IV Ka 262/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2025-05-27

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Hanna Bartkowiak

Sędziowie: SO Dariusz Śliwiński

SR del. do SO Robert Kubicki

Protokolant: prot. sąd. Katarzyna Szymczak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Michała Moczyńskiego

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2025 r.

sprawy A. T. (1) oskarżonego z art. 37 § 1 pkt 1 kks w zw. z art. 56 § 1 kks w zb. z art. 61 § 1 kks w zb. z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 7 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks oraz z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 271 § 1 i § 3 kk i art. 273 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 8 § 1 kks

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Wlkp.

z dnia 19 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 110/23

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Grodzisku Wlkp. do ponownego rozpoznania.

Robert Kubicki Hanna Bartkowiak Dariusz Śliwiński

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 262/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Grodzisku Wlkp. z dnia 19 grudnia 2024 r., sygnatura akt II K 110/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia wyrażająca się w naruszeniu przepisów art. 7 kpk – naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów – i taką dowolną ich ocenę, która sprzeczna jest z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, efektem czego był błąd w ustaleniach faktycznych sprowadzający się do bezpodstawnego przyjęcia, że A. T. (1) nie popełnił zarzucanych mu przestępstw, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów prowadzi do wniosku przeciwnego i w pełni pozwala uznać sprawstwo jak i winę oskarżonego co do obu zarzucanych mu występków.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Niewątpliwie, należyta ocena dowodów stanowi podstawę czynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Stąd słusznie zarzuty apelującego były skoncentrowane na działaniach Sądu I instancji w tym zakresie.

Na wstępie warto przypomnieć, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk jedynie wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), jest wyczerpujące i logiczne – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – a nadto uargumentowane odpowiednio w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk) ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 maja 2022 r., sygn. akt II AKa 22/22, Legalis nr 2703487). Ważne jest także, że chociaż przy ocenie dowodów organy postępowania dysponują swego rodzaju swobodą to jednak czynność ta winna być zawsze zgodnie z art. 7 kpk dokonywana ze szczególnym uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Ponadto organ meriti zobowiązany jest do zestawienia ze sobą treści wszystkich zgromadzonych w danej sprawie dowodów zarówno osobowych, jak i dokumentowych, dostrzeżenia wszelkich różnic i niespójności wewnętrznych oraz zachodzących pomiędzy poszczególnymi dowodami, a następnie starannego rozważenia wszystkich tych okoliczności zakończonego przypisaniem przymiotu wiarygodności jedynie tym dowodom (bądź też ich pewnym częściom), które zasługują na to w świetle jasnych dyrektyw z art. 7 kpk.

Przenosząc powyższe na grunt kontrolowanej sprawy, Sąd odwoławczy uznał za trafne wskazania prokuratora jako oskarżyciela publicznego w tej sprawie, że ocena dowodów w kształcie zaprezentowanym w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie spełniała wyżej wymienionych kryteriów i nie mogła być ona uznana przez organ II instancji za poprawną. Poza tym stwierdzono, że Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia normy prawnej wynikającej z art. 410 kpk (w oparciu o art. 113 § 1 kks znajdującej zastosowanie także w postępowaniu o przestępstwa karnoskarbowe), bowiem podstawy wydanego orzeczenia nie stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Sąd I instancji czyniąc ustalenia faktyczne w sprawie oparł się jedynie o część zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego, przy czym należy od razu zaznaczyć, dowody pominięte przez Sąd niższej instancji nie zostały ocenione w toku weryfikacji materiału dowodowego jako niewiarygodne, czy niemiarodajne, tylko po prostu zostały zignorowane przy wydawaniu orzeczenia merytorycznego. Rażący jest brak oceny dokumentów mających istotne znaczenie dla prawnokarnej oceny objętych aktem oskarżenia zachowań A. T. (1), tj. decyzji administracyjnych organów podatkowych określających wymiar zobowiązań podatkowych podsądnego z tytułu podatku VAT za miesiące wrzesień, październik i listopad 2015 r., w tym zwłaszcza decyzji organu odwoławczego – Dyrektora Izby A. S. w P. z dnia 25 listopada 2022 r. nr (...) - (...)22. (...).19.2022 (k. 1287-1313) oraz orzeczeń sądów administracyjnych WSA w P. i NSA wydanych po rozpatrzeniu skarg ze strony podatnika. Zdaniem Sądu Okręgowego naruszenie art. 410 kpk wiązało się z poważną obrazą art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez pominięcie przez Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp. szeregu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej i ich istotnego znaczenia przy ustalaniu podstawy faktycznej wyroku. Przejawiło się to w przemilczeniu przy wyrokowaniu okoliczności wynikających zwłaszcza z treści ostatecznej decyzji podatkowej, określającej zobowiązania w firmie oskarżonego (...) w podatku VAT za miesiące wrzesień, październik i listopad 2015 r., wydanej przez organ skarbowy – Dyrektora Izby A. S. w P. z dnia 25 listopada 2022 r., prawomocnej po orzeczeniach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. z dnia 9 czerwca 2023 r., sygn. I SA/Po 62/23 i Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2023 r., sygn. I FSK 1799/23, z których wprost wynikały podstawy faktyczne tych zobowiązań podatkowych oskarżonego. Zaniechanie przeprowadzenia i oceny tych dowodów w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, niewskazanie przez Sąd, dlaczego nie uwzględnił ostatecznych i prawomocnych orzeczeń w zakresie ustaleń istnienia zobowiązań oskarżonego A. T. (1) w podatku od towarów i usług było poważnym uchybieniem. Poza ogólnikowym stwierdzeniem, że oskarżyciel publiczny nie wykazał winy oskarżonego i brak było podstaw aby zakwestionować wyjaśnienia podsądnego, Sąd I instancji bezpodstawnie, wbrew wymogom procesu karnego zrezygnował z oceny i analizy wszystkich zgromadzonych w tym procesie dowodów. Należy oczywiście pamiętać, że decyzje organów skarbowych ustalające istnienie zobowiązania podatkowego oraz określające wysokość podatku nie wiążą sądów karnych. Określone zobowiązania podatkowe powstają z mocy prawa i są związane z określonymi zdarzeniami faktycznymi i w takim wypadku wydane przez właściwe organy decyzje administracyjne określające wysokość zobowiązania podatkowego mają charakter deklaratoryjny, ustalony na podstawie przepisów podatkowych określających wartość tych podatków. W konsekwencji, sąd karny nie jest związany na podstawie art. 8 § 2 kpk tego typu rozstrzygnięciami ( por. Stefański, Zabłocki, Kodeks, t. 1, 2003, s. 272, 238) i może dokonać ustaleń odmiennych od poczynionych przez organy administracji publicznej. Sąd karny jest więc kompetentny do ustalenia kwoty uszczuplonego podatku, ale nie jest uprawniony do określenia zobowiązania podatkowego, które jako powinność podatnika funkcjonuje ściśle w sferze prawa podatkowego i nie wiąże się z typami czynów zabronionych w Kodeksie karnym skarbowym. Decyzja podatkowa określająca wymiar podatku jest decyzją administracyjną, która kreuje tylko prawidłowy wymiar zobowiązania podatkowego, a nie samo zobowiązanie. Sąd Rejonowy rozpoznający sprawę A. T. nie był, jako organ wymiaru sprawiedliwości rozstrzygający o karnoskarbowej odpowiedzialności oskarżonego, związany treścią orzeczeń organów administracji podatkowej i sądów administracyjnych. Bynajmniej jednak nie oznacza to, że w sytuacji istnienia takich orzeczeń i zawnioskowania w akcie oskarżenia o włączenie ich w poczet materiału dowodowego, Sąd meriti mógł je zignorować i rozstrzygać w całkowitym oderwaniu od ustaleń faktycznych poczynionych przez organy podatkowe. Zwrócić zaś należy uwagę, że umniejszony w stosunku do pierwotnie określonej wysokości zobowiązania podatek VAT za miesiące od września do listopada 2015 r. stanowi ujęte w opisie czynu zarzucanego oskarżonemu i będące przedmiotem niniejszej sprawy uszczuplenie należności publicznoprawnej w łącznej kwocie 409 333 zł.

Ponadto, aby właściwie rozeznać zasadność oskarżenia, zadaniem Sądu Rejonowego było także przebadanie wszystkich dowodów osobowych, tj. wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań wszystkich świadków i określenie walorów każdego z tych dowodów z osobna, stosownie do wymogów swobodnej oceny sędziowskiej z art. 7 kpk. Niestety i w tym względzie Sąd I instancji nie podołał zadaniu. Sąd ten skupił się na wyjaśnieniach nie przyznającego się do winy oskarżonego A. T. (1), na podawanych przez niego okolicznościach pożaru hali magazynowej w R. W. 19 listopada 2015 r. oraz subiektywnych odczuciach podsądnego, że niniejsza sprawa jest wynikiem niesłusznego, negatywnego nastawienia Urzędu Skarbowego w G. W.., które to wrażenia, jak się wydaje po lekturze pisemnych motywów wyroku, ten organ sądowy co najmniej przedwcześnie i pochopnie zaakceptował. Oprócz dowodu z wyjaśnień oskarżonego, których po prawdzie Sąd Rejonowy należycie nie omówił i nie wskazał jakie fakty na ich podstawie ustalił, nie zostały podane ani omówione dowody oskarżenia. Próżno też było szukać w uzasadnieniu dlaczego to dowód z wyjaśnień oskarżonego zasługiwał na wiarygodność a nie dowody przeciwne. Sąd Rejonowy w rubryce 1.1 „Fakty uznane za udowodnione” wymienił łącznie 16 świadków jako dowody mające potwierdzać podane tam, niestety bardzo wybiórczo, okoliczności faktyczne. Zaś w dalszej części tego skrótowego opracowania, w rubryce „Ocena dowodów” zbiorczo, w trzech zdaniach podał, że daje im wiarę. Sąd Okręgowy zapoznawszy się z materiałem dowodowym kontrolowanej sprawy stwierdził, że został pominięty cały szereg dowodów osobowych, które mogły mieć wpływ na treść końcowego rozstrzygnięcia i to bez wskazania przyczyn takich zaniechań procesowych. Skoro Sąd Rejonowy powołał się w uzasadnieniu na zasadę procesową z art. 5 § 2 kpk, jako podstawę uniewinnienia oskarżonego A. T. (1) od popełnienia zarzucanych mu czynów, to jego zadaniem było wykazanie, że postępowanie dowodowe zostało wyczerpane, wszystkie dowody należycie ocenione, a mimo to pozostały nieusuwalne wątpliwości. Należy przypomnieć, że zasada in dubio pro reo określona w art. 5 § 2 kpk materializuje się dopiero wówczas, gdy „po rzetelnym przeprowadzeniu oceny zebranych w sprawie dowodów, w sposób zgodny z wymogami art. 7 k.p.k., pozostają nie dające się usunąć wątpliwości, które wówczas należy tłumaczyć na korzyść oskarżonego. Do jej zastosowania może zatem dojść jedynie w sytuacji, gdy brak możliwości rozwiania wątpliwości ma charakter rzeczywisty i obiektywny, tj. mimo wykorzystania wszelkich możliwości dowodowych i ocennych nie jest możliwe dokonanie ustaleń w oparciu o reguły zawarte w art. 7 k.p.k., co odnosi się również do rozwiązywania różnych wersji zdarzeń wynikających z materiału dowodowego. Wątpliwości, o jakich mowa w art. 5 § 2 k.p.k., odnoszą się do zagadnień związanych z ustaleniami faktycznymi, nie dotyczą natomiast problemów w zakresie oceny dowodów, gdyż analiza materiału dowodowego nie może poprzestać jedynie na wskazaniu samej rozbieżności między zgromadzonymi dowodami. Zaznaczenia wymaga również przy tym, iż dopiero odpowiednia jakość postępowania dowodowego rozumiana jako jego kompletność upoważnia do sięgnięcia po instytucję z art. 5 § 2 k.p.k. ” ( por. zob. M. Kurowski (w:) Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 5, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2024 r., II ZOW 13/24, LEX nr 3819658).

Jak już wyżej wspomniano, postępowanie dowodowe w wydaniu Sądu Rejonowego poprzedzające zaskarżony wyrok było niewystarczające pod względem jakościowym i ilościowym. Zdaniem Sądu odwoławczego, przede wszystkim nie do przyjęcia było pominięcie dowodu z zeznań świadka T. C., odnośnie którego strony na rozprawie w dniu 19 grudnia 2024 r. wyraziły zgodę na ich ujawnienie i zaliczenie w poczet dowodów, rezygnując z bezpośredniego przeprowadzenia tegoż bardzo istotnego dowodu przed sądem. Z treści zeznań tegoż świadka wynikały natomiast liczne fakty przemawiające za zarzutami aktu oskarżenia (pkt I i II), a podważające wyjaśnienia oskarżonego co do prowadzonej współpracy gospodarczej z T. C.. Ta zaś, według zeznań T. C. w rzeczywistości nie miała miejsca, co także potwierdzały dokumenty urzędowe w postaci decyzji wymiarowej Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. W.. z dnia 11 marca 2020 r. dla zarejestrowanego jako prowadzącego działalność gospodarczą T. C. Co warte zauważenia ten dowód z dokumentów został nawet wskazany w uzasadnieniu Sądu Rejonowego w rubryce 1. „Ustalenie faktów”, tj. k. 157-185, ale błędnie opisany jako „pismo Naczelnika US w G. W..” Jednocześnie z ustaleniem potwierdzającym, że T. C. był jedynie tzw. „słupem” a nie przedsiębiorcą, Sąd wydający zaskarżony wyrok nie wyjaśnił dlaczego uznał, iż oskarżony dokonując z nim transakcji handlowych mimo to nie działał umyślnie, ze szkodą dla fiskusa. To obrazuje jak pobieżnie i nieuważnie procedował ten organ orzekający.

Ponadto, odnośnie zarzutu braku ewidencjonowania obrotów uzyskiwanych z tytułu sprowadzanych i sprzedawanych towarów handlowych pochodzących z Belgii i Holandii, Sąd I instancji w zasadzie powstrzymał się od jakichkolwiek konkretnych ustaleń, a gdyby poddał ocenie zeznania T. C. oraz szeregu innych świadków – właścicieli firm transportowych (M. D. J., D. H. D. (2), A. H. H.) i kierowców wiozących te transporty z zagranicy na teren gdzie oskarżony magazynował towary, miałby pełny obraz sytuacji i mógłby w takich warunkach należycie ocenić wyjaśnienia oskarżonego. Część z tych osób na wniosek prokuratora (k. 1451) została przesłuchana (np. H. D. (2), T. N., D. J., M. G.), z niewiadomych przyczyn zaniechano przeprowadzenia dowodów z zeznań wszystkich świadków, którzy mogli mieli wiedzę na temat podmiotu zlecającego te transporty i miejsca rozładunku (np. J. D., M. S. (1), R. C.) oraz załączonej do akt sprawy dokumentacji przewozowej. Należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1 kpk na sądzie ciąży zasada prawdy materialnej, która oznacza obowiązek dążenia przez organy postępowania jurysdykcyjnego do ustalenia stosunku danej osoby do sprawstwa czynu. Niezależnie zatem od poziomu aktywności procesowej oskarżyciela publicznego, sąd ma prowadzić postępowanie dowodowe tak aby sprawca przestępstwa został pociągnięty do odpowiedzialności (w ramach zarzutów aktu oskarżenia oczywiście), a osoba niewinna nie poniosła takiej odpowiedzialności.

Sąd Okręgowy nie mógł także zgodzić się z rozstrzygnięciem uniewinniającym oskarżonego A. T. od nierzetelnego prowadzenia rejestru sprzedaży mebli i innych elementów wyposażenia mieszkań. Nie towarzyszyły temu rozstrzygnięciu żadne konkretne ustalenia w tym zakresie. Samą sprzedaż mebli i akcesoriów wyposażenia wnętrz potwierdzały zeznania czterech z siedmiu nabywców (świadkowie K. B., M. K., D. B. i M. S. (2)), trzech pozostałych osób już nie przesłuchano. Aby jednak prawidłowo ocenić czy ta aktywność oskarżonego była częścią prowadzonej przez niego działalności gospodarczej czy też miała charakter okazjonalny i związana była z nagłą sytuacją losową, w jakiej znalazł się oskarżony po pożarze, należało prześledzić również inne dowody jakie przewinęły się już przed organami podatkowymi. Na szczególną uwagę zasługiwać tu powinny zeznania osób zatrudnionych u oskarżonego, bądź przyjeżdzających na teren zakładu, które miały możliwość zaobserwowania czy oskarżony kupował meble i akcesoria wyposażenia wnętrz, jak często, w jakich ilościach i co dalej się z nimi działo. Spośród tych osób, powinny stać się przedmiotem zainteresowania Sądu zwłaszcza zeznania Z. Z. złożone przed organem podatkowym (k. 766-768), gdzie podała, że brała udział w rozładunkach tych mebli z samochodu i twierdziła też, iż odbywało się to z częstotliwością ok. raz na tydzień. Ta pracownica pamiętała też rozładunek dwóch busów z kompletami wypoczynkowymi we wrześniu-październiku 2015 r. Koniecznym jest też wskazanie, że oskarżony tłumaczył okazjonalną sprzedaż mebli nabytych w celach urządzenia swojego mieszkania, potrzebę ich spieniężenia po zdarzeniu losowym (pożar). Organ orzekający w I instancji zaniechał jednak ich weryfikacji, a miał taką możliwość już choćby w oparciu o historię rachunku bankowego osobistego A. T., z którego wynikało, że sprzedaż tych towarów odbyła się przed 19 listopada 2015 r. gdy miał miejsce pożar jego hali magazynowej.

Ponadto zaznaczyć trzeba, iż brak w uzasadnieniu podania powodów uniewinnienia oskarżonego od objętego zarzutem z pkt I aktu oskarżenia błędnego ewidencjonowania przychodów ze sprzedaży napojów ze stawką podatku VAT 0% zamiast 23%. Jak wynika z dokumentacji podatkowej, narażenie na uszczuplenie tego podatku z tego tytułu dotyczyło kwoty 28,62 zł. Dla prawidłowej oceny strony podmiotowej tego zachowania zarzuconego oskarżonemu z całą pewnością należało uwzględnić wyjaśnienia podsądnego (k. 1533v), zeznania świadka U. C. prowadzącej biuro rachunkowe i zajmującej się w inkryminowanym okresie czasu rozliczaniem podatków w firmie (...). Nie ulega wątpliwości, że oskarżony był odpowiedzialny za przeszkolenie pracowników z obsługi kasy fiskalnej, jednocześnie utrzymywał, że jego pracownik popełnił błąd nabijając towar. Z kolei biuro rachunkowe otrzymywało raporty zbiorcze z kas fiskalnych sklepów należących do oskarżonego i z tych zestawień nie wynikało jaki towar z jaką stawką podatku VAT został sprzedany. Wstępnie zatem Sąd Okręgowy stwierdził, że dotychczasowy proces nie wykazał po stronie podatnika umyślnego działania ze szkodą dla fiskusa. Jednak z uwagi na liczne braki dowodowe i konieczność ponownego prowadzenia postępowania dowodowego na nowo, co do istoty sprawy, po uwzględnieniu apelacji na niekorzyść, Sąd I instancji powtórnie rozpoznający całość sprawy winien mieć na uwadze również ten wycinek zarzutu i zachować dbałość o dokonanie ustaleń faktycznych odpowiadających prawdzie.

Podsumowując, mankamenty jakie legły u podstaw wyroku Sądu Rejonowego oraz następczo wystąpiły w uzasadnieniu tego orzeczenia musiały skutkować uchyleniem zaskarżonego orzeczenia i przekazaniem sprawy w zakresie obu zarzucanych oskarżonemu czynów, do ponownego rozpoznania w pierwszej instancji. Kontrola odwoławcza doprowadziła Sąd Okręgowy do wniosku, że namiastka oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd I instancji razi jednostronnością oraz brakiem obiektywizmu i jako taka nie mogła zostać zaakceptowana w postępowaniu apelacyjnym. Nie sposób było przy tym zgodzić się z Sądem Rejonowym, że uszczuplenie podatku VAT za trzy miesiące 2015 r. okazało się wręcz pomijalne, skoro chodziło o kwotę ponad 409 000 zł, a oskarżony uiścił tą należność ostatecznie w dniu 20 marca 2024 r. (pismo Naczelnika US w G. W.. z dnia 23 kwietnia 2024 r., k. 1467).

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Grodzisku Wlkp.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznając zasadność zgłoszonego zarzutu odwoławczego, konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji, zgodnie z wnioskiem prokuratora. Dopiero bowiem po powtórnym przeprowadzeniu przewodu sądowego, kompleksowym ocenieniu materiału dowodowego będzie możliwe poczynienie bezbłędnych ustaleń stanu faktycznego i w efekcie, wydanie trafnego orzeczenia o odpowiedzialności karnej i karnoskarbowej oskarżonego w niniejszej sprawie.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Bezwzględna przyczyna odwoławcza

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Przeprowadzone przez Sąd I instancji postępowanie dowodowe było niepełne, ocena dowodów nie spełniała wymogów nałożonych na organ orzekający przez art. 7 kpk, a podstawy wyroku nie stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Orzeczenie będące wynikiem tak wadliwej i wybiórczej analizy dowodowej, nie poddawało się kontroli odwoławczej. Poczynione szczątkowe ustalenia faktyczne miały charakter arbitralny, brak też było uzasadnienia aby oprzeć wyrok na regule z art. 5 § 2 kpk.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony przez Sąd I instancji.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rozpoznając ponownie sprawę, Sąd I instancji winien przeprowadzić ponownie postępowanie dowodowe, bacząc aby odbyło się to z zachowaniem reguł procesowych określonych przez ustawodawcę art. 7 i art. 410 kpk, po czym rozważyć, czy materiał ten potwierdza zarzuty aktu oskarżenia czy też nie. W związku z tym, że organy administracji publicznej poczyniły szereg ustaleń zanim wydały decyzje określające wymiar zobowiązań podatkowych w podatku VAT za miesiące IX – XI 2015 r. z tytułu prowadzonej przez A. T. działalności gospodarczej jako osoba fizyczna i te ustalenia nie były irrelewantne dla przedmiotowej sprawy karnoskarbowej, winny zostać również wzięte pod uwagę przez sąd orzekający w sprawie karnej przeciwko oskarżonemu. Sąd Rejonowy winien zatem w oparciu o te materiały rozważyć poszerzenie postępowania dowodowego o zeznania tych świadków, którzy nie zostali zawnioskowani przez oskarżyciela publicznego, a mogą mieć wiedzę na temat okoliczności będących przedmiotem tego procesu.

Analizując stronę podmiotową zarzucanych A. T. przestępstw Sąd Rejonowy winien pamiętać, po pierwsze o tym, że o zamiarze sprawcy przesądza całokształt podmiotowych i przedmiotowych okoliczności, bowiem tylko wtedy możliwe jest odtworzenie rzeczywistych przeżyć sprawcy i ustalenie, do czego zmierzał i czego chciał. Ustaleń w tym zakresie nie sposób czynić wyłącznie na podstawie wyjaśnień oskarżonego i wskazanych przez niego dowodów, gdyż jest on żywotnie zainteresowany korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem. Po drugie zaś, iż określone w art. 56 § 1 kks oszustwo podatkowe jest przestępstwem umyślnym, gdzie zachodzi wymóg wykazania, że zachowanie sprawcy miało charakter umyślny w zamiarze bezpośrednim bądź ewentualnym. Przypomnienie tego dla Sądu I instancji, który będzie prowadził ponowne postępowanie w sprawie oskarżonego A. T. (1) jest istotne, gdyż jego zadaniem będzie ocenić czy i czy wszystkie elementy zarzucone w pkt I aktu oskarżenia wypełniają znamiona strony podmiotowej przestępstw z art. 56 § 1kks w zb. z art. 61 § 1 kks w zb. z art. 62 § 2 kks. Dodatkowej uwadze polecić należy prawnokarną ocenę zarzutu błędnego ewidencjonowania przychodów ze sprzedaży napojów ze stawką podatku VAT 0% zamiast 23 %, o czym już Sąd odwoławczy pisał czyniąc rozważania nad zgłoszonym zarzutem apelacyjnym.

Ponadto, jeśli zajdzie potrzeba sporządzenia pisemnego uzasadnienia wydanego wyroku, Sąd Rejonowy winien pamiętać o treści art. 424 kpk i zgodnie z wymogami tego przepisu przedstawić dokonaną przez siebie ocenę materiału dowodowego i wnioski z niego wynikające, tak, aby można było jednoznacznie prześledzić tok rozumowania Sądu I instancji i prawidłowość poczynionych na tej podstawie ustaleń faktycznych.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

PODPISy

Robert Kubicki Hanna Bartkowiak Dariusz Śliwiński

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anita Mikłasewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Hanna Bartkowiak,  Dariusz Śliwiński ,  del. Robert Kubicki
Data wytworzenia informacji: