Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV Ka 715/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2021-07-29

W I M I E N I U

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Małgorzata Ziołecka

Protokolant: prot. sąd. Patrycja Makuch

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Marzanny Woltmann-Frankowskiej

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2021 roku

sprawy R. K. (K.)

oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 284 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońcę oskarżonego i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego od wyroku Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 26 marca 2021 roku sygnatura akt II K 167/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok i uniewinnia R. K.od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 284 § 1 k.k.,

II.  kosztami postępowania przed Sądem I instancji obciąża Skarb Państwa, natomiast kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze w połowie obciąża Skarb Państwa, a drugą połową obciąża oskarżyciela posiłkowego, w tym także opłatą za II instancję, w łącznej kwocie 100 złotych.

/Małgorzata Ziołecka/

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 715/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 26 marca 2021 roku, sygnatura akt II K 167/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel prywatny

☒ pełnomocnik oskarżyciela prywatnego/posiłkowego

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Zarzuty naruszenia przepisów postępowania, to jest art. 7 k.p.k. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia, art. 4 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k.

☐zasadny

☒częściowo zasadny

☐niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja oskarżyciela posiłkowego okazała się niezasadna. Sąd Okręgowy podzielił natomiast co do zasady argumentację przedstawioną przez obrońcę oskarżonego w wywiedzionym przez niego środku odwoławczym, co w konsekwencji doprowadziło do zmiany zaskarżonego orzeczenia i uniewinniania oskarżonegoR. K. od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 284 § 1 k.k.

Mimo odmiennych kierunków zaskarżenia, dla zachowania jasności wywodu, Sąd Okręgowy omówi łącznie zarzuty błędnej oceny dowodów zawarte w obu apelacjach – obrońcy oskarżonego oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, że wydanie przez sąd rozstrzygający wyroku skazującego w jakiejkolwiek sprawie, musi być logiczną konsekwencją wynikającego ze swobodnej oceny dowodów przeświadczenia tegoż sądu, że wina została udowodniona w sposób przewidziany przepisami kodeksu postępowania karnego. Materiał dowodowy, na którym zostaje oparte skazanie, musi więc w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości potwierdzać prawdziwość przedstawionych zarzutów. Aby jednak sąd rozstrzygający mógł dojść do tego typu konkluzji, to jest do przekonania o prawdziwości przedstawionego danemu oskarżonemu zarzutu, musi uprzednio po pierwsze prawidłowo przeprowadzić postępowanie dowodowe, a po wtóre dokonać kompleksowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta natomiast musi przez tenże sąd zostać przeprowadzona z uwzględnieniem obowiązujących w tym przedmiocie reguł postępowania i przy wzięciu pod uwagę całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego.

W myśl dyrektywy określonej w art. 7 k.p.k., organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z tą zasadą, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy:

1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt. 1 i 2 k.p.k.). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98).

W kontekście powyższych zasad zauważyć należy, że Sąd Rejonowy przeprowadził w niniejszej sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe na co wskazuje nie tylko zawartość akt niniejszej sprawy, ale przede wszystkim lista dowodów w oparciu, o które Sąd I instancji ustalił stan faktyczny sprawy (karta 283 - 288 akt), jak i tych, których nie uwzględnił (karty 288 – 288v akt). Sąd Okręgowy z kolei, przeprowadzając kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, nie dostrzegł, aby istniała konieczność i możliwość przeprowadzenia jeszcze jakiegoś innego dowodu, który pomógłby w ustaleniu przebiegu przedmiotowych zdarzeń. Takich dowodów nie wskazali też w swych apelacjach obrońca oskarżonego, ani pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

Niestety ocena tych dowodów, jak i wnioski poczynione przez Sąd I instancji, a w konsekwencji ustalony stan faktyczny wzbudziły istotne zastrzeżenia Sądu Odwoławczego.

Przypomnieć zatem należy, że przestępstwo przywłaszczenia jest przestępstwem umyślnym. Charakteryzuje je zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu, którego treścią jest cel przywłaszczenia. Cel przywłaszczenia oznacza dążenie do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej określonej rzeczy ruchomej lub prawa (por. wyrok SN z 27.07.2016 r., V KK 7/16, LEX nr 2080109, cyt. w Komentarzu do Kodeksu Karnego pod red Violetty Konarskiej-Wrzosek, opubl. WKP 2020). O zamiarze przywłaszczenia może świadczyć zaprzeczanie wobec właściciela, że rzecz ruchomą posiada, zapewnianie go o zgubieniu rzeczy, o tym, że ktoś ją ukradł, a więc wywoływanie u właściciela mylnego wyobrażenia, że sprawca rzeczy ruchomej już nie posiada (wyrok SA w Szczecinie z 12.06.2014 r., II AKa 101/14, LEX nr 1506290). Czynność sprawcza przestępstw z art. 284 § 1 i 2 k.k. odzwierciedla cel sprawcy, który sprowadza się do nieodwracalnego pozbawienia innej osoby mienia i uczynienia z niego swojej własności (wyrok SN z 6 maja 2004 r., V KK 316/03, OSNKW 2004, nr 7-8, poz. 70, wyrok SN z 3 października 2005 r., V KK 15/05, baza orzeczeń SN Supremus).

Odnosząc treść powyższych judykatów do okoliczności wynikających ze wszystkich zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodów, uznać należy, że ich wymowa nie przekonuje, aby oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przypisanego mu przestępstwa z art. 284§ 1kk.

W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy z całokształtu ujawnionych w toku przewodu sądowego okoliczności wyprowadził niewłaściwe wnioski. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż Sąd I instancji nie dokonał kompleksowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, stanowiącego podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. W przekonaniu Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy dokonał częściowo błędnej oceny zeznań oskarżyciela posiłkowego H. S., jak i wyjaśnień oskarżonego R. K., w świetle pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Zdaniem Sądu II instancji, Sąd Rejonowy przy ocenie ww. dowodów nie uwzględnił w ogóle kontekstu w jakim osadzona jest rozpatrywana sprawa, nie wziął pod uwagę panujących pomiędzy stronami wcześniejszych relacji, charakteru ich współpracy oraz wypracowanych „praktyk gospodarczych” – z góry definitywnie przekreślając możliwość zawarcia pomiędzy stronami umowy najmu fragmentu placu pod prasę krawędziową.

Sąd I instancji w zasadzie bezkrytycznie, i jako pewnik, przyjął twierdzenia oskarżyciela posiłkowego, że oskarżony przywłaszczył sobie jego prasę krawędziową, co nie zyskało aprobaty Sądu Okręgowego. Tymczasem, jeśli chodzi o panujące pomiędzy oskarżonym i oskarżycielem posiłkowym stosunki, to nawet świadek M. W., pracownik oskarżyciela posiłkowego, w swoich zeznaniach wskazywał, że oskarżyciel posiłkowy i oskarżony prowadzili działalność gospodarczą obok siebie, współpracowali i nigdy nie było żadnych nieporozumień (k. 189-189v), zaś Sąd Rejonowy uznał przecież zeznania tego świadka za w pełni wiarygodne. Co więcej, choć Sąd Rejonowy włączył w poczet dowodów dokument w postaci faktury VAT nr (...) z dnia 12 marca 2019 roku wystawionej przez oskarżyciela posiłkowego dla oskarżonego z tytułu „wynajmu pomieszczeń gospodarczych” (k. 159) oraz potwierdzenia przelewu objętej nią kwoty (k. 160), to jednak znacznie tych dokumentów dla sprawy zupełnie zbagatelizował.

Również świadek D. S. potwierdziła, że jest to faktura pochodząca z firmy oskarżyciela posiłkowego (k. 191), która jak się okazuje została również przez oskarżonego opłacona.

Treść ww. dokumentu świadczy o tym, że do momentu zawarcia umowy sprzedaży strony jednak współpracowały, czyniąc względem siebie „wzajemne” ustępstwa i ustalenia w zakresie nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży. Oskarżony bowiem w tamtym czasie przygotowywał się do przejęcia nieruchomości i przystosowywał ją do swojej działalności gospodarczej, korzystając z niej w ograniczonym zakresie i opłacał czynsz najmu na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Nic przy tym nie wskazuje na to, że strony zawierały w tym zakresie umowę najmu na piśmie. Jest przy tym kwestią bezsporną, że oskarżyciel posiłkowy „ociągał się” zarówno z zawarciem umowy sprzedaży, jak i wywozem licznych ruchomości pozostawionych na działce już po zawarciu tej umowy. Nie ulega natomiast kwestii, że prasa krawędziowa, ze względu na swoje gabaryty, stanowiła poważną przeszkodę w niezakłóconym korzystaniu przez oskarżonego z nabytej nieruchomości.

Wbrew temu co wynika z treści pisemnego uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, analiza wyjaśnień oskarżonego wskazuje, że nie działał on umyślnie z zamiarem bezpośrednim w celu przywłaszczenia prasy krawędziowej należącej do oskarżyciela posiłkowego. Istotnie bowiem, jak spostrzegł apelujący obrońca oskarżonego, oceniając wyjaśnienia R. K. Sąd Rejonowy w ogóle nie wziął pod uwagę praktyki i zwyczajów panujących w stosunkach między H. S. oraz oskarżonym, a także faktu, że na każdym etapie postępowania oskarżony podkreślał, że nie jest właścicielem prasy krawędziowej i nie ma zamiaru włączenia jej do swojego stanu majątkowego, ani jej przywłaszczenia. Oskarżony wskazywał, że zatrzymał sporne urządzenie celem zabezpieczenia przysługujących mu od właściciela należności z tytułu czynszu za najem fragmentu gruntu, na którym stało to wielkogabarytowe urządzenie.

Rzeczywiście, jak również trafnie podnosi obrońca, z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie nie wynika, aby oskarżony kiedykolwiek podawał się za właściciela rzeczonej prasy krawędziowej, jak również nigdy nie zaprzeczał, że jej właścicielem jest oskarżyciel posiłkowy H. S.. Co więcej, R. K. również nigdy nie ukrywał tego urządzenia na swojej posesji oraz nie zaprzeczał, że ono się tam znajduje. Z dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie nie wynika, aby oskarżony kiedykolwiek rościł sobie jakiekolwiek prawa do przedmiotowej prasy krawędziowej.

Sąd II instancji nie podzielił więc zapatrywania Sądu Rejonowego, iż argument najmu placu pod prasę krawędziową podnoszony przez oskarżonego stanowił jedynie wyraz obranej przez niego jego linii obrony. W realiach niniejszej prawy nie było podstaw do tego, aby definitywnie uznać, jak to uczynił Sąd I instancji, że umowa najmu pomiędzy oskarżonym i oskarżycielem posiłkowym mająca dotyczyć fragmentu placu pod prasą krawędziową nie została zawarta. Wręcz przeciwnie, w sprawie istnieją pełne podstawy do tego aby przyjąć, że strony poczyniły jednak ustalenia dotyczące najmu gruntu, ustnie, w sposób wynikający z przyjętej w kontaktach pomiędzy stronami dotychczasowej praktyki.

Na marginesie, Sąd Okręgowy zauważa, że n iedochowanie wymogu zawarcia umowy najmu na piśmie powoduje jedynie, że jest ona traktowana (wbrew woli stron) jako umowa zawarta na czas nieoznaczony ( forma ad eventum ); zob. wyr. SA w Gdańsku z 25.9.2013 r., III AUa 41/13, Legalis; wyr. WSA w Warszawie z 18.1.2010 r., VI SA/Wa 1933/09, Legalis; wyr. SN z 27.11.1998 r., III CKN 544/98, Legalis el.).

Mając powyższe na względzie, Sąd Odwoławczy stoi na stanowisku, iż oskarżony miał podstawy do tego, aby dążąc do zabezpieczenia swoich praw skorzystać z ustawowego prawa zastawu, uregulowanego w art. 670 k.c. Zastaw powstaje na rzeczach znajdujących się w przedmiocie najmu z chwilą wymagalności wierzytelności, a w przypadku wniesienia rzeczy już po dniu wymagalności, z chwilą ich wniesienia albo nabycia przez najemcę własności rzeczy uprzednio znajdujących się w przedmiocie najmu (por. wyr. SA w Warszawie z 10.9.2003 r., VI ACa 129/03, OSA 2005, Nr 1, poz. 3; por. J. Panowicz-Lipska, w: System PrPryw, t. 8, 2011, Nb 52, s. 40; R. Golat, Ustawowe prawo, s. 13).

Odnosząc się do argumentów obrońcy, jest w pełni zrozumiałe dla Sądu II instancji, że oskarżony liczył na polubowne załatwienie sprawy z H. S.. Występowanie o rozstrzygnięcie swoich spraw do sądu jest bowiem kosztowną ostatecznością. Słusznie obrońca zauważył, że dochodzenie swoich roszczeń w procesie cywilnym jest prawem, a nie obowiązkiem oskarżonego, dlatego też nie należy z faktu, iż tego nie uczynił, nie wytoczył powództwa cywilnego, wywodzić dla niego negatywnych skutków prawnych w procesie karnym. Występując z powództwem cywilnym przeciwko H. S. oskarżony rzeczywiście mógł obawiać się skutków upływu terminu przedawnienia roszczeń. Gdyby faktycznie towarzyszył oskarżonemu zamiar przywłaszczenia prasy krawędziowej, to nie występowałby on na drogę postępowania cywilnego z roszczeniem z tytułu najmu gruntu pod tą prasą.

Oceniając całokształt sprawy nasuwa się spostrzeżenie, że cały spór został zainicjowany wskutek niewywiązania się przez oskarżyciela posiłkowego z postanowień umowy sprzedaży nieruchomości dotyczących wydania oskarżonemu nieruchomości do dnia 3 kwietnia 2019 roku. Jakkolwiek zasadniczo bezsporna w sprawie była treść umowy sprzedaży nieruchomości zawartej pomiędzy stronami, o tyle zadziwiające były zeznania oskarżyciela posiłkowego i jego małżonki co do tego w jakim celu termin wydania nieruchomości został określony na 2-2,5 tygodnia po podpisaniu umowy notarialnej oraz zasadniczo nie pamiętali takiego ustalenia z umowy. O ile w polskim prawie zasadniczo obowiązuje swoboda co do sposobu dokonywania czynności prawnej, jednak w określonych przypadkach wymagane jest zachowanie formy szczególnej, np. w postaci aktu notarialnego, co miało miejsce w rozpatrywanym przypadku. Chodzi tu o wydarzenia o większej doniosłości, a ich celem jest m.in. rozwianie wątpliwości, co do złożenia oświadczenia woli lub też ułatwienie ewentualnych kwestii dowodowych. Sprzedaż przedmiotowej nieruchomości (o relatywnie dużej wartości) jest kwestią niebagatelną. Dodatkowo strony umowy są przedsiębiorcami, a zatem ludźmi świadomymi, od których należy wymagać zachowania zgodnego z podwyższonym miernikiem staranności. Określony w umowie termin wydania nieruchomości nie był przecież narzucony przez notariusza, ale ustalony zgodnie przez strony.

Przypomnieć raz jeszcze należy, iż przestępstwo z art. 284 § 1 k.k. jest przestępstwem umyślnym zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby działanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, a mianowicie na włączenie powierzonej rzeczy do majątku sprawcy lub postępowanie z nią jak z własną w inny sposób. Takie ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza więc możliwość popełnienia przestępstwa przywłaszczenia choćby z zamiarem ewentualnym (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 lipca 1999 r., II AKa 136/99, OSA 2000/5/38).

W doktrynie i orzecznictwie sądowym zgodnie przyjmuje się, że istotą przywłaszczenia jest trwałe włączenie przez sprawcę przedmiotu przestępstwa do własnego majątku. Zatem sprawca musi mieć zamiar trwałego włączenia przedmiotu przestępstwa do własnego majątku. Natomiast przywłaszczeniem nie jest zamiar bezprawnego władania, dysponowania czy nawet bezprawnego zatrzymania rzeczy . Sprawcy musi towarzyszyć zamiar animus rem sibi habendi, to jest zamiar zatrzymania rzeczy dla siebie albo dla innej osoby bez żadnego ku temu tytułu i ekwiwalentu.

Reasumując, brak spełnienia znamienia w postaci umyślności i zamiaru zatrzymania rzeczy dla siebie wykluczają możliwość przypisania oskarżonemu odpowiedzialności za występek z art. 284 § 1 k.k.

Konkludując, Sąd II instancji podzielił zatem stanowisko obrony, iż odmowa wydania pracownikom H. S. prasy krawędziowej w dniu 16 kwietnia 2019 roku nie wypełnia znamion czynu zabronionego z art. 284 § 1 k.k., co musiało prowadzić do zmiany kontrolowanego orzeczenia i uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Odnosząc się z kolei do stanowiska oskarżyciela posiłkowego, wskazać należy, że trafnie Sąd Rejonowy przyjął, że z materiału dowodowego wynika, że oskarżony R. K. nie przywłaszczył sobie silnika samochodu ciężarowego marki M. (...) o wartości 8000 złotych, rampy załadowczej o wartości 5000 złotych, aluminiowych profili o wartości co najmniej 1000 złotych oraz dwóch podestów lakierniczych o wartości 5000 złotych, jak również prasy krawędziowej i to z powodów opisanych powyżej.

Zauważyć nadto należy, że oskarżony wyraził chęć bezwarunkowego zwrotu na rzecz oskarżyciela posiłkowego wszystkich ewentualnie pozostawionych przez niego na terenie przedmiotowej nieruchomości przedmiotów, a jedynie co do prasy krawędziowej powołał się na ustawowe prawo zastawu.

Jeśli chodzi o kwestię ogrodzenia nieruchomości, to Sąd Rejonowy prawidłowo zinterpretował zeznania świadka J. K., jak i wyjaśnień oskarżonego, z których wynika, iż do czasu wykonania ogrodzenia przez oskarżonego teren nie był w całości ogrodzony, przez co dostęp do zgromadzonych na działce przedmiotów miały osoby postronne. Nadto z zeznań świadka M. W. wynika, że teren był rzeczywiście opłotowany, ale już po sprzedaży nieruchomości.

Kwestia, czy nieruchomość była ogrodzona czy nie, ma jednak, zdaniem Sądu II instancji, marginalne znaczenie dla rozstrzygnięcia. W protokole odbioru rzeczy z dnia 21 września 2020 roku wymieniono bowiem wprost, co jest przecież bezsporne, że w tej dacie oskarżony wydał dobrowolnie oskarżycielowi posiłkowemu ruchomości w postaci stojaków lakierniczych, odpadów żywicznych, dwóch uszkodzonych zbiorników MAUSER oraz dwóch połówek maszyny załadowczych. Nie sposób jednakże z treści tego dokumentu wywodzić, że oskarżonemu, jak usiłuje przekonać pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, towarzyszył zamiar przywłaszczenia jakichkolwiek ruchomości oskarżyciela posiłkowego, skoro oddał dobrowolnie te wymienione w protokole. Stanowiłoby to bowiem naruszenie naczelnej zasady procesu karnego z art. 5 § 2 k.p.k.

Co do silnika M. (...) oraz profili aluminiowych, to istotnie żaden ze świadków nie potwierdził, że ruchomości te w ogóle znajdowały się na nieruchomości nabytej przez oskarżonego. Co prawda świadek M. W. wskazał, że w protokole brakuje silnika, prasy krawędziowej i rampy załadowczej, jednakże wskazał on w swoich zeznaniach jednocześnie, że „silnika i części rampy w widocznym miejscu nie widział” (k. 189v). Z zeznań świadka M. W. wynika również, że nie sporządzono żadnej listy przedmiotów znajdujących się na posesji, które oskarżyciel posiłkowy chciałby zabrać, co potwierdza też świadek J. K.. Skoro nawet oskarżyciel posiłkowy nie do końca zdawał sobie sprawę jakie konkretnie jego rzeczy zalegały na nieruchomości oskarżonego, tym bardziej trudno zakładać, że oskarżony miałby posiadać taką wiedzę, czy specjalnie sporządzać stosowną ewidencję. Bezspornie bowiem na działce zalegało dużo bezużytecznych przedmiotów (a nawet „śmieci”), które ustawicznie, również bez żadnej kontroli, były wywożone przez pracowników oskarżyciela posiłkowego, zarówno przed zawarciem umowy sprzedaży, jak i po tym fakcie. Nie jest natomiast w kontrolowanej sprawie kwestią sporną, iż oskarżyciel posiłkowy nie wzywał oskarżonego do wydania ruchomości innych aniżeli prasa krawędziowa. Dokonał tego de facto dopiero kierując przeciwko oskarżonemu pozew w postępowaniu cywilnym (z dnia 19 czerwca 2019 roku) o nakazanie R. K. wydania określonych ruchomości znajdujących się na nieruchomości oskarżonego, wymienionych w punkcie w punkcie 1a apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego. Również w toku tego postępowania cywilnego stanowisko R. K. było jednoznaczne, zasadniczo tożsame, jak w postępowaniu karnym, co szerzej opisano powyżej.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnił oskarżonego R. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 284 § 1 k.k.

Z uwagi na zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu bezprzedmiotowym okazało się rozpatrywanie zarzutów obrońcy oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego dotyczących obrazy prawa materialnego, to jest odpowiednio art. 30 k.k. oraz art. 66 § 1 k.k. w związku z art. 67 § 1 k.k. i art. 53 § 1 i 2 k.k. (por. 436 k.p.k.), od czego Sąd Okręgowy odstąpił.

Wniosek

1.  Wniosek obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

2.  Ewentualny wniosek obrońcy o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

3.  Wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy poprzez uznanie oskarżonego winnym przywłaszczenia pracy krawędziowej o wartości 12 311,32 złotych, silnika samochodu ciężarowego marki M. (...) o wartości 8000 złotych, rampy załadowczej o wartości 5000 złotych, aluminiowych profili o wartości co najmniej 1000 złotych oraz dwóch podestów lakierniczych o wartości 5000 złotych, to jest mienia o łącznej wartości 31311, 32 złotych, czym działał na szkodę oskarżyciela posiłkowego i wymierzenie oskarżonemu kary w granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego w art. 284 §1 k.k.

☒zasadny – ad. 1

☐częściowo zasadny

☒niezasadny – ad. 2 i 3

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1.  Wniosek obrońcy o uniewinnienie oskarżonego od zarzutu z art. 284 § 1 k.k. był zasadny z powodów opisanych szczegółowo powyżej.

2.  Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

3.  Jednocześnie brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego uwagi na niezasadność zarzutów naruszenia przepisów postępowania w postaci błędnej oceny dowodów.

Lp.

Zarzut

2

Błąd w ustaleniach faktycznych, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść orzeczenia

☐zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego okazał się zasadny, skoro Sąd I instancji nie dostrzegł wszystkich okoliczności sprawy wynikających z całej treści prowadzonych dowodów i nie nadał im właściwej rangi, co powinien uczynić prawidłowo stosując kryteria doświadczenia życiowego czy prawidłowego rozumowania oraz wiedzy prawniczej.

Kształtując przekonanie dotyczące możliwości przywłaszczenia przez oskarżonego prasy krawędziowej należącej do H. S., na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów i ujawnionych w sprawie okoliczności, nie można było zgodzić się z wnioskami Sądu I instancji przedstawionymi w ustaleniach faktycznych, to jest że R. K. tę prasę krawędziową jednak sobie przywłaszczył.

O "włączeniu rzeczy do swego majątku i rozporządzeniu nimi jak własnymi", bo tak należy rozumieć przywłaszczenie z art. 284 k.k., nie świadczy - jak uczynił to Sąd Rejonowy - sam tylko fakt nieuprawnionego posiadania prasy krawędziowej przez oskarżonego po nabyciu nieruchomości od H. S., co zostało już omówione powyżej.

Wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o przeciwnym charakterze był niezasadny, w tym również w zakresie jakim skarżący ten usiłował przekonać, że oskarżony poza prasą krawędziową przywłaszczył sobie również inne ruchomości wymienione w punkcie 1a jego apelacji.

Wniosek

1.  Wniosek obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

2.  Ewentualny wniosek obrońcy o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

3.  Wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy poprzez uznanie oskarżonego winnym przywłaszczenia pracy krawędziowej o wartości 12 311,32 złotych, silnika samochodu ciężarowego marki M. (...) o wartości 8000 złotych, rampy załadowczej o wartości 5000 złotych, aluminiowych profili o wartości co najmniej 1000 złotych oraz dwóch podestów lakierniczych o wartości 5000 złotych, to jest mienia o łącznej wartości 31311, 32 złotych, czym działał na szkodę oskarżyciela posiłkowego i wymierzenie oskarżonemu kary w granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego w art. 284 §1 k.k.

☒ zasadny – ad. 1

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny – ad. 2 i 3

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1.  Wniosek obrońcy o uniewinnienie oskarżonego od zarzutu z art. 284 § 1 k.k. był zasadny z powodów opisanych szczegółowo powyżej.

2.  Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

3.  Jednocześnie brak podstaw jest do uwzględnienia wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego uwagi na niezasadność zarzutów naruszenia przepisów postępowania w postaci błędnej oceny dowodów.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie R. K. od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 284 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy zmiany wyroku zostały szczegółowo przedstawione w punkcie 3.1 tabeli uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Konsekwencją zmiany całego zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 284 § 1k.k. jest obciążenie kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze stosownie do wyniku procesu – w połowie Skarbu Państwa (art. 632 pkt. 2 k.p.k.) a w drugiej połowie oskarżyciela posiłkowego, w tym także opłatą za II instancję, w łącznej kwocie 100 złotych.

PODPIS

/Małgorzata Ziołecka/

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anita Mikłasewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Ziołecka
Data wytworzenia informacji: