Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV Ka 353/22 - wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2022-07-19

1

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Hanna Bartkowiak

2 Protokolant: staż. Katarzyna Szymczak

4przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Agnieszki Krysmann

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2022 r.

sprawy M. G. (1) oskarżonej z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i inne, M. G. (2) oskarżonego z art. 278 § 1 kk i inne, P. G. (1) oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i inne oraz P. G. (2) oskarżonej z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i inne

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonych M. G. (1), M. G. (2) i P. G. (1) oraz oskarżoną P. G. (2)

od wyroku Sądu Rejonowego w Rawiczu

z dnia 8 listopada 2021 r., sygn. akt II K 328/16

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. P. kwotę 1 549,80 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oskarżonym M. G. (1), M. G. (2) i P. G. (1).

3.  Zwalnia wszystkich oskarżonych od obowiązku zwrotu na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i nie wymierza im opłat za II instancję.

Hanna Bartkowiak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 353/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rawiczu z dnia 8 listopada 2021 r., sygn. akt II K 328/16 – uzasadnienie w zakresie rozstrzygnięć co do oskarżonych M. G. (1), P. G. (1) oraz M. G. (2)

W związku z tym, że odnośnie oskarżonej P. G. (2) nie został złożony wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku, Sąd odwoławczy, nie miał obowiązku pisemnego uzasadnienia wyroku w części dotyczącej wywiedzionej przez nią apelacji. Zakres uzasadnienia został zatem ograniczony do omówienia zarzutów sformułowanych w apelacji obrońcy oskarżonych M. (1), P. (1) i M. G. (2) . Podstawę prawną takiego ograniczenia stanowi art. 423 § 1a kpk w zw. z art. 457 § 2 kpk ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 czerwca 2019 r., II AKa 122/19, LEX nr 27490409).

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami określonymi w art. 7 kpk ocenę dowodów, które miałyby świadczyć o tym, że oskarżeni dokonując zakupu żywca od pokrzywdzonych mieli podstawę przyjmować, iż nie dojdzie do zapłaty i wprowadzili w błąd pokrzywdzonych co do zamiaru wywiązania się z transakcji, pomimo tego że zarówno M. G. (1), jak i P. G. (2) na rzecz których dokonywane były zakupy cały czas prowadziły działalność, oczekiwały na spłatę własnych wierzytelności, a także błędną ocenę materiału dowodowego w postaci informacji komorników sądowych o stanie prowadzonych egzekucji bez szczegółowego odniesienia się do stanu zadłużenia i postępowań egzekucyjnych z daty czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza nie potwierdziła żadnych z tych uchybień po stronie Sądu Rejonowego w zakresie przeprowadzonej oceny zgromadzonych dowodów. Czynność ta była zgodna ze wszystkimi dyrektywami ustanowionymi w art. 7 kpk, a więc uwzględniała w odpowiednim stopniu zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Organ I instancji wskazał wszystkie dowody, które obdarzył cechą wiarygodności, jak również te, które na przypisanie takiego przymiotu nie zasługiwały. Znamienne jest przy tym, że organ meriti przedstawił w sporządzonym uzasadnieniu rzeczową i zasługującą na pełną akceptację Sądu odwoławczego argumentację tłumaczącą motywy dokonania takiej właśnie oceny zgromadzonego materiału dowodowego, której apelującemu nie udało się skutecznie podważyć. Obrońca oskarżonych negując prawidłowość weryfikacji dowodów nie może zapominać o tym, że obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko sądu orzekającego, ale także skarżącego. Przyjęta przez obrońcę metoda prostego zanegowania oceny dowodów, stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, nie może przynieść oczekiwanych rezultatów albowiem ogranicza się de facto do stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonego, w tym nade wszystko wyjaśnienia samego oskarżonego ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2021 r., sygn. akt IV KK 422/20, opubl. Legalis nr 2532477). Nie można więc było uznać za uzasadnione zarzutów apelacji naruszenia art. 7 kpk, które w swojej istocie stanowiły jedynie polemikę z dokonaną przez sąd oceną dowodów. Skarżący domagał się bowiem ich odmiennej oceny - korzystnej dla oskarżonych, nie wskazując żadnych rzeczowych argumentów, które podważałyby ocenę przedstawioną w tym zakresie w części motywacyjnej wyroku. Godne przypomnienia jest przy tym, że dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia przepisów art. 7 kpk ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 marca 2021 r., sygn. akt II AKa 186/20, Legalis nr 2599088).

Zarzut skarżącego miał wykazać, że Sąd Rejonowy w sposób niepoprawny ocenił dokumenty komornicze na temat sytuacji finansowej firm prowadzonych przez oskarżone M. G. (1) oraz P. G. (2) i ich zamiar nieuregulowania należności za zakupione zwierzęta rzeźne. Sąd Okręgowy nie zgodził się jednak z obrońcą. Organ meriti dokonał prawidłowej oceny tych dowodów z dokumentów, w tym także dokumentów przedłożonych przez obrońcę oskarżonego mających potwierdzać istnienie niespłaconych wierzytelności należnych na rzecz M. (1) oraz P. G. (2). Zastrzec należy, że wbrew odmiennym zapatrywaniom apelującego, Sąd Rejonowy wziął pod uwagę przedłożone do akt sprawy przez oskarżonych dokumenty, jednak słusznie uznał, że były one nieprzydatne dla ustalenia stanu faktycznego przedmiotowej sprawy albowiem wcale nie wynikało z nich, że firmy (...) oraz P. G. (2) borykały się jedynie z chwilową, przejściową, utratą płynności finansowej. Prawdą jest, że organ meriti w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie opisał po kolei wszystkich tych dokumentów i poprzestał na dokonaniu ich zbiorczej oceny. Było to jednak wystarczające i nie wpływało to w żaden sposób na poprawność dokonanej weryfikacji tych dowodów dokumentowych. Bowiem sytuację finansową w tym zakresie przedstawiały zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, których apelujący w żaden skonkretyzowany sposób nie podważał. Nadto treść uzasadnienia wyroku pozwala na wniosek, że Sąd Rejonowy dokonał dokładnej analizy wszystkich dokumentów dotyczących sytuacji finansowej firm oskarżonych i trafnie ustalił, że w datach zaciągania poszczególnych zobowiązań wymienionych w zarzutach sytuacja majątkowa firm (...) (w których imieniu niejednokrotnie działania podejmowali również P. (1) oraz M. G. (2)) była zła i to nie tylko przejściowo. Postępowania egzekucyjne przeciwko oskarżonym toczyły się już od 2011 r. (a więc kilka lat przed popełnieniem większości z przypisanych im czynów). Dla przypomnienia, według informacji przekazanych przez Komornika przy Sądzie Rejonowym w Rawiczu na maj 2015 r. (k.33) P. G. (1) miał 7 postępowań egzekucyjnych, z zadłużeniem łącznie ponad 234 000 zł, M. G. (2) w tym czasie 2 postępowania egzekucyjne, z zadłużeniem ponad 11 000 zł, zaś M. G. (1) wg stanu na październik 2015 r., miała w toku 46 postępowań egzekucyjnych z zadłużeniem przekraczającym 600 000 zł (k. 907), przy bezskuteczności egzekucji z ruchomości, wierzytelności i kont bankowych tej dłużniczki. Jak wynika z analizy dokumentów wykonawczych, w latach 2011-2012 podsądni częściowo jeszcze regulowali wierzytelności dochodzone w toku postępowań egzekucyjnych, jednak później zupełnie już zaprzestawali spłaty ciążących na nich zobowiązań pieniężnych. Nakładały się na to dodatkowo kolejne transakcje zawierane przez poszczególnych oskarżonych mimo pogłębiającej się złej sytuacji finansowej ubojni zarejestrowanych na oskarżone M. (1) i P. G. (2). Podsądni w inkryminowanym czasie nie dysponowali środkami finansowymi, a tych uzyskanych po sprzedaży tusz nie przekazywali pokrzywdzonym gospodarzom. Każdy z oskarżonych doskonale zdawał sobie sprawę z niewątpliwie trudnej sytuacji finansowej ich wspólnie prowadzonej, rodzinnej działalności gospodarczej, o której nawet zaczęli się pomiędzy sobą ostrzegać kontrahenci. Dlatego też podsądni podejmowali szereg działań mających na celu ukrycie ich rzeczywistej sytuacji finansowej przed osobami, z którymi zawierali umowy, jak np. korzystanie z drogich samochodów, pokazywanie dużej ilości gotówki, czy też informowanie w trakcie rozmów, że niepokojące informacje o złej sytuacji finansowej ich rodzinnych firm to jedynie plotki przekazywane przez zazdrosnych sąsiadów niemogących się pogodzić z intratnym prosperowaniem ich biznesów. Dodatkowo oskarżeni (głównie P. G. (1) ale też M. G. (2)) stosowali podstępne zabiegi zmuszające kontrahentów do zgody na zapłatę za transakcje w formie przelewu z odroczonym terminem płatności. Uzgadniali zakup żywca za gotówkę, następnie już po załadowaniu na samochód kiedy powrót do stada ze względów sanitarnych był niemożliwy (niebezpieczeństwo zainfekowania w pojeździe chorobami zakaźnymi), informowali o braku pieniędzy przy sobie i prosili o wystawienie faktury płatnej w ciągu kilku dni w formie przelewu. W ten sposób oskarżeni uzyskiwali kolejne zwierzęta rzeźne do ubojni bez regulowania wymaganej zapłaty. A na późniejsze zapytania i prośby ze strony sprzedających o dokonanie płatności oni czy M. G. (1) zapewniali, że w przeciągu krótkiego czasu dokonają zapłaty albo też w ogóle nie reagowali. Takie podstępne, przemyślane i wyszukane zabiegi, dobrze rozpoznane przez Sąd I instancji, potwierdzają, że każdy z oskarżonych doskonale wiedział jaka jest rzeczywista sytuacja prowadzonych z ich udziałem rodzinnych firm, która uniemożliwiała im uregulowanie należności za zawierane transakcje: zakupu żywca, paliwa, produkty do żywienia zwierząt, noże rzeźnickie i inne ujęte w zaskarżonym wyroku usługi. Mimo to kontynuowali różnego rodzaju transakcje, wiedząc, że nie wywiążą się warunków umownych i pokrzywdzą swoich kontrahentów.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw aby za apelującym zakwestionować stanowisko Sądu Rejonowego o braku znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy dokumentów przedłożonych przez obronę, na temat wymagalnych wierzytelności należnych M. G. (1) (dotyczyły one także P. G. (2)), które nie zostały spłacone. Dokumenty te nie zmieniały bowiem obrazu bardzo złej sytuacji finansowej tych firm, wyraźnie widocznego na podstawie dokumentów z postępowań egzekucyjnych prowadzonych przeciwko wszystkim podsądnym oraz potwierdzonego faktem niepłacenia za zakupiony towar czy wykonane usługi. Z kolei udokumentowane przez stronę oskarżoną istniejące wierzytelności pozostawały nieuregulowane od dłuższego czasu i nie było żadnej perspektywy, że M. (1) (czy P. (2)) G. odzyskają należne im z tych tytułów pieniądze. Potwierdza to umorzenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych na rzecz w/w oskarżonych. Podsądni wiedzieli o tym, że odzyskanie tych środków jest nierealne, a mimo tego zaciągali kolejne zobowiązania, których łączna wartość znacznie przekraczała kwoty należne na rzecz M. G. (1) (także P. G. (2)) na podstawie prezentowanych w tej sprawie tytułów wykonawczych. Słusznie więc organ meriti ocenił dokumenty przedkładane przez obrońcę jako nieprzydatne dla poczynienia ustaleń faktycznych odnośnie rzeczywistej sytuacji finansowej oskarżonych w czasie zaciągania przez nich zobowiązań ujętych w zarzutach aktu oskarżenia. Oczywiście pokrzywdzeni nie byli informowani o tych wszystkich trudnościach finansowych oskarżonych. A należy przypomnieć, że „Skoro z okoliczności sprawy wynika, że gdyby pokrzywdzeni wiedzieli, iż oskarżony nie wykona zobowiązania określonego w umowie, to takiej umowy by z nim nie zawierali (gdyż była ona dla nich niekorzystna), uznać należy, że w ten sposób zostali wprowadzeni w błąd.” ( tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2018 r., II AKa 307/18, Legalis). W kontrolowanym przypadku pokrzywdzeni oświadczali każdorazowo, że mając wiedzę o faktycznej kondycji finansowej podsądnych nie zawarli by z nimi żadnej umowy. Zeznania tych świadków, wzajemnie ze sobą korelowały i zasługiwały w całości na wiarę jako logiczne, spójne i szczere. Odmiennie zaś należało potraktować twierdzenia oskarżonych, subiektywnie kwestionujących zamiar oszukania swoich kontrahentów. Słusznie zatem Sąd I instancji uznał je za niewiarygodne co do nastawienia oskarżonych na uzyskanie korzyści majątkowej kosztem pokrzywdzonych oraz stosowania oszukańczych zabiegów, które wprowadzały w błąd co do zamiaru wywiązania się z warunków umowy, tj. uregulowania należności za zakupione produkty, za wykonaną usługę, w określonym czasie i w ustalonej wysokości.

Na koniec tej części rozważań warto wskazać, że Przy ocenie prawnokarnej zachowań wynikających z umowy, tylko przez całościową, kompleksową ocenę wszystkich okoliczności dotyczących zawarcia przedmiotowej transakcji, zachowania się oskarżonego przed i po zawarciu umowy, możliwości finansowych i stosunku do kontrahenta w związku z upływem terminu płatności, można wysnuć poprawne wnioski, czy mamy do czynienia z oszustwem, czy tylko z niekaralnym niedotrzymaniem warunków umowy.” ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 marca 2018 r., II AKa 14/18, Legalis).

Reasumując powyższe, ocena wszystkich dowodów dotyczących poszczególnych oszustw przypisanych oskarżonym była poprawna i zgodna ze wszystkimi dyrektywami z art. 7 kpk. Przeciwne wskazania zawarte w apelacji stanowiły jedynie polemikę z trafnym stanowiskiem Sądu Rejonowego i z tego względu argumentacja ta nie spotkała się z akceptacją organu odwoławczego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonych M. G. (1), M. G. (2) i P. G. (1) poprzez uniewinnienie ich od popełnienia zarzucanych im czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Ocena wszystkich dowodów dotyczących poszczególnych oszustw przypisanych oskarżonym była poprawna i zgodna ze wszystkimi dyrektywami z art. 7 kpk. Przeciwne wskazania zawarte w apelacji stanowiły jedynie polemikę z trafnym stanowiskiem Sądu Rejonowego i z tego względu argumentacja ta została odrzucona przez organ odwoławczy. Ponadto przeciwne wskazania obrońcy zasadzały się jedynie na wyjaśnieniach oskarżonych oraz dokumentach, które zostały ocenione jako niewiarygodne i niemiarodajne dla ustalenia stanu faktycznego. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła słuszności stanowiska obrońcy o konieczności ingerencji w ten wyrok, w szczególności nie było podstaw dla wydania w instancji odwoławczej wyroku uniewinniającego.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną i błędną ocenę zeznań H. D., iż świadek ten sprzedał żywiec oskarżonej M. G. (1) i został wprowadzony w błąd przez oskarżonego P. G. (1), pomimo tego że brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających, że do takiej transakcji w ogóle doszło.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wszelkie wskazania przedstawione w pkt 3.1. na temat poprawności całego procesu oceny dowodów przeprowadzonego przez Sąd Rejonowy dotyczą również przytoczonego w tym miejscu zarzutu. Dlatego też Sąd Okręgowy zaniechał powielania tych samych argumentów i skupił się na omówieniu dowodu z zeznań pokrzywdzonego H. D..

Zdaniem organu odwoławczego trafne było przypisanie przymiotu wiarygodności całości zeznań pokrzywdzonego H. D.. Świadek w sposób szczegółowy, spójny i logiczny opisał przebieg oszukańczej transakcji sprzedaży żywca P. G. (1). Nie sposób doszukać się w opisie sytuacji przedstawionej przez pokrzywdzonego ukierunkowania na celowe obciążanie oskarżonego, a stwierdzić trzeba, że jest to szczera relacja ze zdarzenia z czerwca 2013 r. dotycząca sprzedaży tuczników P. G. (1). Z zeznań tych logicznie wynikało dlaczego strony nie wystawiły żadnych dokumentów do transakcji kupna-sprzedaży (wcześniejsza dobra znajomość, brak komplikacji przy poprzednich takich umowach między nimi), a pokrzywdzony czuł się bezpiecznie przez to, że P. G. (1) wpisał odebrane od niego 30 sztuk świń do zeszytu. Zdaniem Sąd Okręgowego jest to zgodne z zasadami doświadczenia życiowego i funkcjonowania środowiska wiejskiego. Poza tym zestawiając zeznania świadka H. D. z zeznaniami innych gospodarzy, którzy nie otrzymali zapłaty za zwierzęta rzeźne zakupione przez P. G. (1), wyraźnie widoczny jest zbliżony modus operandi, co uwiarygadnia kwestionowaną w apelacji relację H. D.. Ponadto, z zeznań tegoż pokrzywdzonego wynika okoliczność, która dodatkowo wzmacnia ich treść. Mianowicie, świadek podał, że w tamtym czasie wskazał oskarżonemu dane innego producenta trzody chlewnej, u którego mógłby dokonać zakupu. Okazało się w tym procesie, że ten człowiek – M. D. to potwierdził i jak ustalono, również on został oszukany przez oskarżonego P. G. (1), a umowa sprzedaży z dnia 19 czerwca 2013 r. pokazuje zbieżność czasową obu transakcji. Rację miał obrońca oskarżonych, że brak jest jakichkolwiek innych dowodów dokumentowych, czy też osobowych o popełnieniu przez P. G. (1) tego przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Pamiętać jednak należy o tym, że w polskim prawie procesowym nie ma zastosowania zasada legalnej teorii dowodów, w związku z tym nawet jeden istniejący w sprawie dowód (jeżeli został on oceniony jako wiarygodny) może stanowić podstawę przypisania sprawcy czynu zabronionego ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 listopada 2021 r., sygn. akt II AKa 350/20, Legalis nr 2652203). Taka sytuacja miała miejsce w kontrolowanej sprawie, gdzie P. G. (1) przypisano sprawstwo i winę w zakresie przestępstwa popełnionego na szkodę H. D. w oparciu o zeznania pokrzywdzonego. Warto podkreślić, że poza niewiarygodnym zaprzeczeniem P. G. (1) popełnieniu tego przestępstwa nie został zgromadzony żaden materiał dowodowy, który podważałby prawdziwość relacji świadka H. D.. Ten pokrzywdzony, podobnie zresztą jak pozostali, zaufał oskarżonemu i zgodził się na prośbę podsądnego zrealizowania płatności za sprzedane świnie po upływie kilku dni od transakcji, co P. G. (1) wykorzystał wprowadzając go w błąd co do zamiaru wywiązania się z obowiązku zapłaty chociaż wiedział już w chwili zakupu, że z płatności tej się nie wywiąże i w ten sposób doprowadził H. D. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w kwocie 21 000 zł. Kontrola odwoławcza potwierdziła też brak zasadności zarzutu procesowego co do oddalenia wniosku dowodowego o ustalenie w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rejestracji sprzedaży zwierząt przez H. D. w czerwcu 2013 r., gdyż już z zeznań w/wym wynikało, że takiej czynności nie dokonywał, nie widząc takiego obowiązku (por. zeznanie na rozprawie w dniu 4.10.2017 r., k. 1203). Wbrew stanowisku apelującego, ustalenie w tym zakresie zatem nie wykluczałoby, że do transakcji z P. G. (1) doszło.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie od popełnienia zarzucanego P. G. (1) w pkt XI czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Zarzut dotyczył czynu przypisanego wyłącznie oskarżonemu P. G. (1) zatem wnioski końcowe co do tego zarzutu mogły być skuteczne wyłącznie co do tego podsądnego i co do przestępstwa pod nr XI ujętego w ciągu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk w pkt 18 zaskarżonego wyroku. Sąd Okręgowy nie dostrzegł jednak żadnych nieprawidłowości przy ocenie wartości dowodowej zeznań pokrzywdzonego H. D.. Żadnym uchybieniem nie było również przypisanie P. G. (1) odpowiedzialności za przestępstwo popełnione na szkodę w/w pokrzywdzonego w oparciu jedynie o jego wiarygodne zeznania. Przepisy procedury karnej nie wykluczają bowiem takiej sytuacji.

Lp.

Zarzut

3.3.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną i błędną ocenę dowodów, które miałyby potwierdzać, że oskarżony P. G. (1) wprowadził w błąd pracowników firmy (...) co do zamiaru wywiązania się z obowiązku zapłaty za usługę, pomimo tego że brak jest dowodów na to, że w chwili jej zamówienia nie był w stanie z transakcji się wywiązać.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przytoczony zarzut jest przykładem fragmentarycznego przywoływania dowodów przez obrońcę i ich nieobiektywnej oceny dokonanej wyłącznie w taki sposób by świadczyła ona wyłącznie na korzyść oskarżonych (w tym wypadku P. G. (1)). Analiza zgromadzonego materiału dowodowego, w części trafnie uznanej przez Sąd Rejonowy za wiarygodny, prowadziła do zasadnego wniosku, że w momencie zleceniaJ. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) usługi lakierowania pojazdu marki T. (...), P. G. (1) znajdował się w bardzo złej sytuacji finansowej, gdyż ciążyły na nim znaczne, wymagalne zobowiązania finansowe (np. nakaz zapłaty z 23.09.2013 r. na kwotę 43 000 zł, k. 68) oraz prowadzone były w stosunku do niego postępowania egzekucyjne. Oskarżony w żaden sposób nie poinformował o tym J. S. i nie uprzedził o ewentualnych kłopotach z uregulowaniem należności za wykonaną usługę. W ten sposób P. G. (1) wprowadził w błąd pracowników firmy pokrzywdzonego co do zamiaru zapłaty za wykonaną usługę i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia przez J. S. mieniem w kwocie 3 500 zł, następnie też zwodził pokrzywdzonego co do uiszczenia zapłaty za lakierowanie pojazdu, stosując różne wymówki, nie znajdujące żadnego dowodowego potwierdzenia. Warto jeszcze wspomnieć o zasługujących na wiarę zeznaniach świadka K. G., w których przyznał, że P. G. (1) namawiał go by zaświadczył, że oskarżony zapłacił J. S. za usługę warsztatową 2 500 zł, jednak on się na takie zeznanie nie zgodził. Ten incydent także pokazuje jakimi metodami posługiwał się P. G. (1) aby uniknąć realizacji przyjętych na siebie zobowiązań finansowych. Sąd Okręgowy jest zatem przekonany, że słusznie przyjęto w zaskarżonym wyroku, iż oskarżony wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk, a przypisanie mu odpowiedzialności karnej za ten czyn było absolutnie prawidłowe.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonego P. G. (1) poprzez uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Sąd Okręgowy nie dostrzegł żadnych nieprawidłowości przy ocenie dowodów stanowiących podstawę przypisania P. G. (1) czynu z art. 286 § 1 kk popełnionego na szkodę J. S.. Przeciwne stanowisko obrońcy, stanowiące jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami organu meriti, nie zostało zaaprobowane w instancji odwoławczej.

Lp.

Zarzut

3.4.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną i błędną ocenę dowodów, które mają zdaniem Sądu potwierdzać, że oskarżony P. G. (1) groził R. B. pobiciem przy użyciu kul ortopedycznych, co biorąc pod uwagę stan zdrowia i kalectwo oskarżonego nie powinno wywołać obaw, że ewentualna groźba może zostać spełniona.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Chybione były sugestie dotyczące błędów przy ocenie dowodów, które doprowadziły do przypisania P. G. (1) sprawstwa i winy za czyn z art. 190 § 1 kk popełniony na szkodę R. B.. Zeznania pokrzywdzonego były logiczne i spójne, nadto znajdowały one potwierdzenie w relacji naocznego świadka N. P.. Nie było więc powodów dla odmówienia wiarygodności przedstawionej przez niego relacji z przebiegu inkryminowanego zdarzenia. To natomiast, że P. G. (1) zaprzeczał swojej winie i sprawstwu nie stanowiło żadnej przeszkody dla przypisania mu odpowiedzialności karnej za ten czyn zabroniony, gdyż jego oświadczenia w tej części trafnie zostały przez Sąd I instancji uznane za nieprawdziwe. Obrońca całkowicie dowolnie i w oderwaniu od dowodów obciążających oceniał, że słowa wypowiedziane przez P. G. (1) w stosunku do R. B. nie powinny wywołać obaw, że zostaną spełnione, gdyż oskarżony z uwagi na swój stan zdrowia nie byłby zdolny do pobicia pokrzywdzonego. Należy wobec tego przypomnieć nie budzące wątpliwości co do wiarygodności zeznania V. M. i K. M., osób od wielu lat współpracujących z P. G. (1), którzy spójnie wskazywali, iż oskarżony mimo swoich dolegliwości zdrowotnych porusza się sprawnie, wychodząc z samochodu bez użycia kul ortopedycznych. Poza tym, schorzenia oskarżonego P. G. (1) koncentrują się na kończynach dolnych, co oznacza, że kule ortopedyczne w jego rękach mogłyby zostać użyte jako narzędzie do pobicia drugiej osoby. W świetle tych okoliczności nie sposób zgodzić się z obrońcą jakoby jego klient nie był w stanie spełnić wypowiedzianych gróźb. Oskarżony miał realną możliwość zrealizowania gróźb pobicia R. B. za pomocą właśnie kul ortopedycznych co w taki właśnie sposób odebrał pokrzywdzony. Wiarygodne dowody dawały więc podstawy dla stwierdzenia spełnienia wszystkich ustawowych znamion przestępstwa z art. 190 § 1 kk, a więc przypisanie tego czynu P. G. (1) było poprawne.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonego P. G. (1) poprzez uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Ocena dowodów stanowiących podstawę przypisania oskarżonemu P. G. (1) odpowiedzialności karnej za czyn z art. 190 § 1 kk była prawidłowa i została zaaprobowana przez organ odwoławczy. Natomiast przeciwne wskazania obrońcy jako polemiczne i nieprzekonujące zostały odrzucone.

Lp.

Zarzut

3.5.

Zarzut zgłoszony w uzupełnieniu apelacji (termin do złożenia apelacji zachowany) Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami określonymi w art. 7 kpk ocenę dowodów, które miałyby świadczyć o tym, że:

- oskarżona M. G. (1) zakupując produkty od firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. oraz paliwa płynne od właścicieli spółki jawnej (...), J. miała podstawę przyjmować, iż nie dojdzie do zapłaty i wprowadziła w błąd pokrzywdzonych co do zamiaru wywiązania się z transakcji – pomimo tego, że prowadziła działalność, oczekiwała na spłatę własnych wierzytelności;

- oskarżony P. G. (1) wprowadził w błąd przedstawicieli spółki jawnej (...) z siedzibą w Kotlinie co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy sprzedaży paliw na rzecz firm (...) wiedząc w chwili zawierania umowy, że nie wywiążą się z zapłaty za zakupiony towar – pomimo tego, że firmy te prowadziły działalność i oczekiwały na spłatę własnych wierzytelności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przytoczone zarzuty stanowią w istocie kontynuację zagadnień omówionych już kompleksowo w pkt 3.1. Zarzuty te zostały podniesione wyłącznie w uzupełnieniu apelacji i w treści tego dokumentu obrońca oskarżonych nie przestawił żadnych dodatkowych argumentów ponad te, które zostały w całości rozstrzygnięte i opisane w pkt 3.1. tego uzasadnienia. Ponownie skarżący ograniczył się do przedstawienia swojego polemicznego stanowiska, zgodnie z którym zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na stwierdzenie, że już w momencie zawierania transakcji ze spółką (...) sp.j. podsądni M. i P. G. (1), a w przypadku transakcji z (...) Sp. z o.o. oskarżona M. G. (1), znajdowali się w trudnej sytuacji finansowej uniemożliwiającej im uregulowanie należności za zamówione paliwo oraz inne produkty. Tymczasem analiza tej części materiału dowodowego, jaka została uznana za wiarygodną (zeznania świadków F. T., K. K. i T. M.) prowadzi do zupełnie odmiennych wniosków aniżeli zaprezentowane w apelacji. Jedynie dodatkowo zatem Sąd odwoławczy akcentuje, że te kolejne transakcje, obciążające oskarżonych finansowo, w czasie gdy nie mieli już płynności finansowej (umowy pochodzą z okresu 6.05. -27.08.2014 r. i 13.09.2014 r.) pokazują rosnącą masę zadłużeń po ich stronie, bez realnych perspektyw na uzdrowienie sytuacji w czasie gdy miały zostać uregulowane należności wobec dostawców paliwa i artykułów do hodowli zwierząt. Wobec braku innych argumentów obrońcy, ponad te już omówione w poprzedniej części tego dokumentu, Sąd Okręgowy w pełni popierając stanowisko Sądu Rejonowego w tym zakresie, poprzestał na odwołaniu się w tym zakresie do uzasadnienia zaskarżonego wyroku i swoich wywodów w pkt. 3.1.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonych M. G. (1) i P. G. (1) poprzez uniewinnienie ich od popełnienia zarzucanych im czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławcza nie wykazała żadnych uchybień w procesie oceny dowodów stanowiących podstawę przypisania odpowiedzialności karnej za czyny popełnione na szkodę (...) Sp. z o.o. (oskarżona M. G. (1)) oraz T&J T. J. Sp.j. (oskarżeni M. i P. G. (1)).

Lp.

Zarzut

3.6.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną, sprzeczną z określonymi w art. 7 kpk zasadami ocenę dowodów, które miałyby świadczyć o tym, że oskarżeni M. G. (2) i P. G. (1) zabrali w celu przywłaszczenia rzepak /co najmniej 11.87 t/ na szkodę (...) na skutek uznania de facto tylko na podstawie, iż stwierdzono brak rzepaku w dzierżawionym od oskarżonych (niedopowiedzenie – dop. SO), że oskarżeni posiadali dmuchawę do ładowania rzepaku, oraz że M. G. (2) dokonywał sprzedaży rzepaku w ramach swojej działalności rolniczej i jego jakość była różna w kolejnych dostawach – że oskarżeni dopuścili się kradzieży.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie miał racji obrońca podsądnych, że Sąd Rejonowy naruszył art. 7 kpk przy ocenie dowodów stanowiących podstawę przypisania oskarżonym M. G. (2) i P. G. (1) odpowiedzialności karnej za czyn z art. 278 § 1 kk popełniony na szkodę (...). Weryfikacja tych materiałów dowodowych była prawidłowa i w pełni zgodna z dyrektywami ustanowionymi w art. 7 kpk.

Omawianie tego zarzutu warto rozpocząć od przypomnienia, że w postępowaniu karnym możliwe jest przypisanie sprawcy odpowiedzialności karnej za zarzucany czyn nawet w sytuacji kiedy brak jest naocznych świadków zachowania sprawcy wyczerpującego znamiona danego przestępstwa. Takie skazanie odbywa się w ramach tzw. „procesu poszlakowego”. W tego typu procesie nie ulegają zawieszeniu zasady ani też reguły dowodzenia właściwe dla procesu poznawczego w sprawach karnych. Tak jak w większości spraw o złożonym stanie faktycznym i złożonym przebiegu zdarzenia, gdy oskarżony zaprzecza postawionemu mu zarzutowi, tak też w procesie poszlakowym, możliwe jest stworzenie wielu hipotetycznych wersji przebiegu zdarzenia, mniej lub bardziej prawdopodobnych. Nie wyklucza to jednak efektywności dowodzenia poszlakowego. Chodzi o to, że jeżeli powstają dwie lub więcej wersji zdarzenia, przyjęcie jednej z nich i odrzucenie pozostałych wymaga logicznie nienagannego wykazania, że te inne ewentualne wersje zdarzenia są nieprawdopodobne lub też prawdopodobieństwo jest w racjonalnej ocenie znikome, niedające się rozsądnie uzasadnić, pozostaje w sprzeczności z elementarnymi zasadami życiowego doświadczenia lub w sprzeczności ze wskazaniami wiedzy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 2 kwietnia 2014 r., sygn. akt II AKa 39/14, opubl. Lex nr 1455524). Takim przykładem procesu poszlakowego jest kontrolowana sprawa co do zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 278 § 1 kk (M. G. (2) zarzut z pkt IV, P. G. (1) zarzut z pkt XIV) .Warto zatem prześledzić ustalone okoliczności faktyczne, zestawiając je z twierdzeniami obrony. Firma (...) celem prowadzenia skupu rzepaku zawarła z P. G. (2) ustną umowę najmu magazynów zlokalizowanych na działce, na której w/wym zamieszkiwała. Taki skup funkcjonował w tym miejscu, zgodnie z zeznaniami R. B., w latach poprzednich czyli w 2012 i 2013, wtedy nie stwierdzono żadnych braków w tym skupie. Podkreślić jeszcze trzeba, że wspomniany skup funkcjonował przed dniem 21 lipca 2014 r. i podobnie przy wywozie rzepaku z posesji P. G. nie stwierdzono żadnych braków. Rzepak był dostarczany do punktu skupu przez rolników i przy każdej transakcji ilość zakupionego towaru była ważona na wadze zamontowanej w magazynie na zlecenie P. G. (2). Zaznaczyć należy, że towar był ważony na tej samej wadze zarówno przed 20 lipca 2014 r., jak i po tej dacie. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykluczyło jakiekolwiek nieprawidłowości w prowadzeniu punktu skupu, jak również w procesie ważenia rzepaku. Nie mogło być więc tak, jak sugerował w apelacji obrońca, że stwierdzony brak blisko 12 ton rzepaku wynikał z niedokładności procesu ważenia. Nic również nie potwierdza by do ubytków doszło w trakcie ładowania towaru na samochody, którymi rzepak był wywożony z punktu skupu przez firmę (...) i brak jest dowodów by jakikolwiek rzepak pozostał niewywieziony w najmowanym magazynie. Niezasadne były również sugestie jakoby skupiony od rolników rzepak mógł wyschnąć tak dalece by doszło do jego ubytków w ilości prawie 12 t, jest to całkowicie nierealne zważywszy na bardzo niski stopień wilgotności rzepaku skupowanego przez firmę (...). Jak wynikało z zeznań N. P. (zatrudniona w (...)) oskarżony P. G. (1) namawiał ją do dopisywania przy każdej transakcji zakupu rzepaku ilości 100 kg, obiecując przy tym zatrudnienie u siebie. W ten sposób oskarżony mógłby ukryć zniknięcie towaru w stanie magazynowym firmy (...). Nie bez znaczenia jest również zakupienie przez P. G. (1) w inkryminowanym okresie przenośnej dmuchawy do rzepaku (chwalił się m.in. w obecności N. P.), która znacznie przyspieszała proces ładowania tego towaru na ciężarówkę. Co istotne, urządzenie zainstalowano w magazynie gdzie firma (...) miała swój magazyn i na wieczór tego dnia planowany był załadunek rzepaku przez oskarżonych P. i M. G. (2) przy pomocy tego urządzenia, o czym zeznał montujący je tam świadek K. G.. Na uwadze należy mieć przy tym, że w tym czasie P. G. (1) znajdował się w bardzo złej sytuacji finansowej, a mimo tego zdecydował się na zakup takiego sprzętu. Należy również zwrócić uwagę na to, że P. G. (2) zgodnie z ustnymi ustaleniami poczynionymi przy zawieraniu umowy najmu powierzchni magazynowych przyjęła na siebie obowiązek nadzoru nad miejscem, w którym odbywał się punkt skupu. Wymieniona zamieszkiwała w pobliżu tego miejsca i dzięki temu mogła powziąć takie zobowiązania. Przedstawiciele firmy (...) zastrzegli, że umówiona zapłata 15 zł za tonę rzepaku przyjętego do skupu zostanie dokonana po jego zakończeniu, wtedy kiedy stan towaru w magazynie będzie się zgadzał. Pomiędzy stronami ustnej umowy wynikły pewne nieporozumienia i (...) nie chciał zapłacić za wystawione przez P. G. (2) faktury. Powyższa sytuacja uzasadniała motyw działania oskarżonych, którzy w ten sposób postanowili uzyskać rekompensatę za najem magazynu, a jako członkowie rodziny i powiązania gospodarcze z P. G. (2), mieli swobodny dostęp do tego towaru. Na uwagę zasługuje przy tym fakt, że teren, gdzie przechowywany był rzepak był ogrodzony (vide: zeznania R. B., k. 417), oskarżeni trzymali tam należące do nich sprzęty (m.in. dmuchawa, waga do rzepaku). Nie sposób więc twierdzić, że nie dostrzegliby oni (a zwłaszcza P. G. (2) mieszkająca obok) gdyby ktoś obcy kręcił się po tej nieruchomości. Warto zastrzec, że załadowanie 11,87 ton rzepaku na ciężarówkę (nawet przy pomocy dmuchawy) to pewien proces, który trwa określony czas i generuje hałas. Nie można również zignorować tego, że kradzież rzepaku należącego do (...) zbiegła się czasowo ze sprzedażą przez oskarżonego M. G. (2) takiego właśnie towaru w innych punktach skupu. Przy czym uprzednio sprzedawany przez niego rzepak charakteryzował się wysokim poziomem zanieczyszczeń (znacznie powyżej 2,5 %), natomiast towar dostarczony w inkryminowanym okresie miał znacznie niższy poziom zanieczyszczeń (poniżej 2,0 %), w czym odpowiadał jakości towaru przechowywanego w punkcie skupu (...). Przeczą przy tym wyjaśnieniom M. G. (2) o tym, że nie było przy tym jego ojca P. G. (1) zeznania naocznych świadków, którzy widzieli tam także tego oskarżonego, dopytującego się o procent zanieczyszczenia i wilgotność rzepaku (zeznania świadka P. B. k. 643, T. P. k. 790). Oczywiście okoliczność sprzedawania rzepaku przez oskarżonych samodzielnie nie świadczy o popełnieniu przez nich zarzucanego im przestępstwa z art. 278 § 1 kk, jak podkreślał w apelacji ich obrońca. Jednakże, jak wyżej przedstawiono, nie jest to jedyna poszlaka świadcząca o sprawstwie podsądnych, zaś wszystkie one analizowane łącznie, z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego, wskazań wiedzy i prawidłowego rozumowania pozwalały uznać, że to właśnie P. G. (1) i M. G. (2) (działając wspólnie i w porozumieniu z P. G. (2)) zabrali w celu przywłaszczenia co najmniej 11.87 t rzepaku ozimego o łącznej wartości 14 837,50 zł. Prawdą jest, że nie ustalono świadków, którzy widzieliby moment zaboru rzepaku przez oskarżonych z magazynu (...), lecz nie stanowiło to przeszkody dla uznania ich sprawstwa i winy. Brak naocznych świadków inkryminowanego zdarzenia spowodował konieczność przeprowadzenia procesu poszlakowego, który zakończył się stwierdzeniem, że to właśnie P. G. (1), M. G. (2) i P. G. (2) działając wspólnie i w porozumieniu dokonali czynu z art. 278 § 1 kk. Na koniec należało jeszcze zaznaczyć, że prawidłowe było odmówienie przez Sąd Rejonowy wiarygodności zeznaniom świadka I. K. (pracownica warsztatu samochodowego usytuowanego na posesji gdzie był magazyn rzepaku) oraz wyjaśnieniom P. G. (2), w których podawały, że teren magazynu nie był należycie ogrodzony, brama pozostawała otwarta przez całą noc, a każdy mógł się dostać do miejsca magazynowania rzepaku. Osoby te, a zwłaszcza P. G. (2) miały interes w przedstawianiu firmy (...) jako niedbającej o stan swojego magazynu i narażającej się na kradzież przez przypadkowe osoby. Zupełnie inny obraz prowadzenia punktu skupu i ochrony terenu wyłaniał się z zeznań świadków R. B., N. P. oraz T. S., a więc dowodów osobowych, które zostały uznane za wiarygodne.

Konkludując, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej, zgodnej ze wszystkimi dyrektywami uregulowanymi w art. 7 kpk oceny całego zgromadzonego materiału dowodowego dotyczącego przestępstwa kradzieży rzepaku ozimego, a następnie trafnie wywnioskował, że M. G. (2), P. G. (1) działając wspólnie i w porozumieniu wraz z oskarżoną P. G. (2) popełnili zarzucany im czyn. Wskazywał bowiem na to ciąg poszlak oparty o dowody, trafnie uznane przez Sąd I instancji za miarodajne i wiarygodne. Apelujący obrońca nie zdołał „zbić” argumentów Sadu Rejonowego w tej kwestii ani podważyć wartości dowodów, które stały się podstawą wyroku skazującego w zakresie występku z art. 278 § 1 kk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonych M. G. (2) i P. G. (1) poprzez uniewinnienie ich od popełnienia zarzucanego im czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów dotyczących przestępstwa kradzieży rzepaku ozimego była prawidłowa i odpowiednio uwzględniała dyrektywy z art. 7 kpk. Proces poszlakowy został przeprowadzony w sposób poprawny i organ odwoławczy nie miał do niego żadnych zastrzeżeń. Nie było więc powodów by w toku postępowania odwoławczego ingerować w treść zaskarżonego orzeczenia.

Lp.

Zarzut

3.7.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że:

a) oskarżeni M. G. (2) i P. G. (1) /działając z P. G. (2)/ zabrali w celu przywłaszczenia rzepak na szkodę (...) – co w rzeczywistości nie miało miejsca;

b) oskarżeni P. G. (1), M. G. (2), w chwili zawierania umów kupna zwierząt rzeźnych, paliwa, paszy wiedzieli, że M. G. (1) czy też P. G. (2) nie wywiążą się z tych umów i ukryli to przed pokrzywdzonymi wprowadzając ich w błąd, a także, iż P. G. (1) zlecając lakierowanie samochodu, wiedział że nie dokona zapłaty i ukrył przed pokrzywdzonym swoją sytuację finansową, która miałaby świadczyć o tym, że zapłaty tej nie dokona, a także, że M. G. (1) dokonując zakupów paszy czy paliwa powinna wiedzieć, że z zapłaty się nie wywiąże z uwagi na swój stan majątkowy, że oskarżeni dokonując zakupów od pokrzywdzonych działali z zamiarem bezpośrednim kierunkowym w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i z wprowadzeniem pokrzywdzonych w błąd co do zamiaru zapłaty i w konsekwencji tego błędne przyjęcie, że oskarżeni zrealizowali swoim działaniem znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk w postaci zamiaru kierunkowego połączonego z wprowadzeniem w błąd lub wyzyskaniem błędu – co w rzeczywistości nie miało miejsca,

c) oskarżony P. G. (1) dokonał w imieniu M. G. (1) zakupu żywca od H. D. wprowadzając go w błąd co do możliwości wywiązania się z zapłaty ceny nabycia – co w rzeczywistości nie miało miejsca,

d) oskarżony P. G. (1) groził pokrzywdzonemu R. B. – co w rzeczywistości nie miało miejsca.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe zarzuty nie były zasadne. Warto tu przypomnieć, iż wykazanie błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać jedynie na prezentowaniu poglądu, że te same dowody pozwalałyby na przyjęcie odmiennej wersji zdarzeń, lecz na wykazaniu, że przy ustalaniu faktów sąd I instancji posłużył się rozumowaniem logicznie nieprawidłowym bądź sprzecznym ze wskazaniami doświadczenia życiowego ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22 grudnia 2021 r., sygn. akt II AKa 77/21, Lex nr 3330120). Apelujący obrońca oskarżonych w taki właśnie, niepoprawny, sposób skonstruował niniejsze zarzuty. Przedstawił on w środku odwoławczym alternatywną ocenę dowodów, korzystną dla jego klientów, która nie czyniła zadość żadnym normom proceduralnym i następnie zaprezentował własne wnioski co do winy i sprawstwa M. G. (1), M. G. (2) oraz P. G. (1). Zarzuty takie nie mogły zostać uwzględnione przez Sąd II instancji. Oceniony przez Sąd Rejonowy jako wiarygodny, materiał dowodowy dawał odpowiednie podstawy dla stwierdzenia, że w/w oskarżeni dopuścili się popełnienia wszystkich zarzucanych im w akcie oskarżenia przestępstw. Przypisanie im winy i sprawstwa przez Sąd I instancji było więc w pełni uzasadnione.

W sytuacji kiedy wszystkie zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych stanowiły jedynie powtórzenie tożsamych argumentów jakie zostały już kompleksowo omówione przy poszczególnych zarzutach błędnej oceny dowodów i nie zawierały ona żadnych dodatkowych wskazań autora apelacji, Sąd Okręgowy odstąpił od ich ponownego prezentowania, gdyż byłoby to tylko zbędne powielania tych samych treści. Twierdzenia apelującego na temat błędnych ustaleń faktycznych są efektem kwestionowania dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodowej i płynących z niej wniosków. Gdyby w ramach zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych przedstawione zostały przez obrońcę nowe zagadnienia, organ odwoławczy byłby w gotowości do ich zbadania. Takich świeżych treści nie sposób doszukać się przy zgłoszonym zarzucie apelacyjnym.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonych M. G. (1), M. G. (2) i P. G. (1) poprzez uniewinnienie ich od popełnienia zarzucanych im czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Ustalenia faktyczne odnośnie przebiegu inkryminowanych zdarzenia były prawidłowe i w całości oparte na wiarygodnym materiale dowodowym. Przeciwne wskazania obrońcy zasadzały się na wyjaśnieniach podsądnych (tylko dwoje złożyło wyjaśnienia) oraz ich oświadczeniach o nieprzyznawaniu się do popełnienia zarzucanych im czynów, które ostatecznie zostały ocenione jako niewiarygodne. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła słuszności stanowiska obrońcy oskarżonych o konieczności ingerencji w ten wyrok, w szczególności poprzez wydanie w instancji odwoławczej wyroku uniewinniającego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.12.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy jest całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę albo uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. Żadnych podstaw do ingerencji w wyrok nie dostarczyły przy tym rozstrzygnięcia o karach dla poszczególnych oskarżonych.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych.

Obrońca oskarżonych z urzędu – adw. J. P. wniósł w apelacji o zasądzenie od Skarbu Państwa zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym w postępowaniu odwoławczym. Wniosek ten podtrzymał na rozprawie apelacyjnej odbywającej się w dniu 8 lipca 2022 r. Przytoczone wyżej przepisy stanowią podstawę prawną orzeczenia uwzględniającego to żądanie. Wysokość kosztów adwokata za obronę każdego z oskarżonych została zaś ustalona w oparciu o § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 18). Wobec tego, że adw. J. P. był jednocześnie obrońcą trzech oskarżonych: M. (1), P. (1) oraz M. G. (2) i bronił interesów każdego z podsądnych należało przyznać na jego rzecz zwrot kosztów zastępstwa procesowego osobno za obronę każdego z oskarżonych (3 x 516,60 zł = 1549,80 zł).

3.

Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił wszystkich oskarżonych od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i nie wymierzył im opłat za II instancję. Na podsądnych ciążą liczne zobowiązania finansowe, toczą się w stosunku do nich postępowania egzekucyjne, ponadto wyrokiem Sądu Rejonowego zostali oni zobowiązani do naprawienia szkód wyrządzonych popełnionymi przestępstwami oraz orzeczono w stosunku do nich kary grzywny. Ta złożona sytuacja materialna oskarżonych przemawiała za zwolnieniem ich w całości od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w postaci poniesionych wydatków sądowych, w tym kosztów za obronę z urzędu. Tożsame względy stały za decyzją o odstąpieniu od wymierzenia podsądnym opłaty za postępowanie przed Sądem II instancji.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anita Mikłasewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Hanna Bartkowiak
Data wytworzenia informacji: