Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 197/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Lesznie z dnia 21 listopada 2023 r., sygn. akt II K 637/23

W oparciu o art. 457 § 2 kpk w zw. z art. 423 § 1a kpk sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 maja 2024 r. zostało ograniczone do zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego P. Ż., ponieważ wyłącznie obrońca tego oskarżonego złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia tegoż wyroku, a druga apelacja – wniesiona przez prokuratora dotyczyła w całości innego oskarżonego, tj. T. K..

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

P. Ż.

Dotychczasowa karalność oskarżonego za przestępstwa powiększyła się o jedno skazanie w stosunku do stanu uwzględnionego w uzasadnieniu wyroku przez Sąd I instancji. Jest to skazanie na karę grzywny i zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na 2 lata oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości za przestępstwo z art. 244 kk popełnione dnia 2 grudnia 2022 r. z wyroku Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. II K 633/22.

Dane o karalności oskarżonego na dzień 27.03.2024 r.

509

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Dane o karalności oskarżonego pozyskane na etapie postępowania apelacyjnego

Dokument urzędowy z Krajowego Rejestru Karnego uzyskany za pośrednictwem Brokera Komunikacyjnego został wystawiony przez upoważniony organ. Nie było żadnych powodów by podważać wynikające z niego dane- okoliczności. Uaktualnione informacje odnośnie skazań P. Ż. za przestępstwa zostały wykorzystane przy ocenie zarzutu rażącej niewspółmierności kary za przypisane mu przedmiotowe przestępstwo z art. 279 § 1 kk

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca niewspółmierność kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary grzywny w ilości 250 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 30 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut okazał się tylko częściowo zasadny. Warto przypomnieć, iż rażąca niewspółmierność kary, uzasadniająca uwzględnienie zarzutu z art. 438 pkt 4 kpk, występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Tak orzeczona kara może wynikiem bądź to nie dostrzeżenia występującej in concreto okoliczności istotnej z punktu widzenia dyrektywy wymiaru kary z art. 53 kk i nast. lub też nie nadania im adekwatnej wagi. Oceniając współmierność kary w relacji do dyrektyw i okoliczności wyznaczających jej wymiar, nie wolno zapominać, że art. 53 § 1 kk pozostawia wymiar kary sędziowskiemu uznaniu, nakazując, aby mieściła się ona w granicach przewidzianych przez ustawę. ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 maja 2022 r., sygn. akt II AKa 489/21, Legalis nr 2714830).

Sąd Okręgowy zapoznawszy się z argumentacją Sądu I instancji przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku o okolicznościach, które zostały wzięte pod uwagę przy wymiarze kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności wobec oskarżonego P. Ż., doszedł do wniosku, że jednego elementu wśród tych wymienionych nie podziela. Stwierdzenie, że „oskarżona trwa w przestępczym działaniu” nie mogło bowiem dotyczyć podsądnego ani nie przystawało do okoliczności jego sprawy. Pozostałe wskazania były trafne, zwłaszcza te podkreślające wagę naruszonych dóbr prawnych, działanie wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami oraz zaplanowany sposób działania. Sąd odwoławczy uznał zatem, że wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, w tym wartość zaboru (33.950 zł), a także nagminność dokonywanych kradzieży z włamaniem do domów w budowie, nie pozwalały aby orzec wobec oskarżonego kary równej dolnej granicy zagrożenia ustawowego z art. 279 § 1 kk, gdzie górna granica sankcji to 10 lat pozbawienia wolności.

