IV Ka 558/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2023-09-07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 września 2023 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Hanna Bartkowiak
Sędziowie: Małgorzata Winkler-Galicka Mariusz Sygrela
Protokolant: prot. sąd. Angelika Kubiaczyk
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań-Stare Miasto w Poznaniu Agnieszki Makowskiej - Witos
po rozpoznaniu w dniu 7 września 2023 r.
sprawy J. Ł. (1)
oskarżonego o przestępstwo z art. 233 § 1 kk i art. 239 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego we Wrześni
z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 53/23
Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.
Kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.
Mariusz Sygrela Hanna Bartkowiak Małgorzata Winkler-Galicka
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 558/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1. |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego we Wrześni z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 53/23 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
|
|
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
|
|
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|
|
|
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|
|
|
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Rażąca łagodność kary orzeczonej w wyroku, polegająca na wymierzeniu J. Ł. (1) kary roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, w sytuacji gdy stopień jego winy, jak i stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu, przemawiają za orzeczeniem kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a także orzeczeniem środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła wskazań zawartych w apelacji o niewspółmierności kary oraz braku środka karnego w stosunku do oskarżonego J. Ł. (1). Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny stopnia zawinienia oraz stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego oskarżonemu czynu, w żadnym razie nie umniejszając wagi jego postępku. Zostały wzięte pod uwagę przy tej ocenie wszystkie kwantyfikatory mające wpływ na stopień społecznej szkodliwości czynu wymienione w art. 115 § 2 kk. Oskarżyciel publiczny podważając słuszność rozstrzygnięcia o karze zasadniczej, domagając się jej zaostrzenia zwracał uwagę jedynie na okoliczności niekorzystne dla podsądnego, jednocześnie pominął te czynniki, które miały charakter łagodzący. Taka niepełna i jednostronna ocena nie mogła spotkać się z aprobatą Sądu odwoławczego. Z kolei Sąd I instancji uzasadniając powody wyboru takiego a nie innego wymiaru kary przekonująco i w sposób zobiektywizowany podał powody swojej decyzji, które w ocenie Sądu II instancji były słuszne. Sąd Okręgowy zaznacza, iż daleki jest od pobłażliwego traktowania sprawców przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, którzy w ten sposób jaskrawo pokazują lekceważący stosunek do prawa i sądów. Jednak każdy przypadek wymaga zindywidualizowanego podejścia i w tej konkretnej sprawie, liczba i waga wszystkich okoliczności rzutujących na wymiar kary: obciążających i łagodzących, uprawniała Sąd Rejonowy do sięgnięcia po karę z warunkowym zawieszeniem wykonania, z przekonaniem, że spełni ona wszystkie stawiane jej cele i to nie tylko w zakresie prewencji indywidualnej, ale również generalnej. Poza zatem okolicznościami podawanymi przez apelującego należało jednak uznać za dość istotną okoliczność przemawiającą na korzyść sprawcy przyznanie się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Trudno byłoby tu uwzględniwszy charakter przypisanego występku, za prokuratorem oczekiwać bardziej wymiernej w tym zakresie krytycznej postawy procesowej oskarżonego. Poza tym, inkryminowana sytuacja miała charakter jednorazowy i nastąpiła już po prawomocnym skazaniu J. S. za czyn z art. 148 § 2 pkt 2 kk wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie o sygn. II K 23/05, bo w postępowaniu nadzwyczajnym, o wznowienie postępowania. Co prawda czyn oskarżonego J. Ł. (1) kwalifikowany z art. 233 § 1 kk w zbiegu z art. 239 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk stwarzał zagrożenie dla bytu ww. wyroku, jednak taki negatywny skutek nie nastąpił. Niezależnie od tego wspomnieć trzeba, że składanie fałszywych zeznań jest przestępstwem formalnym i dla jego istoty nie należy spowodowanie jakiegokolwiek skutku. Natomiast występek z art. 239 § 1 kk, mający charakter materialny, w tej konkretnej sprawie wymusił co prawda określone czynności wyjaśniające w związku z zeznaniami nowego świadka – obecnego oskarżonego J. Ł. (1) w postępowaniu wznowieniowym, jednak Sąd Najwyższy nie miał większych trudności aby ocenić ich nieprawdziwość, czemu dał wyraz w postanowieniu z dnia 28 czerwca 2021 r. oddalającym wniosek o wznowienie postępowania (sygn. SN V KO 50/20). Ponadto, Sąd odwoławczy zwraca uwagę na dolne zagrożenie karą za czyn art. 233 § 1 kk, które ma surowszą sankcję niż art. 239 § 1 kk - 6 miesięcy pozbawienia wolności. To pokazuje, że Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku wymierzając oskarżonemu karę o raz wyższą niż ustawowe minimum, dał wyraz także występującym w tej sprawie po stronie oskarżonego okolicznościom obciążającym. Natomiast dotychczasowa niekaralność J. Ł. obok jego poprawnego zachowania po popełnionym przestępstwie, które to okoliczności pozostały niezmienne do chwili wyrokowania przez Sąd II instancji, pozwalają pozytywnie prognozować na przyszłość co do przestrzegania przez oskarżonego porządku prawnego w przyszłości i również nie uzasadniały podwyższania wymiaru kary wobec ww. podsądnego. Na marginesie warto odnotować, że prokurator del. do Prokuratury Rejonowej w Międzyrzeczu, podczas przesłuchania J. Ł. (1) jako podejrzanego w dniu 20 grudnia 2021 r. wyraził stanowisko co do ewentualnego wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy, proponując dokładnie taki wymiar kary jaki został orzeczony w zaskarżonym wyroku. Od tego czasu nie odnotowano w sprawie praktycznie żadnych nowych okoliczności obciążających po stronie sprawcy, które zaważyły na wycofaniu się oskarżyciela publicznego z tych warunków. Wobec braku podstaw do zaostrzenia kary zasadniczej w sposób oczekiwany przez apelującego, nie było też zasadnym orzekanie o środku karnym w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości. Rozpatrywany czyn zasługiwał na solidną karę, uwzględniwszy jednak dane o sprawcy i wyjątkowość tego zdarzenia w ustabilizowanym życiu oskarżonego, taka dodatkowa dolegliwość nie była celowa. Sąd Okręgowy nie znalazł też wystarczających powodów w oparciu o wniesioną na niekorzyść oskarżonego apelację aby zaostrzać karę grzywny orzeczoną J. Ł. (1) przy warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności, co miałoby nastąpić poprzez podwyższenie stawki dziennej tejże kary grzywny. Stwierdzić należało, że Sąd I instancji słusznie taki dodatkowy element karny zastosował, co czyni reakcję karną wobec oskarżonego bardziej dotkliwą i grzywna ta została dostosowana do stopnia społecznej szkodliwości czynu ilością stawek dziennych, a wysokością jednostkowej stawki do sytuacji materialnej i możliwości zarobkowych oskarżonego. Oskarżyciel publiczny wnosząc o podwyższenie wymiaru tej stawki nie powołał żadnych takich okoliczności, które powinny zostać uwzględnione na podstawie art. 33 § 3 kk, a których nie wziąłby już pod uwagę Sąd przy wyrokowaniu. Podsądny jak sam zadeklarował, rzeczywiście uzyskuje z pracy w Holandii dość dobre zarobki jednak trzeba też uwzględnić relatywnie wyższe koszty utrzymania zagranicą oraz ciążące na nim obciążenia finansowe w związku z posiadaniem rodziny, w tym dwójki małoletnich dzieci z problemami zdrowotnymi. Natomiast adekwatność do aktualnej wartość pieniądza, jak to określił apelujący, nie jest jednym z czynników, które wedle ustawodawcy mają kształtować poziom stawki dziennej kary grzywny. Określona stawka dzienna grzywny w wysokości 50 zł nie raziła zatem łagodnością i nie wymagała podwyższenia w instancji odwoławczej. |
||
Wniosek |
||
Zmiana zaskarżonego wyroku, poprzez wymierzenie oskarżonemu kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości, poprzez wywieszenie treści wyroku na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w Słupcy oraz na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy w L., na okres 10 dni; ewentualnie, w przypadku utrzymania przez sąd odwoławczy w mocy wymierzonej przez sąd I instancji kary roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem, o zmianę orzeczenia z pkt II zaskarżonego wyroku, poprzez przyjęcie wysokości jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 100 złotych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na stwierdzoną bezzasadność omówionego zarzutu. Kara zasadnicza wymierzona oskarżonemu przez Sąd Rejonowy nie była, wbrew stanowisku apelującego, niewspółmierna i nie było żadnych powodów by ingerować w jej wymiar. Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości, z racji nie uwzględnienia postulatu oskarżyciela publicznego co do wysokości i charakteru orzeczonej kary pozbawienia wolności, w zasadzie utraciła znaczenie. Nie było powodów w tej konkretniej sprawie aby sięgać po element karny publicznie piętnujący sprawcę składania fałszywych zeznań. Ponadto nie stwierdzono przesłanek z art. 33 § 3 kk przemawiających za podwyższeniem wysokości jednostkowej stawki dziennej grzywny, skoro apelujący nie wykazał aby uzasadniała to kondycja finansowa czy stan majątkowy podsądnego. Natomiast aktualna wartość pieniądza, jak to określił apelujący, nie jest jednym z czynników, które wedle ustawodawcy miałby mieć wpływ na określanie kwoty stawki dziennej kary grzywny. |
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
|
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Powodem utrzymania wyroku w mocy jest całkowita niezasadność zarzutu apelacji prokuratora, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę bądź uchylenie wyroku poza granicami tego zarzutu oraz wniosków określonych w złożonym środku odwoławczym. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
|
|||
4.1. |
|
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
|
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
|
|
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
2. |
Zgodnie z art. 636 § 1 kpk, w sprawach z oskarżenia publicznego, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego, wniesionego wyłącznie przez oskarżyciela publicznego – koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa. Dlatego też Sąd Okręgowy zgodnie z tą zasadą, kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa. |
PODPISY |
Mariusz Sygrela Hanna Bartkowiak Małgorzata Winkler-Galicka |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Hanna Bartkowiak, Małgorzata Winkler-Galicka Mariusz Sygrela
Data wytworzenia informacji: