IV Ka 679/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2016-09-02
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 września 2016 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym – Odwoławczym
w składzie:
Przewodniczący: SSO Piotr Gerke ( spr. )
Protokolant : p. o. staż . E. C.
przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. Pawła Gryzieckiego
po rozpoznaniu w dniu 2 września 2016 r.
sprawy H. K. ,
oskarżonego z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k., z art. 267§1 k.k. oraz z art. 267§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego we Wrześni z dnia 29 lutego 2016 r., sygn. akt II K 46/15,
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż uchyla rozstrzygnięcie zawarte w punkcie VI,
II. w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,
III. połową kosztów procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa oraz zwalnia oskarżonego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa połowy kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
SSO Piotr Gerke
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 29 lutego 2016 roku, sygn.. akt II K 46/15, Sąd Rejonowy we Wrześni uznał H. K. za winnego tego, że w okresie od października 2009 roku do listopada 2009 roku we W., województwa (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził A. G. do niekorzystnego rozporządzenia cudzym mieniem w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 5 800 złotych w ten sposób, iż wprowadzając go w błąd co do zamiaru i możliwości dokonania zakupu dwóch samochodów pobrał od niego w miesiącu październiku 2009 roku kwotę 1 000 złotych przekazaną przez M. C. tytułem zaliczki na zakup samochodu marki V. (...) oraz w miesiącu listopadzie 2009 pobrał od niego kwotę 4 800 złotych przekazaną przez M. J. tytułem zaliczki na zakup samochodu marki R. (...), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia w okresie od 15.06.2007 roku do 05.10.2007 roku oraz w okresie od 30.10.2007 roku do 09.09.2009 roku kary 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej z dnia 01.12.2006 roku wydanym w sprawie II K 208/03 za umyślne przestępstwa podobne z art. 286 § 1 k.k., to jest popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
Oskarżony został też uznany za winnego tego, że w kwietniu 2010 roku we W., województwa (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, doprowadził K. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 2.000 złotych wpłaconych tytułem zaliczki na zakup samochodu P. (...), przy czym przestępstwa tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu 2 lat i 2 miesięcy kary pozbawienia wolności, w okresie od 15 czerwca 2007 roku do 05 października 2007 roku i od 30 października 2007 roku do 09 września 2009 roku, orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej w sprawie II K 208/03 z dnia 01 grudnia 2006 roku orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne – tj. popełnienia przestępstwa z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.
Przyjmując, że wyżej wymienionych przestępstw oskarżony dopuścił się działając w warunkach ciągu przestępstw, Sąd Rejonowy wymierzył mu na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. karę 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. karę grzywny w wymiarze 180 stawek dziennych po20,- zł.
Tym samym wyrokiem H. K. został uznany za winnego tego, że:
- w dniu 15 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał na stronie portalu(...)przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 15 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał na stronie portalu (...)przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta o nicku ,, (...)’’należącego do A. G.,
- w dniu 16 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał dwudziestokrotnego, na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 17 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał czterokrotnego, na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 17 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał trzykrotnego, na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta o nicku ,, (...)’’ należącego do A. G.,
- w dniu 18 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 19 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 19 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał, na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta o nicku ,, (...)’’ należącego do A. G.,
- w dniu 20 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał dziewięciokrotnego, na stronie portalu www.poczta.o2.pl, przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 20 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał czterokrotnego, na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta o nicku ,, (...)’’ należącego do A. G., a następnie dokonał na jego konto zakupów w postaci ,, 20 sztuk grzybni boczniaków, w balocie ( (...))’’; ,, 65 sztuk czarnych bluz
z kapturem ( (...))’’; ,,1 sztuki kozaków oficerek zamszowych ( (...))’’; ,,Q. K. M. ( (...))’’; ,, samochodu marki K. (...),9 (...) ( (...))’’ i ,,Samochodu D. N. (...) ( (...))’’,
- w dniu 21 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
- w dniu 22 września 2010 roku we W., województwa (...), za pośrednictwem sieci Internet, dokonał dwukrotnego, na stronie portalu (...), przełamania elektronicznego zabezpieczenia, uzyskując bez uprawnienia dostęp do konta poczty elektronicznej (...)należącego do A. G.,
I przyjmując, że oskarżony dopuścił się popełnienia tych czynów w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w krótkich odstępach czasu, Sąd I instancji uznał oskarżonego za winnego popełnienia jednego przestępstwa z art. 267 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 267 § 1 k.k. w zw. z art. 267 § 2 k.k. wymierzył mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.
Orzeczone wyżej kary na podstawie art. 91 § 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. połączono i wymierzono oskarżonemu karę łączną
2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności.
Ponadto na podstawie art. 39 pkt 5 k.k. przy zastosowaniu art. 4§1 k.k. oskarżony został zobowiązany do naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego A. G. kwoty 5800,00 złotych w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Na podstawie art. 624§1 k.p.k. Sąd Rejonowy zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych (k. 681-682).
Apelacje od tego wyroku wywiedli: prokurator i oskarżony.
Prokurator Rejonowy we Wrześni zaskarżył wyrok na korzyść oskarżonego w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze, zarzucając obrazę prawa karnego materialnego, a mianowicie art. 46§1 k.k. poprzez błędne niezastosowanie tego przepisu jako podstawy orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody, wskazaniu w to miejsce przepisu art. 39 pkt 5 k.k. jako podstawy zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody na podstawie tego przepisu, a nadto orzeczenie terminu naprawienia szkody w sytuacji, gdy przepis art. 46§1 k.k. nie przewiduje wskazywania terminu wykonania środka karnego.
Podnosząc ten zarzut, prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wskazanie prawidłowej podstawy orzeczenia obowiązku naprawienia szkody oraz usunięcie terminu naprawienia szkody (k. 709-711).
Z kolei oskarżony H. K. zaskarżył orzeczenie w całości, zarzucając:
- naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 4 k.p.k. oraz art. 5§1 i 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 424 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności wobec błędnego przyjęcia, iż oskarżony działał w zamiarem bezpośrednim pokrzywdzenia pokrzywdzonych, gdy z materiału dowodowego jasno wynika, że A. G. jest winien oskarżonemu znaczne kwoty pieniędzy, a K. W. nie ma żadnych roszczeń ani pretensji w stosunku do oskarżonego,
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a będący następstwem wskazanych uchybień, polegających na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się przypisanych mu czynów mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikających z całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie,
- naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie szeregu istotnych dowodów zgłaszanych przez oskarżonego, w tym sczytaniu SMS-ów pisanych przez A. G. oraz przez uniemożliwienie prawidłowego udziału oskarżonego w postępowaniu poprzez brak należytej staranności w powiadomieniu go o terminie rozprawy, co miało zasadniczy, istotny i bezpośredni wpływ na treść orzeczenia.
Podnosząc te zarzuty, oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie, względnie o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji (k. 711-723).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja oskarżonego okazała się zupełnie niezasadna, natomiast apelacja prokuratora, choć niewątpliwie co do meritum w pełni trafna, okazała się przydatna o tyle, że umożliwiła uchylenie wadliwego rozstrzygnięcia o obowiązku naprawienia szkody zawartego w wyroku.
Na wstępie podkreślić trzeba, iż Sąd Rejonowy rozpoznawał sprawę po uchyleniu poprzedniego wyroku skazującego przez Sąd Okręgowy w Poznaniu. Uchylając orzeczenie, Sąd II instancji w wyroku z dnia 13 czerwca 2014 r., XVII Ka 434/14, nakazał przeprowadzenie wnikliwego i wyczerpującego postępowania dowodowego celem wyjaśnienia wszystkich jej aspektów, w tym przede wszystkim relacji oskarżony-pokrzywdzony A. G., wskazując na potrzebę uzupełniającego przesłuchania tego pokrzywdzonego, a także B. B. i M. K.. Stwierdzić z urzędu należy, iż wszystkie te wiążące wskazania Sądu II instancji zostały wykonane (osobnych zarzutów w tym zakresie nie zgłaszali zresztą apelujący), zatem możliwa jest kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnych błędów proceduralnych, a w szczególności nie doszło – wbrew wywodom oskarżonego – do uniemożliwienia mu udziału w postępowaniu. Oskarżony był prawidłowo zawiadamiany o kolejnych terminach rozpraw, w tym o terminie rozprawy wyznaczonej na 15 października 2015 r., kiedy to przesłuchiwano świadka M. K.. Jak wynika z protokołu rozprawy z tego dnia, Sąd Rejonowy stwierdził, że oskarżony jest prawidłowo wezwany – również obecny wówczas na sali rozpraw obrońca nie zgłaszał żadnych obiekcji co do tego faktu. Oskarżony nie był też wtedy pozbawiony wolności – osadzony został ponownie dopiero 8 listopada 2015 r. (k. 663). Trzeba też podkreślić, iż oskarżony był prawidłowo zawiadamiany o kolejnych rozprawach oraz osobiście uczestniczył w rozprawie w dniu 22 lutego 2016 r. i nie zgłaszał wówczas jakichkolwiek zastrzeżeń co do kwestii jego zawiadomienia o poprzednich terminach oraz nie formułował jakichkolwiek uwag w związku z faktem wcześniejszego przesłuchania świadka M. K. (nie domagał się zwłaszcza jego ponownego przesłuchania).
Zasadniczym zarzutem apelacji oskarżonego jest zarzut naruszenia swobodnej zasady dowodów przez Sąd Rejonowy (pozostałe naruszenia, w tym błąd w ustaleniach faktycznych, mają tu charakter wtórny – są konsekwencją tego błędu). Przystępując do analizy tego zarzutu, przypomnieć na wstępie wypada, iż przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3 września 1998 r. sygn. V KKN 104/98 - Prokuratura i Prawo 1999, Nr 2, poz. 6; a także wyrok S.A. w Łodzi z 20 marca 2002 r. sygn. II AKa 49/02 - Prokuratura i Prawo 2004, Nr 6, poz. 29).
Jak podkreśla się w doktrynie, błąd w ustaleniach faktycznych ( error facti) przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd " braku"), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd " dowolności"). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. (T. Grzegorczyk - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. III, Zakamycze 2003,- s. 1133-1134).
Wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może ograniczać się wyłącznie do polemiki z ocenami dokonanymi przez Sąd I instancji, bez wskazania, jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu, nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Wyraża to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2005 r. sygn. WA - 10/05: " Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu a quo wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, lecz musi zmierzać do wykazania, jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd pierwszej instancji (...) nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może opierać się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, innymi słowy mówiąc: na forsowaniu własnego poglądu strony na tę kwestię. Stawiając tego rodzaju zarzut należy wskazać, jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodu, zasad logiki (błędność rozumowania i wnioskowania) czy sprzeczności (bądź nie) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd pierwszej instancji” (OSNwSK 2005, z. 1, poz. 949 oraz poz. 947; podobnie T. Grzegorczyk - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. III, Zakamycze 2003 s. 1134 oraz P. Hoffmański, E. Sadzik, K. Zgryzek - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, Warszawa 2007, s. 666-667).
Z tej perspektywy poczynione przez Sąd meriti ustalenia faktyczne są prawidłowe i oparte o ocenę dowodów zgodną z art. 7 k.p.k. której nie podważają argumenty podniesione przez oskarżonego, a to z następujących powodów:
- Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w całości – w tym zakresie wskazanym w wytycznych Sądu II instancji uchylającego poprzednie orzeczenie w niniejszej sprawie i dokonał obiektywnej oceny całokształtu materiału dowodowego we wzajemnym powiązaniu między poszczególnymi dowodami, postępując tym samym zgodnie z art. 410 k.p.k.; w przeciwieństwie do takiego postępowania Sądu, apelujący ogranicza się do prezentowania wyłącznie fragmentów materiału dowodowego, które w jego ocenie podważają zasadność stawianych mu zarzutów, opatrując je w dodatku własnymi interpretacjami i komentarzami, których nie sposób uznać za choćby w najmniejszym stopniu zobiektywizowane,
- Sąd Rejonowy odniósł się do wszystkich wniosków dowodowych zgłoszonych w toku postępowania przez strony, częściowo je uwzględniając, natomiast w przypadku pozostałych dowodów oddalając je ze wskazaniem powodów takiego stanu rzeczy (argumentację tę powielając zresztą w pisemnym uzasadnieniu) i oskarżony w żaden skuteczny sposób prawidłowości tego postępowania nie podważył. Podkreślić w szczególności trzeba, iż przedmiotem niniejszego postępowania są konkretne zarzuty stawiane H. K., a nie całokształt jego funkcjonowania na wolności, w tym relacji ze świadkiem A. G., o czym będzie za chwilę mowa w kolejnych punktach uzasadnienia,
- Sąd I instancji w sposób bardzo wyważony podszedł do oceny dowodu z zeznań świadka A. G., już na wstępie zastrzegając, iż jest w pełni świadomy istnienia silnego konfliktu między świadkiem a oskarżonym – wręcz wrogości. Z uwagi na istnienie tego konfliktu Sąd Rejonowy ostrożnie podchodził do twierdzeń świadka, za wiarygodne uznając przede wszystkim te jego relacje, które znalazły potwierdzenie w innym materiale dowodowym. W szczególności trzeba podkreślić, iż czyniąc ustalenia odnośnie dwóch pierwszych zarzutów stawianych H. K., Sąd zasadnicze ustalenia poczynił nie tylko w oparciu o zeznania A. G., ale przede wszystkim w oparciu o relacje pozostałych świadków: K. W., S. S. (1), M. C. i M. J.. Relacje tych osób trafnie zostały uznane za wzajemnie korespondujące ze sobą, spójne zewnętrznie i wzajemnie oraz konsekwentnie wspierające wersję oskarżenia, przy czym Sąd Rejonowy trafnie podkreślił, iż świadków W., S., C. i K.-J. nie łączyły przecież z oskarżonym żadne bliższe relacje i nie sposób tym samym przypisać im intencji fałszywego pomawiania oskarżonego o zachowania, które nie miały miejsca. Oskarżony nie podjął żadnej rzeczowej polemiki z tymi twierdzeniami Sądu I instancji,
- w ustaleniach faktycznych i w ocenie dowodów Sąd Rejonowy bardzo obszernie odniósł się do kwestii zadłużenia świadka A. G. względem oskarżonego z tytułu pożyczki i umowy o pracę, jednakże w sposób obszerny i w pełni przekonywujący uzasadnił, iż fakt istnienia tego zadłużenia nie może przesądzać ustalenia, że zeznania A. G. stanowią formę zemsty na oskarżonym. Sąd Rejonowy trafnie zwrócił uwagę na fakt, iż wspierają je relacje ww. świadków, co do których nie sposób uznać, iż mają jakikolwiek osobisty zatarg z oskarżonym albo powód, dla którego mieliby wspierać akurat wersję świadka G.. Sąd Rejonowy w szczególności słusznie podkreślił, iż A. G. nie był właścicielem środków przekazywanych oskarżonemu, zatem oskarżony nie miał żadnego prawa potrącać kwot przekazywanych przez A. G. jako pośrednika na poczet zadłużenia świadka względem niego,
- w zakresie pozostałych czynów przypisanych oskarżonemu Sąd Rejonowy oparł się w znacznej części na zeznaniach A. G., jednak odrzucenie wersji prezentowanej przez oskarżonego, jakoby to sam świadek korzystał z komputera w mieszkaniu I. K., jest w pełni poprawne – wynika to nie tylko z ustaleń co do wykorzystania tego konkretnego komputera do włamań na konto świadka, z zaprzeczenia A. G., by on tego dokonał, ale i z punktu widzenia elementarnych zasad doświadczenia życiowego, w świetle których nieprawdopodobnym jest, by oskarżony przyjmował pokrzywdzonego pod nieobecność żony w jej mieszkaniu i by pozwalał mu na nieograniczone korzystanie z jej komputera. Przede wszystkim jednak Sąd Rejonowy słusznie zwrócił uwagę na zmienność linii obrony oskarżonego w tym zakresie i nieskuteczne próby przerzucania odpowiedzialności na osobę trzecią (F. K.) – taka postawa procesowa w żaden sposób nie wzmacnia wersji wydarzeń lansowanej przez H. K.,
- oskarżony w pisemnej apelacji nie przedstawił jakichkolwiek merytorycznych argumentów podważających ocenę zeznań świadka A. G. dokonaną przez Sąd I instancji – nie są takimi liczne inwektywy pod adresem świadka czy odwołania do innych postępowań z jego udziałem – Sąd ocenia wiarygodność świadka w konkretnym postępowaniu, a nie ogólną postawę życiową danej osoby, nie bada też w żaden sposób relacji składanych przy innych okazjach, w tym w innych postępowaniach; to samo dotyczy zresztą i oskarżonego, którego wyjaśnienia ocenia się – wbrew temu, co sugeruje w apelacji – poprzez zestawienie ich z pozostałymi dowodami oraz zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a nie z faktem, iż był w przeszłości karany – karalność oskarżonego interesuje Sąd dopiero w chwili, gdy zostanie kategorycznie przesądzone, że dana osoba jest sprawcą zarzucanych jej czynów, wtedy bowiem karalność ma wpływ na przyjęcie działania w warunkach powrotu do przestępstwa i stanowi okoliczność obciążającą, natomiast wcześniej nie ma ona żadnego znaczenia dla oceny relacji procesowych oskarżonego,
- całkowicie chybiona jest próba zdezawuowania przez oskarżonego zeznań świadka K. W. poprzez wywodzenie, jakoby nie miał on żadnych roszczeń ani pretensji wobec oskarżonego – świadek bowiem jednoznacznie wskazał, iż oskarżony dopuścił się na jego szkodę przestępstwa oszustwa, natomiast z uwagi na fakt, iż następnie rozliczył się z nim (w toku procesu), podpisał oświadczenie, iż nie ma wobec niego żadnych roszczeń – nie oznacza to jednak w najmniejszym stopniu, że wcześniej nie doszło do przestępstwa na jego szkodę, przy czym na marginesie tylko zauważyć trzeba, iż oszustwo nie jest przestępstwem wnioskowym i jego ściganie jest niezależne od woli pokrzywdzonego.
Czyniąc w oparciu o tak dokonaną ocenę dowodów ustalenia faktyczne, Sąd Rejonowy korzysta w pełni z ochrony, jaką daje art. 7 k.p.k. Ustalenia Sądu I instancji poparto rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść oskarżonego, jak i na jego niekorzyść, zatem nie naruszają one art. 5 k.p.k. Są to ustalenia prawdziwe i udowodnione. W sprawie w szczególności nie ma w ogóle mowy o obrazie zasady domniemania niewinności – na korzyść oskarżonego rozstrzyga się wątpliwości, których nie usunięto w postępowaniu dowodowym, jednakże w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy słusznie nie miał jakichkolwiek wątpliwości co do winy i sprawstwa H. K., zatem nie mógł ich rozstrzygnąć z naruszeniem art. 5§2 k.p.k.
Reasumując, na podstawie tak prawidłowo przeprowadzonej oceny dowodów Sąd Rejonowy w sposób w pełni uprawniony uznał, iż oskarżony dopuścił się wszystkich zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów. Do każdego z tych czynów zastosował w pełni poprawną kwalifikację prawną, zasadnie przyjmując też konstrukcje czynu ciągłego i ciągu przestępstw. Apelujący w tym zakresie nie postawił zresztą żadnych merytorycznych zarzutów.
Choć apelacja oskarżonego nie zawiera osobnych zarzutów pod adresem kary orzeczonej wobec niego, to z uwagi na całościowy jej charakter podkreślić trzeba, iż także rozstrzygnięcia o karach jednostkowych i karze łącznej zostały przez Sąd Rejonowy należycie uzasadnione, ze wskazaniem wszelkich okoliczności rzutujących na ich wymiar, nie sposób więc uznać, iż dolegliwości, które wymierzono oskarżonemu, są rażąco niewspółmierne do stopnia zawinienia H. K. i szkodliwości społecznej jego czynów. Nie sposób uznać, by wymierzona ostatecznie oskarżonemu bezwzględna kara pozbawienia wolności w wysokości przyjętej przez Sąd Rejonowy nie odpowiadała dyrektywom jej wymiaru określonym w art. 53 k.k.
Podsumowując tę część rozważań, Sąd Okręgowy uznał, iż żaden z zarzutów apelacji oskarżonego nie zasługiwał na uwzględnienie choćby w najmniejszym stopniu, zatem nie było podstaw do jakiejkolwiek ingerencji w zaskarżone rozstrzygnięcie w kierunku postulowanym w apelacji własnej oskarżonego.
Jeśli natomiast chodzi o apelację prokuratora i postawiony w niej zarzut obrazy prawa materialnego przez Sąd Rejonowy w zakresie orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody – pkt VI części rozstrzygającej wyroku – to uwagi prokuratora są niewątpliwie zasadne zarówno co do kwestii prawidłowej podstawy tego rozstrzygnięcia, jak i błędnego zamieszczenia w tym rozstrzygnięciu terminu naprawienia szkody. Uwagi te jednak nie mogą doprowadzić do zmiany orzeczenia w kierunku postulowanym w apelacji oskarżyciela publicznego, a to z uwagi na treść art. 443 k.p.k.
Jak wcześniej wskazano, poprzedni wyrok skazujący w niniejszej sprawie został uchylony i Sąd Rejonowy orzekał w tej sprawie ponownie. Ponieważ wyrok tego Sądu z dnia 5 grudnia 2013 r. został zaskarżony wyłącznie na korzyść oskarżonego (jedynie na skutek jego apelacji), przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy był związany wyrażonym w art. 443 k.p.k. zakazem reformationis in peius, a więc nie mógł wydać w ponownym postępowaniu orzeczenia surowszego, niż uchylone. Ponieważ zaś w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r. poprzestano jedynie na orzeczeniu kary pozbawienia wolności, natomiast nie orzeczono wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, wyrok zapadły w postępowaniu ponownym nie może zawierać takiego rozstrzygnięcia. Dlatego też Sąd Okręgowy w tym tylko zakresie zmienił zaskarżone orzeczenie, uchylając rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody zawarte w punkcie VI.
W pozostałym zakresie, nie dopatrując się z urzędu żadnej z okoliczności wymienionych w art. 439 k.p.k. i w art. 440 k.p.k., zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.
O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636§1 i 2 k.p.k. w z art. 624§1 k.p.k. Sąd Okręgowy uznał, iż oskarżony nie będzie w stanie uiścić przypadającej od niego połowy kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze z uwagi na izolację więzienna, a w konsekwencji zwolnił go od tego obowiązku.
SSO Piotr Gerke
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację: Piotr Gerke
Data wytworzenia informacji: