Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie : Przewodniczący del. SSR Maciej Nawrocki

Protokolant st. prot. sąd. Anna Narożna

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r. w Poznaniu

odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

z dnia 15 maja 2014r., znak: (...)

w sprawie M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje odwołującemu prawo emerytury przy obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 1 maja 2014 roku.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 maja 2014 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2013.1440 ze zm.; dalej: ustawa emerytalno-rentowa) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983.8.43 ze zm.; dalej: rozporządzenie z dnia 07.03.1983 r.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 maja 2011 r., odmówił M. K. prawa do emerytury przy obniżonym wieku.

W uzasadnieniu wskazał, iż wnioskodawca nie udowodnił co najmniej 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy zaliczył do stażu pracy w szczególnych warunkach okres od dnia 29.10.1975 r. do dnia 31.05.1977 r. [= 1 rok + 7 m-cy + 3 dni], tj. okres wykonywania pracy na stanowisku kierowcy w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o.o. w P.. Natomiast nie uznał za pracę w szczególnych warunkach okresów od dnia 14.07.1977 r. do dnia 01.04.1981 r., od dnia 01.07.1981 r. do dnia 01.02.1985 r. oraz od dnia 01.05.1987 r. do dnia 01.02.1995 r. (okresy zatrudnienia w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w P.; dalej: MOSiR w P.) ze względu na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Nadto organ rentowy wskazał, iż przyjął za udowodnione 29 lat + 1 m-c + 2 dni okresów składkowych oraz 0 lat + 1 m-c + 20 dni okresów nieskładkowych (łącznie 29 lat + 2 m-ce + 22 dni) /vide decyzja w aktach ZUS/

Dnia 16 czerwca 2014 r., w formie i terminie przewidzianym prawem, M. K. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podał, że w zakwestionowanych przez organ rentowy okresach pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony oraz jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15. Nadto, odwołujący wskazał na świadków, z którymi pracował w spornym okresie /vide odwołanie k. 2-3 akt/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji /vide odpowiedź na odwołanie k. 4-5 akt/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...) Nie jest członkiem OFE.

bezsporne

Odwołujący legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym łącznie 29 lat + 2 m-ce + 22 dni, w tym 29 lat + 1 m-c + 2 dni okresów składkowych oraz 0 lat + 1 m-c + 20 dni okresów nieskładkowych. Takie właśnie okresy stażu ubezpieczeniowego uwzględniono w decyzji o ponownym ustaleniu kapitału początkowego odwołującego z dnia 13 maja 2014 r.

bezsporne; nadto dowód: decyzja w aktach dotyczących ustalenia kapitału początkowego

W dniu 7 maja 2014 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku odwołujący dołączył m.in. pismo (...) w P. wyjaśniające, że wskutek niejednoznacznych zapisów w dokumentacji pracowniczej odwołującego, niemożliwe jest wystawienie mu świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 15 maja 2014 r. organ rentowy odmówił odwołującemu przyznania prawa do emerytury, ze względu na wykazanie zamiast 15 lat, zaledwie 1 roku + 7 m-cy + 3 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

bezsporne; nadto dowód: dokumenty w aktach emerytalnych odwołującego

Odwołujący ma prawo jazdy kategorii C (pojazdy ciężarowe) od dnia 16 kwietnia 1975 r., a prawo jazdy kategorii D (autobusy) od dnia 14 stycznia 1980 r.

Odwołujący został zatrudniony w Wojewódzkim Ośrodku (...) w P. (poprzednik prawny (...) w P.) dnia 3 czerwca 1977 r., na podstawie umowy o pracę, w której jego stanowisko pracy określono jako „kierowca pojazdu mechanicznego”.

Początkowo odwołującemu powierzono samochód marki Nysa. Odwołujący jeździł tym pojazdem przez okres do dwóch miesięcy. Następnie powierzono mu samochód wywrotkę Star-28, przy czym samochód Nysa pozostał „na stanie” odwołującego, mimo, że jeździli nim także inni kierowcy. Od chwili powierzenia samochodu Star-28 odwołujący jeździł nim stale, w pełnymi wymiarze czasu pracy, był to jedyny obowiązek odwołującego. Powierzenie odwołującemu obowiązków kierowcy samochodu Star wynika dokumentacyjnie dopiero z angażu z dnia 1 maja 1980 r.

W okresie od dnia 1 kwietnia 1981 r. do dnia 30 czerwca 1981 r. odwołujący nie pracował jako kierowca, lecz jako ślusarz. Jego samochód był w tym czasie w naprawie głównej i ze względu na konstrukcję systemu wynagradzania, czasowe przejście na inne stanowisko pracy było dla odwołującego korzystniejsze finansowo.

W okresie od dnia 1 lipca 1981 r. do dnia 30 kwietnia 1982 r. odwołujący ponownie pracował wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t.

Na podstawie angażu z dnia 30 kwietnia 1982 r., od dnia 1 maja 1982 r. odwołującemu powierzono kierowanie autobusem Robur, o liczbie miejsc powyżej 15 (konkretnie 22). Odwołujący wykonywał pracę kierowcy tego autobusu do dnia 31 stycznia 1985 r.

W okresie od dnia 1 lutego 1985 r. do dnia 30 kwietnia 1987 r. odwołujący nie kierował samochodami ciężarowymi, ani autobusami, lecz był kierowcą dyrektora (...) (kierował samochodem osobowym).

Angażem z dnia 27 maja 1987 r. odwołującemu powierzono ponownie obowiązki kierowcy autobusu od dnia 1 maja 1987 r. Pracę tę odwołujący wykonywał do dnia 31 stycznia 1995 r. Następnego dnia przeszedł na stanowisko konserwatora maszyn i urządzeń.

W okresie zatrudnienia odwołujący nie miał dłuższych przerw, nieobecności w pracy.

dowód: dokumenty z akt osobowych (k. 13), w tym umowa o pracę, angaże, dokumenty powierzenia pojazdów, kserokopia prawa jazdy odwołującego (k. 32), kserokopia paszportu odwołującego ze stemplami tureckich służb granicznych, przy których wpisano nr rej. samochodu kierowanego przez odwołującego (k. 33-34), lista pojazdów „na stanie” MOSiR (k. 31), zeznania świadków: P. W.(k. 35v), L. B. (k. 35v-36); zeznania odwołującego (k. 36)

W MOSiR w spornym okresie pracowali również świadkowie P. W. i L. B..

P. W. jest zatrudniony w MOSiR od 1976 r., jako kierowca, konserwator. Świadek wykonując tak jak odwołujący pracę kierowcy, spotykał się z nim „na bazie”.

L. B. był zatrudniony w (...) w latach 1979 – 1982, a następnie, po przejściowym zatrudnieniu u innego pracodawcy, w okresie od czerwca 1984 r. do nadal. Do 2009 r. świadek pracował jako mechanik, a jego stanowisko określano jako „starszy rzemieślnik – specjalista”. Świadek naprawiał pojazdy, którymi jeździł odwołujący i zapamiętał go jako kierowcę dużych pojazdów – Star 28, Star 29, Jelcz 317, Jelcz 300, autobusy Robur i Autosan.

dowód: akta osobowe świadków (przy aktach sprawy); z eznania świadków: P. W. (1) (k. 35v ), L. B. (k. 3 5v-36 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dokumentów, zeznań świadków i zeznań odwołującego.

Oceniając powyższy stan faktyczny Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty zawarte w aktach pozwanego organu rentowego, albowiem zostały one sporządzone przez kompetentne organy, w zakresie przyznanych im upoważnień i w przepisanej formie. Ponieważ nie były one kwestionowane przez żadną ze stron postępowania i nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności bądź prawdziwości zawartych w nich twierdzeń, nie było podstaw, ażeby odmówić im wiary. W szczególności skład orzekający uznał za w pełni wiarygodne dokumenty dotyczące zatrudnienia odwołującego w (...) w P.. Strona pozwana dokumentów tych nie zakwestionowała.

Za spójne i konsekwentne należało uznać zeznania świadków P. W. i L. B., którzy potwierdzili fakt i charakter pracy odwołującego w latach 1977-1995. Ich zeznania były jasne, rzeczowe, przekonywujące. Sąd nie dopatrzył się okoliczności przemawiających za tym, aby przyjąć, że świadkowie podawali nieprawdę chcąc zeznać na korzyść odwołującego.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania odwołującego, które tworzyły zwartą i logiczną całość oraz korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie, w tym z dokumentami oraz zeznaniami przesłuchanych świadków. W sposób przekonywujący i rzeczowy odwołujący wyjaśnił na czym polegała jego praca. Wyjaśnił również spontanicznie – nie na skutek zadawania pytań – okoliczności powierzenia mu i pozostawania na jego „stanie” samochodu Nysa.

Sąd zważył, co następuje:

Przyznawanie emerytur dla osób urodzonych tak jak odwołujący po 31 grudnia 1948 r. reguluje art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440).

Zgodnie z tym przepisem emerytura przy obniżonym wieku przysługuje ubezpieczonym, którzy łącznie spełnią poniższe wymogi:

-

mężczyzna osiągnie wiek lat 60,

-

w dniu wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1.01.1999 r. posiada:

a)  okres składkowy i nieskładkowy w ilości co najmniej 25 lat,

b)  z czego co najmniej przez 15 lat wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze

-

nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, a jeżeli przystąpił – złoży wniosek o przekazanie zgromadzonych środków na rachunku za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Bezsporne było to, że:

1.  odwołujący w dniu 22 lutego 2014 r. ukończył 60 lat,

2.  na dzień 1.01.1999 posiada ponad 25 lat stażu ubezpieczeniowego,

3.  nie przystąpił do OFE.

Sporne natomiast w sprawie było to, czy odwołujący legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych – organ rentowy nie uwzględnił bowiem okresów od dnia 03.06.1977 r. do dnia 31.03.1981 r., od dnia 01.07.1981 r. do dnia 31.01.1985 r. oraz od dnia 01.05.1987 r. do dnia 31.01.1995 r. z tytułu zatrudnienia w (...) w P. w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t oraz kierowcy autobusu powyżej 15 miejsc.

Zatrudnienie w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze interpretuje się tak, jak to było wymagane w przepisach dotychczasowych do nabycia emerytury w obniżonym wieku. Przepisami dotychczasowymi w rozumieniu art. 184 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy jest rozporządzenie z dnia 07.03.1983 r. wraz z załącznikiem.

Na podstawie § 2 powoływanego rozporządzenia okresami pracy, uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie z § 1 ust. 1 cyt. rozporządzenia – rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

W wykazie tym wymienione są m. in. w dziale VIII W transporcie i łączności pod poz. 2 prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, (…) autobusów o liczbie miejsc powyżej 15 (…)

Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia z dnia 07.03.1983 r. okresy pracy w szczególnych warunkach, na podstawie posiadanej dokumentacji, stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Jednakże judykatura pozwala na dowodzenie w inny, niż wskazany w § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia, że praca była wykonywana w szczególnych warunkach. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635 w postępowaniu przed okręgowymi zakładami pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia z zakładu pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów dotyczących takiego zatrudnienia. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków nie jest dopuszczalne w postępowaniu przed organem rentowym (teza powołanej uchwały SN). W uzasadnieniu uchwały z dnia 27 maja 1985 r. Sąd Najwyższy wskazał, że Sąd jest uprawniony do przeprowadzenia dowodu ze świadków na okoliczność takiego zatrudnienia – jeżeli okaże się, że jest to konieczne dla wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Dowód z zeznań świadków podlega ocenie Sądu na tle okoliczności sprawy i treści zebranego materiału dowodowego. Nie można bowiem – podkreśla SN – przypisać ustawodawcy zamiaru, ażeby tak istotne kwestie, mające wpływ na ustalenie prawa do świadczeń emerytalno – rentowych, powierzył tyko zakładom pracy, skoro jest notoryjnie znane, że zakłady pracy często nie posiadają dokumentacji z uwagi na upływ czasu, reorganizację lub zniszczenie z innych przyczyn. Prowadziłoby to w wielu przypadkach do przyznania pracownikom, którzy byli zatrudnieni w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, zaniżonych świadczeń, a nawet pozbawienia świadczeń. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84, LEX nr 14630 oraz w uchwale z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84, LEX nr 14625: „okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.”

Przenosząc przytoczone rozważania Sądu Najwyższego na grunt sprawy niniejszej należy stwierdzić, że odwołujący przedstawił dowody na wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w rozmiarze większym niż to wynika z ustaleń organu rentowego.

Do okresu pracy w szczególnych warunkach należało zaliczyć okresy zatrudnienia w MOSiR:

(

(i)  od dnia 01.08.1977 r. (po dwóch miesiącach od zatrudnienia, w którym to okresie odwołujący był kierowcą Nysy) do dnia 31.03.1981 r. [= 3 lata + 8 m-cy + 0 dni] – jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t,

(ii)  od dnia 01.07.1981 r. do dnia 30.04.1982 r. [= 0 lat + 10 m-cy + 0 dni] – jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t,

( (...))  od dnia 01.05.1982 r. do dnia 31.01.1985 r. [= 2 lata + 9 m-cy + 0 dni] – jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15,

(iv)  od dnia 01.05.1987 r. do dnia 31.01.1995 r. [= 7 lata + 9 m-cy + 0 dni] – jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15

SUMA [= 15 lat + 0 m-cy + 0 dni]

Oznacza to, że odwołujący spełnił trzeci z warunków przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, czyli 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Uwzględniając do uznanego przez organ rentowy okresu wykonywania pracy kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o.o. w P. [= 1 rok + 7 m-cy + 3 dni], okresy wymienione powyżej, odwołujący przepracował w warunkach szczególnych 16 lat + 7 m-cy + 3 dni.

Przy ustaleniu, że odwołujący wykazał 15 lat pracy w warunkach szczególnych orzeczono jak w wyroku na podstawie w/w przepisów i art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i przyznano odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 maja 2014 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym odwołujący złożył wniosek o emeryturę.

/-/ Maciej Nawrocki