Sąd odwoławczy nie przychylił się do stanowiska apelującego obrońcy, że rola oskarżonego w przypisanym przestępstwie była nikła i że „siedział w samochodzie bojąc się wyjść z auta”, jako oparte na odosobnionych w tym względzie wyjaśnieniach tego podsądnego. Odmienne informacje na ten temat pochodziły zaś od osób biorących udział w tym przestępstwie, które zasługiwały na wiarygodność. Dla przykładu, R. W. wyjaśniał, że to między innymi P. Ż. wkładał kradziony sprzęt do samochodu, Ł. L. pamiętał, że samochodem kierował oskarżony P. Ż., zaś współoskarżony T. K. wyjaśnił, że P. Ż. był jednym z mężczyzn, którzy wynosili łupy z tego pojazdu do wynajętego pokoju w C.. Tą ostatnio wymienioną czynność przyznał sam oskarżony P. Ż. w swoich obszernych wyjaśnieniach. Należało zatem przyjąć, że oskarżony od samego początku był wtajemniczony w szczegóły i uczestniczył w tej akcji, a następnie był zaangażowany w oddawanie skradzionych elektronarzędzi do punktów lombardowych. Nie sposób było zatem uznać, że z uwagi na pełnioną w tym czynie nikłą rolę, jak uważałby obrońca, oskarżony P. Ż. zasługiwał na złagodzenie wymierzonej mu w zaskarżonym wyroku kary. Sąd odwoławczy nie widział też podstaw do przyjęcia, że to dzięki oskarżonemu P. Ż. zostali ustaleni dwaj kolejni sprawcy, gdyż materiał dowodowy sprawy tego nie potwierdzał, a apelujący powołując się na te okoliczności również nie przedstawił na jakich dowodach przy tym bazował. Ponadto, organy ścigania nie widziały uzasadnionych podstaw do uznania, że P. Ż. dostarczył im istotnych informacji o współsprawcach oraz okolicznościach popełnienia przestępstwa korzyść oskarżonego, które premiowałyby go następnie do nadzwyczajnego złagodzenia kary (art. 60 § 3 kk). Poza tym chybione było powoływanie się w apelacji na dyrektywy wymiaru kary z art. 54 § 1 kk, gdyż te dedykowane są dla młodocianych sprawców przestępstw, którym nie jest P. Ż. liczący w dacie czynu 29 lat. Przedstawiona też przez apelującego sytuacja rodzinna i życiowa tego podsądnego pozostawały bez większego wpływu na wymiar kary za przypisane mu przestępstwo, gdyż nie miały one związku z popełnionym przestępstwem. Oskarżony w godzinach nocnych spędzał wolny czas z koleżeństwem, które było po zażyciu narkotyków i wówczas z pewnością nie myślał o rodzinie i konsekwencjach jakie mogą dotknąć jego na bliższych w związku z wzięciem udziału w tej kradzieży z włamaniem. W związku z tym te okoliczności na jego obronę oceniono negatywnie jako instrumentalne i nieprzekonujące.

Natomiast Sąd Okręgowy uznał argument apelującego, że nie samo przyznanie się przez oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa było pozytywną okolicznością, która winna zostać uwzględniona in plus przy wymiarze kary, ale także ujawnienie miejsc gdzie skradzione sprzęty zostały ulokowane (lombardy). Dzięki bowiem tym działaniom oskarżonego i takiej postawie procesowej, w stosunkowo krótkim czasie pokrzywdzony J. K. odzyskał prawie wszystkie utracone w wyniku kradzieży z włamaniem przedmioty i nie zgłaszał zastrzeżeń do ich stanu technicznego. Niewątpliwie też aktywność oskarżonego P. Ż. w tym zakresie wyróżniała go pozytywnie wśród pozostałych sprawców tego przestępstwa. Ta niebagatelna zatem okoliczność nie została doceniona przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku, a jak słusznie wskazał apelujący obrońca, powinna znaleźć odzwierciedlenie w wymiarze kary, na jego korzyść. Sąd II instancji stwierdził zatem, że różnica w karze w wysokości 6 miesięcy pozbawienia wolności w stosunku do pozostałych sprawców objętych wyrokiem Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 21 listopada 2023 r., odpowiadających z art. 279 § 1 kk, tj. do R. W. i Ł. L., właściwie odzwierciedli tą korzystną okoliczność występująca wyłącznie w przypadku P. Ż.. Natomiast kara zasadnicza w niższym rozmiarze byłaby już nieakceptowalnie łagodna i pobłażliwa.

Należy w tym miejscu przypomnieć jedną z ważnych wskazówek przy kształtowaniu wymiaru kary, a mianowicie, że „Orzeczona kara ma być adekwatna w tym znaczeniu, że racjonalne w realiach danej sprawy oznaczenie progu uprawniającego do wniosku o możności osiągnięcia celów kary wyznacza próg powyżej którego orzekanie kary jest zbędne, a przez to może ona nabrać cech rażącej niewspółmierności przez swą surowość. Z kolei w zakresie prewencji ogólnej, rozumianej pozytywnie, chodzi tu o kształtowanie właściwych ocen i postaw w społeczeństwie, a w szczególności utwierdzenie ogółu w przekonaniu, że sprawcy przestępstw ponoszą odpowiedzialność za swoje czyny, a wymierzona im kara jest zawsze adekwatna do stopnia zawinienia, stopnia społecznej szkodliwości ich czynu. Tylko taka sprawiedliwa kara może bowiem wywierać pozytywny i kształtujący wpływ na zachowania społeczne, budząc jednocześnie ogólną aprobatę dla obowiązującego systemu prawnego (…)” – ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 marca 2023 r., II AKa 22/23, Legalis nr 2969176).

Sąd Okręgowy kierując się tymi wszystkimi wskazaniami uznał, że oskarżony P. Ż. powinien faktycznie odczuć karę za popełnione wraz z innymi osobami poważne przestępstwo umyślne przeciwko mieniu, zwłaszcza że był on już wcześniej raz karany. Wcześniej orzeczony karny środek oddziaływania na oskarżonego był stosunkowo łagodny, zaś na chwilę orzekania przez Sąd II instancji były to razem dwa skazania na kary grzywny za inne rodzajowo umyślne występki, popełnione w niedługim czasie przed inkryminowanym czynem. Pokazuje to, że oskarżony w przeszłości naruszał już porządek prawny, a biorąc udział w zorganizowanej kradzieży z włamaniem do domu w budowie wkroczył głęboko na ścieżkę przestępstwa. Sąd odwoławczy uznał zatem, że kara 2 lat pozbawienia wolności będzie adekwatną do jego poważnie bezprawnego zachowania, a jednocześnie spełni stawiane jej cele zapobiegawcze w wymiarze generalnym i indywidualnym. Wobec tych wszystkich okoliczności ingerencja w zaskarżony wyrok, w części orzeczenia o karze zasadniczej była konieczna ale w zdecydowanie mniejszym zakresie niż tego oczekiwał apelujący obrońca. Stwierdziwszy brak uzasadnienia rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary grzywny oraz niezgłoszenie w apelacji wniosku końcowego, który dotyczyłby tego elementu wyroku, Sąd odwoławczy uznał, że orzeczenie o karze grzywny z pkt 1 w rzeczywistości nie zostało objęte apelacją, a intencją obrońcy było wyłącznie doprowadzenie do złagodzenia kary pozbawienia wolności.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonemu P. Ż. kary 1 roku pozbawienia wolności i na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 kk warunkowe zawieszenie wykonanie tej kary na okres próby wynoszący 3 lata.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia potwierdziła rażącą surowość orzeczonej wobec oskarżonego kary w wymiarze 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd Rejonowy niewłaściwie wyważył występujące w tej sprawie okoliczności łagodzące przez co też niezasadnie zawyżył oczekiwany wymiar kary. Konieczne było obniżenie kary o 6 miesięcy, tj. do 2 lat pozbawienia wolności, zatem o raz wyższej niż zawnioskował obrońca, a co za tym idzie kara ma charakter izolacyjny. Wymiar kary powyżej 1 roku pozbawienia wolności, zgodnie z art. 69 § 1 kk stanowi przeszkodę do zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary. Propozycja wymierzenia kary wolnościowej w minimalnej wysokości za występek kradzieży z włamaniem, była nie do zaakceptowania i taka z kolei wyraźnie raziła łagodnością. Okoliczności jakie zaprezentował w tej mierze apelujący w istotnym zakresie były bezzasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji w pozostałej części, w zakresie dotyczącym oskarżonego P. Ż. (poza zmianą opisaną w pkt 5.2.) utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w pozostałej części (poza zmianą opisaną poniżej w pkt 5.2.) była niezasadność tej części zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok został zmieniony w pkt 1 w ten sposób, że obniżono P. Ż. wymiar kary za przestępstwo z art. 279 § 1 kk do 2 lat pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia doprowadziła do ustalenia, że wymiar kary zasadniczej orzeczonej przez Sąd Rejonowy wobec P. Ż. był rażąco surowy. Należało bowiem zgodnie z zasadą indywidualizacji kary i regułą miarkowania wymiaru kary dostosować karę tak aby mogła odnieść należyty efekt wychowawczo-prewencyjny, ale też aby nie była drakońska i za bardzo surowa w stosunku do popełnionego czynu. Pozytywna postawa oskarżonego po ujawnieniu przestępstwa oraz pomoc organom ścigania w ustaleniu miejsc gdzie znalazły się narzędzia będące przedmiotem niniejszego postępowania musiały znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednio obniżonej karze. Konieczna była więc ingerencja instancyjna w treść rozstrzygnięcia o karze. Ostatecznie uznano, że kara 2 lat pozbawienia wolności zrealizuje wszystkie cele, zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i indywidualnej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5.

Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa. W myśl tegoż art. 633 kpk, w przypadku kosztów procesu przypadających od kilku podmiotów, sąd zasądza je od każdego z nich według zasad słuszności, mając na względzie w szczególności koszty związane ze sprawą każdego z nich.

Sąd Okręgowy w pkt 4 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. M. kwotę 840 zł brutto z tytułu zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu T. K. w II instancji. Kwota ta jako wydatek sądowy nie obciąża jednak oskarżonego P. Ż., gdyż nie jest związana z jego sprawą.

Mając na względzie powyższe regulacje Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego P. Ż. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w ½ części, tj. w kwocie 10 zł - połowa ryczałtu za doręczenie wezwań i innych pism, określona w § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.). Ponadto na podstawie art. 10 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonemu opłatę za obie instancje w kwocie 300 zł obliczonej od nowej kary pozbawienia wolności wymierzonej w wyroku z dnia 28 maja 2024 r., uznając, że skoro w I instancji oskarżony został częściowo zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych, a apelacja dotyczyła wymiaru kary pozbawienia wolności, to brak podstaw do wymierzania oskarżonemu w instancji odwoławczej opłaty od orzeczonej mu przez Sąd Rejonowy kary grzywny.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak