Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 674/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2023 r., sygn. akt VI K 1013/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 17 § 1 pkt 9 kpk poprzez uznanie oskarżonego winnym popełnienia tego, że w dniu 25 czerwca 2022 r. usiłował kierować pojazdem mechanicznym marki V. (...) o nr rej. (...) będąc w stanie nietrzeźwości, tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 178a § 1 kk, podczas gdy czyn ten nie był objęty aktem oskarżenia wniesionym w niniejszej sprawie, a tym samym brak co do niego skargi uprawnionego oskarżyciela, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą w myśl art. 439 § 1 pkt 9 kpk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie doprowadziła do ustalenia, że w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 17 § 1 pkt 9 kpk.

W pierwszym rzędzie wymagało procesowego wyjaśnienia, że w sytuacji przypisania sprawcy jednego czynu wypełniającego kumulatywnie znamiona dwóch lub więcej przepisów ustawy karnej (art. 11 § 2 kk) nie jest możliwe umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 kpk jedynie co do fragmentu czynu przypisanego. Takie orzeczenie mogłoby bowiem zapaść jedynie w sytuacji, gdyby co do całości przestępczego zachowania nie było wniosku o ściganie ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2019 r., sygn. akt V KK 409/18, Lex nr 3552002). Zarzut na temat zaistnienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej oraz rozstrzygnięcie jakiego domagał się apelujący w środku odwoławczym były zatem oczywiście bezzasadne skoro w postępowaniu karnym nie funkcjonuje instytucja częściowego umorzenia fragmentu czynu z powodu ujemnej przesłanki procesowej z art. 17 § 1 pkt 9 kpk.

Kontynuując rozważania w podniesionym zakresie należało także wskazać, że granice podmiotowe i przedmiotowe sprawy określa nie opis czynu zawarty w akcie oskarżenia, czy też przyjęta przez oskarżyciela kwalifikacja prawna czynu, lecz zdarzenie w znaczeniu historycznym. Oznacza to, że sąd jest o tyle nim związany, o ile nie jest władny dokonać ustaleń wykraczających poza ramy tego zdarzenia. W konsekwencji możliwe jest m.in.: a) ustalenie odmiennego czasu popełnienia czynu będącego przedmiotem rozpoznania, b) dokonanie odmiennych ustaleń faktycznych dotyczących zarówno strony podmiotowej, jak i przedmiotowej, c) ustalenie odmiennego sposobu zachowania się i działania poszczególnych sprawców, d) ustalenie odmiennego skutku związanego z zachowaniem oskarżonego ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2021 r., sygn. akt IV KK 172/21, Lex nr 3270065). Z tym wiąże się też zagadnienie zmiany kwalifikacji prawnej, gdzie należało przypomnieć, iż Sąd I instancji nie jest związany kwalifikacją prawną przyjętą przez oskarżyciela w akcie oskarżenia. Zmiana kwalifikacji prawnej czynu nie stanowi wyjścia poza granice skargi, o ile towarzysząca jej zmiana opisu czynu nie powoduje, że osądowi podlega już inne zdarzenie historyczne ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2022r., sygn. akt III KK 139/22, Lex nr 3439453). Mając to wszystko na względzie Sąd odwoławczy przeanalizował opis zdarzenia historycznego przyjętego przez prokuratora w akcie oskarżenia i doszedł do wniosku, że nie wykluczał on przypisania oskarżonemu w ramach wniesionej skargi oskarżyciela publicznego zarówno prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, jak i następczego usiłowania popełnienia tego typu przestępstwa. Za powyższym przemawia m.in. stanowisko oskarżonego oraz jego obrońcy wyrażane w toku postępowania w ramach linii obrony, obejmujące także zachowania oskarżonego po wyjściu z Bistra R. w L., co pokazuje, iż ci uczestnicy postępowania uznawali tą drugą sytuację jako element zdarzenia historycznego objętego aktem oskarżenia. To natomiast, że prokurator w odpowiedzi na zażalenie oskarżonego na postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy wskazał, że podstawą przedstawionego P. T. zarzutu było kierowanie pojazdem mechanicznym w czasie kiedy dojechał do parkingu przy ul. (...) w L., a nie domniemany zamiar kontynuowania jazdy spod Bistro R. nie stanowiło przeszkody dla zmiany opisu i kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu w sposób jaki to uczynił Sąd Rejonowy, tj. przyjmując, że zachowanie P. T. stanowiło nadal jeden czyn, wyczerpujący znamiona przestępstwa z art. 178a § 1 kk oraz z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 178a § 1 kk. Przyjęta przez Sąd I instancji konstrukcja materialnoprawna, o której zresztą obecne na rozprawie strony zostały należycie pouczone w trybie art. 399 § 1 kpk (k. 78), w zasadzie zatem niwelowała podniesiony w apelacji zarzut procesowy odnośnie braku skargi oskarżyciela co do przypisanego oskarżonemu usiłowania prowadzenia pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości. Jednocześnie zaś, wspomniana w apelacji obrońcy lakoniczność opisu czynu z zarzutu aktu oskarżenia, która to cecha trafnie została dostrzeżona, powodowała, że nie można było kategorycznie wykluczyć, iż oskarżenie nie obejmowało także usiłowania popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk i nie wykluczało w związku z tym dokonania określonych zmian co do oceny prawnej przez Sąd Rejonowy. Odwołując się jeszcze raz do odpowiedzi prokuratora na zażalenie na postanowienie w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy warto wspomnieć na przytoczone w tym piśmie procesowym ustalenia dochodzenia, o tym że została wobec podejrzanego podjęta interwencja świadków obecnych przy Bistro R. uniemożliwiająca mu przez to wejście za kierownicę i odjazd pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...). Faktyczny problem związany ze zgłoszonym zarzutem zaistnienia przesłanki z art. 17 § 1 pkt 9 kpk pojawiłby się natomiast dopiero wtedy gdyby organ orzekający zdecydował się na rozdzielnie zachowania oskarżonego na dwa osobne czyny, pozostające ze sobą w zbiegu realnym, co w realiach sprawy i przy występującym odstępie czasowym między przyjazdem oskarżonego pod lokal gastronomiczny w L. a jego późniejszą chęcią dojścia do pojazdu z kluczykami, nie byłoby całkiem pozbawione racji. Osobną kwestią jest zaś trafność stanowiska organu meriti co do tego czy zgromadzone dowody były wystarczającą podstawą dla przypisania P. T. obok popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk również tego rodzaju występku w formie usiłowania, tj. z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 178a § 1 kk. Zagadnienie to będzie przedmiotem omówienia w pkt 3.5. niniejszego uzasadnienia w ramach rozważań zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych dotyczących tego elementu czynu przypisanego oskarżonemu w zaskarżonym orzeczeniu.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku co do usiłowania popełnienia przez oskarżonego przestępstwa z art. 178a § 1 kk w zb. z art. 13 § 1 kk i umorzenie w tym zakresie postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyższy wniosek zawarty w apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie. Nie zaistniała bowiem w tej sprawie bezwzględna przesłanka odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk i nie doszło do obrazy przepisu art. 17 § 1 pkt 9 kpk.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną w miejsce swobodnej ocenę dowodów z zeznań świadków K. P. (1), M. G., M. M. oraz G. R. i uznanie tych zeznań za w pełni wiarygodne i przydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, podczas gdy zeznania tych świadków były niespójne między sobą, sprzeczne z nagraniem z monitoringu, a tak jak w przypadku zeznań G. R. wręcz nieprzydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, co skutkowało błędnym ustaleniem, że oskarżony miał zamiar dalszego kierowania samochodem, którym wcześniej przyjechał na miejsce oraz rzutowało na ocenę dowodu z wyjaśnień oskarżonego, który to dowód został w części błędnie uznany za niewiarygodny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie doprowadziła do stwierdzenia przez Sąd II instancji żadnych takich nieprawidłowości w procesie oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy, która rzutowałaby na treść zapadłego rozstrzygnięcia. Ważne jest, że skarżący, który zmierza do podważenia zasadności orzeczenia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego jej zanegowania i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne, czy też niekorzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest bowiem wykazanie jakich konkretnie uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy – w szczególności logicznego rozumowania – oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2022 r., sygn. akt II AKa 221/22, Lex nr 3478004). Tymczasem apelujący nie wykazał aby tego rodzaju uchybienia zaistniały po stronie Sądu I instancji oraz aby miały one wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia kończącego proces.

Obrońca bardzo krytycznie podszedł do wszelkich różnic występujących w zeznaniach świadków K. P. (1), M. G. oraz M. M. starając się przekonać organ odwoławczy, że winny one zaważyć na odmowie wiarygodności całości zeznań wskazanych świadków. Jednocześnie wewnętrzne niespójności w wyjaśnieniach oskarżonego, czy też brak korelacji pomiędzy przedstawianym przez niego przebiegiem inkryminowanego zdarzenia a treścią pozostałych zgromadzonych dowodów (w szczególności nagrania z monitoringu) nie stanowiły dla obrońcy przeszkody w kreowaniu twierdzeń o wiarygodności całości wyjaśnień podsądnego. Stosowanie takich odmiennych kryteriów w zależności od tego, czy dany dowód jest korzystny, czy też niekorzystny dla sprawcy jest niedopuszczalne w procesie karnym. Z tej to przyczyny Sąd odwoławczy uznał omawiany zarzut za nietrafny. Warto podkreślić, że zgłoszone w apelacji niespójności dostrzeżone pomiędzy zeznaniami K. P. (1), M. G. oraz M. M. dotyczyły okoliczności całkowicie ubocznych, nie świadczyły o tendencji świadków do konfabulacji i w efekcie nie determinowały przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej. Świadkowie K. P. (1) oraz M. G. rzeczywiście zeznały, że ta pierwsza z wymienionych chwyciła oskarżonego za rękę kiedy ten sięgał do klamki swojego samochodu w końcowej fazie całego zdarzenia, jednakże Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż subiektywne przypuszczenia świadków były niewystarczające dla przypisania P. T. usiłowania popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk, o czym będzie dokładniej mowa w pkt 3.5. niniejszego uzasadnienia. Dokonana zmiana zaskarżonego wyroku w tej części spowodowała, że zeznania świadka K. P. (1) co do podniesionej okoliczności nie były istotne dla przypisania oskarżonemu winy i sprawstwa czynu polegającego na prowadzeniu przez niego pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości na parking obok Bistro R. w L.. Odnośnie niespójności w zeznaniach świadków co do wyczuwania od oskarżonego woni alkoholu, czy też oceny sposobu zachowania się oskarżonego w czasie próby jego zatrzymania przez świadków trzeba przypomnieć, że kwestie takie są bardzo subiektywne. Niczym nadzwyczajnym nie jest, że jedna osoba wyczuwała od oskarżonego alkohol, a inna nie, gdyż mogło to być wynikiem różnych czynników (np. odległość od oskarżonego czy sposób ustawienia względem niego), przy czym niewyczuwanie woni alkoholu przez jednego ze świadków wcale nie świadczyło o tym, że P. T. nie znajdował się w stanie nietrzeźwości. Nieskuteczna okazała się także próba zdyskredytowania przez obrońcę wartości zeznań K. P. (1) z uwagi na jej spostrzeżenie, że oskarżony nie posprzątał po sobie kiedy zjadł, co faktycznie było sprzeczne z treścią nagrania z monitoringu, na którym jest widoczne jak oskarżony robi porządek w miejscu gdzie spożywał posiłek. Obrońca celowo nie zwrócił uwagi, że świadek K. P. (1) oraz M. G. zgodnie podały, że oskarżony jadł niechlujnie, co dodatkowo wzbudziło ich podejrzenia odnośnie jego nietrzeźwości. To właśnie spostrzeżenie znalazło się w ustaleniach faktycznych Sądu I instancji, natomiast to P. T. posprzątał po sobie czy też nie, było całkowicie irrelewantne z punktu widzenia winy i sprawstwa w zakresie zarzucanego mu przestępstwa. Nieścisłość mogła zresztą wynikać z upływu czasu (ponad 8 miesięcy) pomiędzy zdarzeniem a przesłuchaniem na rozprawie kiedy to świadek o tym szczególe dopiero wspomniała.

Sąd Okręgowy nie miał także zastrzeżeń do oceny wartości zeznań świadka G. R.. Naturalnym jest, że funkcjonariusz Policji uczestniczący permanentnie w licznych interwencjach, po upływie 9 miesięcy nie pamiętał wszystkich szczegółów inkryminowanego zdarzenia w trakcie jego przesłuchania na rozprawie. Odnosząc się jeszcze do twierdzeń skarżącego co do tego dowodu należało przypomnieć, iż Kodeks postępowania karnego nie wprowadza zakazu korzystania przez osoby przesłuchiwane z treści pism lub zapisków. Informacje zawarte w notatce urzędowej nie mogą zastępować zeznań ani wyjaśnień, ale jednocześnie nie ma żadnych przeszkód procesowych by notatka urzędowa stanowiła uzupełnienie takich dowodów osobowych ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 listopada 2021 r., sygn. akt II AKa 61/21, Lex nr 3450360; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 sierpnia 2019 r., sygn. akt III KS 10/19, Lex nr 3364016). Wbrew więc odmiennym twierdzeniom obrony funkcjonariusz Policji w trakcie składania zeznań przed Sądem Rejonowym mógł korzystać pomocniczo z treści notatki urzędowej by przypomnieć sobie okoliczności zdarzenia, którego dotyczyło przesłuchanie i tak przeprowadzona czynność procesowa nie stanowiła naruszenia normy prawnej wyrażonej w art. 174 kpk.

Również twierdzenia apelującego dotyczące rzekomych nieprawidłowości w ocenie wiarygodności wyjaśnień oskarżonego nie spotkały się z aprobatą organu odwoławczego. Obrońca przywołał w środku odwoławczym jedynie niewielki fragment argumentacji organu meriti podanej przy ocenie tego dowodu osobowego i przekonywał, że Sąd Rejonowy w sposób zbyt restrykcyjny podszedł do drobnej, zdaniem obrony, niespójności w wyjaśnieniach oskarżonego. Tymczasem ten dowód osobowy był przede wszystkich sprzeczny z treścią nagrania z monitoringu, a więc dowodu niezależnego od osób związanych ze sprawą i to w bardzo istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy kwestiach. Przypomnieć trzeba, że zgodnie z opisem zdarzeń przedstawianym przez podsądnego spożył on alkohol w swoim aucie już po przyjeździe na parking przy Bistro R. w L. oraz kiedy poszedł za sklep (...), a krótko przed kierowaniem samochodem w dniu zdarzenia i przyjazdem na tenże parking miał wypić jedynie pół (lub niecałe pół) piwa. Natomiast na nagraniu z monitoringu widoczny jest przyjazd oskarżonego i to, że praktycznie zaraz po zaparkowaniu samochodu bo po upływie zaledwie 6 sekund, opuścił on pojazd i poszedł do lokalu. W tak krótkim czasie nie mógł on więc spożyć 100 ml mocnego alkoholu. Na nagraniu z pobytu oskarżonego w Bistro R. także nie było widać aby miał przy sobie buteleczkę z alkoholem, a kiedy skończył posiłek i podszedł do auta to go nie otwierał i nie zabierał nic z jego wnętrza. Niewiarygodnym jest więc relacja oskarżonego, że miał zabrać z samochodu buteleczkę z alkoholem i kolejne 250 ml mocnego trunku wypić za sklepem. Warte przy tym odnotowania jest także, że na nagraniu z monitoringu ewidentnie widać, że P. T. z samochodu do bistro szedł bardzo chwiejnym krokiem, co przemawiało za jego stanem nietrzeźwości powstałym jeszcze przedtem zanim podjechał na parking przy tym punkcie gastronomicznym. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że osoby trzecie (świadkowie zdarzenia) także oceniły oskarżonego jako osobę bardzo pijaną i to już w czasie kiedy znajdował się on w bistro i jadł posiłek (a więc w czasie poprzedzającym spożycie drugiej partii mocnego alkoholu według relacji podsądnego). Prawdziwości wyjaśnień oskarżonego przeczył także protokół badania stanu trzeźwości oskarżonego urządzeniem Alkometr A2.0., z którego analizy wynika że poziom alkoholu w wydychanym przez podsądnego powietrzu od drugiego badania podjętego po zaledwie 2 minutach od pierwszego pomiaru, tj. od godz. 22:18 nieprzerwanie spadał, czyli oskarżony znajdował się w fazie eliminacji alkoholu z organizmu. Gdyby oskarżony spożył alkohol po zaparkowaniu pojazdu, jak podawał w swoich wyjaśnieniach (czyli o godz. 21:30 oraz około 21:50) to poziom alkoholu w wydychanym powietrzu w czasie kolejnych badań by się jeszcze podnosił z uwagi na fazę wchłaniania, która jak powszechnie wiadomo osiąga najwyższe wartości od 30 minut do godziny czasu od spożycia alkoholu. Konkludując wszystko powyższe, Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny wszystkich zgromadzonych w tej sprawie dowodów, która była zgodna ze wszystkimi dyrektywami ustanowionymi w art. 7 kpk, a więc zasadami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy. Nie można tego powiedzieć o ocenie dowodów w kształcie proponowanym przez obronę w apelacji, która z tego powodu nie zasługiwała na uwzględnienie przez organ odwoławczy.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego okazał się całkowicie niezasadny, gdyż apelujący nie wykazał skutecznie żadnych naruszeń prawa procesowego przy dokonanej przez Sąd Rejonowy ocenie dowodów, które rzutowałyby na treść zapadłego rozstrzygnięcia. Nie stwierdzono także żadnych podstaw proceduralnych z art. 437 § 2 zd. 2 kpk aby sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, o co alternatywnie wnosił skarżący.

Lp.

Zarzut

3.3.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 410 kpk w zw. z art. 5 § 2 kpk poprzez brak wyjaśnienia wszelkich okoliczności istotnych dla sprawy i rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego niedających się usunąć wątpliwości co do zawartości alkoholu w organizmie oskarżonego w chwili prowadzenia przez niego pojazdu przed przyjazdem na parking przed barem (...) w L. oraz dotyczących ilości i faktu spożycia przez oskarżonego alkoholu po przyjeździe na parking i po wyjściu z tego baru, a przed jego zatrzymaniem, podczas gdy niedające się usunąć wątpliwości winny być rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego, co skutkowało przypisaniem oskarżonemu odpowiedzialności za popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk oraz po jego popełnieniu, ponownego usiłowania popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na początek kilka uwag bardziej teoretycznych z uwagi na sposób skonstruowania zarzutu. Otóż, zgłoszenie w środku odwoławczym naruszenia art. 7 kpk i art. 410 kpk jest zasadne tylko wówczas, gdy wykazane zostanie, że uchybienie poprawnej ocenie dowodów było spowodowane pominięciem istotnej okoliczności zdarzenia, bądź nieujawnieniem jej na rozprawie w sposób niezgodny z procedurą gromadzenia i przeprowadzania dowodów. W przypadku, gdy sąd prawidłowo ujawnił na rozprawie dowody, które pozwoliły na wydanie rozstrzygnięcia w sprawie i poddał je ocenie, zarzut naruszenia art. 410 kpk jest bezpodstawny ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 2023 r., sygn. akt II AKa 514/21, Lex nr 3569167).

Wobec powyższego, skoro w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy ujawnił na rozprawie wszystkie dowody i poddał je prawidłowej ocenie, co wykazano argumentacją podaną powyżej w pkt 3.2., to nie mogło być w ogóle mowy o naruszeniu przez ten organ dyspozycji przepisu art. 410 kpk.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie doprowadziła także do stwierdzenia naruszenia zasady in dubio pro reo wyrażonej w art. 5 § 2 kpk. W przedmiotowej sprawie, wbrew odmiennym twierdzeniom obrońcy, nie zaistniały żadne niedające się usunąć wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na jego korzyść. Trzeba tu także przypomnieć, że przepisy art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk mają charakter rozłączny. W sytuacji, gdy sąd przeprowadzi postępowanie w sposób pełny, kompletny i podda zebrane dowody ocenie spełniającej rygory z art. 7 kpk, to zastosowanie zasady z art. 5 § 2 kpk może nastąpić, gdy tak przeprowadzona ocena dowodów potwierdzi istnienie wciąż niedających się – w oparciu o nią – usunąć wątpliwości ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2022 r., sygn. akt IV KK 497/22, Lex nr 3458431). Innymi słowy obowiązkiem Sądu meriti było w pierwszej kolejności dokonanie kompleksowej oceny wszystkich zgromadzonych w tej sprawie dowodów, ze uwzględnieniem wszystkich dyrektyw z art. 7 kpk. Sąd Rejonowy wywiązał się z tego zadania i dokonał poprawnej weryfikacji dowodów pod kątem ich wiarygodności, trafnie przypisując ten przymiot jedynie dowodom, które na to zasługiwały w świetle zasad wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Dopiero gdyby z tych poprawnie ocenionych dowodów nadal wynikały niedające się usunąć wątpliwości, konieczne byłoby zastosowanie zasady in dubio pro reo. Tymczasem nie było potrzeby by w przedmiotowej sprawie sięgać do normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 5 § 2 kpk albowiem w oparciu o wiarygodny materiał dowodowy możliwe było niebudzące żadnych wątpliwości ustalenie stanu faktycznego i stwierdzenie, że zachowanie oskarżonego jakiego dopuścił się on w dniu 25 czerwca 2022 r. wyczerpywało wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 178a § 1 kk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z tych alternatywnie zgłoszonych wniosków, z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. W przedmiotowej sprawie nie wystąpiły żadne niedające się usunąć wątpliwości, a więc nie było potrzeby zastosowania normy prawnej wyrażonej w art. 5 § 2 kpk. Wniosek o wydanie wyroku reformatoryjnego był nietrafiony. Nie stwierdzono także żadnych podstaw proceduralnych z art. 437 § 2 zd. 2 kpk aby sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, o co alternatywnie wnosił skarżący.

Lp.

Zarzut

3.4.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 193 kpk poprzez brak przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego toksykologa na okoliczność tego, czy możliwe byłoby wprowadzenie się oskarżonego w stan nietrzeźwości i doprowadzenie do takiego stężenia alkoholu we krwi jaki został u niego ustalony, już po przyjeździe na parking przed barem (...), podczas gdy okoliczności te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a wymagały wiedzy specjalnej, co skutkowało błędną oceną wyjaśnień oskarżonego jako częściowo niewiarygodnych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Postępowanie apelacyjne nie potwierdziło aby Sąd Rejonowy naruszył przepis art. 193 kpk poprzez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego toksykologa. Zgodnie z normą prawną wyrażoną w tym przepisie zasięgnięcie opinii biegłego powinno mieć miejsce jeżeli stwierdzenie okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Tymczasem w tej sprawie nie było podstaw dowodowych aby powołać do opiniowania specjalistę toksykologa. Biegłego z tej dziedziny powołuje się bowiem w sytuacji kiedy zachodzi konieczność sprawdzenia prawdziwości wersji oskarżonego co do podawanego przez niego czasu i ilości spożytego alkoholu. Tymczasem wyjaśnienia P. T. w kwestii czasu, ilości oraz rodzaju spożywanego alkoholu były całkowicie niewiarygodne, nie znajdowały żadnego wsparcia jakimkolwiek innym dowodem, a zgromadzony materiał dowodowy, w szczególności nagranie z monitoringu, nakazywały nieprzyjęcie wersji lansowanej przez oskarżonego przed Sądem Rejonowym (wtedy oskarżony złożył wyjaśnienia, w których nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu). Nie było więc podstaw do powoływania biegłego toksykologa skoro jego opinia nie zmieniłaby w żaden sposób oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego. Warto także dodać, że w przypadku niemożności precyzyjnego ustalenia stopnia nietrzeźwości oskarżonego wobec braku pomiaru zawartości alkoholu we krwi lub w wydychanym powietrzu, sąd orzekający ma możliwość dokonania ustalenia, w oparciu o inne dowody (np. zeznania świadków), że sprawca znajdując się w stanie nietrzeźwości prowadził pojazd mechaniczny. Stwierdzenie takiej okoliczności jest możliwe wówczas, gdy określone dowody, np. osobowe czy dodatkowo nagranie z monitoringu, jednoznacznie wskazują na to, iż stopień stężenia alkoholu musiał – i to znacznie – przekroczyć normy określone treścią art. 115 § 16 kk. Takie wskazania jak chwiejny chód, wyczuwalna woń alkoholu z ust oraz bełkotliwa mowa niejednokrotnie wystarczają do uznania stanu nietrzeźwości ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2022 r., sygn. akt III KK 24/22, Lex nr 3408450). Dostępny zaś w kontrolowanej sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków, nagrania z monitoringu oraz protokołu badania stanu trzeźwości oskarżonego był wystarczający dla stwierdzenia, że w chwili prowadzenia samochodu w ruchu lądowym, na parking zlokalizowany obok Bistro R. w L., P. T. znajdował się w stanie nietrzeźwości w rozumieniu art. 115 § 16 kk. Obrońca apelując podnosił, że poziom stężenia alkoholu w wydychanym przez podsądnego powietrzu nie został ustalony na chwilę prowadzenia przez niego pojazdu, tylko na czas późniejszy kiedy przeprowadzone zostało badanie stanu nietrzeźwości P. T. analizatorem wydechu Alkometr 2.0. Odnosząc się do tego należy podać, że stan nietrzeźwości oskarżonego na chwilę przeprowadzania pierwszego badania analizatorem wydechu był na tyle wysoki (ponad 5-krotne przekroczenie progu z art. 115 § 16 pkt 2 kk), że pewnym jest, iż w czasie prowadzenia pojazdu (o godz. 21:30, czyli 45 minut przed badaniem) także znacznie przekraczał on poziom, o którym mowa w art. 115 § 16 pkt 2 kk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z tych alternatywnie zgłoszonych wniosków, z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła aby doszło do naruszenia art. 193 kpk. Nie było celowym dopuszczenie w tej sprawie opinii biegłego toksykologa albowiem ustalenie, że oskarżony znajdował się w stanie nietrzeźwości w czasie prowadzenia pojazdu w ruchu lądowym na parking przy Bistro R. w L. było możliwe w oparciu o wiarygodne dowody dostępne dla Sądu Rejonowego. Natomiast tezy jakie według obrońcy biegły miałby przyjąć za podstawę opiniowania, w żadnym razie nie mogły zostać oparte ma wyjaśnieniach oskarżonego, które, jak zasadnie ocenił Sąd I instancji były niewiarygodne.

Lp.

Zarzut

3.5.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez:

1) brak ustalenia, że oskarżony, po przybyciu na parking przed barem (...) w L. przy ul. (...), a jeszcze przed zatrzymaniem go przez świadków K. P. (1), M. G. oraz M. M., spożył 350 ml mocnego alkoholu, w tym, 250 ml alkoholu bardzo mocnego i domowej roboty, podczas gdy wskazywały na to wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadka K. P. (1), która zeznała, że po wyjściu zza sklepu (...), chwiał się bardziej niż przedtem, co skutkowało błędnym ustaleniem, że oskarżony prowadził swój samochód będąc w stanie nietrzeźwości, podczas gdy oskarżony wprawił się w stan nietrzeźwości już po zaparkowaniu samochodu,

2) błędne ustalenie, że po zaparkowaniu swojego pojazdu na parkingu, oskarżony po ok. pół godzinie usiłował prowadzić swój samochód będąc w stanie nietrzeźwości, podczas gdy brak jest obiektywnych dowodów wskazujących na to, że oskarżony swoją wolą obejmował chęć prowadzenia samochodu, a nie np. tylko wejścia do niego lub sprawdzenia czy jest zamknięty albowiem został zatrzymany jeszcze zanim do niego wsiadł, co skutkowało niewłaściwym przypisaniem oskarżonemu usiłowania popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych należy pamiętać, że aby zarzut tego typu był skuteczny, niezależnie od prawidłowości jest nazwania i wskazania podstawy jego podniesienia, musi on prowadzić do jednoznacznego ustalenia, iż sąd I instancji wbrew dowodom ustalił przebieg zdarzenia odmiennie niż z nich wynikało ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 czerwca 2022 r., sygn. akt II AKa 438/21, Lex nr 3399224).

Mając powyższe na uwadze Sąd II instancji uznał, że pierwszy z zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych podniesionych w apelacji (w pkt 1) nie spełniał tych kryteriów. Wbrew zapewnieniom obrony, zgromadzone w tej sprawie dowody, ocenione jako wiarygodne, nie dawały najmniejszych podstaw do ustalenia, że P. T. po przybyciu na parking obok bistro R. w L. przy ul. (...), a jeszcze przed zatrzymaniem go przez świadków K. P. (1), M. G. oraz M. M., spożył 350 ml mocnego alkoholu, w tym 250 ml alkoholu bardzo mocnego i domowej roboty. Okoliczności takie wynikały jedynie z tej części wyjaśnień oskarżonego, którą oceniono jako niewiarygodną. Dowód ten nie mógł być więc podstawą ustaleń faktycznych w omawianym zakresie. Treść nagrania z monitoringu, zeznania świadków oraz protokół badania stanu trzeźwości P. T. nie pozostawiały wątpliwości, że oskarżony był już w stanie nietrzeźwości gdy prowadził samochód do Bistra R. w L. i w tzw. międzyczasie, do czasu przybycia Policji, żadnego alkoholu już nie spożywał. Warto dodać, że składając wyjaśnienia podsądny przyznał, że przed rozpoczęciem jazdy samochodem spożył alkohol, ale w tak nieznacznej ilości, że nie mogłoby to spowodować u zdrowego człowieka takich skutków w zachowaniu jakie uwieczniono na nagraniu i które wręcz zbulwersowały osoby przebywające w Bistro R. i doprowadziły w końcowej fazie do obywatelskiego zatrzymania pijanego kierowcy. Chociaż zatem podawana przez oskarżonego ilość i rodzaj alkoholu okazały się niewiarygodne, to odmienne w tym zakresie, trafne ustalenia faktyczne były możliwe w oparciu o omówione już powyżej nagranie z monitoringu, zeznania świadków oraz protokół badania stanu trzeźwości. Błędne było powoływanie się przy tym przez skarżącego na zeznania K. P. (1), w których podała, że oskarżony po powrocie zza sklepu (...) chwiał się jeszcze bardziej niż wcześniej. Były to bowiem subiektywne odczucia świadka i nie mogły posłużyć dla wzmocnienia wyjaśnień oskarżonego odnośnie spożycia alkoholu za sklepem. Według z kolei M. G. - świadka, obserwującego praktycznie takie same sytuacje jak świadek K. P., po powrocie zza sklepu oskarżony chwiał się w taki sam sposób jak wtedy zanim udał się w to miejsce, co pokazuje brak wymierności omawianego spostrzeżenia.

Przechodząc do drugiego z zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych należy podać, że przypisanie oskarżonemu kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu w kształcie dokonanym w kontrolowanym wyroku możliwe byłoby jedynie w sytuacji, kiedy podsądny swoim zachowaniem wyczerpałby wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 178 § 1 kk, jak i tego samego typu czynu popełnionego w stadium usiłowania. Konieczne jest też przypomnienie, że usiłowaniem jest tylko takie zachowanie, które oceniane in concreto stworzyło takie zagrożenie dla dobra prawnego chronionego określonym typem czynu zabronionego, co do którego sprawca ma zamiar realizacji wszystkich jego znamion, iż zagrożenie jego popełnienia miało charakter zagrożenia realnego, a nie abstrakcyjnego ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 lutego 2021 r., sygn. akt II AKa 130/20, Lex nr 3282501). Usiłowaniem jest zachowanie, które bezpośrednio zmierza do dokonania czynu zabronionego. Z punktu widzenia językowego słowo "bezpośrednio" oznacza "bez jakiegokolwiek pośrednictwa (…), bardzo blisko (…) w chwili następującej po czymś lub poprzedzającej coś" ( H. Z. , Praktyczny, t. 4, 1995, s. 137–138), "znajdujący się w najbliższej odległości od kogoś (czegoś)", "niemający ogniw pośrednich" ( B. D. , Nowy, s. 30). Tymczasem w przedmiotowej sprawie brak jest dowodów, które pozwalałyby na stwierdzenie, że oskarżony P. T. zbliżając się do swojego samochodu zaparkowanego na parkingu w pobliżu Bistro R. w L. miał zamiar poruszania się tym pojazdem mechanicznym. Opinie wyrażane w tym zakresie przez świadków zdarzenia – K. P. (1), M. G. czy M. M., jak zasadnie wskazał obrońca, nie mogły być podstawą poczynienia tego typu ustaleń faktycznych. Świadkowie wyrażali jedynie swoje przypuszczenia i niepokój, że oskarżony będzie chciał odjechać samochodem z parkingu. W ustalonych okolicznościach faktycznych nie można zaś wykluczyć, że oskarżony szedł w stronę swojego samochodu z kluczykami w zupełnie innym celu aniżeli rozpoczęcie nim jazdy. Podsądny mógł np. chcieć coś zabrać z pojazdu, sprawdzić czy jest zamknięty – jak podawał w swoich wyjaśnieniach, bądź nawet wsiąść do niego ale jednak nie po to by nim odjechać z miejsca parkingowego. Skoro brak jest kategorycznych, wiarygodnych dowodów pozwalających na ustalenie zamiaru oskarżonego co do kierowania pojazdem mechanicznym po tym jak wrócił on spod sklepu (...), to nie można było mu przypisać odpowiedzialności karnej za usiłowanie przestępstwa z art. 178a § 1 kk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o wydanie w instancji odwoławczej wyroku uniewinniającego nie zasługiwał na uwzględnienie albowiem prawidłowe było przypisanie oskarżonemu odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 178a § 1 kk. Nie stwierdzono także żadnych podstaw proceduralnych z art. 437 § 2 zd. 2 kpk aby sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, o co alternatywnie wnosił skarżący. Niemniej jednak konieczna była ingerencja w treść zaskarżonego wyroku z uwagi na fakt, że zgromadzone dowody nie pozwalały na przypisanie oskarżonemu P. T. odpowiedzialności karnej za występek z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 178a § 1 kk, który w takiej sytuacji należało wyeliminować z przypisanego czynu, usuwając jednocześnie kumulatywny zbieg przepisów ustawy z art. 11 § 2 kk. Dlatego też, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1, w miejsce przypisanego czynu uznał oskarżonego za winnego jedynie przestępstwa z art. 178a § 1 kk popełnionego w sposób opisany w zarzucie i za to na podstawie art. 178a § 1 kk wymierzył mu karę grzywny w liczbie 200 stawek dziennych, ustalając wysokość jednostkowej stawki na kwotę 30 zł.

Lp.

Zarzut

3.6.

Obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 178a § 1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym znajdując się w stanie nietrzeźwości, podczas gdy oskarżony został zbadany na stężenie alkoholu w organizmie na długo po tym jak przestał prowadzić pojazd (po kilkudziesięciu minutach), gdzie w międzyczasie poruszał się pomiędzy różnymi miejscami i spożywał alkohol.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Bezzasadność tego zarzutu wynikała z tego, że zarzut obrazy prawa materialnego odnoszący się do kwalifikacji prawnej czynu można postawić tylko wówczas, gdy skarżący nie podważa dokonanej przez sąd orzekający w sprawie oceny dowodów i dokonanych w oparciu o taką ocenę dowodów ustaleń faktycznych i wskazuje, że do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego została przez sąd zastosowana niewłaściwa subsumpcja ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2021 r., sygn. akt III KK 139/21, Lex nr 3333721). Skoro obrońca oskarżonego omawiany zarzut oparł na założeniu innego aniżeli ustalony przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego to zarzut ten był bezpodstawny. Wiarygodne dowody nie potwierdzały stanowiska obrony, że oskarżony spożył dawki alkoholu wprowadzające go w stan nietrzeźwości dopiero po przyjeździe na parking obok Bistro R. w L.. Tego typu ustalenia faktyczne nie zostały poczynione w kontrolowanej sprawie. Wręcz przeciwnie, ustalono, że P. T. wypił alkohol zanim zasiadł za kierownicę pojazdu mechanicznego w dniu 25 czerwca 2022 r. i w czasie jego prowadzenia w L. znajdował się w stanie nietrzeźwości. Nie ulega żadnej wątpliwości, że takim zachowaniem podsądny wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 178a § 1 kk, a przypisanie mu winy i sprawstwa przez Sąd Rejonowy było w pełni uzasadnione.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z tych alternatywnie zgłoszonych wniosków, z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Przypisanie podsądnemu przestępstwa z art. 178a § 1 kk było konieczne albowiem stan faktyczny ustalony w oparciu o wiarygodne dowody wskazywał jasno, że P. T. swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona tego typu czynu zabronionego.

Lp.

Zarzut

3.7.

Rażąca niewspółmierność środka karnego w postaci orzeczonego wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat, podczas gdy postawa oskarżonego, jego zachowanie po całym zdarzeniu oraz warunki osobiste wskazują, że orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, a nie tylko niektórych, na tak długi okres jest rażąco surowe.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy nie stwierdził by orzeczony wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat był niewspółmiernie surowy. Istotne jest, iż zarzut rażącej niewspółmierności kary, czy środka karnego, w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk stanowi zarzut z kategorii ocen, a zatem może zostać skutecznie podniesiony wyłącznie wówczas, gdy wymierzona kara, bądź orzeczony środek karny, jakkolwiek nie mieści się w ramach przewidzianych przez ustawę, tym niemniej w sposób oczywisty, jaskrawy odbiega od tego sprawiedliwego rozstrzygnięcia, stanowiącego właściwą odpłatę społeczną ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 maja 2023 r., sygn. akt II AKa 68/23, Lex nr 36099251). W kontrolowanej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca. Sąd Rejonowy orzekając o karze zasadniczej i środkach karnych wziął pod uwagę wszystkie występujące po stronie oskarżonego okoliczności obciążające i łagodzące, w tym również te wymieniane w uzasadnieniu apelacji obrońcy oskarżonego. Ważne jest, że oskarżonemu została wymierzona kara najłagodniejsza rodzajowo, a więc kara grzywny, a jej wymiar był ze wszech miar dostosowany do stopnia winy i społecznej szkodliwości osądzanego przestępstwa. Co do środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat to trafnie Sąd Rejonowy uwzględnił znaczny stopień upojenia alkoholem, który w chwili badania ponad 5-krotnie przekraczał granicę ustawową z art. 115 § 16 pkt 2 kk. Znaczące jest to, że w przypadku przypisania sprawcy przestępstwa z art. 178a § 1 kk obligatoryjne jest orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na czas nie krótszy niż 3 lata. Skoro więc oskarżony prowadził pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości, znacząco przekraczający poziom, o którym mowa w art. 115 § 16 kk i swoim zachowaniem stwarzał bardzo poważne niebezpieczeństwo na drodze, dla innych uczestników ruchu, w pełni uzasadnione było orzeczenie omawianego środka karnego na dłuższy niż minimalny 3 – letni okres czasu. Oskarżony powinien poprzez ten środek karny uzmysłowić sobie jakie niebezpieczeństwo niesie za sobą prowadzenie samochodu w stanie tak dużego upojenia alkoholowego i z punktu widzenia bezpieczeństwa innych uczestników ruchu słuszne jest wykluczenie P. T. jako zmotoryzowanego kierowcy na okres 5 lat. Podnoszona przez skarżącego okoliczność, że utrata uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi przynosi podsądnemu bardzo ciężki, skutki, gdyż zmuszony jest przez to dojeżdżać codziennie do pracy rowerem 30 km, nie zmieniła zapatrywania Sądu odnośnie konieczności solidnego ukarania sprawcy. Wspomniane niedogodności to bowiem naturalna konsekwencja lekkomyślnego zachowania jakiego oskarżony dopuścił się w dniu 25 czerwca 2022 r., mając przy tym pełną możliwość decydowania i świadomość skutków takiego zdarzenia Zgodnie z dyspozycją art. 42 § 2 kk Sąd Rejonowy miał możliwość orzeczenia wobec oskarżonego zakazu prowadzenia jedynie pojazdów określonego rodzaju, jednakże zdaniem organu odwoławczego słusznie nie skorzystał z tego rozwiązania i orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Jak już wyżej wskazano, P. T. prowadził pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości, prowadzącym do stężenia alkoholu ponad 5-krotnie przekraczającym graniczny poziom, od którego czyn kwalifikuje się jako przestępstwo. Swoim zachowaniem spowodował on poważne niebezpieczeństwo dla innych uczestników ruchu drogowego. Uzasadnionym więc jest czasowe wykluczenie oskarżonego z ruchu drogowego jako kierującego wszelkiego rodzaju pojazdami mechanicznymi. Tak skonstruowany środek karny w połączeniu z karą zasadniczą i orzeczonym świadczeniem pieniężnym w sposób odpowiedni zrealizuje wobec podsądnego wszystkie cele, zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i indywidualnej.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, do których niezbędne jest prawo jazdy kat. B na okres 3 lat.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Środek karny w kształcie orzeczonym przez Sąd Rejonowy był współmierny do wagi czynu przypisanego oskarżonego. Nie było powodów uzasadniających złagodzenie tego środka karnego, w sposób jakiego domagał się obrońca oskarżonego.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w pozostałej części (poza zmianami opisanymi w pkt 5.2.).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w pozostałej części (poza zmianami opisanymi w pkt 5.2.) była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że na podstawie art. 4 § 1 kk zastosowano przepisy karne obowiązujące w chwili czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

Zgodnie z art. 4 § 1 kk jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Przestępstwo z art. 178a § 1 kk od dnia 1 października 2023 r. zagrożone jest wyłącznie karą pozbawienia wolności do lat 3, natomiast w stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 października 2023 r. przestępstwo to zagrożone było alternatywnie karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Wobec modyfikacji wyroku dokonanych przez Sąd Okręgowy konieczne było przeanalizowanie, czy ustawa obowiązująca poprzednio była względniejsza dla P. T. aniżeli ta w kształcie obowiązującym na dzień wyrokowania przez organ odwoławczy. Analiza ta doprowadziła do wniosku, że rzeczywiście ustawa obowiązująca poprzednio była względniejsza dla sprawcy, dlatego zmodyfikowano zaskarżone orzeczenie powołując art. 4 § 1 kk w podstawie prawnej rozstrzygnięcia.

2.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że w punkcie 1, w miejsce przypisanego czynu uznano oskarżonego za winnego przestępstwa z art. 178a § 1 kk popełnionego w sposób opisany w zarzucie i za to na podstawie art. 178a § 1 kk wymierzono mu karę grzywny w licznie 200 stawek dziennych, ustalając wysokość jednostkowej stawki na kwotę 30 zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku doprowadziła do ustalenia, że brak było dowodów potwierdzających fakt usiłowania popełnienia przez oskarżonego przestępstwa z art. 178a § 1 kk w czasie następującym po jego powrocie zza sklepu (...). Dlatego też konieczne było wyeliminowane tego elementu zarówno z opisu czynu jak i kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego P. T.. Wobec tego, Sąd Okręgowy dokonał modyfikacji zaskarżonego rozstrzygnięcia w sposób opisany powyżej. Organ II instancji rozważył także, czy kara w wymiarze orzeczonym przez Sąd Rejonowy była współmierna do wagi przestępstwa z art. 178a § 1 kk przypisanego oskarżonemu, pomimo wykluczenia z niego usiłowania popełnienia drugiego tego typu czynu zabronionego. Ostatecznie Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że kara 200 stawek dziennych grzywny po 30 złotych stawka jest jak najbardziej adekwatna do przestępstwa przypisanego oskarżonemu i w pełni zrealizuje wszystkie cele stawiane karze. Analizując okoliczności przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, kształtujące wymiar kary wobec P. T., stwierdzono bowiem, że praktycznie wszystkie te elementy dotyczyły prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości, a nie późniejszego usiłowania prowadzenia tego pojazdu. Dlatego też, uznając że stopień społecznej szkodliwości tego czynu z art. 178a § 1 kk oraz stopień zawinienia były poważne, Sąd Okręgowy zdecydował o wymierzeniu oskarżonemu kary grzywny w takiej samej wysokości jak to uczyniono w zaskarżonym wyroku, uznając ją za adekwatną i w pełni oczekiwaną reakcję wymiaru sprawiedliwości. Z tych samych względów bez zmian pozostały środki karne orzeczone w punktach 2 i 3 zaskarżonego wyroku, które odnoszą się do przypisanego oskarżonemu występku z art. 178a § 1 kk.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty procesu. Koszty procesu zgodnie z art. 616 § 1 kpk obejmują m.in.: koszty sądowe na które składają się wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postepowania oraz opłaty.

Mając na względzie powyżej przytoczone normy prawne, Sąd Okręgowy obciążył oskarżonego P. T. kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze i z tego tytułu zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 zł (ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism), co wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.). Ponadto, na podstawie art. 10 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył podsądnemu jedną opłatę za obie instancje w kwocie 600 zł.

PODPIS

Hanna Bartkowiak