Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Ochocki

SSO Ewa Taberska ( spr.)

SSO Hanna Bartkowiak

Protokolant apl. radc. Ł. C.

Przy udziale A. K. Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2018r.

sprawy W. H.

oskarżonego o przestępstwo z art.62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Pile

z dnia 7 lutego 2018r. sygn. akt II K 45 /18

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zwalnia oskarżonego od zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

H. B. J. E. T.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy w Pile (sygn. akt II K 45/18):

-

oskarżonego W. H. uznał za winnego tego, że w dniu 24 listopada 2017 r. w P. wbrew przepisom ustawy posiadał przy sobie oraz w samochodzie osobowym V. (...) o nr rej. (...) znaczną ilość substancji psychotropowych w postaci amfetaminy o łącznej wadze 56,50 grama netto, tj. przestępstw z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na podstawie art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczając na poczet orzeczonej kary okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 24.11.2017 r., od godz. 11.25 do godz. 15.15, uznając karę pozbawienia wolności za wykonaną w wymiarze 1 dnia,

-

na podstawie art. 70 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 44 § 2 k.k. i art. 195 k.k.w. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa i zarządził zniszczenie amfetaminy o wadze 56,50 grama netto, woreczka foliowego z zapięciem strunowym i woreczka strunowego z białym nalotem,

-

na podstawie art. 627 k.p.k. oraz art. 1, art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 741,95 zł tytułem zwrotu wydatków oraz wymierzył mu opłatę w kwocie 300 z (k. 85).

Powyższy wyrok w części dotyczący orzeczenia o karze został zaskarżony przez oskarżonego, który zarzucił rozstrzygnięciu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie kary przy zastosowaniu art. 37b k.k. ewentualnie o obniżenie kary pozbawienia wolności do roku, a także o zwolnienie oskarżonego od kosztów postępowania odwoławczego (k. 105 – 107).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja oskarżonego okazała się niezasadna.

W pierwszej kolejności Sąd Odwoławczy podnosi, iż skarżący nie kwestionował poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych oraz zastosowanej do przypisanego oskarżonemu czynu kwalifikacji prawnej.

Także Sąd Okręgowy nie dostrzegł podstaw do ingerencji w powyższym zakresie w zaskarżony wyrok (brak przesłanek z art. 439 k.p.k.) i dlatego też rozważania swoje ograniczył tylko do zarzutu apelacji, to jest rażącej niewspółmierności wymierzonej kary.

Na wstępie niniejszych rozważań należy wyjaśnić, iż o rażącej niewspółmierności kary można mówić wtedy, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 1985 roku, V KRN 178/85, OSNKW 1985/7-8/60). Z sytuacją rażącej niewspółmierności kary mamy do czynienia także wtedy, gdy rozmiar represji w rozpoznawanej sprawie jest w sposób oczywisty nieproporcjonalny w stosunku do dolegliwości wymierzanych podobnym sprawcom w podobnych sprawach. Przy czym nie chodzi o każdą ewentualną różnicę co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, OSPriP 1995/6/18).

W ocenie Sądu Okręgowego, czego dowodzi lektura zaskarżonego wyroku, wymierzona oskarżonemu W. H. kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności nie spełnia opisanej wyżej przesłanki wystąpienia owej rażącej niewspółmierności kary.

Zgodnie z art. 53 § 1 k.k. sąd orzekający wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu.

Sąd Okręgowy wskazuje, że występek, popełnienia którego dopuścił się oskarżony, ma charakter umyślny. Z tego także powodu, kara wymierzana za tego typu przestępstwo, winna być współmierna do stopnia winy i do stopnia społecznej szkodliwości czynu. Dyrektywa współmierności kary do stopnia winy wiąże się bowiem z fundamentalną zasadą prawa karnego, to jest odpowiedzialności na zasadzie winy i w granicach zawinienia.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż badając wymiar kary wymierzonej oskarżonemu przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy miał na uwadze wszystkie dyrektywy wymiaru kary przewidziane w art. 53 § 1 i § 2 k.k., tj. wzgląd na społeczną szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu i stopień jego winy oraz wymogi indywidualnego i społecznego oddziaływania wymierzonej kary.

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego Sąd Rejonowy słusznie uwzględnił rodzaj zaatakowanego dobra, sposób jego działania a także ilość i rodzaj posiadanych środków psychotropowych.

Oceniając stopień winy oskarżonego należało uwzględnić możliwość rozpoznania przez oskarżonego znaczenia swojego czynu, warunkowaną jego poziomem rozwoju intelektualnego i społecznego, stanem wiedzy i doświadczenia sprawcy, możliwością podjęcia decyzji zgodnego z prawem zachowania oraz możliwość kierowania swoim postępowaniem w wykonaniu podjętej decyzji. W ocenie Sądu Odwoławczego oskarżony musiał mieć świadomość, że jego działanie jest sprzeczne z prawem, gdyż posiadanie substancji psychotropowych wbrew przepisom ustawy jest zabronione.

Z uwagi na umyślność działania oskarżonego i zamiar co najmniej ewentualny wyrażający się w posiadaniu substancji psychotropowych pomimo świadomości nielegalności takiego zachowania stopień winy oskarżonego W. H. należało uznać jako znaczny.

Wreszcie zwrócić trzeba uwagę na jeszcze jedną kwestię, która miała zasadniczy wpływ na orzeczoną wobec oskarżonego karę. Wśród okoliczności wpływających na wymiar kary należało uwzględnić także uprzednią karalność oskarżonego. W. H. był dotychczas dwukrotnie karany sądownie, za co wymierzono mu kary pozbawienia wolności: bezwarunkową i z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, której wykonanie następnie zarządzono.

W tym miejscu Sąd Odwoławczy pragnie podkreślić, iż w obliczu popełnienia przez oskarżonego kolejnego przestępstwa, szczególnego znaczenia nabiera dyrektywa spełniania przez wymierzoną karę celów wychowawczych i to nie tylko wobec oskarżonego, ale także wobec społeczeństwa.

Wskazane powyżej okoliczności w ocenie Sądu Odwoławczego jednoznacznie wskazują na lekceważący stosunek oskarżonego do wydanych w stosunku do niego orzeczeń sądowych. Co więcej, powyższe dowodzi, iż poprzednio orzeczone wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności w żaden sposób nie wpłynęły pozytywnie na zachowanie oskarżonego i nie powstrzymały go od popełnienia kolejnego przestępstwa.

Naruszenie po raz kolejny zatem przez tego oskarżonego norm prawnych tym bardziej powinno skutkować orzeczeniem wobec oskarżonego kary surowej, czyli takiej, która wymierzona została przez Sąd I instancji.

Odnosząc się z kolei do argumentów podniesionych w apelacji skarżącego Sąd Odwoławczy stwierdza, iż nie należy przeceniać i traktować jako okoliczność znacznie łagodzącą przy wymiarze kary faktu przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu, skoro amfetamina została znaleziona przez funkcjonariuszy Policji w należącym do oskarżonego samochodzie. Również takie okoliczności łagodzące jak uprzednia niekaralność za popełnienie wykroczeń oraz brak odnotowywanych pobytów w izbie wytrzeźwień, w świetle okoliczności obciążających nie mogą w decydujący sposób wpływać na łagodniejszy wymiar kary.

Zdaniem Sądu Okręgowego takie okoliczności jak znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego, znaczny stopień winy oraz wcześniejsza karalność sprawiają, że oskarżony nie mógł zostać potraktowany łagodnie. W ocenie Sądu Odwoławczego kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest współmierna tak do stopnia jego zawinienia, jak i okoliczności sprawy. Jednocześnie stwierdzić należy, iż brak było podstaw do orzeczenia wobec 0skarżonego kary przy zastosowaniu art. 37b k.k., albowiem bez względu na wymiar kary tzw. mieszanej byłaby ona rażąco łagodna i nie spełniałaby celów kary w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej.

Podkreślić należy, iż dyrektywa prewencji indywidualnej oznacza, że sankcja (jej rodzaj i wysokość) powinna być tak dobrana, aby zapobiec popełnianiu w przyszłości przestępstw przez oskarżonego, co może zostać osiągnięte poprzez odstraszanie sprawcy od popełniania przestępstw albo jego wychowanie (resocjalizację). Efekt „odstraszający" kary ma zmaterializować się w umyśle sprawcy, ma wytworzyć przeświadczenie o nieopłacalności popełniania przestępstw w przyszłości, przekonanie o tym, że każde przestępstwo jest karane odpowiednio surowo, a ponowne popełnianie podobnych czynów nieuchronnie prowadzi do istotnego podwyższenia wymiaru kary ponad próg dolnego zagrożenia. Wtedy rodzi się uzasadnione prawdopodobieństwo, że sprawca skazany na karę relatywnie surową powstrzyma się przed ponownym rozmyślnym popełnieniem czynu zabronionego. W niniejszej sprawie, skoro poprzednio orzeczone lub zarządzone kary pozbawiania wolności nie przyniosły efektu w postaci powstrzymania się oskarżonego W. H. od popełnienia kolejnego czynu to nie sposób przyjąć, iż rezultat taki przyniesie proponowana przez oskarżonego krótkotrwała kara pozbawienia wolności wraz z karą ograniczenia wolności (art. 37 b k.k.).

Z kolei w zakresie prewencji ogólnej, chodzi o kształtowanie właściwych ocen i postaw w społeczeństwie, a w szczególności utwierdzenie ogółu w przekonaniu, że sprawcy przestępstw ponoszą odpowiedzialność za swoje czyny, a wymierzona im kara jest zawsze adekwatna do stopnia zawinienia, stopnia społecznej szkodliwości ich czynu. Tylko taka sprawiedliwa kara może bowiem wywierać pozytywny i kształtujący wpływ na zachowania społeczne, budząc jednocześnie ogólną aprobatę dla obowiązującego systemu prawnego. Kara ma zatem oddziaływać na społeczeństwo, szczególnie na tych, którzy gotowi byliby iść w ślady oskarżonego. Nie byłoby zaś z tej perspektywy zrozumiałym sygnałem łagodne karanie za zarzucane oskarżonemu przestępstwo, a za takie musiałaby uchodzić kara tzw. mieszana. Szczególnie przy przestępczości narkotykowej, tak nagminnej i szkodliwej społecznie, nie byłoby to sprawiedliwym, a zarazem skutecznym sposobem wpływania na kształtowanie się pożądanych postaw w społeczeństwie.

W przekonaniu Sądu Odwoławczego, tak ukształtowany wymiar kary w stopniu dostatecznym unaoczni oskarżonemu obowiązek respektowania ustalonych norm prawnych, a także ugruntuje przekonanie o nieopłacalności popełniania przestępstw.

Prawidłowo również Sąd Rejonowy orzekł przepadek i zarządził zniszczenie dowodów rzeczowych w postaci amfetaminy, woreczka foliowego i woreczka strunowego.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia i rozważania Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 ze zm.) Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego z obowiązku zapłaty Skarbowi Państwa kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, w tym nie wymierzył mu opłaty za II instancję, z uwagi na jego obecną sytuację materialną.

H. B. J. E. T.