Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym – Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Śliwiński

Sędziowie: SSO Sławomir Jęksa

SSO Piotr Gerke (spr.)

Protokolant : apl. adw. Barbara Buczma

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. Marzanny Woltmann-Frankowskiej

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2018 r.

sprawy D. R. ,

skazanego wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Pile z dnia 25 stycznia 2018 r., sygn. akt II K 917/17,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego od tego wyroku,

I.  prostuje oczywistą omyłkę pisarską w części wstępnej zaskarżonego wyroku, wstawiając w punkcie V po podpunkcie oznaczonym lit. e), a przed zapisem w brzmieniu „ 9.09.2003 r.” brakujący fragment opisu wyroku Sądu Rejonowego w Pile z 3 lipca 2007 r. w brzmieniu „ f) przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnione w dniu 10.03.2005 r., na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, g) ciąg przestępstw z art. 19 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i w zw. z art. 11 § 3 kk, popełnionych w dniach: 24.06.2003 r., 13.08.2003 r., 25.08.2003 r., 26.03.2004 r., 9.04.2004 r., 23.04.2004 r., 9.10.2004 r., 19.05.2003 r.,”,

II.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. D. kwotę 147,60 zł brutto tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zwalnia skazanego od obowiązku zapłaty na rzecz wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym i nie pobiera od niego opłaty za II instancję.

Piotr Gerke Dariusz Śliwiński Sławomir Jęksa

UZASADNIENIE

W wyroku łącznym z dnia 25 stycznia 2018 r., sygn. akt II K 917/17, Sąd Rejonowy w Pile po zbadaniu warunków do orzeczenia kary łącznej wobec D. R. , skazanego następującymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Pile z dnia 1 lipca 2003 r. w sprawie II K 423/03, za przestępstwo z art. 284 § 2 kk, popełnione w okresie od sierpnia 2002 r. do grudnia 2002 r., na:

a)  karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 3 lat tytułem próby,

b)  karę grzywny w wysokości w wysokości 50 stawek dziennych po 30 złotych każda,

(powyższa kara grzywny została wykonana w dniu 25 czerwca 2005 r. Z kolei prawomocnym postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2006 r. zarządzono wobec skazanego wykonanie warunkowo zawieszonej kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Karę pozbawienia wolności z tego wyroku odbywał w okresie od 4 stycznia 2007 r. do 29 stycznia 2008 r.).

II.  Sądu Rejonowego w Pile z dnia 29 czerwca 2005 r. w sprawie II K 318/05, za przestępstwa z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 86 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnionego w sierpniu 2002 r., na:

a)  karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 5 lat tytułem próby,

b)  karę grzywny w wysokości w wysokości 30 stawek dziennych po 30 złotych każda,

(prawomocnym postanowieniem z dnia 12 października 2006 r. powyższą kare grzywny zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności. Prawomocnym postanowieniem z dnia 12 czerwca 2008 r. zarządzono wobec skazanego wykonanie warunkowo zawieszonej kar 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności).

III.  Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 23 stycznia 2006 r. w sprawie II K 933/05, za przestępstwo z art. 284 § 3 kk w zw. z art. 284 § 2 kk, popełnione w dniu 27 lutego 2000 r., na karę grzywny w wysokości 20 stawek dziennych po 30 złotych każda,

(postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2017 r. umorzono postępowanie wykonawcze dotyczące ww. kary grzywny).

IV.  Sądu Rejonowego w Pile z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie II K 411/06, za przestępstwo z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnione w dniu 24.05.2004 r., na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

V.  Sądu Rejonowego w Pile z dnia 3 lipca 2007 r. w sprawie II K 104/06, za:

a)  ciąg przestępstw z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnionych w dniach: 3.12.2003 r., 18.02.2004 r., 12.03.2004 r. i 20.11.2004 r., na karę 1 roku pozbawienia wolności,

b)  ciąg przestępstw z art. 284 § 2 kk, popełnionych w 2004 r., na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

c)  ciąg przestępstw z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnionych w dniach: 5.04.2004 r., 5.05.2004 r., 17.08.2004 r. i 26.08.2004 r., na karę 1 roku pozbawienia wolności,

d)  przestępstwo z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnione w dniu 1.06.2004 r., na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

e)  przestępstwo z art. 270 § 1 kk, popełnione w 2005 r., na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności.

Powyższe kary połączono i orzeczono karę łączną 5 lat pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres zatrzymania skazanego od 16.03.2005 r. do 17.03.2005 r.

VI.  Sądu Rejonowego w Pile z dnia 24 stycznia 2008 r. w sprawie II K 2/08, za przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnione w dniu 12.12.2005 r., na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

VII.  Sądu Rejonowego w Pile z dnia 29 lipca 2008 r. w sprawie II K 439/07, za:

a)  ciąg przestępstw z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, popełnionych w dniach: 11.02.2004 r., 4.03.2004 r., 12.03.2004 r. i 6.02.2004 r., na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności,

b)  przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełnione w dniu 9.03.2004 r., na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Powyższe kary pozbawienia wolności połączono i orzeczono karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

orzekł na podstawie przepisów Kodeksu Karnego w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw z dnia 20.02.2015 r. (Dz. U. z 2015, poz. 396) w ten sposób, że:

1.  rozwiązał węzeł kar łącznych pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Pile w sprawie II K 104/06 (pkt V) i II K 439/07 (pkt VII).

2.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami Sądu Rejonowego w Pile w sprawach: II K 423/03 (pkt I), II K 318/05 (pkt II) wymierzył karę łączną 2 lat pozbawienia wolności .

3.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami Sądu Rejonowego w Pile w sprawach: II K 411/06 (pkt IV), II K 104/06 (pkt V), II K 2/08 (pkt VI) i II K 439/07 (pkt VII) i wymierzył karę łączną 6 lat pozbawienia wolności .

4.  na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie umorzył postępowanie.

5.  określenie początku i końca odbywania przez skazanego kary łącznej pozbawienia wolności pozostawił administracji zakładu karnego.

6.  na podstawie § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714), zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. D. kwotę 120 zł, powiększoną o stawkę podatku VAT.

7.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego w całości od ponoszenia kosztów sądowych .

Powyższy wyrok pisemną apelacją w części co do kary zaskarżył obrońca skazanego, zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonych względem skazanego kar łącznych polegającą na wymierzeniu oskarżonemu kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności i 6 lat pozbawienia wolności w stosunku do celów, jakie kary te powinny spełniać w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania, podczas gdy okoliczności zaistniałe po wydaniu poszczególnych wyroków, w tym w szczególności opinia o skazanym przemawiają za stosowaniem metody pełnej absorpcji.

Wobec powyższego obrońca wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kar łącznych w niższym wymiarze,

2.  zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem II instancji, nieopłaconej dotąd w całości ani w części,

a ewentualnie

3.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Stanowisko w sprawie zajął również skazany, który w piśmie z dnia 14 maja 2018 r. przedstawił swoje stanowisko w odniesieniu do ustaleń Sądu Rejonowego, wskazując, m. in., że naprawienie szkody, do którego był zobowiązany jest solidarne, może spłacić ten dług, ale nie wie, kto ten dług przejął, prowadził też działalność gospodarczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Na wstępie należy wskazać, że wniesienie środka odwoławczego, niezależnie od jego granic i zakresu, każdorazowo obliguje Sąd odwoławczy do zbadania ewentualności wystąpienia uchybień, o jakich mowa w art. 439 k.p.k. i 440 k.p.k. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy nie stwierdził wskazanych tam uchybień, osobnych zarzutów co do ich występowania nie formułował zresztą skarżący.

Dalej trzeba zauważyć, że w zaskarżonym wyroku Sąd Rejonowy popełnił oczywistą omyłkę pisarską, która podlegała sprostowaniu z urzędu na podstawie art. 105 § 1-3 k.p.k., Sąd Rejonowy nie zamieścił bowiem fragmentu opisu wyroku. Z uzasadnienia, w którym w sposób kompletny opisano wyrok Sądu Rejonowego w Pile z dnia 3 lipca 2007 r., sygn. akt II K 104/06, wynika, iż w zaskarżonym wyroku pominięto ppkt f i g pkt V, zatem w pkt I wyroku Sąd Okręgowy sprostował tę oczywistą omyłkę, uzupełniając wyrok.

Jeśli chodzi o meritum apelacji, to w związku z zawartym w niej zarzutem niewspółmierności kary przypomnieć trzeba, iż w orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary (dotyczy to również kary łącznej), jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy „ kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą" (wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz. 60). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary (wyrok SN z dnia 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o „ różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować" (wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, LEX nr 20739). Chodzi natomiast o „ znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną)" (zob. wyrok SN z dnia 22 października 2007 r., SNO 75/07, LEX nr 569073) czy jeszcze inaczej taką, której dysproporcja jest wyraźna, bijąca w oczy czy oślepiająca (zob. wyrok SA w Krakowie z dnia 28 maja 2010 r., II AKa 82/10, LEX nr 621421).

Sąd Okręgowy podzielił zapatrywania Sądu Rejonowego tak odnośnie ustawowych przesłanek kary łącznej, jak i okoliczności niniejszej sprawy wpływających na jej sądowy wymiar, mając w szczególności na uwadze, że obrońca w żaden sposób nie podważył kompletności tych okoliczności czy ich znaczenia z punktu widzenia orzekania kary łącznej. Należy mieć na względzie, że w swojej apelacji obrońca wskazuje na okoliczności, które nie przemawiają za szczególnie łagodnym potraktowaniem skazanego, albowiem nie sposób w kategoriach „ zasług” rozpatrywać tego, że skazany nie był karany dyscyplinarnie, zachowuje się regulaminowo, czy że nie należy on do podkultury przestępczej. Są to penitencjarne obowiązki skazanego i fakt, że je wypełnia, nie oznacza, że z tego tytułu ma być on premiowany poprzez obniżenie kary łącznej pozbawienia wolności do dolnej granicy wymiaru, jaki w niniejszej sprawie był ustawowo dopuszczalny. Wskazać zresztą należy na okoliczności, których obrońca ze względu na swoją rolę procesową nie podniósł, ale które nie mogły ujść uwadze Sądu, gdyż w zupełnie innym – mniej korzystnym – świetle przedstawiają funkcjonowanie skazanego w trakcie odbywania kary. Mianowicie, jak wynika z opinii o skazanym, w czasie wykonywania kar nie był wyróżniany żadnym nagrodami, nie wykonał on obowiązków naprawienia szkody oraz, że w trakcie podróży do pracy poza zakładem karnym samowolnie oddalił się i do dnia 3 października 2017 r. ukrywał się; w takiej sytuacji to, że sam w końcu powrócił do zakładu karnego, nie może być traktowane jako coś wartego „ premiowania”. Skoro więc prognoza penitencjarna jest wobec skazanego umiarkowana, to uwzględniając cele zapobiegawcze i wychowawcze z art. 85a k.k., nie ma żadnych podstaw, aby skazanemu obniżać wymiar orzeczonych kar łącznych poprzez zastosowanie zasady absorpcji.

Należy również wskazać, że okoliczności podniesione przez skazanego w jego piśmie nie przemawiają za uznaniem, że orzeczone kary łączne mają charakter rażący, są to bowiem okoliczności wtórne i drugorzędne. Na marginesie jedynie wypada jednak zauważyć, iż mając na uwadze daty przestępstw popełnionych przez skazanego, fakt niewykonania przez niego do tej pory wszystkich obowiązków ciążących na nim z mocy ww. skazań nie ma żadnego usprawiedliwienia i z pewnością nie świadczy o prawidłowej resocjalizacji, a w związku z tym nie jest z pewnością argumentem za skróceniem pobytu skazanego w zakładzie karnym.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt II wyroku, utrzymując w mocy zaskarżone orzeczenie.

O zwrocie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu skazanemu w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy rozstrzygnął jak w pkt III wyroku, na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy-prawo o adwokaturze w zw. z § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Z uwagi na trudną sytuację majątkową skazanego i perspektywę jego dłuższej izolacji penitencjarnej Sąd Okręgowy na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił go od zwrotu wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu odwoławczym i na podstawie art. 6 zd. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych nie pobrał od niego opłaty za II instancję, jak w pkt IV wyroku.

Piotr Gerke Dariusz Śliwiński Sławomir Jęksa