Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2023 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Hanna Bartkowiak

Protokolant: st. prot. sąd Natalia Komorniczak

przy udziale st. post. K. C. z Komisariatu Policji (...) w P.

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2023 r.

sprawy P. H. (H.)

obwinionego z art. 51 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu

z dnia 18 maja 2023 r., sygn. akt VIII W 686/22

Na podstawie art. 104 § 1 pkt 7 kpw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpw i art. 45 § 1 kw uchyla zaskarżony wyrok i postępowanie w sprawie umarza.

Na podstawie art. 118 § 2 kpw kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

Hanna Bartkowiak

UZASADNIENIE

P. H. został obwiniony o to, że w dniu 5 września 2020 r. około godz. 02:05 w P. na ul. (...) w lokalu (...) nosił broń palną będąc w stanie po użyciu alkoholu oraz środka odurzającego, tj. o wykroczenie z art.51 ust. 2 pkt 4 ustawy o broni i amunicji.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu, wyrokiem zaocznym z dnia 18 maja 2023 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt VIII W 686/22, po powtórnym rozpoznaniu sprawy po uchyleniu pierwszego wyroku przez Sąd Okręgowy w Poznaniu z przyczyn proceduralnych (wyrok SO z dnia 6 kwietnia 2022 r., sygn. akt XVII Ka 197/22, k. 152) uznał obwinionego P. H. za winnego wykroczenia z art. 51 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji popełnionego w sposób opisany powyżej i za to na podstawie art. 51 ust. 1 w zw. z art. 51 ust. 2 pkt 4 powołanej ustawy wymierzył mu karę 2.000 zł grzywny. Orzekł również o kosztach postępowania, obciążając nimi obwinionego (k. 318).

Powyższe orzeczenie skutecznie zaskarżył w całości obrońca obwinionego zarzucając: 1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w postaci naruszenia przepisów art. 175 § 1 kpk, art. 117 § 1 kpk, co w konsekwencji uniemożliwić miało obwinionemu realizację prawa do obrony; 2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w postaci naruszenia art.7 kpk w zw. z art. 8 kpw i art. 410 kpk w zw. z art. 82 § 1 kpw poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Mając powyższe na uwadze apelujący zawnioskował o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji ze względu na konieczność przeprowadzenia przewodu sądowego na nowo w całości (k. 330-332).

Następnie zaś, w piśmie procesowym z dnia 6 września 2023 r. obrońca zawnioskował do Sądu II instancji o umorzenie postępowania wobec zaistnienia okoliczności wyłączającej orzekanie w postaci przedawnienia karalności wykroczenia, o którego popełnienie został obwiniony P. H. (k. 356-357).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy odniosła ten skutek, że zainicjowała postępowanie odwoławcze, w trakcie którego wystąpiła dostrzeżona przez skarżącego i potwierdzona przez tutejszy Sąd negatywna przesłanka postępowania, która wymusiła uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie sprawy.

Wedle art. 104 § 1 kpw sąd odwoławczy uchyla zaskarżone orzeczenie, niezależnie od granic zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu uchybienia na treść orzeczenia, jeżeli stwierdzi wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, statuowanej tym przepisem. Jedną z takich przyczyn, zgodnie z art. 104 § 1 pkt 7 kpw, jest wystąpienie okoliczności zaliczanej do tzw. negatywnych przesłanek postępowania, określonych w art. 5 § 1 pkt 4-10 kpw. Stwierdzenie takiej przesłanki powoduje, że nie wszczyna się postępowania w sprawie o wykroczenie, a wszczęte umarza.

W rozważanym przypadku ustalono okoliczność z art. 5 § 1 pkt 4 kpw, mianowicie przedawnienie orzekania.

W tym miejscu właściwym będzie przypomnienie, że zgodnie z kategorycznym brzmieniem art. 45 § 1 kw karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok, a jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem dwóch lat od popełnienia czynu.

Dodatkowego zbadania przy tym wymagało czy nie wystąpiło w niniejszej sprawie spoczywanie biegu przedawnienia w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Zgodnie bowiem z przepisem art. 15zzr ust. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadzonym do porządku prawnego na mocy ustawy nowelizującej ustawę z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 568), uchylonym na mocy ustawy nowelizującej z dnia 14 maja 2020 r. (Dz.U. poz. 875), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary m.in. w sprawach o wykroczenia. Przepis ten został zaś uchylony z dniem 14 maja 2020 r. i wywoływał skutki prawne polegające na tym, iż przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o wykroczenia w okresie od 31 marca 2020 r. do 14 maja 2020 r. nie biegło. Nadmienić jednocześnie wypada, iż przepis art. 15zzr1 ust. 2 rzeczonej ustawy określił, iż okres stanu zagrożenia epidemicznego liczy się od 14 marca 2020 r. zaś stan epidemii trwał od 20 marca 2020 r. i zakończył się 1 lipca 2023 r. Na mocy kolejnej ustawy z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1023) wprowadzono przepis art. 15 zzr ze znaczkiem 1 ust. 1, który dotyczył zawieszenia biegu przedawnienia karalności czynu i wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe. Z powyższych regulacji prawnych wynika zatem, że ustawodawca zawiesił bieg terminu przedawnienia wykroczeń jedynie w okresie od 31 marca do 15 maja 2020 r. czyli na 46 dni.

Czyn będący przedmiotem oceny w sprawie został popełniony, jak wynika z ustaleń Sądu niższej instancji, w dniu 5 września 2020 r. Postępowanie co do niego zostało wszczęte w dniu 3 września 2021 r. (zarządzenie Sędziego SR Poznań – Stare Miasto w Poznaniu k. 77), a wydłużony o 2 lata termin przedawnienia orzekania upłynął z dniem 5 września 2023 r. Przedstawione powyżej wydłużenie okresu przedawnienia w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii nie obejmowało natomiast czynu obwinionego, który to miał zostać popełniony później niż wprowadzony okres zawieszenia przedawnienia karalności wykroczenia.

Sąd Okręgowy w zaistniałej sytuacji procesowej był jeszcze zobligowany uwzględnić regułę z art. 62 § 3 kpw, wedle której przedawnienie orzekania nie stoi na przeszkodzie uniewinnieniu obwinionego. To jest w razie ustalenia negatywnych przesłanek procesowych określonych przepisami art. 5 § 1 pkt 1 lub 2 kpw. Istotne jest jednak, że sąd II instancji może to uczynić tylko wtedy, gdy kwestie istnienia czynu, jego znamion i odpowiedzialności obwinionego nie wymagają dalszego dowodzenia. To jest, gdy od razu – w oparciu o akta sprawy, bez przeprowadzenia dalszego postępowania dowodowego, dochodzi się do przekonania, że czyn nie zaistniał, że w zachowaniu obwinionego brak jest znamion czynu jako wykroczenia czy, że brak jest winy obwinionego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2006 r., II KK 34/06, LEX nr 192978).

Sąd Okręgowy zbadał zatem czy w kontekście zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy obwinionego, jak i wyników dotychczasowego postępowania może wchodzić w grę uniewinnienie obwinionego, bez pogłębionego badania prawidłowości oceny materiału dowodowego, a następnie doszedł do wniosku, że takie rozstrzygnięcie było wykluczone. Zważyć przy tym należało, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe, a w jego trakcie badał kwestię sprawstwa i zawinienia obwinionego. Wnioski w tym zakresie przedstawił zaś szczegółowo w pisemnych motywach wyroku. Zestawiając wyniki postępowania pierwszoinstancyjnego ze wskazaniami apelującego, Sąd II instancji uznał, że nie ma podstaw by w przedmiotowej sprawie dopuszczalne było uniewinnienie obwinionego w okolicznościach opisanych w akapicie wyżej. Analiza apelacji wskazuje zaś, że jej autor oprócz uchybień procesowych widziałby konieczność rozszerzonego zbadania okoliczności sprawy oraz ponowionej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. To wymagałoby zaś w opinii obrony prowadzenia przewodu sądowego na nowo w całości.

W sytuacji zatem, gdy uniewinnienie w chwili orzekania przez Sąd odwoławczy nie jest możliwe, koniecznym było umorzenie postępowania z powodu ujemnej przesłanki procesowej. Mając to na uwadze, Sąd odwoławczy, na podstawie art. 104 § 1 pkt 7 kpw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpw i art. 45 § 1 kw, uchylił wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu i postępowanie w sprawie umorzył.

W drugim punkcie wyroku, zgodnie z art. 118 § 2 kpw, kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Z wnioskiem o ukaranie wystąpił bowiem oskarżyciel publiczny.

Hanna Bartkowiak