Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie : Przewodniczący SSR del. do SO Maciej Nawrocki

Protokolant st. prot. sąd. Magdalena Pelz

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2015 r. w Poznaniu

odwołania M. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 18 lutego 2015r, znak: (...)

w sprawie M. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu prawo do emerytury przy wieku obniżonym z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 16 grudnia 2014 r.,

2.  zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

/-/ Maciej Nawrocki

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lutego 2015 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.; dalej: ustawa emerytalno-rentowa) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43), po rozpoznaniu wniosku złożonego w dniu 23 grudnia 2014 r., odmówił M. F. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony udowodnił okres ubezpieczenia w ilości 29 lat, 3 miesięcy i 22 dni okresów składkowych (wyłącznie). Nadto organ rentowy uwzględnił do stażu pracy w szczególnych warunkach 6 lat, 7 miesięcy i 16 dni z tytułu zatrudnienia od 16 maja 1992 r. do 31 grudnia 1998 r. w Zakładzie (...) w R. na stanowisku operatora urządzeń oczyszczalni ścieków wykonującego prace bezpośrednio przy urządzeniach i ściekach. Natomiast do okresów pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie uwzględnił zatrudnienia od 1 stycznia 1980 r. do 15 maja 1992 r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R. z uwagi na błędnie wystawione świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach. Zakład pracy wystawiając w/w świadectwo w dniu 4 stycznia 1994 r. nieprecyzyjnie określił charakter oraz stanowisko wykonywanej pracy jako prace przy spawaniu elektrycznym i gazowym na stanowisku spawacz-ślusarz. Natomiast zgodnie z załącznikiem Nr 1 do Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w wykazie A dziale XIV poz. 12 pkt 9 i 10 wykazuje się prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym na stanowiskach spawacz gazowy oraz spawacz elektryczny. Ponadto pracodawca wystawiając świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach nie określił charakteru pracy ściśle wg wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Do okresu wykonywania prac w szczególnych warunkach nie uwzględniono także okresu zatrudnienia od 1 września 1969 r. do 30 czerwca 1972 r. w (...) Państwowych (...) w L., gdyż w tym okresie wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku ucznia w zawodzie mechanika urządzeń kolei. Wobec powyższego organ rentowy stwierdził, iż ubezpieczony nie wykazał co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. /vide decyzja w aktach ZUS/

Dnia 19 marca 2015 r., w formie i terminie przewidzianym prawem, M. F. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu, powołując się na świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 4 stycznia 1994 r., odwołujący wskazał, iż w okresie od 1 stycznia 1980 r. do 15 maja 1992 r. pracował w szczególnych warunkach. Ponadto zdaniem odwołującego sam fakt zaniedbania pracodawcy w zakresie prawidłowego wystawienia świadectwa pracy nie może w sposób negatywny oddziaływać na uprawnienia emerytalne. /vide odwołani k. 2-3 akt/

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy przytoczył argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji oraz wniósł o oddalenie odwołania. /vide odpowiedź na odwołanie k. 6 akt/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. F. urodził się dnia (...) Jest członkiem OFE, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Odwołujący legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym na dzień 31 grudnia 1998 r. 29 lat + 3 m-ce + 22 dni okresów składkowych (wyłącznie).

bezsporne

Od dnia 15 kwietnia 2005 r. odwołujący pobiera rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 11 lipca 2013 r. świadczenie zostało przyznane na stałe.

Składając w dniu 11 marca 2005 r. pierwszy wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, odwołujący przedłożył m.in. dokumenty dotyczące zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R., w tym:

–

świadectwo pracy, w którym wskazano, iż był zatrudniony od 10 lipca 1972 r. do 15 maja 1992 r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako ślusarz, spawacz-ślusarz,

–

kserokopię książeczki wojskowej, z której wynika, że odbywał zasadniczą służbę wojskową od 23 kwietnia 1974 r. do 15 kwietnia 1976 r.,

–

świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 4 stycznia 1994 r., w którym wskazano, iż pracował od 1 stycznia 1980 r. do 15 maja 1992 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy spawaniu elektrycznym i gazowym,

–

druki Rp-7 za lata 1972-1992 z dnia 6 kwietnia 2000 r., w którym pracodawca wskazał stanowisko ślusarza konstrukcyjnego.

dowód: dokumenty w aktach rentowych odwołującego

Dnia 23 grudnia 2014 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Decyzją z dnia 18 lutego 2015 r. organ rentowy odmówił odwołującemu przyznania prawa do emerytury, ze względu na brak wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

dowód: dokumenty w aktach emerytalnych odwołującego

W okresie od 10 lipca 1972 r. do 15 maja 1992 r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R.. Z dniem zatrudnienia powierzono odwołującemu obowiązki ślusarza. W okresie od 23 kwietnia 1974 r. do 15 kwietnia 1976 r. M. F. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Natomiast z dniem 1 stycznia 1980 r. powierzono odwołującemu stanowisko spawacza-ślusarza w związku z posiadaniem uprawnień, które uzyskał w 1974 r.

Jako spawacz odwołujący wykonywał wanny różnego rodzaju, kesony (elementy konstrukcyjne słupów wysokiego napięcia), formy do słupów betonowych, oświetleniowych, podkłady pod beton. Natomiast poszczególne elementy potrzebne do spawania były przygotowywane przez ślusarzy. Odwołujący pracował przy spawaniu elektrycznym. Inni spawacze zajmowali się spawaniem gazowym, przy cięciu blachy. W trakcie spawania powstawało zadymienie już po 2 godzinach pracy, pomimo wentylacji.

Odwołujący pracował w brygadzie pana L.. Brygada liczyła około 12 pracowników, w tym 4 spawaczy, a resztę stanowili ślusarze.

dowód: dokumenty w aktach osobowych odwołującego (k. 17); zeznania świadków: L. B. (k. 26v-27), A. J. (k. 27), J. K. (1) (k. 27v); zeznania odwołującego (k. 27v-28)

W Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R. byli także zatrudnieni świadkowie L. B., A. J. i J. K. (1).

J. K. (1) pracował od 1 września 1979 r. do 16 listopada 1991 r. jako ślusarz. Pracował w jednej brygadzie z odwołującym. Przygotowywał mu poszczególne elementy do spawania.

A. J. był zatrudniony od 10 stycznia 1972 r. do 3 listopada 1991 r. jako mechanik samochodowy, a później jako ślusarz, tokarz. Pracował razem z odwołującym na jednej hali do września 1991 r. kiedy to odszedł na rentę.

L. B. pracował od 2 września 1974 r. do 12 grudnia 1997 r. jako ślusarz, później jako blacharz-spawacz, wreszcie jako spawacz-blacharz.

dowód: dokumenty w aktach osobowych świadków (k. 17); akta emerytalne A. J. (k. 19); zeznania świadków: L. B. (k. 26v-27), A. J. (k. 27), J. K. (1) (k. 27v-28)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań odwołującego.

Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty zabrane w aktach organu rentowego oraz aktach sprawy albowiem zostały one sporządzone przez kompetentne organy, w zakresie przyznanych im upoważnień i w przepisanej formie. W szczególności Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty dotyczące zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R. znajdujące się w aktach sprawy. Autentyczność i wiarygodność dokumentów nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu zatem na dokumentach tych oparto ustalenia faktyczne

Sąd uznał za spójne i konsekwentne zeznania świadków L. B., A. J. i J. K. (2). Świadkowie potwierdził fakt pracy odwołującego jako spawacza, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie 1 stycznia 1980 r. do 15 maja 1992 r., z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R.. Świadkowie potwierdzili, iż odwołujący pracował jako spawacz, pomimo, że w angażach od 1980 r. miał wpisane jako stanowisko pracy spawacz-ślusarz. Ponadto zapamiętali go jak wykonywał prace związane ze spawaniem. Świadek J. K. (1) wskazał również, iż pracował w jednej brygadzie z odwołującym. Natomiast A. J. pracował z odwołującym w jednej hali. Świadkowie wskazali także, iż odwołujący w tym czasie nie miał dłuższych przerw w pracy oraz obowiązki spawacza wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania odwołującego, które tworzyły zwartą i logiczną całość oraz korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie, w tym z dokumentami oraz zeznaniami świadków. W sposób przekonywujący i rzeczowy odwołujący wyjaśnił na czym polegała jego praca jako spawacza.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, emerytura przy obniżonym wieku przysługuje ubezpieczonym, którzy łącznie spełnią poniższe wymogi:

–

mężczyzna osiągnie wiek lat 60,

–

w dniu wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1.01.1999 r. posiada:

a)  okres składkowy i nieskładkowy w ilości co najmniej 25 lat,

b)  z czego co najmniej przez 15 lat wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze

–

nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, a jeżeli przystąpił – złoży wniosek o przekazanie zgromadzonych środków na rachunku za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Bezsporne w niniejszej sprawie było to, iż:

1.  odwołujący w dniu 16 grudnia 2014 r. ukończył 60 lat,

2.  na dzień 1.01.1999 posiada 29 lat, 3 m-ce, 22 dni lat stażu ubezpieczeniowego,

3.  przystąpił do OFE, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Sporne natomiast było to, czy odwołujący legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych – organ rentowy nie uznał bowiem okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w R.. Natomiast poza sporem pozostawało to, iż odwołujący udowodnił 6 lat, 7 miesięcy i 16 dni pracy w szczególnych warunkach z tytułu zatrudnienia od 16 maja 1992 r. do 31 grudnia 1998 r. w Zakładzie (...) w R..

Zatrudnienie w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze interpretuje się tak, jak to było wymagane w przepisach dotychczasowych do nabycia emerytury w obniżonym wieku. Przepisami dotychczasowymi w rozumieniu art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalno-rentowej jest rozporządzenie z dnia 07.02.1983 r. wraz z załącznikiem.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. okresami pracy, uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. – rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r., okresy pracy w szczególnych warunkach, na podstawie posiadanej dokumentacji, stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Jednakże, judykatura pozwala na dowodzenie w inny, niż wskazany w § 2 ust. 2 rozporządzenia, że praca była wykonywana w szczególnych warunkach. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635 w postępowaniu przed okręgowymi zakładami pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia z zakładu pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów dotyczących takiego zatrudnienia. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków nie jest dopuszczalne w postępowaniu przed organem rentowym (teza powołanej uchwały SN). Jak wskazał bowiem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 27 maja 1985 r., Sąd jest uprawniony do przeprowadzenia dowodu ze świadków na okoliczność takiego zatrudnienia – jeżeli okaże się, że jest to konieczne dla wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Dowód z zeznań świadków podlega ocenie Sądu na tle okoliczności sprawy i treści zebranego materiału dowodowego. Nie można bowiem – podkreśla SN – przypisać ustawodawcy zamiaru, ażeby tak istotne kwestie, mające wpływ na ustalenie prawa do świadczeń emerytalno – rentowych, powierzył tyko zakładom pracy, skoro jest notoryjnie znane, że zakłady pracy często nie posiadają dokumentacji z uwagi na upływ czasu, reorganizację lub zniszczenie z innych przyczyn. Prowadziłoby to w wielu przypadkach do przyznania pracownikom, którzy byli zatrudnieni w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, zaniżonych świadczeń, a nawet pozbawienia świadczeń. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84, LEX nr 14630 oraz w uchwale z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84, LEX nr 14625: „okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.”

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07; z 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07; z 4 października 2007 r., I UK 111/07; z 19 września 2007 r., III UK 38/07; z 14 września 2007 r., III UK 27/07).

Na podstawie zgromadzonych dokumentów, w szczególności akt osobowych odwołującego oraz na podstawie zeznań świadków i odwołującego Sąd ustalił, że odwołujący pracując na stanowisku spawacza w okresie – nieprzerwanie – od 1 stycznia 1980 r. do 15 maja 1992 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych określoną w Dziale XIV Prace różne, pod poz. 12 prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym, wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r.

Powyższe oznacza zatem to, iż odwołujący spełnił trzeci z warunków przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, czyli 15 lat pracy w warunkach szczególnych, uwzględniając okresy:

–

od 1 stycznia 1980 r. do 15 maja 1992 r. (12 lat + 4 m-ce + 15 dni),

–

od 16 maja 1992 r. do 31 grudnia 1998 r. (6 lat + 7 m-cy + 16 dni),

łącznie – 19 lat, 0 m- cy , 1 dzień.

Przy ustaleniu, że odwołujący wykazał 15 lat pracy w warunkach szczególnych orzeczono jak wyroku na podstawie w/w przepisów i art. 477 ¹⁴ § 2 kpc i przyznano mu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 16 grudnia 2014 r., tj. od dnia ukończenia 60 roku życia.

O kosztach Sąd orzeczono w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 2 i § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013 r., poz. 490 ze zm.). W ocenie Sądu sprawa nie należała do kategorii spraw skomplikowanych pod względem faktycznym i prawnym, nie wymagała zatem zwiększonego nakładu pracy pełnomocnika, stąd Sąd uznał za zasadne zasądzenie od pozwanego na rzecz odwołującego kwoty 60 złotych, odpowiadającej minimalnej stawce kosztów zastępstwa procesowego, zgodnie z powołanymi przepisami.

/-/ Maciej Nawrocki