Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 222/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 2 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 37/24

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.

A. S. (1)

Uprzednia niekaralność oskarżonego.

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

k. 375-376

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------

----------------------

-------------------------------------------------------------------------

-----------------

----------------

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

Autentyczności oraz prawdziwości treści tego dowodu nie kwestionowała żadna ze stron. Również Sąd nie znalazł jakichkolwiek podstaw, aby czynić to z urzędu. Dowód ten był wiarygodny i przydatny do czynienia ustaleń.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-----------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja oskarżycielki posiłkowej

I.  Na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. zarzut obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez:

1.  dokonanie dowolnej oceny zeznań świadka Ł. S. i przyznanie im waloru wiarygodności, podczas gdy z zeznań tych wynika, że świadek miał jedynie częścią wiedzę o sytuacji stron, a nadto świadek wysoce swobodnie zeznawała nieprawdę,

2.  dokonanie dowolnej oceny zeznań świadka S. O. i przyznanie im waloru wiarygodności, podczas gdy z zeznań tych wynika, że świadek miała jedynie częściową wiedzę o sytuacji stron i zeznania te w części nie korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie,

3.  dokonanie dowolnej oceny zeznań świadka E. S. i przyznanie im waloru wiarygodności, podczas gdy z zeznań tych wynika, że świadek ten miała jedynie częściową wiedzę o sytuacji stron i zeznania te są wyraźnie ukierunkowane na postawienie oskarżonego w korzystnym świetle,

4.  dokonanie dowolnej oceny wyjaśnień oskarżonego i przyznanie im waloru wiarygodności, podczas gdy wyjaśnienia oskarżonego nie mogą być uznane za przekonywujące, zważywszy na fakt, że wskazana przez niego motywacja do działania nie pokrywa się z działaniami w rzeczywistości podejmowanymi, a nadto dla realizacji deklarowanych celów oskarżony mógł złożyć do sądu stosowny wniosek,

5.  dokonanie dowolnej oceny zeznań pokrzywdzonej B. S. (1) i odmowę przyznania im waloru pełnej wiarygodności, podczas gdy zeznania te korelują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie i pozostają spójne,

II.  Na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść i polegał na:

6.  ustaleniu, że pokrzywdzona B. S. (1) utrudniała kontakty oskarżonego z córką, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że kontakty oskarżonego ustały na skutek określonych zdarzeń wywołanych przez oskarżonego, a sama M. S. (1) nie chciała kontaktów z oskarżonym i miało to związek z jej stanem zdrowia,

7.  ustaleniu, że oskarżony podejmował się ujawnionych działań kierowany dobrem małoletniej, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że oskarżony kierował się wolą wymuszenia kontaktów z małoletnią, nie dostosował się do treści ugody zawartej z pokrzywdzoną B. S. (1), nadto miał świadomość, że z uwagi na stan zdrowia, jego córka nie chciała kontaktów,

8.  ustaleniu, że oskarżony kierował się do różnych instytucji w celu pozyskania informacji dotyczących córki i uzyskania wsparcia w odnowieniu kontaktów, podczas gdy w rzeczywistości posiadał on informacje dotyczące córki, a treść kierowanych przez niego pism stanowi próbę poniżenia pokrzywdzonej w oczach odbiorcy i przedstawia nieprawdziwe informacje,

9.  pominięciu ustalenia, że działania oskarżonego wpłynęły negatywnie na stan zdrowia psychicznego pokrzywdzonej B. S. (2), co wynika bezpośrednio z przedłożonej do sprawy dokumentacji,

10.  ustaleniu, że pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną B. S. (1) występuje konflikt, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że w rzeczywistości konflikt ten nie występuje, a przyczyną obecnego stanu relacji stron jest jedynie odmienne spojrzenie na potrzeby ich wspólnej córki.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja wniesiona przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej okazała się bezzasadna i to w stopniu oczywistym. Zawarte w niej argumenty stanowią jedynie pozbawioną podstaw polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi i prawnymi poczynionymi przez Sąd I instancji.

Wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym we wniesionym środku odwoławczym nie ma bowiem żadnych podstaw ani do skutecznego kwestionowania dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zebranego materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału ustaleń faktycznych w sprawie. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy i staranny przeprowadził postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie oraz wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy.

Jak wynika ze szczegółowego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd I instancji swoje ustalenia oparł na konkretnie wskazanych dowodach, które poddał logicznej i zgodnej z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie. Uzasadnienie wyroku odpowiada przy tym wymogom wskazanym w art. 424 k.p.k. i w pełni pozwala na kontrolę prawidłowości rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy nie dostrzegł też uchybień wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k., które powodowałyby konieczność uchylenia wyroku niezależnie od granic zaskarżenia. W tej zatem sytuacji instancyjną kontrolę zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy ograniczył jedynie do zarzutów wskazanych w wywiedzionej apelacji i w tej materii stwierdził co następuje.

W ocenie Sądu Okręgowego za zupełnie chybiony uznać należało zarzut obrazy art. 7 k.p.k. (zarzuty apelacji od 1 do 5). Przypomnieć bowiem należy, że zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 7 k.p.k. przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy: a) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, b) stanowi wyraz rozważenia wszelkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, c) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 r., V KKN 104/98).

Sąd Odwoławczy kierując się powyższymi wskazaniami uznał, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie, zgromadził materiał dowodowy pozwalający na jej merytoryczne rozstrzygnięcie i poczynił na tej podstawie trafne ustalenia faktyczne, co w konsekwencji doprowadziło do słusznego wniosku, iż oskarżony swym zachowaniem nie wyczerpał znamion zarzucanego mu przestępstwa.

Odnosząc się szczegółowo do podnoszonych przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zarzutów i argumentów zauważyć należy, że skarżący w żaden sposób nie wykazał, by Sąd Rejonowy dając wiarę jednym dowodom, a odmawiając jej innym naruszył dyspozycję przepisu art. 7 k.p.k. Przypomnienia wymaga, że zarzut błędu "dowolności" jest tylko wtedy słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Przy czym dla swej skuteczności wymaga on od apelującego wykazania, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego a nie tylko ograniczenia się do własnej oceny tego materiału ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 lutego 1975 r., II K 355/74, OSNPG 1975, Nr 9, poz. 84; wyrok Sądu Najwyższego z 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975, Nr 5, poz. 58). Poza tym trzeba zauważyć, iż zarzut ten aby był zasadny powinien obejmować całość istotnego materiału dowodowego, a nie tylko fragment tego materiału, skoro przepis art. 438 pkt 2 k.p.k., tak jak i zresztą przepis art. 438 pkt 3 k.p.k., poza samym stwierdzeniem obrazy przepisów postępowania jak i błędu w ustaleniach faktycznych, wymaga dodatkowo wykazania, iż uchybienia te mogły mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia.

Tymczasem podnoszone przez skarżącego kwestie dotyczące zarówno oceny dowodów, jak i wyprowadzonych na podstawie tychże dowodów wniosków oraz poczynionych ustaleń faktycznych, są całkowicie polemiczne. Apelujący przedstawiając swój punkt widzenia, tak w zakresie zachowania oskarżonego, w tym przede wszystkim jego motywacji przy podejmowaniu konkretnych działań objętych aktem oskarżenia, jak i w zakresie relacji pomiędzy oskarżonym a oskarżycielką posiłkową B. S. (1), próbuje przeforsować swoje racje, nie przedstawiając na tę okoliczność żadnych konkretnych uchybień jakich miałby dopuścić się Sąd I instancji, wyłącznie prezentując subiektywne odczucia oraz podkreślając, że część, wybiórczo wskazanych w apelacji świadków bądź to nie miało pełnej wiedzy na temat relacji stron, bądź też starało się przedstawić oskarżonego w jak najkorzystniejszym świetle. Tymczasem, o czym Sąd Odwoławczy wypowie się szerzej w dalszej części niniejszego uzasadnienia, oskarżycielka posiłkowa B. S. (1) nie tylko w sposób wybiórczy podważa zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, ale i przedstawia swoje subiektywne zdanie na temat zachowania oskarżonego, oczekując, że Sąd II instancji nie zważając na pozostały materiał dowodowy, przychyli się do jej oceny zachowania oskarżonego. Przypomnieć zatem należy, że sama odmienność przekonania apelującego odnośnie do danych ustaleń faktycznych, nie uzasadnia zarzutu obrazy przepisu art. 7 k.p.k. ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 czerwca 2022 r., sygn. akt II AKa 458/21). Nie może zatem osiągnąć skutku środek odwoławczy, który (…) jedynie przedstawia polemiczne wersje zdarzeń czy rozumowanie odmienne, oparte na innym systemie wartości ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 27 czerwca 2000 r., II AKz 208/00, KZS 2000/7–8, poz. 46).

Niewątpliwie sprawa niniejsza budzi po obu stronach dużo emocji, dotyczy bowiem nie tylko relacji pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną B. S. (1), ale, a nawet przede wszystkimi ich relacji ze wspólną małoletnią córką stron, w tym również wizją na to jak mają wyglądać kontakty oskarżonego z małoletnią M. S..

Już tylko z powyższego stwierdzenia wyłania się konkluzja, że sedno problemu jakiego dotyczy niniejsza sprawa, ma w istocie charakter sprawy rodzinnej, rozpoznawanej w odrębnym postępowaniu, nie zaś – jak próbuje to przeforsować skarżący – sprawy karnej, o czym jednak w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

Skupiając się na pierwszym zarzucie odwoławczym, tj. ocenie zeznań poszczególnych świadków ale i stron postępowania, to wbrew twierdzeniom apelującej, ocena materiału dowodowego została przez Sąd I instancji dokonana z uwzględnieniem reguł wynikających z art. 7 k.p.k., jest oceną wszechstronną i bezstronną, nie narusza granic oceny swobodnej, jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczeniem życiowym oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. Kwestia oceny zeznań świadków (w tym oskarżycielki posiłkowej) jak i wyjaśnień oskarżonego, została dokonana w sposób prawidłowy.

Nie kwestionując faktu, że w istocie przesłuchane w procesie osoby, miały jedynie połowiczną wiedzę na temat relacji stron, w tym zachowania oskarżonego, to jak już zostało to podkreślone powyżej, poza odmienną, subiektywną oceną ich zeznań, apelujący nie przedstawił żadnych takich argumentów, które w sposób skuteczny podważyłyby ocenę zeznań Ł. S., S. O., E. S. jak i ostatecznie wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań oskarżycielki posiłkowej B. S. (1) (zarzuty od nr 1 do nr 5 apelacji). Co więcej, skarżący zarzucając Sądowi I instancji nieprawidłową ocenę czy to zeznań ww. świadków czy też wyjaśnień oskarżonego, jednocześnie pomija zeznania innych świadków, w tym M. S. (2) (k. 222v), J. B. (k. 223), L. J. (k. 257-257v) oraz D. N. (k. 258-258v), a także treść obszernej dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy. Skarżący zarzucając Sądowi meriti dowolność oceny części dowodów osobowych, w żaden sposób nie odnosi się do tych wyżej wymienionych, będących pracownikami instytucji do których zgłaszał się oskarżony i zarazem osobami całkowicie obcymi dla stron. Tymczasem, wszyscy ww. świadkowie nie tylko wskazywali na istniejący pomiędzy stronami konflikt (zarzut nr 10 apelacji), ale i autentyczną chęć poprawienia przez oskarżonego relacji z córką , w tym inicjowanie kontaktu (zarzut nr 7 i 8 apelacji). Jednocześnie świadkowie nie wskazywali, aby któreś z rodziców nadużywało władzy rodzicielskiej. W jednym tylko przypadku świadek M. S. (2) wskazał, że odstąpienie od ugody mediacyjnej zawartej przez oskarżonego i B. S. (1) w dniu 5 sierpnia 2022 r. mogło stanowić przejaw nadużycia władzy rodzicielskiej. Jednak, co wynika z zaświadczenia z dnia 6 maja 2024 r., oskarżony zrezygnował z postanowień ugody w sprawie wypracowania porozumienia w zakresie kontaktów ojca z małoletnią córką, bowiem od czasu jej zawarcia w dalszym ciągu nie miał kontaktu z córką i zamierzał podjąć inne kroki prawne (k. 243). Działania takie zresztą podjął, wnosząc o zagrożenie matce dziecka grzywną z uwagi na nierealizowanie przez nią postanowienia sądu rodzinnego z dnia 14 października 2021 r. (k. 22-23).

Ustalając stan faktyczny w sprawie, który zarazem doprowadził do uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu, Sąd Rejonowy przede wszystkim w dokonanej ocenie wskazywał na kwestie, które w sprawie są bezsprzeczne, tj. fakt, że oskarżony A. S. (1) od wybuchu pandemii w 2020 r. praktycznie przestał mieć kontakt z córką, że w związku z postanowieniem sądu rodzinnego z dnia 14 października 2021 r., sygn. akt III Nsm 114/20 (k. 60-61) starał się realizować ustalone przez sąd kontakty, w tym w szczególności pkt 4 powołanego postanowienia, w którym sąd zobowiązał B. S. (1) wprost do umożliwienia oskarżonemu kontaktów z ich wspólną małoletnią córką w każdy wtorek w godzinach od 15:00 do 16:00 w siedzibie Stowarzyszenia (...) w G., bez obecności matki oraz, że B. S. (1) wprost przyznała, że nie widzi możliwości takich kontaktów, z uwagi na stan psychiczny córki, ignorując w ten sposób postanowienie sądu (k. 254v).

Jednocześnie, w tym samym orzeczeniu – o czym apelujący zdaje się całkowicie zapominać – sąd powierzając jej wykonywanie władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniej M. S. (1), oddalił wniosek z jej strony o pozbawienie władzy rodzicielskiej oskarżonego oraz ograniczył ją obojgu rodzicom, ustanawiając przy tym nadzór kuratora.

Odnosząc się w tym miejscu do podnoszonych przez apelującego zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych jakich rzekomo miał się dopuścić Sąd Rejonowy, to opierając się na przywołanych już dowodach z dokumentów, ale i zeznaniach samej oskarżycielki posiłkowej z rozprawy w dniu 18 czerwca 2024 r. (k. 254v) należało stwierdzić obiektywnie, że matka dziecka blokowała oskarżonemu kontakt z córką (zarzut nr 6 apelacji) i nie stosowała się do postanowienia sądu rodzinnego. Ze sprawozdań kuratorskich wynika, że od samego początku objęcia rodziców małoletniej M. S. (1) nadzorem kuratorskim, B. S. nie potrafiła oddzielić jej stosunku do oskarżonego od przywołanego orzeczenia sądu rodzinnego i nie wypełniania nałożonego na nią w pkt 4 obowiązku. Z dokumentacji kuratora wprost wynika, że kurator pomimo każdorazowych prób wytłumaczenia B. S. (1), że czym innym są jej osobiste animozje do oskarżonego od konieczności utrzymywania kontaktów ojca z córką, to matka dziewczynki w dalszym ciągu stała na stanowisku, że nie wyrazi zgody na kontakt oskarżonego z dzieckiem. Podczas wizyt kuratora stwierdzała ona wprost, „iż nadal nie zgadza się z decyzją sądu, a co za tym idzie nie wyrazi zgody na spotkania podopiecznego” (k. 48), że „nie widzi potrzeby dostosowywania się do zaleceń Sądu (k. 52). Taka postawa oskarżycielki posiłkowej wskazuje, że w istocie utrudniała ona kontakty oskarżonego z córką i Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił w tym zakresie stan faktyczny sprawy. Ponadto, całokształt powołanej dokumentacji potwierdza istniejący między stronami konflikt (zarzut nr 10 apelacji ). Okoliczność, że zdaniem skarżącego samodzielna, sprzeczna z orzeczeniem sądowym decyzja matki dziecka o nierealizowaniu postanowienia sądu rodzinnego nakazującego jej umożliwienie oskarżonemu kontaktów z ich wspólną małoletnią córką, wynika z wcześniejszych zachowań oskarżonego, konkluzji tej nie zmienia. Nie jest bowiem rzeczą skarżącego kwestionowanie orzeczenia sądu, przy jednoczesnym braku jakiekolwiek aktywności procesowej przed sądem rodzinnym mającym uzasadnić jej twierdzenia. W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie z art. 113 k.r.i.o. niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Z kolei w § 2 powołanego przepisu wskazane jest, że kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Tymczasem, jak wynika z przytoczonych dowodów, B. S. (1) samowolnie, wbrew decyzji sądu i zachętom kuratora sądowego, skutecznie uniemożliwiła oskarżonemu kontakty z córką. Jeżeli natomiast jest tak jak twierdzi, tj. kontakty te są niewskazane nawet w najmniejszym zakresie, to uregulowanie powyższego powinno nastąpić na drodze sądowej przed sądem rodzinnym.

Analizując w ramach kontroli odwoławczej zachowania każdego z rodziców, w kontekście zarzucanego A. S. (1) czynu, nie sposób było pominąć tych wszystkich wyżej wspomnianych okoliczności, stanowiących tło działań oskarżonego będących przedmiotem tego procesu. Nie kwestionując bowiem faktu, że aktualnie małoletnia reaguje negatywnie na ojca, co po części potwierdza również notatka policyjna z dnia 8 października 2020 r. (k. 12), to matka dziecka nie miała podstaw aby decydować o tym czy i w jaki sposób oskarżony może kontaktować się z córką w sytuacji gdy ma on sądowo orzeczone prawo do takich kontaktów.

Reasumując, stwierdzić należy z całą pewnością, że pomiędzy stronami istniał w inkryminowanym okresie silny konflikt, a zaprzeczenie apelującego co do tego ustalenia dokonanego przez Sąd I Instancji jest całkowicie polemiczne i wręcz razi naiwnością. Zgodnie z definicją językową słowa konflikt, jest to sprzeczność między dwiema lub więcej stronami, która prowadzi do sporu, niezgody lub nawet walki. W niniejszej sprawie, pomiędzy oskarżonym a oskarżycielką posiłkową B. S. (1) powstała bardzo wyraźna sprzeczność co do wizji jak po orzeczonym rozwodzie, a następnie zmienionym przez sąd rodzinny postanowieniu w zakresie kontaktów ich wspólnej małoletniej córki z ojcem, kontakty te faktycznie mają wyglądać. Zarówno z powołanych powyżej sprawozdań z nadzoru kuratorskiego, zeznań matki dziewczynki B. S. (1) oraz wyjaśnień oskarżonego wynika, że mają oni sprzeczne zdania co do, po pierwsze relacji oskarżonego z córką, a po drugie do jego dalszych kontaktów z małoletnią M. S.. Konkluzje te wspierają zeznania wspomnianych już wcześniej niekwestionowanych przez skarżącą świadków, będących osobami całkowicie obcymi dla stron, a jednocześnie dobrze zorientowanymi w sprawach małoletniej tj. M. S. (2) - dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w G., J. B. - wychowawcy szkolnej małoletniej M. S. (1), L. J. – kuratora sprawującego nadzór nad rodziną czy też D. N. będącej pedagogiem szkolnym. Wszyscy ci świadkowie nie tylko wskazywali na istniejący pomiędzy stronami konflikt, ale i na chęć poprawienia przez oskarżonego relacji z córką, w tym inicjowanie kontaktu. Z oświadczeń tych płynie jednoznaczny wniosek, że A. S. (1) próbował mieć jakikolwiek kontakt ze swoją córką, a w późniejszym czasie chociażby pozyskiwać jakiekolwiek informacje na jej temat od kuratora, ze szkoły, z lokalnego ośrodka pomocy rodzinie. Co słusznie podkreślił Sąd Rejonowy, B. S. (1) nie tylko w trakcie rozmów z kuratorem, ale również w toku niniejszego postępowania wprost podała, że w inkryminowanym okresie czasu, w latach 2020-2023 nie informowała oskarżonego o bieżących sprawach dziecka (vide: zeznania B. S. (1) – k. 255v). W tej sytuacji jest zrozumiałym, że oskarżony te wiadomości próbował pozyskać w inny sposób, od instytucji zawodowo zajmujących się sprawami rodzinnymi, jak również ze szkoły, do której uczęszczała małoletnia. Oczywiście koniecznym elementem do zbadania w przedmiotowej sprawie była ocena strony podmiotowej zarzucanego oskarżonemu przestępstwa nękania byłej żony. Przy czym, z uwagi na podmiot wnoszący apelację, było to możliwe tylko w zakresie dotyczącym B. S. (1) jako pokrzywdzonej, bowiem reprezentantem procesowym małoletniej był ustanowiony postanowieniem Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 18 sierpnia 2023 r. (k. 90) kurator, władny obok prokuratora do zaskarżenia wyroku na niekorzyść oskarżonego.

Zdaniem Sądu II instancji, analiza załączonych do zawiadomienia B. S. (1) o podejrzeniu popełnienia przestępstwa pism wystosowanych przez A. S. (1) do różnych instytucji, i to zarówno treść tych pism, ich adresatów oraz częstotliwości z jaką je wysyłał, prowadzi do jednoznacznego wniosku, że oskarżony działał motywowany chęcią pozyskania jakiejkolwiek wiedzy na temat córki (zarzut nr 7 i 8 apelacji), w granicach norm prawem przepisanych. Warto przypomnieć, że działanie oskarżonego w którym apelujący upatruje dopuszczenia się przestępstwa z art. 190a § 1 k.k. miało polegać na:

- wysyłaniu wiadomości poprzez dziennik elektroniczny (...) do pedagoga szkolnego oraz wychowawcy małoletniej M. S. (1) i podnoszeniu w nich o nieprawidłowym sprawowaniu opieki nad małoletnią córką stron podważając przy tym kompetencje rodzicielskie B. S. (1) oraz analogicznych zachowań podczas osobistych wizyt oskarżonego w szkole;

- wysyłaniu wiadomości e-mail do (...) Centrum Pomocy (...) w G. na okoliczność nieprawidłowego wykonywania przez B. S. (1) opieki nad małoletnią córką stron,

- wysyłaniu wiadomości e-mail do Kuratorów Sądowych w G. i wskazywanie w nich, że B. S. (1) ma manipulować córką oraz nieprawidłowo sprawować opiekę.

Kontrola odwoławcza wskazanych dokumentów, w powiązaniu z zeznaniami niekwestionowanych, obcych dla stron świadków, oraz zeznań samej zgłaszającej i wyjaśnień oskarżonego, nie dopatrzyła się w nich naruszenia jakichkolwiek norm prawnych, a w szczególności wypełnienia znamion jakiekolwiek czynu zabronionego. Jeżeli chodzi o wiadomości wysyłane do szkoły do której uczęszczała małoletnia, to oskarżony wskazywał w nich, że chciałby spotkać się z pedagogiem i dopytać o córkę i jej stan, bowiem matka dziecka uniemożliwia oskarżonemu kontakty rodzicielskie (vide: wiadomość z 24 października 2022 r. k. 17). W kolejnych dwóch wiadomościach e-mail z listopada 2022 r. i kwietnia 2023 r. dotyczących stroju małoletniej na zajęciach na basenie, oskarżony wskazywał na nieodpowiednie zajmowanie się M. przez matkę, jednocześnie prosił pedagoga szkolnego o pomoc, cyt. „ Bardzo proszę o zwrócenie uwagi na to co piszę i proszę w jakiś spokojny sposób porozmawiać z matką M. aby nie dopuszczała się takich sytuacji i zmieniła swoje postępowanie” (k. 19).

Co się zaś tyczy korespondencji z (...) Centrum Pomocy (...) to oskarżony wyłącznie przedstawił sytuację rodzinną stron, w tym kwestie uregulowanych kontaktów, zaznaczając na wstępie, że kieruje tą wiadomość z prośbą o pomoc przy uzgodnieniu warunków opieki nad dzieckiem oraz kończąc wiadomość zdaniem cyt. „jedynie osoby trzecie mogą nas zmobilizować do wspólnej rozmowy dla dobra dziecka” (k. 33 - wiadomość wysłana 30 marca 2020 r.). Tak samo sytuacja kształtuje się w przypadku kolejnego e-maila z dnia 3 kwietnia 2020 r. w którym oskarżony wprost zwrócił się o pomoc w uregulowaniu kontaktów z córką, których oskarżycielka posiłkowa mu uniemożliwiła.

Z kolei w przypadku wiadomości wysyłanych do Kuratorów Sądowych, to oskarżony skupił się na opisaniu sytuacji jakie miały mieć miejsce w szkole, zaniepokojony zachowaniem córki, z którą nie ma żadnego kontaktu oraz prosił o pomoc w tym zakresie (k. 35).

W cywilizowanym społeczeństwie oczekiwanym jest, że rodzice wspólnie wychowują dzieci, a w przypadku gdy żyją w rozłączeniu, starają się tą opieką dzielić. W przedmiotowej sprawie, mając na uwadze podniesione powyżej kwestie, w tym w szczególności uregulowanie kontaktów dziecka z ojcem przez sąd i arbitralną decyzję matki, że nie będzie się do niej stosowała i nie dopuści do kontaktu ojca z dzieckiem dopóki sama nie uzna tego za właściwe, nie sposób czynić oskarżonemu zarzutu z działań zmierzających do realizacji swoich praw ojcowskich. Jak wynika z materiału dowodowego, A. S. (1) był żywotnie zainteresowany córką, także tym jak B. S. (1) sprawuje władzę rodzicielską, której jego faktycznie pozbawiła (jej inicjatywa o pozbawienie A. S. władzy rodzicielskiej nie była skuteczna), a przy tym sama również nie informowała go o tym co dzieje się z małoletnią.

Ponadto, wbrew twierdzeniom apelującej, niewątpliwie istniał konflikt pomiędzy B. S. (1) a A. S. (1). Apelujący niezasadnie podważał ustalenie, że oskarżony nie nękał uporczywie matki małoletniej córki stron, lecz szukał pomocy w tych instytucjach aby móc odzyskać kontakt z dzieckiem oraz mieć bieżące wiadomości na temat córki. Wreszcie, wbrew twierdzeniom skarżącego, oskarżony nie tylko wysyłał wiadomości e-mail do organizacji mających wiedzę na temat małoletniej, ewentualnie wykonujących postanowienia sądu rodzinnego o uregulowaniu kontaktów, lecz wykorzystał w tym celu środki prawne w postaci wniosku o zagrożenie nałożenia grzywny na B. S. (1) z uwagi na właśnie niewykonywanie postanowienia sądu rodzinnego z dnia 14 października 2022 r. ( vide: protokół z dnia 23 marca 2023 r. – k. 22 i 22v). I to właśnie w tym postępowaniu, sąd rodzinny postanowił o przeprowadzeniu dowodu z opinii (...) w L. celem ustalenia przyczyn niechęci małoletniej do spotkań z ojcem, w tym czy z uwagi na konflikt między rodzicami małoletniej, dla jej dobra wskazane jest dalsze regulowanie tych kontaktów (k. 22v).

Cytowane postanowienie sądu rodzinnego stanowi clue niniejszej sprawy. Po pierwsze, potwierdza ono istniejący pomiędzy stronami konflikt, potwierdza także nierealizowanie przez B. S. (1) postanowienia sądu o uregulowaniu kontaktów małoletniej z oskarżonym, a także że stan psychiczny M. S. (1) ma znaczenie przy kształtowaniu jej kontaktów z ojcem. Tym niemniej żadna z tych okoliczności nie stanowi jednocześnie o wypełnieniu przez oskarżonego znamion jakiekolwiek czynu zabronionego. Całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego – tak osobowego, jak i przede wszystkim z dokumentów, wskazuje bezsprzecznie, że z uwagi na uniemożliwianie mu przez B. S. (1) kontaktu z ich wspólną córką, oskarżony możliwymi, prawnie dozwolonymi sposobami, starał się ten kontakt podtrzymać, a w późniejszym czasie chociażby pozyskać jakąkolwiek wiedzę na temat jego córki. Jego działanie było w dobrej wierze i uzasadnione istniejącym między stronami konfliktem, w tym postawą oskarżycielki posiłkowej. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie potwierdziło stanowiska apelującego aby celem działania oskarżonego było upokorzenie, pokrzywdzenie, przysłowiowe utrucie życia B. S. (1), a zainteresowanie córką stanowiło ku temu czysty pretekst.

Jak stanowi art. 190a § 1 k.k. kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby dla niej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jednocześnie stalking jest przestępstwem materialnym, przy czym ustawodawca wskazuje na cztery alternatywnie ujęte skutki, co oznacza, że dla wypełnienia znamion tego występku wystarczy zaistnienie wyłącznie jednego z nich, tj. poczucie zagrożenia, poczucie poniżenia, poczucie udręczenia czy naruszenie prywatności. Wywołane poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia musi być uzasadnione okolicznościami. Odnosząc się w tym miejscu do zarzutu wskazanego w pkt 9 apelacji, to trafnie stwierdził Sąd Najwyższy, że „subiektywne odczuwanie zagrożenia przez daną osobę należy konfrontować z wiedzą, doświadczeniem i psychologią reakcji ogółu społeczeństwa, obiektywizować poprzez poczucie zagrożenia w danych okolicznościach, jakie towarzyszyłoby przeciętnemu człowiekowi” ( wyrok Sądu Najwyższego z 29 marca 2017 r., IV KK 413/16, LEX nr 2281268; por. też wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z 11 maja 2018 r., VI Ka 333/18, LEX nr 2505925). Natomiast w niniejszej sprawie, zgłaszane pogorszenie się stanu psychicznego oskarżycielki posiłkowej wywołane przedmiotowymi działaniami oskarżonego (zarzut nr 9 apelacji ), z racji niewykazania przez apelującego przestępczego zamiaru po stronie podsądnego, nie sposób przypisać jemu ww. skutków opisanych w powołanym przepisie. Oskarżony, jako ojciec małoletniej w okresie objętym zarzutem miał prawo (nawet sądownie uregulowane) do utrzymywania kontaktów z córką lub co najmniej uzyskiwania o niej wiadomości. Z uwagi na to, że matka dziecka B. S. (1) takich informacji mu nie udzielała, jego zachowania były usprawiedliwione a przy tym nie wypełniały znamion uporczywości. Towarzyszące działaniom oskarżonego krytyczne oceny B. S. (1) ograniczały się do wykazywania nieprawidłowości w sprawowaniu przez nią funkcji wychowawczych i opiekuńczych wobec ich wspólnego małoletniego dziecka i nie nosiły cech żadnego przestępstwa.

Nie można też przemilczeć, że zainicjowane przez oskarżycielkę posiłkową postępowanie karne miało zniechęcić oskarżonego do zwracania się do urzędów i instytucji ze swoimi problemami z zakresu wykonywania władzy rodzicielskiej. Nadal właściwym do rozstrzygania sporów między rodzicami pozostaje sąd rodzinny, który jest władny ocenić celowość kontaktów oskarżonego z córką oraz ich wpływ na stan zdrowia M. S. (1).

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na całkowitą niezasadność zarzutów, również wnioski z nich płynące nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Całość rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy była całkowita niezasadność zarzutów apelacji oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę bądź uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zasada z art. 636 § 1 k.p.k. stanowi, że koszty postępowania odwoławczego ponosi strona apelująca jeśli jej środek odwoławczy nie został uwzględniony. Z uwagi na uniewinnienie oskarżonego oraz całkowitą bezzasadność apelacji wniesionej przez oskarżycielkę posiłkową, Sąd Odwoławczy na podstawie art. 627 k.p.k. oraz § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, zasądził od oskarżycielki posiłkowej B. S. (1) na rzecz oskarżonego A. S. (1) kwotę 4.920 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze. Kwota ta jest zgodna z przedłożoną na rozprawie apelacyjnej przez obrońcę oskarżonego fakturą VAT nr (...) i zdaniem tutejszego Sądu poniesione przez oskarżonego koszty obrony są w pełni uzasadnione, nie rażą nadmiernością, mieszczą się w granicach ww. Rozporządzenia i jako takie zasługiwały na uwzględnienie.

3.

Sąd Odwoławczy na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 632 pkt 1 k.p.k. obciążył w całości oskarżycielkę posiłkową kosztami niniejszego postępowania odwoławczego. Zważyć bowiem należało, że pomimo, iż sprawa ścigana jest z oskarżenia publicznego, to prokurator nie tylko nie wniósł apelacji od wyroku uniewinniającego w pierwszej instancji, ale i wnosił o jego utrzymanie w mocy. W tej sytuacji brak jest podstaw by obciążać Skarb Państwa poniesionymi kosztami za postępowanie odwoławcze. Na koszty te składają się: kwota 20 zł tytułem opłaty za wydanie informacji o oskarżonym z Krajowego Rejestru Karnego (por. § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz.U. z 2024, poz.1339 ze zm.), kwota 20 zł tytułem ryczałtu za doręczenie wezwań i innych pism w drugiej instancji w postępowaniu sądowym (por. § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.).

Nadto Sąd Odwoławczy na podstawie art. 13 ust 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył oskarżycielce posiłkowej opłatę za II instancję w kwocie 100 zł. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżyciela posiłkowego albo prywatnego sąd wymierza za postępowanie odwoławcze opłatę w wysokości od 60 zł do 240 zł. Jak już zostało to podkreślone, oskarżycielka posiłkowa wniosła apelację, która w najmniejszym stopniu nie zasługiwała na uwzględnienie. Jednocześnie sprawa, pomimo obszernego materiału dowodowego, jest sprawą o umiarkowanym stopniu skomplikowania, w postępowaniu odwoławczym nie prowadzono szerokiego postępowania dowodowego, a wyłącznie pozyskano informacje o oskarżonym z Krajowego Rejestru Sądowego. Sąd nie znalazł podstaw aby wymierzyć jej opłatę w wyższej wysokości. Kwota 100 zł oscyluje w połowie możliwej do wymierzenia kwoty tytułem opłaty i jako taka, przy uwzględnieniu kierunku apelacji jak i ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, jawi się jako sprawiedliwa, a przy tym nie jest ona nadmierna.

7.  PODPISy

Arkadiusz Rybarczyk Hanna Bartkowiak Dariusz Śliwiński