Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 513/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Śremie z dnia 30 stycznia 2025 r., sygn. akt II K 674/24

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów prawa materialnego w postaci art. 178a § 5 kk w zw. z art. 44b § 2 kk poprzez ich zastosowanie i orzeczenie o przepadku na rzecz Skarbu Państwa równowartości pojazdu (...) o nr rej. (...), pomimo że przepisy te są:

a) niezgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP albowiem naruszają konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa, uzależniając orzeczenie przepadku na rzecz Skarbu Państwa równowartości pojazdu od przyczyn oderwanych od samego czynu i niezasadnie różnicując dolegliwości wobec sprawców nieadekwatnie do wagi popełnionego czynu, stopnia winy i okoliczności dotyczących samego sprawcy, co w konsekwencji prowadzi do sytuacji, w której jeden sprawca może ponieść niewspółmiernie surowszą sankcję od drugiego tylko dlatego, że w chwili popełnienia przestępstwa prowadził droższy pojazd,

b) niezgodne z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP naruszając konstytucyjną zasadę określoności kary, z której wynika, że granice możliwej do orzeczenia kary powinny wynikać z ustawy, tymczasem sankcja przewidziana w zastosowanych w punkcie 8 wyroku przepisach granic takich nie określa i zależy wyłącznie od wartości pojazdu, jakim sprawca poruszał się w chwili popełnienia czynu,

c) niezgodne z art. 10 ust. 2, art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji RP uniemożliwiając sądowi orzekanie w granicach sędziowskiego uznania i w praktyce stanowi sankcję sztywnie narzuconą władzy sądowniczej przez ustawodawcę.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy nie rozstrzygał zasadności przytoczonego wyżej zarzutu albowiem zaszła konieczność zmiany treści zaskarżonego orzeczenia na skutek okoliczności dostrzeżonych z urzędu. Zagadnienie to zostanie omówione w pkt 4.1. niniejszego uzasadnienia.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie pkt 8.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy dokonał zmiany treści zaskarżonego orzeczenia zgodnie z wnioskiem końcowym apelacji, jednakże zmiana ta była następstwem okoliczności dostrzeżonych z urzędu a nie zasadności zarzutu podniesionego przez obrońcę.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Ustalenia Sądu Rejonowego co do stopnia stężenia alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu na poziomie 0,82 mg/l, nie wynikały z miarodajnych dowodów zgromadzonych w sprawie.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Skarżący nie podważał prawidłowości ustaleń Sądu I instancji zarówno co do faktu prowadzenia przez podsądnego w dniu 15 października 2024 r. samochodu osobowego w ruchu lądowym pod wpływem alkoholu, jak również co do stopnia jego nietrzeźwości. Niemniej jednak Sąd Okręgowy uznał za niezbędne zweryfikowanie poprawności ustaleń faktycznych odnośnie stężenia alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu w chwili popełnienia zarzucanego mu przestępstwa albowiem ustalenie to było podstawą rozstrzygnięcia o przepadku zawartego w pkt 8 zaskarżonego orzeczenia. Kontrola instancyjna doprowadziła do ustalenia, że pierwszy chronologicznie protokół z badania stanu trzeźwości oskarżonego analizatorem wydechu (...) z dnia 15 października 2024 r. godz. 6:43 nie zawierał wydruku z urządzenia pomiarowego. Ponadto pierwszy z wyników pomiaru tym urządzeniem został w protokole badania stanu trzeźwości poprawiony ręcznie bez żadnego wyjaśnienia kwestii tej zmiany. Wobec braku wydruku z urządzenia pomiarowego i parametrów pomiaru (objętość wydychanego powietrza, czas wydechu) powstały zatem wątpliwości co do wyniku pierwszego z badań urządzeniem (...). Wątpliwości te tylko pogłębiły się patrząc na drugi wynik pomiarowy tym urządzeniem wykonany po upływie 17 minut, niższy od pierwszego aż o 0,09 mh/l. Wnikliwej analizie poddano zatem protokół z badania stanu trzeźwości oskarżonego analizatorem wydechu przeprowadzonego urządzeniem – Alkometr A 2.0., które jest bardziej precyzyjne. W tym wypadku też do protokołu badania załączono wydruki z urządzenia pomiarowego. Wobec dochowania warunków przeprowadzania badań stanu trzeźwości analizatorem wydechu przy badaniach R. M. za pomocą urządzenia Alkometr A 2.0. za miarodajny dowód określający stężenie alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu w chwili popełnienia zarzucanego mu przestępstwa należało uznać drugi protokół badania stanu trzeźwości z dnia 15 października 2024 r. przeprowadzonego za pomocą właśnie tego urządzenia. Warto podkreślić, że badania stanu trzeźwości oskarżonego za pomocą urządzenia Alkometr A 2.0. przeprowadzono w krótkim czasie po dokonaniu zatrzymania podsądnego przez funkcjonariuszy Policji, a więc wyniki badania tym urządzeniem można było uznać za określające stężenie alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu w chwili popełnienia zarzucanego mu przestępstwa. Tym bardziej, że przy tych dwóch próbach uzyskano bardzo zbliżone wartości (godz. 7:02 – 0,74 mg/l, godz. 7:03 – 0,71 mg/l). Mając na względzie powyższe, Sąd odwoławczy uznał że wobec występujących w tej sprawie wątpliwości co do prawidłowości badania stanu trzeźwości przeprowadzonego za pomocą urządzenia (...), opierając się na przepisie art. 5 § 2 kpk, ustaleń faktycznych odnośnie stężenia alkoholu należało dokonać na podstawie wyników badania stanu trzeźwości R. M. przeprowadzonego urządzeniem Alkometr A 2.0. Sąd Rejonowy nie dostrzegł tych mankamentów z badania urządzeniem (...) i przez to w sposób pewny, niezasadnie oparł na tym dokumencie swoje ustalenia faktyczne mające istotne znaczenie dla kwestii przepadku równowartości pojazdu. Uchybienie to wymagało ingerencji organu odwoławcze w treść zaskarżonego orzeczenia poprzez dokonanie zmiany ustaleń faktycznych dotyczących istotnej dla tej sprawy okoliczności, a mianowicie stężenia alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu w chwili popełnienia zarzucanego mu przestępstwa. Dlatego też Sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w pkt 1, w opisie czynu przypisanego oskarżonemu ustalił, że prowadząc pojazd m-ki (...) znajdował się w stanie nietrzeźwości z wynikiem 0,74 mg/l w wydychanym powietrzu (wynik z badania Alkometrem A 2.0. o godz. 7:02), o czym orzekł w pkt 1 lit. a) wyroku z dnia 30 lipca 2025 r. Konieczne jest odniesienie się z tego miejsca do przepisu art. 178a § 5 kk, zgodnie z którym Sąd orzeka przepadek, o którym mowa w art. 44b, w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 1 lub 4 kk, chyba że zawartość alkoholu w organizmie sprawcy przestępstwa określonego w § 1 była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0.75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia. Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Wobec dokonanej zmiany ustaleń faktycznych odnośnie stanu nietrzeźwości R. M. w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu odpadły podstawy faktyczne i prawne dla orzeczenia obligatoryjnego przepadku przewidzianego w art. 178a § 5 kk. Stężenie alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu było bowiem niższe niż próg przewidziany w zacytowanym przepisie i nie prowadziło do przekroczenia tego progu (analiza badań przeprowadzonym Alkometrem A 2.0. prowadzi do wniosku, że stężenie alkoholu w wydychanym przez podsądnego powietrzu spadało). Nie było w takiej sytuacji podstaw dla zastosowania instytucji przewidzianej w art. 178a § 5 kk i orzeczenia przepadku równowartości pojazdu mechanicznego, którym oskarżony poruszał się w stanie nietrzeźwości. Wobec tego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił orzeczenie z punktu 8, o czym orzekł w pkt 1 lit. b) wyroku z dnia 20 lipca 2025 r.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w pozostałej części (poza zmianami opisanymi w pkt 5.2.) – pkt 2 wyroku sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 30 lipca 2025 r.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w pozostałej części był brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających dalsze zmiany lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) w pkt 1, w opisie czynu przypisanego oskarżonemu ustalono, że prowadząc pojazd m-ki (...) znajdował się w stanie nietrzeźwości z wynikiem 0,74 mg/l w wydychanym powietrzu (wynik z badania Alkometrem A2.0. o godz. 7:02);

b) uchylono orzeczenie w pkt 8.

Zwięźle o powodach zmiany

W toku kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia Sąd Okręgowy stwierdził nieprawidłowości w procesie badania stanu trzeźwości oskarżonego urządzeniem pomiarowym(...), które uniemożliwiały dokonanie pewnych, nie budzących wątpliwości ustaleń faktycznych w oparciu o protokół badania stanu trzeźwości tym urządzeniem. Wobec powyższego, w oparciu o art. 5 § 2 kpk dokonano ustaleń faktycznych odnośnie omawianej okoliczności na podstawie protokołu badania stanu trzeźwości urządzeniem pomiarowym Alkometr A 2.0. Badanie to zostało bowiem (w przeciwieństwie do tego dokonanego z użyciem (...)) przeprowadzone w sposób zgodny z wymogami prawa. Dlatego też konieczna była ingerencja w treść zaskarżonego orzeczenia poprzez dokonanie zmiany ustaleń faktycznych odnośnie stanu nietrzeźwości w jakim znajdował się oskarżony w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu (pkt 1 lit. a) wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 lipca 2025 r.). Wobec dokonanej zmiany ustaleń faktycznych odpadła podstawa faktyczna i prawna dla orzeczenia przepadku równowartości pojazdu jakim poruszał się oskarżony w dniu 15 października 2025 r. w oparciu o przepis art. 178a § 5 kk. Stężenie alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu nie budzące żądnych zastrzeżeń było bowiem niższe niż próg przewidziany w zacytowanym przepisie i nie prowadziło do przekroczenia tego progu (analiza badań przeprowadzonym Alkometrem A 2.0. prowadzi do wniosku, że stężenie alkoholu w wydychanym przez podsądnego powietrzu spadało). Nie było w takiej sytuacji podstaw dla zastosowania instytucji przewidzianej w art. 178a § 5 kk i orzeczenia przepadku równowartości pojazdu mechanicznego, którym oskarżony poruszał się w stanie nietrzeźwości. Wobec tego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił orzeczenie z punktu 8, o czym orzekł w pkt 1 lit. b) wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 lipca 2025 r.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wydatków sądowych za postępowanie odwoławcze. Przemawiały zatem przede wszystkim względy słuszności, gdyż co prawda z powodu dostrzeżonego z urzędu, ale doszło do korzystnej dla oskarżonego zmiany zaskarżonego wyroku. Ponadto miała na to wpływ sytuacja materialna podsądnego, który obowiązany jest uiścić grzywnę, świadczenie pieniężne oraz koszty orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego w Śremie z dnia 30 stycznia 2025 r. Sąd Okręgowy doszedł zatem do wniosku, że obciążanie oskarżonego wydatkami sądowymi za postępowanie odwoławcze w takiej sytuacji byłoby dla niego zbyt dużą dolegliwością finansową.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak