Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 449/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej z dnia 20 grudnia 2023 r., sygn. akt II K 43/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 4 kpk w zw. z art. 410 kpk wskutek nieuwzględnienia całokształtu istotnych okoliczności sprawy, w tym poprzez pominięcie dowodów i wniosków z nich płynących, tj.:

- faktury nr (...) z dnia 1 kwietnia 2021 r. złożonej przez obrońcę na rozprawie w dniu 6 grudnia 2023 r., z której wynika, że oskarżony dysponował materiałem blacharskim na wykonanie pokrycia dachowego u pokrzywdzonego;

- dokumentów w postaci faktur VAT (...) i wydruków wiadomości tekstowych przedłożonych przez obrońcę w piśmie z dnia 13 listopada 2023 r., z których wynika fakt wystawienia faktur VAT przez oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego oraz informowania pokrzywdzonego o postępach prac.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła by Sąd Rejonowy pominął jakiekolwiek dowody istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Wbrew tezom zawartym w apelacji, Sąd Okręgowy uznał, iż podstawę wydanego w sprawie wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a więc Sąd I instancji prawidłowo zastosował przepis art. 410 kpk. Znamiennym jest przy tym, że nie można rozumieć wymienionego w zdaniu uprzednim przepisu w ten sposób, iż każdy z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Nie można bowiem formułować zarzutu obrazy tego przepisu, w sytuacji gdy niektóre dowody nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych, jeśli sąd je rozważył i odrzucił na płaszczyźnie art. 7 kpk jako niewiarygodne lub nieprzydatne dla ustalenia stanu faktycznego ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2024 r., sygn. akt VIII AKa 377/23, Lex nr 3719069). Przytoczony judykat ma bardzo istotne znaczenie, gdyż wymienione w zarzucie obrońcy wydruki wiadomości tekstowych oraz faktury VAT (poza fakturą VAT nr (...)) były nieprzydatne dla ustalenia stanu faktycznego kontrolowanej sprawy i dlatego zostały one słusznie pominięte przez Sąd Rejonowy.

Podkreślić należy, że faktura nr (...) została wystawiona w dniu 1 kwietnia 2021 r. (k. 149), a więc dwa miesiące przed pierwszym spotkaniem pokrzywdzonego z oskarżonym i podjęciem rozmów o pracach budowalnych jakie podsądny miał wykonać przy budowie domu jednorodzinnego zlokalizowanego w P. na Osiedlu (...). Wbrew bezpodstawnym tezom zawartym w apelacji fakt wystawienia faktury VAT przez firmę PHU (...) Sp. z o.o. na spółkę (...) Sp. z o.o. prowadzoną przez oskarżonego nie potwierdza, że oskarżony w okresie objętym zarzutem dysponował zakupioną wcześniej blachą w rąbek (...) mat. Należy także dostrzec, że ilość i cena blachy (...) mat wymieniona na fakturze VAT (...) nie odpowiada danym o tym materiale wynikającym z oferty (...) z dnia 24 czerwca 2021 r. (k. 5 akt). Potwierdza to dodatkowo trafność stwierdzenia, że blacha z faktury nr (...) została przez oskarżonego nabyta niezależnie od prac budowlanych objętych ofertą złożoną S. S..

Podobnie jak dowód omówiony w poprzednim akapicie, również faktura nr (...) trafnie została uznana przez organ meriti jako nieprzydatny element dowodowy. Z dokumentu tego wynika, że oskarżony miałby wykonać na rzecz pokrzywdzonego prace budowlane w postaci montażu rynien i okapu, których wartość brutto miała wynosić 6.665,80 zł. Tymczasem z wiarygodnych zeznań S. S. oraz M. R. wynika jednoznacznie, że działania oskarżonego mające polegać na montażu rynien i okapu zostały wykonane niezgodnie ze sztuką budowlaną. Podsądny do wykonania tych prac nie użył nowych materiałów, które miały zostać zakupione na ten cel za środki pieniężne przekazane mu w charakterze zaliczki przez pokrzywdzonego w dniu 24 czerwca 2021 r., a wykorzystał skrawki i odpady materiałów jakimi dysponował z innych prac dekarskich. Ponadto, jak wynika z wiarygodnych zeznań M. R. - głównego wykonawcy prac budowlanych przy budowie domu jednorodzinnego na rzecz S. S., ten czując się odpowiedzialny za sytuację w jakiej znalazł ów inwestor z uwagi na polecenie mu usług oskarżonego, przejął na siebie zakres prac zleconych R. C. i po dokonaniu oględzin stanu robót montażu rynien i okapu, zmuszony był do demontażu wszystkich tych elementów i wykonania tych prac od początku, przy użyciu do tego materiałów odpowiedniej jakości. Wystawienie przez oskarżonego w takiej sytuacji faktury VAT (...) z datą sprzedaży na dzień 28 grudnia 2021 r. było bezpodstawne i wcale nie świadczyło o wykonaniu prac w postaci montażu rynien i okapu. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało jednoznacznie, że oskarżony od momentu przyjęcia od pokrzywdzonego zlecenia wykonania prac budowlanych nie zamierzał ich wykonać, a działania jakie podjął na budowie domu pokrzywdzonego w okresie objętym zarzutem były jedynie markowaniem prac, mającym na celu ukrycie oszukańczego zamiaru. Oskarżony zdawał sobie sprawę o grożącej odpowiedzialności karnej za oszustwo i dlatego uznał, że wątpliwej jakości wykonanie fragmentu zleconych mu przez pokrzywdzonego prac uchroni go przed przypisaniem mu przestępstwa. Mówił o tym zresztą pokrzywdzonemu, wyrażając przekonanie, że organy ścigania nic mu nie zrobią. Zeznania świadka S. S. bezsprzecznie zaś zasługiwały na uwzględnienie jako pełnowartościowy materiał dowodowy. Były spójne, konsekwentne i szczere.

Zdaniem Sądu II instancji również przedstawione do akt sprawy przez obrońcę oskarżonego wydruki wiadomości tekstowych wymienianych pomiędzy R. C. a S. S. należało ocenić jako nieprzydatne dla ustalenia stanu faktycznego sprawy. Z korespondencji tej wynika jedynie, że oskarżony na początku listopada 2021 r. wysłał pokrzywdzonemu przykładowe zdjęcie wykonanej podbitki na innej budowie (k. 143), a w późniejszym czasie trzykrotnie wysłał zdjęcia z budowy domu pokrzywdzonego by zaanonsować swoją obecność na placu budowy i wykonywanie na nim prac zleconych przez S. S.. To zaś, że oskarżony w ogóle pojawiał się na terenie budowy automatycznie go nie ekskulpowało, skoro wykonywał tylko drobne prace, które bez żadnego uzasadnionego powodu nie zostały zakończone, a jak się jeszcze okazało, wspomniane w wiadomościach tekstowych działania oskarżonego przy budowie domu pokrzywdzonego były jedynie markowaniem rzetelnego wykonywania zleconych prac i wymagały potem całkowitego demontażu i ponownego ich wykonania zgodnie ze sztuką budowlaną przez M. R., który, co istotne honorowo się do tego poczuwał. Oskarżony jedynie zapewniał, że wykona zlecone prace, a po podpisaniu umowy w dniu 11 grudnia 2021 r. nie wznowił ich, po czym zerwał kontakt z M. R.. Nie ma przy tym znaczenia, że pokrzywdzony w wiadomościach tekstowych pozytywnie oceniał widoczne na zdjęciach poczynania oskarżonego, gdyż S. S. nie jest specjalistą z zakresu budownictwa i mógł nie zdawać sobie sprawy, że prace te są wykonane w sposób niepoprawny. Zdjęcia miały charakter poglądowy, oskarżony sam wręcz zaznaczał, że chce w ten sposób pokazać, że się stawił na budowę, a błędy w montażu ujawnił dopiero w trakcie oględzin wspomniany wyżej M. R., który przejął na siebie wykonanie prac zleconych oskarżonemu. W takich okolicznościach nie sposób mówić o celowych działaniach pokrzywdzonego przeciwko oskarżonemu, chociażby z uwagi na konieczność wydatkowania sporych środków finansowych na doprowadzeniu dachowania do właściwego stanu.

Sąd odwoławczy nie stwierdził również by w kontrolowanej sprawie doszło do naruszenia art. 4 kpk. Organ meriti rozpoznający sprawę zbadał i uwzględnił okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a fakt że te negatywne przeważały nie jest równoznaczny z naruszeniem przez sąd zasady obiektywizmu.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przeprowadzone postępowanie odwoławcze nie potwierdziło by w kontrolowanej sprawie doszło do naruszenia art. 410 kpk, czy art. 4 kpk. Przeciwne twierdzenia zawarte w środku odwoławczym nie spotkały się z aprobatą organu odwoławczego. Wobec tego, nie było podstaw do wydania w instancji odwoławczej wyroku jakiego oczekiwałby obrońca, tj. wyroku reformatoryjnego uniewinniającego oskarżonego w instancji odwoławczej od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa. Nadto nie zaszła żadna z sytuacji przewidzianych w art. 437 § 2 kpk uzasadniająca uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 7 kpk wyrażająca się w dowolnej i tendencyjnej dla oskarżonego ocenie dowodów, skutkującej:

- brakiem wskazania daty i miejsca wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy o wykonanie pokrycia dachowego domu mieszkalnego i wiaty garażowej;

- sprzeczności przyjętych w wyroku tez i wniosków ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła żadnych nieprawidłowości w przeprowadzonej przez Sąd I instancji ocenie wiarygodności materiału dowodowego. Zdaniem Sądu Okręgowego mieściła się ona granicach sędziowskiej swobody i została dokonana z poszanowaniem wszystkich dyrektyw wartościowania dowodów ustanowionych w art. 7 kpk, a więc zasad wiedzy, doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Sąd I instancji starannie i dokładnie ocenił wszystkie zgromadzone dowody, zestawił ze sobą ich treść i obdarzył wiarygodnością jedynie te z nich, które w myśl art. 7 kpk zasługiwały na przypisanie takiej cechy, a pozostałym przypisania tego przymiotu odmówił. Sąd odwoławczy w pełni zaaprobował ocenę dowodów w kształcie dokonanym przez organ niższej instancji.

Warto podkreślić w tym miejscu, że ustanowiony w art. 7 kpk obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę, dotyczy nie tylko sądu orzekającego. Także skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego jej zanegowania i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień oceniając zebrany materiał dowodowy dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy, logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. Za oczywiście niewystarczające należy tu także uznać samo przeciwstawienie dowodom, na których oparł się sąd orzekający, występujących w sprawie dowodów przeciwnych, jeśli przy tym nie zostanie wykazane, że to właśnie owe dowody przeciwne, ocenione w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, winny uzyskać walor wiarygodności, zaś dowody stanowiące podstawę ustaleń sądu, w świetle tych samych zasad, są tego waloru pozbawione ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2024 r., sygn. akt VIII AKa 237/23, Lex nr 3693629). Przenosząc te rozważania na grunt kontrolowanej sprawy należało stwierdzić, iż obrońca oskarżonego nie zastosował się do wyżej przytoczonych wymogów, gdyż w apelacji nie wykazał naruszenia przez Sąd Rejonowy konkretnych dyrektyw z art. 7 kpk, a tezy o niepoprawnej ocenie dowodów oparł na subiektywnym założeniu o pełnej wiarygodności wyjaśnień oskarżonego. Ten sposób podważania oceny dowodów nie spotkał się z aprobatą organu odwoławczego, tym bardziej, iż ów koronny dowód obrony nie był ani pełny ani też nie odpowiadał zasadom logiki i doświadczenia życiowego. Oskarżony przede wszystkim nie ujawnił co stało się z pieniędzmi przekazanymi mu jako zaliczki na materiały i prace przy budowie domu ani też racjonalnie nie potrafił wyjaśnić dlaczego nie wywiązał się z przyjętego zlecenia. W apelacji nie przedstawiono zaś żadnych przekonujących kontrargumentów, które mogłyby wpłynąć na treść zapadłego wyroku skazującego.

Obrońca oskarżonego twierdził, że Sąd Rejonowy nie wskazał daty i miejsca wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy. Tymczasem analiza zaskarżonego wyroku prowadzi do odmiennych wniosków, a mianowicie w opisie czynu przypisanego oskarżonemu określono w sposób konkretny zarówno czas, jak i miejsce popełnienia przestępstwa przypisanego R. C.. Zaznaczyć należy, że żadnym uchybieniem nie było przyjęcie za czas popełnienia przestępstwa okresu od 26 czerwca 2021 r. do 11 grudnia 2021 r., gdyż oszukańcze zachowania oskarżonego były rozciągnięte w czasie i przez cały wymieniony wyżej okres towarzyszył mu zamiar bezpośredni kierunkowy popełnienia przestępstwa oszustwa na szkodę S. S.. R. C. przez cały ten czas zwodził pokrzywdzonego, przesuwał moment przystąpienia do realizacji zlecenia, a realnie nie miał zamiaru go zrealizować od momentu przedstawienia pokrzywdzonemu oferty wykonania prac budowlanych, którą ten zaakceptował i jeszcze tego samego dnia dokonał wpłaty pierwszej zaliczki w wysokości 35.000 zł. Znamiennym jest, że oskarżony dysponując tymi pieniędzmi nie zakupił materiałów niezbędnych do wykonania prac, nie przedstawił na tą okoliczność wiarygodnych dokumentów. Zamiast tego przeznaczył te środki na inne cele, nie mając prawa nimi swobodnie rozporządzać, zatajając ten fakt przed pokrzywdzonym. Mało tego, przekazywał on pokrzywdzonemu zupełnie inne informacje, zapewniając go o zakupieniu wszystkich materiałów i gwarantując przystąpienie do prac w nieodległym terminie. Świadczy to o zamiarze bezpośrednim kierunkowym oskarżonego przy popełnieniu przypisanego mu w wyroku przestępstwa. Trafnie Sąd Rejonowy uznał, że wszystkie prace jakie oskarżony wykonał na budowie domu jednorodzinnego pokrzywdzonego miały jedynie charakter pozorowany i ich celem było uniknięcie odpowiedzialności karnej za czyn z art. 286 § 1 kk. W rzeczywistości podsądny nie wykonał w sposób pełny i poprawny żadnego z elementów prac objętych przygotowaną przez niego w dniu 24 czerwca 2021 r. ofertą. Nie ulega wątpliwości, że nie miał on również zamiaru wykonania odeskowania dachu domu pokrzywdzonego płytą (...). Prace te zostały wykonane jedynie dlatego, że M. R. wziął na siebie ich wykonanie, gdyż czuł się pośrednio odpowiedzialny za sytuację w jakiej znalazł się pokrzywdzony z uwagi na polecenie mu przez M. R. firmy oskarżonego. Jak wynika z zeznań M. R. musiał on wielokrotnie naciskać na oskarżonego by ten dostarczył płyty (...) niezbędne do wykonania tych prac. Po wielu prośbach materiały te zostały dowiezione na teren budowy (chociaż i tak dwóch elementów zabrakło na całościowe odeskowanie dachu i dokupił je właściciel). Następnie M. R. musiał wielokrotnie dopominać się od oskarżonego zapłaty z tytułu wykonania rzeczonych prac budowlanych zleconych podsądnemu. Nie było więc tak jak przyjął w apelacji skarżący, że to oskarżony zlecił wykonanie odeskowania dachu płytą (...) M. R.. Wymieniony sam zabrał się za wykonanie tych prac, gdyż oskarżony nie wywiązywał się z przyjętego na siebie zobowiązania, a zbliżała się zima i istniała konieczność zabezpieczenia budowy domu. Nie ma więc racji obrońca, że to częściowe wykonanie prac zleconych pierwotnie oskarżonemu wyłączało jego przestępczy zamiar. Wywiązanie się fragmentu zobowiązania umniejszało jedynie o 14.000 zł wysokość szkody jakiej wskutek niezgodnego z prawem zachowania oskarżonego doznał S. S.. Chybione były także tezy obrony jakoby oskarżony nie wykonał zleconych mu prac z uwagi na konflikt z inwestorem i warunki pogodowe w grudniu 2021 r. Twierdzenia te zostały oparte jedynie na wyjaśnieniach oskarżonego, które nie zasługiwały na walor wiarygodnych i przyjęcie za podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Pokrzywdzony konsekwentnie podawał, że wielokrotnie prosił oskarżonego o przystąpienie do prac, czego ten, mimo gołosłownych zapewnień w tym względzie, nie czynił. S. S. dał podsądnemu wiele szans i był wyrozumiały, jednak nie może dziwić, że stojąc przed koniecznością pilnego zabezpieczenia budowy przed zimą ostatecznie zgodził się aby zadanie wykonał M. R.. Nie sposób tego interpretować jako konflikt z oskarżonym, zwłaszcza że podsądny otrzymał to zlecenie dzięki znajomości z M. R.. Natomiast tezy o złej pogodzie należało uznać za nietrafione, ponieważ w tych samych warunkach pogodowych M. R. zrealizował całość prac z oferty przygotowanej przez oskarżonego. Poza tym warto zaznaczyć, iż oskarżony zawierając umowę na piśmie w dniu 11 grudnia 2021 r. zobowiązał się wykonać wszystkie prace do dnia 30 grudnia 2021 r., czyli zdawał sobie jasno sprawę w jakim okresie przypadają zaległe roboty. Od dnia podpisania ww. umowy żadne prace z jego strony nie zostały jednak nawet podjęte, dzień ten kończy okres oszukańczych działań oskarżonego i jasno wynika z opisu czynu przypisanego w wyroku Sądu Rejonowego w Środzie Wlkp. z dnia 20 grudnia 2023 r.

Konkludując powyższe, Sąd I instancji dokonał trafnej i poprawnej oceny wszystkich zgromadzonych w tej sprawie dowodów. Przeciwne, mocno wybiórcze stanowisko obrony w tej kwestii okazało się chybione. Nie miał racji skarżący, że świadek M. R. był stronniczy. Nie jest on prywatnie związany ani z pokrzywdzonym, ani z oskarżonym, jego zeznania są wyważone i obiektywne. Świadek przede wszystkim wypowiadał się jako wykonawca robót budowlanych, mówił o faktach, ich ocenę pozostawiając organowi orzekającemu. Ponadto twierdzenia M. R. znajdowały potwierdzenie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym, a więc zeznań tego świadka nie można było ocenić inaczej niż tylko pozytywnie.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przeprowadzone postępowanie odwoławcze nie potwierdziło żadnych nieprawidłowości w procesie oceny dowodów dokonanym przez Sąd Rejonowy. Ocena wszystkich dowodów była prawidłowa i zgodna z dyrektywami wymienionymi w art. 7 kpk, tj. zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego Wobec tego nie było podstaw do wydania w instancji odwoławczej wyroku jakiego oczekiwałby obrońca, tj. wyroku uniewinniającego oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa. Nadto, nie zaszła żadna z sytuacji przewidzianych w art. 437 § 2 kpk uzasadniająca uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Brak było powodów do powtórnego prowadzenia przewodu sądowego, skoro apelujący nie wykazał istotnych braków dowodowych oraz nieprawidłowości w dokonanej już ocenie dowodów.

Lp.

Zarzut

3.3.

Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 286 § 1 kk polegająca na niewłaściwym jego zastosowaniu poprzez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się popełnienia tego przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kluczowe dla oceny tego zarzutu jest to, iż zarzut obrazy prawa materialnego odnoszący się do kwalifikacji prawnej czynu można postawić tylko wówczas, gdy skarżący nie podważa dokonanej przez sąd orzekający w sprawie oceny dowodów i dokonanych w oparciu o taką ocenę dowodów ustaleń faktycznych i wskazuje, że do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego została przez sąd zastosowana niewłaściwa subsumpcja ( tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2021 r., sygn. akt III KK 139/21, Lex nr 3333721). Skoro więc obrońca oskarżonego omawiany zarzut oparł na założeniu innego aniżeli ustalony przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego to zarzut ten już z tej przyczyny nie zasługiwał na uwzględnienie. Wiarygodne dowody potwierdziły bowiem, że R. C. dopuścił się czynu opisanego w zaskarżonym wyroku, który wyczerpywał wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk, a przeciwne stanowisko obrońcy było nietrafione.

W kontekście omawianego w tym miejscu zarzutu należało się zgodzić z obrońcą, że podstawowym kryterium rozgraniczającym oszustwo od niewywiązania się ze zobowiązania o charakterze cywilno-prawnym jest istnienie w chwili zawierania umowy wymaganego przez przepis karny zamiaru bezpośredniego o szczególnym zabarwieniu, bowiem rzeczywiście nie każda, nawet nierzetelna, realizacja stosunku zobowiązaniowego oznacza automatycznie zrealizowanie znamion przestępstwa oszustwa. Stanowisko to jest powszechnie przyjmowane zarówno w doktrynie, jak i judykaturze. Znamienne jest jednak, że w tej konkretnej sprawie niewykonanie przez oskarżonego zobowiązania nie miało jedynie charakteru cywilnoprawnego. Jak pokazał przeprowadzony proces, R. C. już w momencie zawarcia z pokrzywdzonym umowy na wykonanie robót budowlanych nie miał zamiaru jej wykonania, a zależało mu na uzyskaniu środków finansowych, które wydatkował na inne cele niż wynikające z uzgodnień z S. S., wprowadzając go przez to w błąd. Wynika to wszystko wprost z wiarygodnych dowodów zgromadzonych w tej sprawie. Oskarżonemu towarzyszył zatem zamiar bezpośredni kierunkowy popełnienia czynu zabronionego wyczerpującego znamiona z art. 286 § 1 kk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z tych alternatywnie zgłoszonych wniosków, z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Przypisanie podsądnemu przestępstwa z art. 286 § 1 kk było zasadne albowiem stan faktyczny ustalony w oparciu o wiarygodne dowody wskazywał kategorycznie i jednoznacznie, że R. C. swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona tego typu czynu zabronionego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości w punkcie 1 wyroku Sądu Okręgowego z dnia 18 lipca 2024 r.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w całości była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. Sąd Okręgowy objął kontrolą instancyjną także wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary, uznając, że kara 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, nie była rażąco surowa względem szeregu okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego, wypunktowanych w uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego. Tożsame stanowisko Sąd Okręgowy zajął odnośnie orzeczonego środka kompensacyjnego, który odpowiadał wysokości szkody jaką pokrzywdzony poniósł na skutek niezgodnego z prawem zachowania R. C.. Szkoda ta nie została do tej pory przez oskarżonego naprawiona.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego wyłącznie przez oskarżonego lub oskarżyciela posiłkowego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy. Wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej przez obrońcę R. C., podsądny zgodnie z art. 636 § 1 kpk był zobowiązany do poniesienia kosztów procesu, w tym także zgodnie z art. 627 kpk, kosztów o których mowa w art. 616 § 1 pkt 2 kpk, a więc uzasadnionych wydatków oskarżyciela posiłkowego z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego S. S. w odpowiedzi na apelację wniósł o zasądzenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego zwrotu kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika według norm przepisanych. Wniosek ten podtrzymał na rozprawie apelacyjnej w dniu 18 lipca 2024 r. Przytoczone wyżej przepisy stanowią podstawę prawną orzeczenia uwzględniającego to żądanie. Wysokość kosztów poniesionych przez oskarżyciela posiłkowego z tytułu ustanowienia w postępowaniu odwoławczym pełnomocnika ustalono zaś na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 11 ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. z 23 sierpnia 2023 r. Dz. U. z 2023 r., poz. 1964).

3.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty procesu. Koszty procesu zgodnie z art. 616 § 1 kpk obejmują m.in.: koszty sądowe na które składają się wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania oraz opłaty.

Mając na względzie powyżej przytoczone normy prawne, Sąd Okręgowy obciążył oskarżonego R. C. kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze i z tego tytułu zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 zł (ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism), zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.). Ponadto, na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych została mu wymierzona opłata za II instancję w kwocie 180 zł.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak