Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Taberska ( spr.)

Protokolant st. sekr. sąd. Aleksandra Langocz

przy udziale J. M. (1) Prokuratora Prokuratury Rejonowej P. w P.

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2019r.

sprawy J. P. (1)

oskarżonego z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w P.

z dnia 16 października 2018r. sygn. akt VIII K 556/17

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że

- przyjmuje, że oskarżony działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w okresie od 22.04.2012r. do 8.05.2012r. w P. przywłaszczył pieniądze w łącznej kwocie 5950 złotych, w ten sposób, że wypłacił je z bankomatu przy pomocy karty o numerze, którego cztery ostatnie cyfry to 7290, wystawionej na J. P. (2), zmarłego w dniu 22.04.2012r., obciążając rachunek bankowy nr (...) prowadzony dla zmarłego przez (...) SA, działając przy tym na szkodę (...) SA i spadkobierczyń J. M. (2) R. i G. C. (1), tj. za winnego przestępstwa z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 284 § 1 kk w zw. z art. 37 a kk i w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierza mu karę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 2o (dwadzieścia) złotych

- uchyla orzeczenie zawarte w punkcie 2 i 3

2. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy

3. Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot wydatków za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 złotych i wymierza mu opłatę za obie instancje w kwocie 100 złotych

E. T.

UZASADNIENIE

J. P. (1) został oskarżony o to, że działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w okresie od 22 kwietnia 2012 r. do 27 lipca 2012 r., w P., zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w łącznej kwocie 7.150 zł, w ten sposób, że wypłacił je z bankomatu przy pomocy karty o numerze, którego cztery ostatnie cyfry to 7290, wystawionej dla J. P. (2), zmarłego w dniu 22 kwietnia 2012 r., obciążając rachunek bankowy nr (...) prowadzony dla zmarłego przez (...) SA i przełamując w ten sposób elektroniczne zabezpieczenie, działając przez to na szkodę (...) S.A. i spadkobierczyń J. M. (2) R. i G. C. (2), tj. o czyn z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. wyrokiem z dnia 10.09.2018r. sygn. VIII K 556/17 uznał oskarżonego za winnego czynu mu zarzucanego i na podstawie art. 279 § 1 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby.

Na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłacenie na rzecz (...) SA kwoty 7150 oraz orzekł o kosztach sądowych.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego – K.243 – 250, który zaskarżył wyrok w całości i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Jednakże poprzez jej wniesienie Sąd Okręgowy mógł dokonać zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego J. P. (1).

W pierwszej kolejności podnieść należy, odnosząc się do zarzutu konieczności przesłuchania M. R. i G. C. (2) w postępowaniu sądowym i nieuwzględnienia takiego wniosku obrony przez Sąd Rejonowy, iż zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji przesłuchanie tych osób słusznie uznał za zbędne.

M. R. została w postępowaniu przygotowawczym przesłuchana w charakterze świadka, jej zeznania zostały odczytane przez Sąd Rejonowy i świadek kategorycznie stwierdził, że oskarżony wypłacał pieniądze z bankomatu bez jej zgody oraz stwierdziła, że ani ona ani też jej siostra nie wiedziały nic o pełnomocnictwie ich ojca dla oskarżonego po śmierci J. P. (2).

Sam fakt zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa z woli jednej z córek zmarłego J. P. (2) wskazywał jednoznacznie, iż nie wyrażała ona zgody na dysponowanie przez oskarżonego rachunkiem bankowym ojca po jego śmierci, a z zeznań M. R. nie wynika też w żaden sposób, by taką zgodę wyraziła jej siostra G., co zresztą wynikało także jednoznacznie z materiału dowodowego zgromadzonego i ocenionego oraz ujawnionego w niniejszej sprawie z akt sprawy o sygn. VIII K 460/16. M. R. wskazała nawet, iż nie wiedziała nic o posiadaniu przez oskarżonego karty bankomatowej do rachunku w banku (...).

Materiał dowodowy zatem składający się z odczytanych zeznań M. P. – R. wraz z pozostałym materiałem dowodowym wskazanym przez Sąd Rejonowy przemawiającym na niekorzyść oskarżonego, był wystarczający do prawidłowej oceny jego sprawstwa i uznania winy w sposób ostatecznie wskazany przez Sąd Okręgowy. Brak przeprowadzenia tego dowodu nie miał znaczenia dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, a dążenie do przesłuchania obu pokrzywdzonych, które mieszkają w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i w zasadzie nie bywają w Polsce, niezależnie od treści postanowienia Sądu Rejonowego w tej kwestii (k.228) byłoby zbędnym przedłużaniem postępowania dowodowego.

Także fakt, iż G. C. (2) nie został pouczona o swoich prawach osoby pokrzywdzonej nie ma żadnego znaczenia w niniejszej sprawie i pozostaje bez wpływu na sprawstwo oskarżonego.

Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy ustalił, iż oskarżony nie miał żadnych uprawnień do korzystania z konta J. P. (2) po jego śmierci i używania karty bankomatowej, co stanowi podstawę do dalszych rozważań w zakresie jego sprawstwa i winy.

Nie mniej jednak Sąd Rejonowy nie wyjaśnił w sposób nie budzący wątpliwości tej części wyjaśnień oskarżonego – k. 213, w której wskazuje on iż w połowie maja 2012r. przyjechał wnuk zmarłego J. P. (2) i zatrzymał się u siostry jego ojca. Temu wnukowi oskarżony zostawił kartę z numerem (...). Wprawdzie oskarżony nie był w stanie podać adresu owej ciotki, gdyż jak twierdził nie miał z nią kontaktu. Przesłuchany na tę okoliczność Ł. O. nie wskazał nic bliższego w tym zakresie, należało zatem, zdaniem Sądu Okręgowego uznać, że zachodzą istotne wątpliwości co do faktu, czy istotnie w połowie maja do Polski nie zawitał ktoś, komu oskarżony przekazał kartę bankomatową z numerem (...), a tym samym dostęp do konta i z konta tego już oskarżony później nie korzystał.

Z zaświadczenia z (...) k.5-7 wynika, że regularne wypłaty z konta dokonywane przez oskarżonego odbywały się do 9.05.2012r. kiedy to nastąpiła wypłata 500 złotych. Do tej daty oskarżony wypłacił łącznie 5950 złotych Po tej wypłacie nastąpiła przerwa i kolejna wypłata miała miejsce w dniu 12. 07.2012r. Sąd Okręgowy miał na uwadze fakt, iż z zeznań B. G. oraz z w/w zaświadczenia wynika, iż po śmierci J. P. (2) tytułem opłaty za mieszkanie, w którym zamieszkiwała nadal po śmierci J. P. (2), wpłacała na przedmiotowe konto pieniądze, a tym samym konto było zasilane. Pierwsza jej wpłata po śmierci J. P. (2) nastąpiła w dniu 10.05. (...). a następne w dniach 6.06. (...) i 10.07.2012r. w kwocie po 450 złotych – łącznie 1350 złotych, które zostały następnie wypłacone ( w okresie przyjętym w akcie oskarżenia) za pomocą karty bankomatowej, tj.:

- dniu 12.07.2012r w kwocie 300 i 200 złotych

- dniu 18.07.2012r w kwocie 500 złotych

- dniu 22.07.2012r w kwocie 200 złotych

Ten fakt jednak nie daje Sądowi Okręgowemu pewności, iż wypłat tych dokonywał istotnie oskarżony, skoro z jego wyjaśnień wynika, a nie zostało to jednoznacznie wykluczone, że w połowie miesiąca maja 2012r. kartę bankomatową z informacją o numerze (...) przekazał wnukowi zmarłego J. P. (2).

Nie sposób natomiast uznać za wiarygodne tych wyjaśnień oskarżonego, z których wynikało, że wypłacone do dnia 9 maja 2012r. środki przeznaczył na pogrzeb J. P. (2). Przeczą temu chociażby prawidłowo uznane za wiarygodne zeznania Ł. O. k.52-53, który wskazał, iż to on pokrył koszty pogrzebu, które jak wynika z dokumentów z akt sprawy – k. 30 – 33 - rachunków wystawionych w dniu pogrzebu tj. w dniu 25.04.2012r. oraz w dniach 26.04, 29.04 i 30.04. 2012r. na Ł. O. - wraz ze stypą oraz przygotowaniem miejsca pochówku wyniosły 5720 złotych, z czego 4000 złotych pokrył przyznany także Ł. O. i na jego wniosek, decyzją z dnia 4.05.2012r. zasiłek pogrzebowy.

W tym miejscu należy także podkreślić, że J. P. (1) został także wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 13 stycznia 2017r. sygn. VIII K 460/16 uznany za winnego przestępstwa z art. 286 § 1 kk z powodu wypłaty w dniu 25 kwietnia (...). należących już do spadkobierców J. P. (2) pieniędzy w kwocie 135.563 zł., z których co wynika z zeznań Ł. O., oskarżony po pogrzebie dał jemu jego matce i siostrze kwotę 67.500 złotych do podziału, jako „podziękowanie za organizację pogrzebu jak i spadek po zmarłym”.

Słusznie zatem zostało ustalone w niniejszej sprawie, iż oskarżony J. P. (1) nie miał żadnego upoważnienia ze strony spadkobierców J. P. (2) do dysponowania pieniędzmi zgromadzonymi na należącym do spadkodawcy rachunku (...).

Sąd Okręgowy uznał jednakże, że przyjęta przez Sąd Rejonowy kwalifikacja prawna czynu oskarżonego jak i okres w jakim miał dokonać przypisanego mu przestępstwa muszą ulec zmianie.

Nie można bowiem uznać, by J. P. (1) dysponując już za życia i to wówczas za zgodą późniejszego spadkodawcy kartą bankomatową i znajomością numeru (...), dokonując wypłat z konta za pomocą tej karty dokonał kradzieży z włamaniem. Niewątpliwie bowiem oskarżony numer (...) znał i gdyby jedynie bez zgody spadkobierców wypłacił pieniądze, a następnie oddał je niezwłocznie spadkobiercom nie popełnił by, zdaniem Sądu Okręgowego czynu przestępnego.

Tymczasem oskarżony pieniądze wypłacił, lecz środki te przywłaszczył, gdyż niewątpliwie włączył do swojego majątku, albowiem wyjaśnienia oskarżonego o pokryciu nimi kosztów pogrzebu nie zostały uznane za wiarygodne. Niewątpliwie także można by było zastanowić się nad kwalifikacją prawną z art. 278 § 1 kk, a więc nad zwykłą kradzieżą tych środków na szkodę spadkobierców, Sąd Okręgowy uznał jednakże, iż kwalifikacja prawna z art. 284 § 1 kk najpełniej odzwierciedla czyn J. P. (1).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjął, że oskarżony działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w okresie od 22.04.2012r. do 8.05.2012r. w P. przywłaszczył pieniądze w łącznej kwocie 5950 złotych, w ten sposób, że wypłacił je z bankomatu przy pomocy karty o numerze, którego cztery ostatnie cyfry to 7290, wystawionej na J. P. (2), zmarłego w dniu 22.04.2012r., obciążając rachunek bankowy nr (...) prowadzony dla zmarłego przez (...) SA, działając przy tym na szkodę (...) SA i spadkobierczyń J. M. (2) R. i G. C. (1), tj. uznał oskarżonego za winnego przestępstwa z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 284 § 1 kk w zw. z art. 37 a kk i w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierzył mu karę 50 stawek dziennych grzywny, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 2o złotych, uznając iż kara ta będzie karą sprawiedliwą i uwzględniającą wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w treści art. 53 kk.

Konsekwencją wyroku o takiej treści było uchylenie orzeczenia zawartego w punkcie 2 dotyczącego warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Sąd Okręgowy uchylił także orzeczenie zawarte w punkcie 3 dotyczące obowiązku naprawienia szkody na rzecz (...). Podnieść bowiem należy, iż obowiązek ten, co wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd Rejonowy określił fakultatywnie, bez wniosku pokrzywdzonego banku (...) w tym zakresie. Nie ulega natomiast wątpliwości, że stroną pokrzywdzoną są także spadkobierczynie J. P. (2), a w toku postępowania dowodowego ani prokurator ani też Sąd Rejonowy nie zbadali, czy nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie z klauzulą antykumulacyjną określoną w art. 415 § 1 kpk. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, iż wskazani pokrzywdzeni mogą ubiegać się o naprawienie szkody na drodze powództwa cywilnego i nie będzie to sprzeczne z zasadami słuszności i sprawiedliwości.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy

Orzeczenie o kosztach oparto na podstawie art. 635 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 3 ust. 1 i art. 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz.U nr 49 poz. 223 z 1983r. z póź. zm.).

E. T.