Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący: SSO Maciej Nawrocki

po rozpoznaniu dnia 16 marca 2018 r. w P.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) spółka z o.o. w P.

od trzech decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

z dnia 27 września 2017 r., znak: (...)

-

nr (...)

-

nr (...)

-

nr (...)

w sprawie (...) spółka z o.o. w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe

1.  zmienia zaskarżoną decyzję nr (...), w ten sposób, że stwierdza, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek wynosi 2,42 %,

2.  zmienia zaskarżoną decyzję nr (...), w ten sposób, że stwierdza, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2012 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek wynosi 2,25 %,

3.  zmienia zaskarżoną decyzję nr (...), w ten sposób, że stwierdza, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek wynosi 2,25 %,

4.  zasądza na rzecz odwołującej od pozwanego organu rentowego kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

/-/ Maciej Nawrocki

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2017 r., nr (...), znak (...)- (...)-R6, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.; dalej: ustawa o sus) oraz art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1773 ze zm.; dalej: ustawa wypadkowa) stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek (...) spółka z o.o. wynosi 2,60% podstawy jej wymiaru.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w związku z przekazaniem przez płatnika składek informacji ZUS IWA za trzy kolejne lata kalendarzowe (2008-2010) została ustalona stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe na okres od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. w wysokości 2,60% podstawy jej wymiaru. Dnia 21 marca 2017 r. płatnik składek złożył korektę ZUS IWA za rok 2009 w zakresie liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, zmieniając kwalifikację prawną zdarzenia uznanego pierwotnie za ciężki wypadek przy pracy, który następnie dnia 10 marca 2017 r. został zakwalifikowany jako wypadek przy pracy ogółem („nie-ciężki”). Pismem z dnia 27 marca 2017 r. płatnik składek zwrócił się z pismem o przeliczenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca w okresie rozliczeniowym od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. ustalona na podstawie danych podanych przez płatnika wyniosła 2,25% podstawy wymiaru składek. Na wezwanie organu rentowego płatnik składek wyjaśnił, że dogłębna analiza zgromadzonej dokumentacji i ocena skutków wypadku, któremu dnia 11 grudnia 2009 r. uległ Z. W., uzasadniała zmianę kwalifikacji prawnej zdarzenia pierwotnie uznanego za ciężki wypadek przy pracy – na wypadek przy pracy ogółem (indywidualny). Do wyjaśnień płatnik składek załączył kopię protokołu powypadkowego nr 44A/2009 z dnia 13 marca 2017 r. Ustalenia protokołu powypadkowego skutkowały złożeniem przez płatnika składek korekty deklaracji ZUS IWA za 2009 r. w zakresie liczby osób poszkodowanych w wypadkach ogółem (korekta z wartości „50” na wartość „51”) oraz w zakresie liczby osób poszkodowanych w wypadkach ciężkich (korekta z wartości „1” na wartość „0”). Organ rentowy nie uznał korekty deklaracji ZUS IWA złożonej przez płatnika składek i sporządził własną korektę ZUS IWA za 2009 r., sprowadzającą się do przyjęcia liczby osób poszkodowanych w wypadkach ogółem i w wypadkach ciężkich w wartościach odpowiednio „50” i „1” – czyli takich, jakie płatnik składek deklarował pierwotnie, przed korektą z 2017 r. /vide: decyzja z dnia 27.09.2017 r. w aktach ZUS/

Dnia 31 października 2017 r. (data nadania przesyłki poleconej – k. 35 akt VIII U 2929/17), w formie i terminie przewidzianym prawem, płatnik składek (...) spółka z o.o. w P. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę, poprzez zobowiązanie organu rentowego do uznania korekty ZUS IWA za 2009 r. złożonej przez płatnika oraz powtórne przeliczenie wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w okresie rozliczeniowym od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r., która to stopa powinna wynosić 2,25% podstawy wymiaru składek.

W uzasadnieniu odwołania płatnik składek opisał okoliczności weryfikacji charakteru wypadku przy pracy, któremu dnia 11 grudnia 2009 r. uległ Z. W. (protokoły powypadkowe nr (...) oraz nr (...)), okoliczności złożenia deklaracji ZUS IWA za 2009 r. i korekty tej deklaracji oraz przedstawił obszerną argumentację prawną na poparcie tezy o dopuszczalności zmiany kwalifikacji prawnej wypadku oraz adekwatnej korekty deklaracji ZUS IWA. Nadto, odwołująca wniosła o zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych. /vide: odwołanie k. 2-7 akt VIII U 2929/17/

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /vide: odpowiedź na odwołanie k. 36-38 akt VIII U 2929/17/

Sprawę z odwołania od decyzji nr (...) zarejestrowano pod sygn. VIII U 2929/17.

Decyzją z dnia 27 września 2017 r., nr (...) , znak (...)- (...)-R6, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., na podstawie prawnej i z uzasadnieniem identycznym z tymi, które zreferowano powyżej, w odniesieniu do decyzji nr (...) stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek (...) spółka z o.o. wynosi 2,60% podstawy jej wymiaru. /vide: decyzja z dnia 27.09.2017 r. w aktach ZUS/

Dnia 31 października 2017 r. (data nadania przesyłki poleconej – k. 35 akt VIII U 2930/17), w formie i terminie przewidzianym prawem, płatnik składek (...) spółka z o.o. w P. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę, poprzez zobowiązanie organu rentowego do uznania korekty ZUS IWA za 2009 r. złożonej przez płatnika oraz powtórne przeliczenie wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w okresie rozliczeniowym od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r., która to stopa powinna wynosić 2,42% podstawy wymiaru składek.

Uzasadnienie odwołania jest identyczne z tym, które zreferowano powyżej, w odniesieniu do odwołania od decyzji nr (...). Nadto, odwołująca wniosła o zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych. /vide: odwołanie k. 2-7 akt VIII U 2930/17/

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /vide: odpowiedź na odwołanie k. 36-38 akt VIII U 2930/17/

Sprawę z odwołania od decyzji nr (...) zarejestrowano pod sygn. VIII U 2930/17.

Decyzją z dnia 27 września 2017 r., nr (...) , znak (...)- (...)-R6, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w (...), na podstawie prawnej i z uzasadnieniem identycznym z tymi, które zreferowano powyżej, w odniesieniu do decyzji nr (...) stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2012 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek (...) spółka z o.o. wynosi 2,60% podstawy jej wymiaru. /vide: decyzja z dnia 27.09.2017 r. w aktach ZUS/

Dnia 31 października 2017 r. (data nadania przesyłki poleconej – k. 35 akt VIII U 2931/17), w formie i terminie przewidzianym prawem, płatnik składek (...) spółka z o.o. w P. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę, poprzez zobowiązanie organu rentowego do uznania korekty ZUS IWA za 2009 r. złożonej przez płatnika oraz powtórne przeliczenie wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w okresie rozliczeniowym od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2012 r., która to stopa powinna wynosić 2,25% podstawy wymiaru składek.

Uzasadnienie odwołania jest identyczne z tym, które zreferowano powyżej, w odniesieniu do odwołania od decyzji nr (...). Nadto, odwołująca wniosła o zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych. /vide: odwołanie k. 2-7 akt VIII U 2931/17/

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /vide: odpowiedź na odwołanie k. 36-38 akt VIII U 2931/17/

Sprawę z odwołania od decyzji nr (...) zarejestrowano pod sygn. VIII U 2931/17.

Zarządzeniami z dnia 3 stycznia 2018 r. sprawy o sygn. VIII U 2930/17 i VIII U 2931/17 połączono ze sprawą VIII U 2929/17 celem łącznego prowadzenia i rozstrzygnięcia /vide: zarządzenia z dnia 03.01.2018 r. – k. 46 akt VIII U 2930/17 i VIII U 2931/17/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z o.o. w P. jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, w tym ubezpieczenie wypadkowe. Odwołująca zgłasza do ubezpieczeń powyżej 10 pracowników.

bezsporne

Dnia 11 grudnia 2009 r. pracownik odwołującej elektryk utrzymania ruchu Z. W. (dalej także: poszkodowany) uległ wypadkowi w pracy. W związku z tym zespół powypadkowy w dniach od 14 do 18 grudnia 2009 r. przeprowadził postępowanie w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Ustalono, że poszkodowany usuwający awarię urządzenia doznał zmiażdżeniowego złamania otwartego paliczków palców II, III, IV oraz V z uszkodzeniem łożyska paznokciowego i płytek paznokciowych oraz zmiażdżeniowej amputacji opuszki palca V ręki lewej. Zespół powypadkowy stwierdził, że: był to wypadek przy pracy – indywidualny – ciężki.

bezsporne; nadto dowód: protokół nr (...)z dnia 21.12.2009 r. (k. 53-54)

Wobec tego, w deklaracji ZUS IWA za 2009 r. nr (...) płatnik składek wykazał ostatecznie w rubryce IV.02. Liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem 51, a w rubryce IV.03. Liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich 1. Na podstawie tej między innymi deklaracji organ rentowy ustalał wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata 2010-2011 ( 2,60%), 2011-2012 ( 2,60%), 2012-2013 ( 2,60%).

bezsporne; nadto dowód: deklaracje ZUS IWA za 2009 r. nr (...) (z dnia 19.01.2010 r.), nr (...) (z dnia 19.01.2011 r.), zawiadomienia o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata: 2010-2011 (z dnia 22.03.2010 r. i 13.02.2011 r.), 2011-2012 (z dnia 14.03.2011 r.), 2012-2013 (z dnia 18.03.2012 r.) (akta organu rentowego)

Dnia 3 marca 2010 r. poszkodowany Z. W. uzyskał zaświadczenie lekarskie stwierdzające zdolność do wykonywania pracy na stanowisku elektryka utrzymania ruchu.

W dniach od 6 do 10 marca 2017 r. kolejny zespół powypadkowy przeprowadził ponowne postępowanie w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zespół powielił ustalenia faktyczne i wnioski poczynione przez zespół badający sprawę w grudniu 2009 r. Zmianie uległa jedynie kwalifikacja wypadku z dnia 11 grudnia 2009 r., które uznano za: wypadek przy pracy – indywidualny – ciężki (nie mający charakteru ciężkiego).

Dnia 21 marca 2017 r. płatnik składek złożył korektę deklaracji ZUS IWA za rok 2009 wykazując w rubryce IV.02. Liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem 51, a w rubryce IV.03. Liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich 0.

Dnia 27 marca 2017 r. płatnik składek wystąpił do organu rentowego o weryfikację ustalonej stawki procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w związku z korektą deklaracji ZUS IWA m. in. za rok 2009. Płatnik składek wskazał, że korekta za rok 2009 polegała na wykazaniu w rubryce IV.03. Liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich 0, w miejsce poprzednio wykazywanej wartości 1. Korekta była rezultatem zmiany kwalifikacji wypadku, któremu dnia 11 grudnia 2009 r. uległ Z. W..

bezsporne; nadto dowód: protokół nr (...) z dnia 13.03.2017 r. (k. 55-57), deklaracja ZUS IWA za 2009 r. nr (...) (z dnia 21.03.2017 r.), pismo płatnika składek z dnia 27.03.2017 r. (akta organu rentowego)

Na podstawie korekty deklaracji ZUS IWA za rok 2009 złożonej przez płatnika składek, organ rentowy ustalił wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata 2010-2011 ( 2,42%), 2011-2012 ( 2,25%), 2012-2013 ( 2,25%).

Dnia 25 maja 2017 r. organ rentowy dnia wystąpił do Państwowej Inspekcji Pracy m. in. o weryfikacji liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy w roku 2009 r.

Państwowa Inspekcja Pracy w piśmie z dnia 30 czerwca 2017 r. przedstawiła stanowisko, że „stan w zakresie zmiany kwalifikacji prawnej z wypadku ciężkiego na indywidualny ma charakter sporny, a właściwym do rozpoznania jest właściwy Sąd.”

Dnia 4 sierpnia 2017 r. organ rentowy sporządził deklarację – korektę ZUS IWA za rok 2009 wykazując w rubryce IV.02. Liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem 50, a w rubryce IV.03. Liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich 1. Na podstawie tej własnej – dokonanej przez siebie samego – korekty organ rentowy ustalił wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata 2010-2011 ( 2,60%), 2011-2012 ( 2,60%), 2012-2013 ( 2,60%).

bezsporne; nadto dowód: zawiadomienia o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata: 2010-2011, 2011-2012, 2012-2013 (z dnia 26.03.2017 r.), pismo organu rentowego do Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 25.05.2017 r., pismo Państwowej Inspekcji Pracy do organu rentowego z dnia 30.06.2017 r., deklaracja ZUS IWA za 2009 r. nr (...)(1) (z dnia 04.08.2017 r.), zawiadomienia o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata: 2010-2011, 2011-2012, 2012-2013 (z dnia 06.08.2017 r.)

Na wniosek płatnika składek zgłoszony w piśmie z dnia 14 września 2017 r. organ rentowy wydał decyzje nr (...), ustalając wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na lata: 2010-2011, 2011-2012, 2012-2013 zgodnie z zawiadomieniami z dnia 6 sierpnia 2017 r.

bezsporne; nadto dowód: pismo płatnika składek z dnia 14.09.2017 r., decyzje nr (...) (akta organu rentowego)

Powyższy – całkowicie bezsporny – stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz w aktach pozwanego organu rentowego. Dokumenty te zostały sporządzone przez osoby do tego powołane w ramach przysługujących im kompetencji oraz w przewidzianej prawem formie. Ich treść ani forma nie były kwestionowane przez strony procesu, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Podstawą dokonanych ustaleń faktycznych Sąd uczynił również znajdujące się w aktach kserokopie dokumentów, albowiem zawarte w nich informacje nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania, co pozwoliło na potraktowanie tychże kserokopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania okazały się zasadne.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły następujące przepisy ustawy wypadkowej:

Art. 3. ust. 4. Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.

ust. 5. Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Art. 27. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy.

Art. 28. ust. 1. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

ust. 2. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek, z zastrzeżeniem art. 33.

ust. 3. - 4. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

Art. 29. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

Art. 30. ust. 1. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności ustala się w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla tej grupy.

ust. 2. Kategorię ryzyka dla grupy działalności ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości:

1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem;

2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich;

3) stwierdzonych chorób zawodowych;

4) zatrudnionych w warunkach zagrożenia.

ust. 3. - 5. Kategorię ryzyka dla grup działalności ustala się na okres nie dłuższy niż 3 lata składkowe.

Art. 31. ust. 1. Wysokość wskaźnika korygującego, o którym mowa w art. 28 ust. 2, wynosi:

1) w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2009 r. - od 0,8 do 1,2;

2) od dnia 1 kwietnia 2009 r. - od 0,5 do 1,5.

ust. 2. Wskaźnik korygujący ustala się na rok składkowy w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla płatnika składek.

ust. 3. Kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości:

1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem;

2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich;

3) zatrudnionych w warunkach zagrożenia.

ust. 4. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

ust. 5. Kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się na podstawie danych, o których mowa w ust. 3, przekazanych przez płatnika składek za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe.

ust. 6. Dane, o których mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w informacji (…) (dalszą część pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

ust. 7. Informację określoną w ust. 6 przekazuje płatnik składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, zgłoszony w Zakładzie nieprzerwanie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzień w styczniu danego roku.

ust. 8. - 9. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

ust. 10. Płatnik składek jest zobowiązany do złożenia korekty informacji, o której mowa w ust. 6, w ciągu 7 dni od:

1) stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie;

2) otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład.

ust. 11. Jeżeli konieczność korekty danych podanych w informacji, o której mowa w ust. 6, wynika ze stwierdzenia nieprawidłowości przez Zakład:

1) w decyzji - płatnik powinien złożyć korektę informacji nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się decyzji;

2) podczas kontroli - płatnik powinien złożyć korektę informacji nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli.

ust. 12. Zakład może sporządzać z urzędu informację, o której mowa w ust. 6, lub korygować z urzędu błędy w niej stwierdzone.

Art. 32. ust. 1. O wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym Zakład zawiadamia płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, nie później niż do dnia 20 kwietnia danego roku, z wyłączeniem przypadków określonych w art. 33 ust. 1 i 2.

ust. 2. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

Art. 33. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

Art. 34. ust. 1. - 2. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

ust. 3. W przypadku zaniżenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe płatnik składek zobowiązany jest złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące i opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. W przypadku zawyżenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe płatnik składek zobowiązany jest złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące.

Art. 34a. W przypadku złożenia informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6, lub jej korekty, albo sporządzenia tej informacji przez Zakład z urzędu, Zakład ustala stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości stopy procentowej ustalonej na podstawie danych zawartych w informacji.

Art. 35. - 36. (pominięto – przytaczanie i analiza są zbędne w sprawie)

W rozważaniach prawnych należało uwzględnić także rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. z 2009 r., nr 105, poz. 870; dalej: rozporządzenie z dnia 01.07.2009 r.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1618; dalej: rozporządzenie z dnia 19.12.2002 r.)

Problem prawny, który należało rozstrzygnąć przedstawiał się następująco: czy wobec zmiany kwalifikacji prawnej wypadku, który przedstawiono w informacji ZUS IWA z wypadku ciężkiego na „nie-ciężki” płatnik składek może skutecznie domagać się ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w wartości niższej, niż początkowo ustalona.

Zagadnienie to było przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego w Lublinie, którą stwierdził:

„Nie na racji skarżący, że kwalifikacja wypadku winna być dokonana wyłącznie na dzień zdarzenia. (…) Definicja wypadku ciężkiego akcentuje (…) przede wszystkim następstwa chorobowe wypadku, których ocena dokonana przez pracodawcę wyłącznie w bardzo krótkim odstępie czasu od zdarzenia od wystąpienia zdarzenia do dnia sporządzenia protokołu wypadkowego może być nieprawidłowa . (…) Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 października 2016 r. ( I PK 270/15 ) - podmiot, który sporządził protokół powypadkowy (zespół powypadkowy pracodawcy lub pracodawca) może we własnym zakresie zmienić lub dokonać korekt zawartych w protokole powypadkowym informacji niezgodnych ze stanem faktycznym, bezpodstawnych lub nieprawdziwych, które w szczególności mogą mieć istotne znaczenie z punktu widzenia rozmiaru obciążeń składkowych na pracownicze ubezpieczenia wypadkowe (art. 31 ust. 10 pkt 1 ustawy wypadkowej). Dokonując stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie pracodawca działa wyłącznie na własne ryzyko i odpowiedzialność, z możliwością zakwestionowania zmian lub ich zaskarżenia przez poszkodowanego pracownika, jeżeli ma w tym interes prawny, a także przez organy rentowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Sąd Najwyższy podkreślił, że niekiedy i nie zawsze możliwe jest jednoznaczne lub "stabilne" ani tym bardziej ostatecznie "wiążące" ustalenie cechy "ciężkości" każdego wypadku przy pracy, ponieważ czasami zdarzenie wypadkowe, które pierwotnie nie było ciężkie, może zostać w wymieniony sposób zakwalifikowane wskutek niekorzystnego przebiegu leczenia powypadkowego, a niekiedy wypadek przy pracy wstępnie oznaczony jako ciężki może utracić taki przymiot wskutek pomyślnego przebiegu leczenia lub rehabilitacji . (…)

Również bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Podniesiony przez apelującego ww. zarzut sprowadza się w istocie do kwestionowania, tego że Sąd I instancji uznał za dopuszczalne dokonanie przez pracodawcę zmiany treści protokołu powypadkowego, podczas, gdy jak twierdzi apelujący przepisy ww. rozporządzenia wprowadzania takich zmian nie przewidują. Pogląd ten jest błędny. Okoliczność, iż w treści ww. rozporządzenia nie przewidziano procedury zmiany sporządzonego protokołu powypadkowego nie oznacza, że wprowadzenie takich zmian nie jest możliwe. (…) jednoznaczne stanowisko potwierdzające dopuszczalność skorygowania przez pracodawcę treści protokołu powypadkowego, w tym w zakresie dotyczącym kwalifikacji wypadków przy pracy, wyraził Sąd Najwyższy w przywołanym wyżej wyroku z dnia 25 października 2016 r., sygn. akt: I PK 270/15.” (wyrok SA w Lublinie z dnia 21.11.2017 r., III AUa 326/17, LEX nr 2423359).

Warto również zacytować orzeczenie Sądu Najwyższego, do którego odwołał się Sąd Apelacyjny w Lublinie. Sąd Najwyższy wskazał, że:

„ Pracodawca, który sporządził lub zatwierdził protokół powypadkowy może we własnym zakresie oraz bez "uprzedniego" angażowania sądu powszechnego sprostować nieprawidłowości zawarte w takim "własnym" dokumencie prywatnym (art. 31 ust. 10 pkt 1 ustawy z 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych), jeżeli są one niezgodne ze stanem faktycznym, nieprawdziwe lub bezpodstawne, a w szczególności mogą mieć istotny wpływ na rozmiar obciążeń składkowych na pracownicze ubezpieczenia wypadkowe (art. 28-32 ustawy wypadkowej). Takich zmian dokonuje pracodawca na własny rachunek, ryzyko i odpowiedzialność za podanie nieprawdziwych danych (art. 34 tej ustawy), z możliwością ich zakwestionowania lub zaskarżenia przez poszkodowanego pracownika, jeżeli ma w tym interes prawny, a ponadto z możliwością podważenia dokonanych zmian przez organ rentowy w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.” (wyrok SN z dnia 25.10.2016 r., I PK 270/15, OSNP z 2018 r., nr 2, poz. 11) .

Sąd podziela oceny prawne wyrażone w cytowanych orzeczeniach Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego w Lublinie.

Niniejsza sprawa dobrze ilustruje z jednej strony pewien brak elastyczności rozporządzenia z dnia 01.07.2009 r. oraz rozporządzenia z dnia 19.12.2002 r., z drugiej zaś strony dotkliwe dla pracodawców (płatników składek) konsekwencje finansowe literalnej wykładni przepisów, nieuwzględniającej specyfiki materii, która jest przedmiotem postępowania w przedmiocie ustalania okoliczności wypadków przy pracy (dalej: postępowanie powypadkowe).

Płatnik składek wypełniając swoje zobowiązania jako pracodawca przeprowadził postępowanie powypadkowe, rzetelnie sprawozdał ustalenia poczynione przez zespół powypadkowy w grudniu 2009 r. w protokole nr (...) i złożył stosowną do tych ustaleń deklarację ZUS IWA za 2009 r.

Według informacji i wiedzy, jaką wówczas dysponowano odnośnie do skutków obrażeń odniesionych w wypadku przez poszkodowanego Z. W. zasadne było zakwalifikowanie tego wypadku jako „ciężki”. Szczęśliwie, leczenie i rehabilitacja poszkodowanego przebiegły bardzo szybko i pomyślnie, skoro już dnia 3 marca 2010 r. uzyskał on zaświadczenie lekarskie stwierdzające zdolność do wykonywania pracy na stanowisku elektryka utrzymania ruchu, zajmowanym przed wypadkiem. Tym samym uzasadniona była ocena, że wypadek ten nie miał charakteru ciężkiego. Niepodobna bowiem uznać, by poszkodowany odniósł ciężkie uszkodzenie ciała. Nie wymagają żadnej analizy obrażenia takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna (jest to oczywiste, że żadne z tych obrażeń nie miało miejsca), ale nie miała miejsca także całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Organ rentowy nie kwestionował oceny, że wypadek z dnia 11 grudnia 2009 r. nie miał charakteru ciężkiego, a jedynie podważał – na płaszczyźnie przepisów postępowania – dopuszczalność zmiany kwalifikacji prawnej tego wypadku, dokonanej w grudniu 2009 r. Z tym zaś stanowiskiem organu rentowego zgodzić się nie można – z przyczyn przedstawionych przekonująco i wyczerpująco w cytowanych powyższej wyrokach Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego w Lublinie.

Wartości procentowe stopy składki na ubezpieczenie wypadkowe nie były sporne w płaszczyźnie rachunkowej. Określone wartości procentowe (będące konsekwencją zakwalifikowania wypadku z dnia 11 grudnia 2009 r. jako ciężkiego lub „nie-ciężkiego”) wyliczone przez organ rentowy nie były kwestionowane przez odwołującego płatnika składek.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc oraz cytowanych przepisów prawa materialnego, Sąd:

1.  zmienił zaskarżoną decyzję nr (...), w ten sposób, że stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek wynosi 2,42 %,

2.  zmienił zaskarżoną decyzję nr (...), w ten sposób, że stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2012 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek wynosi 2,25 %,

3.  zmienił zaskarżoną decyzję nr (...), w ten sposób, że stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek wynosi 2,25 %

- punkty 1., 2. i 3. sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). Wobec zaniechania podania wartości przedmiotu sporu przez odwołującą (por. pismo z dnia 05.02.2018 r. – k. 50-52, akapit przedostatni), Sąd orzekając o kosztach odnośnie do każdej ze spraw połączonych celem łącznego prowadzenia i rozstrzygnięcia przyjął stawkę minimalną 90 zł, przewidzianą dla sprawy o wartości przedmiotu sporu wynoszącej do 500 zł.

Na tej podstawie Sąd zasądził od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującej kwotę 270 zł [= 3 * 90 zł] - punkt 4. wyroku.

Sąd wydał wyrok na posiedzeniu niejawnym (art. 148 ¹ § 1 kpc), gdyż strony nie żądały przeprowadzenia rozprawy, a Sąd nie widział uzasadnienia dla wyznaczenia rozprawy, skoro spór miał charakter stricte prawny, a okoliczności faktyczne były bezsporne.

/-/ Maciej Nawrocki