdzoną jego negatywnych następstw. Jak podano wyżej, relacja pokrzywdzonej co do przebiegu zdarzenia z dnia 25 lutego 2022 r. znajdowała potwierdzenie w innych dowodach i była zgodna z zasadami wiedzy, logicznego rozumowania i wskazaniami doświadczenia życiowego. Nie można tego samego powiedzieć o jej zeznaniach w części, w której opisywała rzekomo bardzo poważne skutki jakie w jej zdrowiu psychicznym wywołało inkryminowane zachowanie sąsiada. Pozostawało to w sprzeczności z regułami oceny dowodów z art. 7 kpk oraz kłóciło się z utrwalonym na nagraniu z monitoringu zachowaniem B. K. tuż po zdarzeniu, gdy wykrzykiwała wulgaryzmy pod adresem oskarżonego. Zasadnym w takim przypadku było odrzucenie tej części zeznań pokrzywdzonej i ich nieprzyjęcie do ustaleń co do negatywnych skutków zdarzenia z dnia 25 lutego 2022 r. dla jej dobrostanu psychicznego. W świetle powyższego zawarte w apelacji dywagacje o rzekomej prowokacji, zaplanowanej przez pokrzywdzoną, nie zasługiwały na uwzględnienie. Podobnie na uwzględnienie nie zasługiwały twierdzenia obrony jakoby właśnie to widoczne na nagraniu z monitoringu zachowanie pokrzywdzonej po inkryminowanym zdarzeniu miało podważać wiarygodność jej zeznań. B. K. składając zeznania nie ukrywała, że po ataku oskarżonego na jej nietykalność cielesną krzyczała do oskarżonego, wyzywając go wulgarnie, co oznacza, że podała również okoliczności nie świadczące pozytywnie o jej zachowaniu, potwierdzając w ten sposób szczerość tej wypowiedzi. Jak najbardziej zasadnie Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że w dniu zdarzenia pokrzywdzona była ubrana w grubą puchową kurtkę, a obrażenia jako powstały na jej ciele były nieznaczne. Nie sposób oczekiwać w takich okolicznościach by fakt uprzedniego popełnienia przestępstwa przez oskarżonego miał wpływ na zachowanie B. K. widoczne na nagraniu z monitoringu, czego ewidentnie oczekiwał obrońca. Pokrzywdzona nie miała także szczególnych podstaw by ukrywać się po zdarzeniu przed D. M., uciekać przed nim, czy poważnie się go obawiać. Chociaż bowiem naruszył on jej nietykalność cielesną to życie ani zdrowie pokrzywdzonej nie było zagrożone. Wobec tego postawa i zachowanie pokrzywdzonej widoczne na nagraniu z monitoringu, w momencie jak znalazła się ona w zasięgu kamery, wcale nie przeczyło prawdziwości jej zeznań co do kluczowego momentu rozstrzyganego w tej sprawie wydarzenia.

Skarżący w ramach zarzutu błędnej oceny dowodów negował także ocenę wartości dowodowej opinii sporządzonych w tej sprawie przez biegłą S. P.. Zdaniem apelującego stwierdzenie zawarte w uzupełniającej pisemnej opinii biegłej, że nie jest możliwe precyzyjne ustalenie czasu powstania urazów u B. K. wykluczało przydatność tego dowodu dla ustalenia stanu faktycznego kontrolowanej sprawy. Sąd Okręgowy nie podzielił tego stanowiska. Biegła przejrzyście uzasadniła dlaczego nie jest możliwe dokładne wskazanie czasu powstania śladów ujawnionych na ciele B. K.. Ważne jest przy tym także, że biegła po zapoznaniu się z dokumentacją zdjęciową sińców pokrzywdzonej, wykonaną w dniu 1 marca 2022 r., fachowo oceniła, że sińce te są w fazie gojenia, a musiały powstać kilka dni przed ich sfotografowaniem. Opinia zatem potwierdzała relację B. K., a brak było podstaw do jej podważenia, jako że spełniała wszystkie wymagania wskazane w art. 201 kpk. Podsumowując, brak możliwości precyzyjnego ustalenia przez biegłą czasu powstania sińców na ciele pokrzywdzonej w żaden sposób nie wpływał negatywnie na wartość dowodową wydanych przez nią opinii. Ocena tego dowodu w kształcie przyjętym przez Sąd Rejonowy była prawidłowa.

W ramach kontroli odwoławczej oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, poza tym co już wyżej przedstawiono, do omówienia pozostały jeszcze dwa argumenty z apelacji zmierzające do podważenia krytycznego podejścia do tego dowodu przez Sąd I instancji. Po pierwsze, zdaniem obrony błędne było przyjęcie, że nieobecność oskarżonego i pokrzywdzonej na nagraniu z monitoringu była zbyt długa jak na przebieg zdarzenia zgodny z wersją podsądnego. Sąd Okręgowy po analizie zarówno nagrania z monitoringu jak i dowodów osobowych w pełni podzielił stanowisko Sądu niższej instancji. Rzeczywiście nieobecność na nagraniu wyżej wymienionych osób trwała na tyle długo, że trudno przyjąć aby w tym czasie nastąpiła jedynie krótka wymiana zdań między stronami i ominięcie D. M. przez pokrzywdzoną. Przy czym okoliczność ta została przez Sąd Rejonowy potraktowana jako element pomocniczy przy ustaleniu stanu faktycznego, bo przecież to nie nagranie z monitoringu było w tej sprawie dowodem najważniejszym, tylko zeznania pokrzywdzonej i dokumentacja medyczna. Po drugie zaś apelujący wskazywał na indywidualne cechy oskarżonego, który jako funkcjonariusz Policji miał wyjątkową świadomość grożącej mu odpowiedzialności karnej oraz dyscyplinarnej za czyny wyczerpujące znamiona przestępstwa. Nie sposób negować, że D. M. takie rozeznanie miał i wiedział jak poważne z racji wykonywanego zawodu byłyby konsekwencje popełnienie czynu zabronionego. Należało jednak również uwzględnić kontekst sytuacyjny, to iż oskarżony był wzburzony i zdenerwowany tym, że skonfliktowana z nim sąsiadka przechodzi przez wspólne podwórze po pozbruku, do którego oskarżony rości sobie prawo oraz, że chciał aby B. K. podporządkowała się jego woli. Nie można zatem wykluczyć, że pierwotnym zamiarem oskarżonego była jedynie reakcja słowna na nieakceptowalne jego zdaniem zachowanie sąsiadki, jednakże w przebiegu tego zdarzenia, pod wpływem postawy pokrzywdzonej i użytych pod jego adresem wulgaryzmów, poziom jego zdenerwowania wzrósł na tyle, że emocje wzięły górę nad rozumem i dopuścił się naruszenia nietykalności cielesnej na szkodę B. K.. Należy zatem podkreślić, że sama świadomość skutków danego zachowania nie zawsze jest w stanie uchronić sprawcę przestępstwa przed popełnieniem czynu zabronionego. Psychika człowieka jest skomplikowana i niejednokrotnie dana osoba postępuje w sposób obiektywnie niezrozumiały i nieracjonalny, kierując się właśnie swoimi osobistymi przeżyciami i emocjami. Warto jeszcze tu nadmienić, że żadnym błędem ze strony Sądu Rejonowego nie było uznanie, że oskarżony jako funkcjonariusz Policji zna technikę stosowania chwytów obezwładniających, gdyż jest to stwierdzenie trafne i prawdziwe. Stanowisko organu meriti w tej kwestii w żadnym przypadku nie może być interpretowane jako wysuwanie negatywnych skutków dla oskarżonego z faktu pełnionej przez niego służby w Policji.

Odnośnie zarzutu naruszenia procedury, tj. art. 5 § 2 kpk, Sąd Okręgowy przypomina, że do zawartej w tym przepisie dyrektywy można skutecznie odwoływać się jedynie w przypadku, gdy istniejące w sprawie wątpliwości nie dają się usunąć w drodze czynności dowodowych. Nie ma ona zastosowania tam, gdzie występuje zwykłe przeciwstawienie jednym dowodów – innym i pozostaje do przeprowadzenia racjonalna analiza wiarygodności poszczególnych grup dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2021 r., sygn. akt II AKa 237/20, Legalis nr 2631262). Dlatego nie można bezkrytycznie przyjmować, że sam fakt, iż w sprawie jest możliwe przyjęcie więcej niż jednej wersji zdarzenia, obliguje sąd każdorazowo do wyboru wersji najbardziej dla oskarżonego korzystnej. Takie rozumienie zasady in dubio pro reo z art. 5 § 2 kpk byłoby jej wypaczeniem. Z pewnością przepis ten nie stanowi nakazu uniewinnienia oskarżonego w każdej sytuacji, gdy w sprawie został przedstawiony materiał dowodowy sprzeczny w wymowie. Nie może być wątpliwości co do tego, że sąd prowadzi tak długo postępowanie dowodowe, aż ustali prawdziwy przebieg wydarzeń, a więc rozwieje swoje wątpliwości w tym zakresie. Tylko jeśli rezultaty prowadzonego postępowania dowodowego nie usuną takich wątpliwości – może wchodzić w grę instytucja z art. 5 § 2 kpk. Natomiast w sytuacji, gdy dokonanie określonych ustaleń faktycznych zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów lub też dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego czy też pokrzywdzonego, należy dokonać swobodnej oceny dowodów zgodnie z zasadą z art. 7 kpk, zaś rozstrzygnięciu powstających wątpliwości służy w pierwszej kolejności inicjatywa dowodowa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. akt V KK 136/21, Legalis nr 2714190).

W rozpatrywanej sprawie Sąd Rejonowy dysponował wystarczającymi dowodami dla poczynienia trafnych i niewątpliwych ustaleń faktycznych co do winy i sprawstwa oskarżonego. W ocenie Sądu odwoławczego nie zaistniały żadne niedające się usunąć wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść D. M. (poza kwestią ciągnięcia pokrzywdzonej w kierunku rogu budynku). Zgromadzony w kontrolowanej sprawie materiał dowodowy, wbrew odmiennym twierdzeniom apelującego, pozwolił w sposób nie budzący żadnych wątpliwości ustalić, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, a przeciwne stanowisko skarżącego w wyniku kontroli odwoławczej zostało uznane za niezasadne.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przeprowadzone postępowanie odwoławcze nie potwierdziło żadnych nieprawidłowości w procesie oceny dowodów dokonanym przez Sąd Rejonowy. Ocena wszystkich dowodów była prawidłowa i zgodna z dyrektywami wymienionymi w art. 7 kpk, tj. zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie doszło także do naruszenia zasady in dubio pro reo ustanowionej w art. 5 § 2 kpk. Nie było więc podstaw dla wydania w instancji odwoławczej wyroku jakiego oczekiwał obrońca, tj. wyroku uniewinniającego oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Lp.

Zarzut

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżony popchnął B. K. w tył i uderzył ją pięścią w klatkę piersiową, a następnie zastosował wobec niej chwyt obezwładniający, tj. ścisnął ją w okolicy żeber, którego następstwem było zasinienie prawej piersi i okolic pod lewą piersią, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do takiego przyjęcia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ugruntowany w orzecznictwie i doktrynie prawa jest pogląd, że zarzut oparty na podstawie odwoławczej z art. 438 pkt 3 kpk należy formułować tylko wtedy, gdy zdaniem skarżącego w oparciu o materiał dowodowy prawidłowo zgromadzony i trafnie oceniony co do wiarygodności, sąd ustalił fakty, które z tych dowodów nie wynikały (błąd dowolności) lub zaniechał ustalenia faktów, które z nich wynikały i miały znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie (błąd braku) (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 października 2021 r., sygn. akt II AKa 53/21, Lex nr 3273034). Mając powyższe na względzie Sąd II instancji stwierdził, że wszystkie podniesione przez obrońcę oskarżonego zarzuty co do zaistniałych jego zdaniem nieprawidłowości w ocenie dowodów przez Sąd Rejonowy, zostały w postępowaniu odwoławczym uznane za niezasadne. Skarżący nie wykazał więc żadnych nieprawidłowości po stronie organu meriti w odniesieniu do procesu weryfikacji materiału dowodowego pod kątem jego wiarygodności. Konsekwencją takiego stanu rzeczy była krytyczna ocena omawianego w tym miejscu zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, który stanowił jedynie wyraz subiektywnego stanowiska obrońcy sprowadzającego się do stwierdzenia, że oskarżony nie popełnił przypisanego mu przestępstwa z art. 217 § 1 kk Podkreślić trzeba, że apelujący oparł się na dowodach, którym prawidłowo odmówiono przymiotu wiarygodności, a mianowicie wyjaśnieniach oskarżonego D. M.. Sprawstwo podsądnego odnośnie przypisanego mu w wyroku czynu zabronionego zostało ustalone w sposób niewątpliwy w oparciu o materiał dowodowy wskazany w treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia. Dowody te korelowały ze sobą wzajemnie i przedstawiały logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego obraz przebiegu tego konkretnego inkryminowanego wydarzenia. W takiej sytuacji logicznym i oczekiwanym było uznanie winy i sprawstwa oskarżonego w zakresie czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 217 § 1 kk. Sąd Okręgowy popiera to rozstrzygnięcie uznając je za w pełni prawidłowe pod względem faktycznym i prawnym. To natomiast, że ze zgromadzenia materiału dowodowego można było wysunąć odmienne wnioski co do okoliczności zdarzenia z dnia 25 lutego 2022 r. nie świadczy o dopuszczeniu się przez Sąd Rejonowy błędu w ustaleniach faktycznych, gdyż takie odmienne ustalenia można było oprzeć jedynie na dowodzie, którego wiarygodność w toku procesu została przez organ orzekający w istotnej części zakwestionowana, a więc takim, który nie przeszedł pozytywnej weryfikacji przez pryzmat wymogów z art. 7 kpk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Ustalenia faktycznie poczynione przez Sąd Rejonowy na temat sprawstwa i winy oskarżonego co do czynu wyczerpującego znamiona z art. 217 § 1 kk były poprawne i w całości oparte na wiarygodnym materiale dowodowym. Natomiast przeciwne stanowisko obrońcy w tej kwestii zostało osadzone wyłącznie na jednym dowodzie osobowym, który w istotnej części nie zasługiwał na danie mu wiary i tym samym nie mógł posłużyć do ustalenia stanu faktycznego przedmiotowej sprawy. Wbrew twierdzeniom apelującego nie było więc podstaw do wydania wyroku uniewinniającego.

Lp.

Zarzut

3.3.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżycielka prywatna w wyniku zajścia odczuwała niepokój, miała problemy ze snem oraz nie mogła jeść, podczas gdy Sąd I instancji w pkt 6 „Inne zagadnienia” sam wskazał, że zgłaszane przez pokrzywdzoną obawy i stan emocjonalny były przez nią wymyślone i udawane, a także miały na celu chęć zemsty na sąsiedzie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że z treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia nie wynika aby Sąd Rejonowy przyjął, iż oskarżycielka prywatna w wyniku zajścia odczuła niepokój, miała problemy ze snem i nie mogła jeść. Takie stwierdzenia rzeczywiście pojawiły się w tym dokumencie w tabeli „Ustalenie faktów”, gdzie wyraźnie podkreślono przy powyższym, że te ujemne skutki inkryminowanego zdarzenia były jedynie subiektywnymi odczuciami pokrzywdzonej. Organ meriti nie przyjął by takie objawy stanu psychicznego realnie wystąpiły u B. K., co potwierdza argumentacja zawarta w pkt 6 uzasadnienia „Inne zagadnienia”, na którą powołał się w środku odwoławczym obrońca oskarżonego. Skarżący zatem ewidentnie błędnie zinterpretował odwołanie Sądu Rejonowego do podawanych przez pokrzywdzoną negatywnych następstw jakie w jej psychice wywołać miało zdarzenie z dnia 25 lutego 2022 r. z udziałem oskarżonego, co czyniło ten zarzut oczywiście bezzasadnym.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Wbrew odmiennym twierdzeniom obrońcy oskarżonego, Sąd Rejonowy wcale nie przyjął by oskarżycielka prywatna w wyniku przedmiotowego zajścia odczuwała niepokój, miała problemy ze snem i nie mogła jeść. Stanowisko obrony w tej kwestii jest sprzeczne z treścią uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia i stanowi wyraz błędnego zinterpretowania informacji zamieszczonych w punkcie 1 tabeli „Ustalenie faktów”, będące jedynie odwołaniem się do subiektywnych odczuć pokrzywdzonej na temat skutków inkryminowanego wydarzenia na jej stan psychiczny.

Lp.

Zarzut

3.4.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że wskazane przez oskarżycielkę prywatną obrażenia mogły powstać w okolicznościach przez nią wskazywanych, podczas gdy dowód z opinii biegłego oraz uzupełniającej opinii biegłego wskazuje jednoznacznie, że nie jest możliwe ustalenie precyzyjnego czasu powstania urazów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Brak możliwości ustalenia przez biegłą S. P. dokładnego czasu powstania sińców u pokrzywdzonej nie stanowił przeszkody do uznania, że te powierzchowne ślady powstały w okolicznościach podawanych przez samą B. K.. Dowód z opinii biegłej nie był przy tym jedynym elementem, na którym oparte zostały ustalenia faktyczne zdarzenia z dnia 25 lutego 2022 r., czego apelujący zdaje się nie widzieć. Wobec tego brak możliwości ustalenia przez biegłą dokładnego momentu powstania sińców widocznych na ciele pokrzywdzonej, czy też przyjęcie przez biegłą, że obrażenia te mogły powstać (a nie na pewno powstały) w okolicznościach podawanych przez B. K. nie przekreślał sprawstwa oskarżonego. Należy pamiętać, że biegła nie została w tej sprawie powołana do przesądzenia, czy oskarżony popełnił zarzucany mu czyn, gdyż jest to zadanie sądu. Miała ona natomiast jako osoba dysponująca wiadomościami specjalnymi z zakresu medycyny sądowej za zadanie ustalić jaki był mechanizm powstania urazów u pokrzywdzonej, czy mogły one powstać w okolicznościach podawanych przez B. K., czy też nie oraz czy zachowanie pokrzywdzonej widoczne na nagraniu świadczy o otrzymaniu wcześniej uderzenia od oskarżonego i użycie wobec niej chwytu obezwładniającego. Biegła wywiązała się w całości ze swojego zadania i odpowiedziała na wszystkie pytania postawione w tezie dowodowej. Wnioski końcowe opinii biegłej w połączeniu z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym pozwalały przyjąć w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, że sińce widoczne na ciele oskarżonej powstały na skutek bezprawnego działania oskarżonego opisanego w wyroku, a nie w innym czasie i w odmiennych, nie mających oparcia dowodowego okolicznościach.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Ustalenia faktyczne odnośnie okoliczności powstania powierzchownych urazów na ciele pokrzywdzonej były prawidłowe i w całości oparte na wiarygodnym materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Natomiast jednostronne i wybiórcze stanowisko obrońcy odwołujące się do niekategorycznych wniosków opinii biegłej (że obrażenia mogły powstać, a nie na pewno powstały, w okolicznościach podawanych przez pokrzywdzoną) z pominięciem okoliczności wynikających z pozostałych wiarygodnych dowodów, nie mogło doprowadzić do wydania w instancji odwoławczej wyroku jakiego oczekiwał skarżący

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w całości była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

Sąd Okręgowy objął kontrolą również rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu postępowania na okres próby 1 roku, będąc przy tym związany kierunkiem apelacji „na korzyść” i uznał, że było ono trafne i sprawiedliwe w okolicznościach osądzanego przypadku. Jest to odpowiednia i współmierna reakcja wymiaru sprawiedliwości na czyn jakiego w dniu 25 lutego 2022 r. dopuścił się D. M., jednocześnie nie doprowadzając do obligatoryjnego w przypadku wyroku skazującego, wydalenia oskarżonego ze służby w Policji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 2 kpk do kosztów procesu należą uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika.

Pełnomocnik oskarżycielki prywatnej w pisemnej odpowiedzi na apelację zawnioskował o zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżycielki prywatnej B. K. wydatków poniesionych z tytułu ustanowienia w postępowaniu odwoławczym pełnomocnika, w kwocie 1.500 zł. Wniosek ten został podtrzymany na rozprawie apelacyjnej w dniu 24 maja 2024 r.

Zgodnie z § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich może zawierać oświadczenie o wysokości kosztów obciążających stronę z tytułu wynagrodzenia adwokata. W braku takiego oświadczenia, opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej stawce minimalnej, chyba że okoliczności określone w § 15 ust. 2 przemawiają za innym jej ustaleniem. Warto też przypomnieć, że wynagrodzenie adwokata ustanowionego z wyboru ustalane jest w granicach dopuszczalnej, szerokiej autonomii (art. 16 ust. 1 ustawy z 1982 r. - Prawo o adwokaturze). Zasada umowności ustalania opłat za czynności adwokackie, uwzględniająca prawa rynku, obowiązuje jednak tylko między stronami umowy. W przypadku opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, stanowiących podstawę do zasądzenia zwrotu kosztów obrony, sytuacja przedstawia się inaczej, gdyż podlegają one określonym limitom. Zasądzenie kosztów obrony wyższych od wskazanych powyżej stawek minimalnych (maksymalnie w wysokości ich sześciokrotności) w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy wymaga wykazania i ustalenia okoliczności uzasadniających takie rozstrzygnięcie wymienionych w § 15 ust. 3 rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Ocenie sądu podlegają zaś takie wyznaczniki, jak m.in. nakład pracy adwokata w korelacji względem rodzaju i stopnia zawiłości sprawy oraz obszerności materiału dowodowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2021 r., sygn. akt IV KK 319/19, Lex nr 3189930). Sąd Okręgowy mając to wszystko na względzie uznał, że okoliczności przedmiotowej sprawy nie uzasadniały zasądzenia zwrotu wydatków poniesionych przez oskarżycielkę prywatną z tytułu ustanowienia przez nią pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym w kwocie przewyższającej stawki minimalne określone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie. Przedmiotowa sprawa nie była szczególnie skomplikowana ani obszerna aby konieczny był ponadprzeciętny nakład pracy pełnomocnika w tej sprawie. Sprowadzał się on do sporządzenia odpowiedzi na apelację oraz uczestnictwa pełnomocnika na jednym terminie rozprawy apelacyjnej. Dlatego też zwrot kosztów poniesionych przez oskarżycielkę prywatną z tytułu ustanowienia pełnomocnika został orzeczony w oparciu o przepisy regulujące stawki minimalne, tj. § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 11 ust. 7 oraz § 15 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, a więc w kwocie 840 zł.

3.

Przepis art. 636 § 1 kpk stanowi, że w sprawach z oskarżenia publicznego, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego lub oskarżyciela posiłkowego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy, a jeżeli środek ten pochodzi wyłącznie od oskarżyciela publicznego – koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa. Zgodnie z art. 636 § 3 kpk przytoczony wyżej przepis stosuje się odpowiednio w sprawach z oskarżenia prywatnego.

Mając na względzie powyżej przytoczone zasady procesowe, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając że wydatki sądowe pokrywa zasądzony od niego w zaskarżonym wyroku ryczałt, poza opłatą, którą na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzono podsądnemu za II instancję w minimalnej wysokości, tj. w kwocie 60 zł.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak