Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 25 kwietnia 2019r

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XII Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Ratajczak

Ławnicy: ---------------------

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Słup- Ostrawska

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2019r w Poznaniu

sprawy z powództwa Narodowy Fundusz Zdrowia- (...) Oddział Wojewódzki (...) w P.

przeciwko Szpital w P. im. Prof. S. (...) SA z siedzibą w P.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 56.527,70zł(pięćdziesiąt sześć tysięcy pięćset dwadzieścia siedem zł 70/100) z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 20.03.2015r do dnia 06.04.2015r oraz od dnia 03.06.2015r do dnia zapłaty

II.  W pozostałej części powództwo oddala

III.  Kosztami sądowymi obciąża pozwanego w 32% , a odnośnie kosztów pozasądowych obciąża powoda w 68% a pozwanego w 32% pozostawiając szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu

/-/SSO Hanna Ratajczak

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 lutego 2017 roku (k. 1- 135) Narodowy Fundusz Zdrowia (...) Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu zdrowia wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym o orzeczenie zapłaty od pozwanego na rzecz powoda kwoty 179.440,17 zł wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia 20 marca 2015 roku do dnia 06 kwietnia 2015 roku i od 03 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty; zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Nadto powód wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż na podstawie art. 64 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przeprowadził w okresie od 01 października 2014 roku do 28 listopada 2014 roku kontrolę doraźną w przedmiocie należytego wykonania zobowiązania przez pozwanego w roku 2014 tj. umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: leczenie szpitalne numer (...) w zakresach kardiologia- hospitalizacja, kardiologia hospitalizacja (...) choroby wewnętrzne-hospitalizacja, neurochirurgia hospitalizacja, ze szczególnym uwzględnieniem warunków udzielania świadczeń pacjentom w ramach w/w zakresów świadczeń, w tym szczególnie pod kątem zapewnienia pacjentom po zabiegach kardiologicznych odpowiedniej opieki. W związku z przeprowadzoną kontrolą wykazano pozwanemu nienależyte wykonanie umowy. W związku z powyższym powód mając na uwadze negatywnie ocenione działania pozwanego, w zakresie wykonania należytego umowy, działając na podstawie §29 ust. 2 i 4 oraz §30 ust 1 pkt 3 lit. e, rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 06 maja 2008 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484) zobowiązał pozwanego do zapłaty kwoty 179.440,17 zł tytułem karty umownej. W związku z zakończonym postępowaniem odwoławczym od wyników kontroli, powód dnia 17 czerwca 2015 roku wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 179.440,17zł, tytułem kary umownej. Pozwany nie dokonał zapłaty oraz nie wyraził zgody na potrącenie.

Postanowieniem z dnia 27 lutego 2017 roku (k. 137) Referendarz Sądowy zwolnił powoda od wszelkich kosztów sądowych.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 27 lutego 2017 roku (k. 138) Referendarz Sądowy nakazał pozwanemu Szpitalowi w P. im. Prof. S.T. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. aby zapłacił stronie powodowej kwotę 179.440,17 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 20 marca 2015 roku do dnia 06 kwietnia 2015 roku oraz od dnia 03 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 3.617,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia niniejszego nakazu, albo wniósł w tymże terminie do tutejszego Sądu sprzeciw. Ponadto nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 2.243,25 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić.

Pismem z dnia 22 marca 2017 roku (k. 145- 622) pozwany Szpital w P. im. prof. S. T. (...) S.A. z siedzibą w P. (dawniej niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Szpital w P. im. Prof. S. D.” Sp. z o.o. złożył sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości. Wobec powyższego pozwany wniósł o oddalenie powództwa, w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku pozwany na podstawie art. 484 §2 kc wniósł o zmniejszenie kary umownej nałożonej przez powoda na pozwanego w wysokości 179.440,17 zł, podnosząc przy tym zarzut rażącego wygórowania w/w kary umownej; zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów niniejszego postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 6-krotnej stawki minimalnej przewidzianej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictw w kwocie 34 zł.

Pozwany wskazał, iż z powodem łączy go szereg umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Pozwany wskazał, iż w momencie rozpoczęcia kontroli, podmiot leczniczy prowadził działalność pod firmą Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Szpital w P. im. prof. S. D.” sp. z o.o. z siedzibą w P., natomiast w trakcie trwania przedmiotowego postępowania uległ on przekształceniu ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną działająca pod aktualną firmą tj. Szpital w P. im. prof. S. T. (...) S.A. z siedzibą w P..

W ramach zastrzeżeń do protokołu kontroli z dnia 09 grudnia 2014 roku pozwany szczegółowo ustosunkował się do obszernych uwag zespołu kontrolującego. W związku z ustaleniem przez powoda naruszeń, Fundusz nałożył na skontrolowany podmiot leczniczy trzy kary umowne z tytułu udzielania świadczeń w sposób i w warunkach nieodpadających wymogom określonym w obwiązujących przepisach lub umowie w łącznej wysokości 179.440,17 zł. Pozwany w niniejszej sprawie skorzystał z wszystkich przysługujących mu środków odwoławczych przewidzianych obowiązującą na gruncie ustawy o świadczeniach procedurą.

Pozwany nadto wskazał, że działanie powoda jest sprzeczne z treścią art., 5 kc, nadużycie jest tym bardziej rażące, że o wysokości kary decyduje jednostronnie Dyrektor Oddziału.

W piśmie procesowym z dnia 02 maja 2017 roku (k. 633- 647) powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko, a nadto wniósł o oddalenie w całości zarzutów pozwanej wskazanych w sprzeciwie z dnia 22 marca 2017 roku.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Narodowy Fundusz Zdrowia- (...) Oddział Wojewódzki w P. oraz pozwany uprzednio działający pod firmą Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Szpital w P. im. prof. (...) Sp. z o.o. łączyła umowa nr (...) o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej „leczenie szpitalne”, zawarta w dniu 07 lutego 2012 roku z okresem obwiązywania od 01 stycznia 2012 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku, zmieniana późniejszymi aneksami do umowy.

Przedmiotem umowy było udzielanie przez Świadczeniodawcę (pozwanego) świadczeń opieki zdrowotnej, w rodzaju leczenie szpitalne, zwanych dalej świadczeniami, w zakresach określonych w planie rzeczowo- finansowym stanowiącym złącznik nr 1 do umowy.

Pozwany zobowiązał się do wykonywania umowy zgodnie z zasadami i na warunkach określonych.

W §2 umowy strony postanowiły, że świadczenia w poszczególnych zakresach świadczeń będą udzielane przez osoby wymienione w załączniku nr 2 do umowy- „Harmonogram zasoby”, zgodnie z harmonogramem pracy określonym w załączniku nr 2 do umowy- „harmonogram-zasoby”. Ponadto świadczeniodawca został zobowiązany do bieżącego aktualizowania danych o swoim potencjale wykonawczym przeznaczonym do realizacji umowy, przez który rozumie się zasoby będące w dyspozycji świadczeniodawcy służące wykonywaniu świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności osoby udzielające tych świadczeń i sprzęt. Aktualizacji w/w danych pozwany winien był dokonywać za pomocą udostępnionych przez Narodowy Fundusz zdrowia aplikacji informatycznych, w szczególności Portalu Narodowego Funduszu Zdrowia.

W §5 umowy strony określiły, że m. innym. w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, z przyczyn leżących po stronie świadczeniodawcy, dyrektor Oddziału Funduszu może na świadczeniodawcę nałożyć karę umowną. Kary umowne nakładane są w trybie i na zasadach określonych w Ogólnych Warunkach Umów.

Kopia umowy nr (...) wraz z załącznikami oraz aneksami do umowy (k. 173- 379)

Celem sprawdzenia prawidłowości udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przedmiotowej umowy, powód przeprowadził u pozwanego kontrolę w dniach od 01 października do 28 listopada 2014 roku. Kontrolę przeprowadzili kontrolerzy z D. Kontroli, Wydziału Świadczeń (...), (...) Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w P. w składzie (...) oraz I. G..

Przedmiot kontroli stanowiła realizacja w roku 2014 umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: leczenie szpitalne numer (...) w zakresach: kardiologia- hospitalizacja, kardiologia- hospitalizacja(...), choroby wewnętrzne- hospitalizacja, neurochirurgia hospitalizacja, ze szczególnym uwzględnieniem warunków udzielania świadczeń pacjentom w ramach w/w zakresów świadczeń, w tym szczególnie pod kątem zapewniania pacjentom po zabiegach kardiologicznych odpowiedniej opieki (min. tryb postępowania w zakresie zapewnienia pacjentom całodobowej opieki lekarsko- pielęgniarskiej i monitorowania stanu chorych po zabiegach kardiologicznych).

W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono szereg nieprawidłowości.

W zakresie realizacji umowy kardiologia- hospitalizacja oraz kardiologia- hospitalizacja (...)

Negatywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń w miejscu niewskazanym do realizacji umowy.

Świadczeniodawca (pozwany) udzielając świadczeń w zakresie kardiologia wykorzystywał sale chorych innego oddziału tj. (...), a więc planował i organizował udzielanie świadczeń w zakresie kardiologia również poza miejscem wskazanym do realizacji umowy zawartej z (...). Świadczeniodawca udzielał świadczeń w pomieszczeniach niezgłoszonych do realizacji umowy, część chorych kardiologicznych odbywała leczenie w salach chorych oddziału (...). Ponadto na rzecz w/w pacjentów świadczeń udzielał personel pielęgniarski tego oddziału oraz oddziału Neurochirurgii, a więc niezgłoszony do realizacji umowy z (...) w zakresie kardiologia.

Nadto oddział (...), w którym byli hospitalizowani pacjenci nie dysponował sprzętem koniecznym do realizacji świadczeń w zakresie kardiologia. Do dyspozycji tych pacjentów pozostawał sprzęt znajdujący się na sąsiadującym oddziale neurochirurgii bądź piętro niżej na oddziale kardiologii.

W sali chorych nr (...) oddziału (...) nie zapewniono pacjentom w różnym stanie klinicznym, możliwości skutecznego przywołania personelu pielęgniarskiego w razie potrzeby za pomocą dzwonka przyłóżkowego (dzwonek znajdował się w ścianie).

Negatywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności ocieniono udzielanie świadczeń przez personel lekarski niezgodnie z harmonogramem pracy określonym w harmonogramie zasoby. Pozwany w kontrolowanym okresie realizował umowę w zakresie kardiologia za pomocą personelu lekarskiego, który nie został wskazany do realizacji umowy.

Negatywne ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń przez personel pielęgniarski niezgodnie z harmonogramem pracy określonym w harmonogramie zasoby. W wyniku kontroli wykazano, że spośród personelu pielęgniarskiego wskazanego do realizacji umowy w zakresie kardiologia jedynie dwie osoby udzielały świadczeń K. T. oraz I. D. udzielająca świadczeń wyłącznie w styczniu i lutym 2014 roku, która od marca 2014 roku została przeniesiona do oddziału rehabilitacyjnego.

Pozostały personel pielęgniarski wskazany do realizacji umowy w zakresie kardiologia świadczeń nie udzielał. Nadto świadczeń dla zakresu kardiologia jak i zakresu choroby wewnętrzne udzielał ten sam personel tj. wspólny dla całego oddziału.

Świadczeń nie udzielał personel pielęgniarski, który został wykazany w harmonogramie- zasoby dla zakresu kardiologia za wyjątkiem dwóch pielęgniarek. Ponadto świadczeń pacjentom z zakresu kardiologia udzielał personel pielęgniarski (...) i Oddziału Neurochirurgii, a więc personel niewskazany do realizacji umowy w zakresie kardiologia.

Natomiast pozytywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono posiadanie w Oddziale i wyposażenie w sprzęt oraz (...) medyczną (...) intensywnego nadzoru kardiologicznego.

W zakresie realizacji umowy choroby wewnętrzne

Negatywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń w miejscu niewskazanym do realizacji umowy. Świadczeniodawca udzielając świadczeń w zakresie choroby wewnętrzne wykorzystywał salę chorych innego oddziału tj. Oddziału Neurologii, a więc planował i organizował udzielanie świadczeń w zakresie choroby wewnętrzne również poza miejscem wskazanym do realizacji umowy zawartej z (...). Nadto na rzecz w/w pacjentów świadczeń udzielał personel pielęgniarski Oddziału Neurologii, a więc niezgłoszony do realizacji umowy zawartej z (...).

Negatywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń przez personel lekarski niezgodnie z harmonogramem pracy określonym w harmonogramie- zasoby.

Spośród wskazanych w harmonogramie- zasoby lekarzy pięciu nie udzielało świadczeń, nadto dwóch lekarzy niewskazanych w harmonogramie- zasoby tych świadczeń udzielało.

Negatywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń przez personel pielęgniarski niezgodnie z harmonogramem pracy w harmonogramie- zasoby.

Dla zakresu choroby wewnętrzne jak i kardiologia świadczeń udzielał ten sam personel tj. wspólny dla całego Oddziału, według grafiku pielęgniarskiego dla całego Oddziału. Świadczeniodawca nie zapewnił odrębnego personelu pielęgniarskiego do realizacji umowy w w/w zakresach. Świadczeń pacjentom w zakresie choroby wewnętrzne udzielał personel pielęgniarski Oddziału Neurologii, a więc personel niewskazany do realizacji umowy.

Nie we wszystkich salach były zapewnione pacjentom leżącym w łóżkach dostęp do dzwonka przyłóżkowego.

Pozytywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono posiadanie dla zakresu choroby wewnętrzne w miejscu udzielania świadczeń tj. w Oddziale wyposażenia w sprzęt oraz aparaturę medyczna zgodnie z wymogami.

W zakresie realizacji umowy neurochirurgia

Negatywnie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń przez personel lekarski niezgodnie z harmonogramem pracy określonym w harmonogramie- zasoby.

Świadczeniodawca w złożonej ofercie oraz zawartej na tej podstawie umowie z (...) wskazał personel lekarski za pomocą, którego miał realizować umowę co zostało potwierdzone w harmonogramie- zasoby, poprzez wskazanie lekarzy wraz z określenie ich dostępności godzinowej tygodniowo, odrębnie dla każdej osoby wskazanego personelu. W wyniku kontroli stwierdzono, że trzech lekarzy nie zostało ujętych w grafikach pracy personelu lekarskiego przedstawionych przez Koordynatora Oddziału Neurochirurgii. Nadto 5 lekarzy ujętych w grafikach pracy personelu lekarskiego, udzielało świadczeń w formie dyżurów lekarskich. Personel ten nie udzielał świadczeń zgodnie ze wskazaną w harmonogramie- zasoby godzinową dostępnością tygodniową.

Negatywie ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono udzielanie świadczeń przez personel pielęgniarski niezgodnie z harmonogramem pracy określonym w harmonogramie- zasoby.

Dwie wskazane w harmonogramie – zasoby pielęgniarki nie udzielały świadczeń w okresie kontrolowanym, jedna udzielała świadczeń do 31 sierpnia 2014 roku, jedna pracowała na oddziale (...). Nadto świadczeń w zakresie neurochirurgia udzielał personel pielęgniarski (...), niewskazany w harmonogramie- zasoby do realizacji umowy w tym zakresie.

Pozytywnie z uchybieniem ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono posiadanie w Oddziale Neurochirurgicznym 2 stanowisk intensywnej opieki medycznej i ich wyposażenie w sprzęt oraz aparaturę medyczną. Pozytywnie z uchybieniem ze względu na kryterium legalności i rzetelności oceniono wyposażenie oddziału Neurochirurgii w aparat RTG mobilny.

Dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia wystąpienie pokontrolnego z dnia 06 lutego 2015 roku (k. 494-501), protokół kontroli nr 15 (...) (k. 662- 754), zeznania świadka G. K. (e-protokół z dnia 13 lipca 2017 roku)

Świadczeniodawca nie zgłaszał zmian wynikających z liczby miejsc funkcjonujących w oddziałach, do czego był zobowiązany. Rzeczywisty stan faktyczny był niezgodny z liczbami wynikającymi z rejestru.

W szczególności stwierdzono, że część pacjentów oddziału kardiologicznego była hospitalizowana na IX piętrze szpitala, w salach chorych Oddziału (...) ( (...)). Zgodnie z zawarta umową z (...) w rodzaju leczenie szpitalne komórka organizacyjna, tj. Oddział (...) (detoksykacji) wpisana do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą nie była wskazana w ofercie, stanowiącej podstawę zawarcia w/w umowy jako miejsce realizacji świadczeń w zakresie: kardiologia- hospitalizacja, kardiologia- hospitalizacja (...)

W czasie kontrolowanego okresu pozwany przeprowadzał prace remontowe w budynku szpitala, co skutkowało wyłączeniem z użytku sali chorych na poszczególnych piętrach. Powyższe wpływało na ograniczoną liczbę miejsc dla pacjentów. Dlatego aby zapewnić opiekę wszystkim zgłaszającym się, świadczeniodawca umieszczał chorych na innych oddziałach, uznając że jest to korzystniejsze rozwiązanie dla samych pacjentów, aniżeli umieszczenie ich na korytarzach poszczególnych oddziałów. W kontrolowanym okresie szczególnie dostateczną liczbą miejsc pozwany nie dysponował dla pacjentów kardiologicznych. Niemniej jednak przyjęci pacjenci podlegali profesjonalnej obsłudze lekarskiej i pielęgniarskiej, cały zespół posiadał odpowiednie kwalifikacje do powierzonych mu zadań. Świadczeniodawca również we własnym zakresie doszkalał zespół pielęgniarski.

Nadto z uwagi na większe obłożenie na części oddziałów, a także w wyniku nagłych nieobecności personelu, pozwany dokonywał przesunięć członków zespołu lekarskiego i pielęgniarskiego na inne oddziały, aby zapewnić dostateczną liczbę obsługi. Jednakże świadczeniodawca nie aktualizował danych o swoim potencjale przeznaczonym do realizacji umowy w zakresie personelu lekarskiego i pielęgniarskiego zgodnie z treścią zawartej umowy, lub aktualizował z opóźnieniem.

Nadto nie przy wszystkich łóżkach chorych znajdowały się dzwonki przywoławcze. Stosowanie dzwonków wynika wyłącznie z dobrej praktyki i ma na celu podwyższenie standardu opieki.

Dowód: protokół kontroli nr 15 (...) (k. 662- 754), zeznania świadków G. K. (e-protokół z dnia 13 lipca 2017 roku), T. K., A. G., A. P. (e-protokół z dnia 14 grudnia 2017 roku), A. Ł. (e-protokół z dnia 22 marca 2018 roku), D. G., E. S. (e-protokół z dnia 12 czerwca 2018 roku), zeznania E. W. (e-protokół z dnia 28 marca 2019 roku)

W toku prowadzonej kontroli powód poinformował Zarząd Niepublicznego Zakładu opieki zdrowotnej „Szpital w P. im. prof. S. D.” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością o nieprawidłowościach mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo życia lub zdrowia ludzkiego. Następnie pozwany złożył zastrzeżenia do ustaleń zawartych w piśmie z dnia 17 października 2014 roku. Ostatecznie NFZ wycofał się z tego zarzutu.

Dowód: Pismo z dnia 17 października 2014 roku kopia (k. 424- 425), pismo z dnia 23 października 2014 roku (k. 426- 430), zeznania E. W. (e-protokół z dnia 28 marca 2019 roku)

Po zakończonej kontroli pozwany pismem z dnia 09 grudnia 2014 roku złożył zastrzeżenia do protokołu kontroli nr 15 (...). Następnie NFZ w piśmie kierowanym do pozwanego z dnia 19 grudnia 2014 roku zaprezentował stanowisko zespołu kontrolującego do zastrzeżeń zgłoszonych do protokołu kontroli nr 15 (...).

Dowód: zastrzeżenia do protokołu kontroli nr 15 (...) (k. 431- 474), stanowisko zespołu kontrolującego (k. 475- 487)

W piśmie z dnia 30 grudnia 2014 roku pozwany złożył odpowiedź na stanowisko zespołu kontrolującego do zastrzeżeń zgłoszonych do protokołu kontroli. Następnie pismem z dnia 12 stycznia 2015 roku NFZ poinformował pozwanego, że nie zaliczył zarzutów poczynionych do treści protokołu kontroli z postępowania kontrolnego nr 15 (...), pozwany nie wykazał zaistnienia uzasadnionych podstaw do zmiany treści przedmiotowego dokumentu. Pismo zostało włączone do akt kontroli postępowania kontrolnego. Pismem z dnia 22 stycznia 2015 roku pozwany złożył ponowny wniosek o ujednolicenie protokołu kontroli. W odpowiedzi powód wskazał, że nie znalazł podstaw do zmiany lub uzupełniania przedstawionego w protokole kontroli opisu stanu faktycznego.

Dowód: pismo z dnia 30 grudnia 2014roku (k. 488-489), pismo z dnia 12 stycznia 2015 roku (k. 490- 490v), pismo z dnia 22 stycznia 2015 roku (k. 491-492), pismo z dnia 30 stycznia 2015 roku (k. 493-493v)

W wystąpieniu pokontrolnym z dnia 06 lutego 2015 roku Dyrektor (...) Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w P. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 179.440,17 zł, obejmującej łączną kwotę kar umownych, w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgodnie z treścią §28 ust. 1 oraz §29 ust. 4 OWU pod rygorem potrącenia należności wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę od dnia wymagalności do dnia zapłaty, z przysługujących podmiotowi bieżących należności lub wszczęcia innych działań zgodnie z procedurą windykacji należności NFZ.

Na podstawie §30 ust.1 pkt. 3 lit. e ogólnych warunków umów powód nałożył na pozwanego karę z tytułu udzielania świadczeń w sposób i w warunkach nieodpowiadających wymogom określonym w obowiązujących przepisach lub w umowie w wysokości 152.483,37 zł tj. 1% kwoty zobowiązania określonej w umowie dla sumy zakresów kardiologia- hospitalizacja oraz kardiologia- hospitalizacja (...)w 2014 roku.

Na podstawie §30 ust.1 pkt. 3 lit. e ogólnych warunków umów powód nałożył na pozwanego karę z tytułu udzielania świadczeń w sposób i w warunkach nieodpowiadających wymogom określonym w obowiązujących przepisach lub w umowie w wysokości 17.350,06 zł tj. 0,5% kwoty zobowiązania określonej w umowie dla zakresu choroby wewnętrzne- hospitalizacja w 2014 roku.

Na podstawie §30 ust.1 pkt. 3 lit. e ogólnych warunków umów powód nałożył na pozwanego karę z tytułu udzielania świadczeń w sposób i w warunkach nieodpowiadających wymogom określonym w obowiązujących przepisach lub w umowie w wysokości 9.606,74 zł tj. 0,5% kwoty zobowiązania określonej w umowie dla zakresu neurochirurgia- hospitalizacja w 2014 roku.

Dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia wystąpienia pokontrolnego z dnia 06 lutego 2015 roku (k. 494-501), zeznania E. W. (e-protokół z dnia 28 marca 2019 roku)

Następnie pozwany pismem z dnia 13 lutego 2015 roku złożył zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego. W odpowiedzi powód nie uwzględnił zastrzeżeń do Wystąpienia Pokontrolnego z dnia 06 lutego 2015 roku oraz podtrzymał obowiązek realizacji określonych w nim zaleceń pokontrolnych, także podtrzymał obowiązek zapłaty określonych w nim kar umownych w kwocie 179.440,17 zł. Wobec powyższego pozwany pismem z dnia 19 marca 12015 roku złożył zażalenie na czynności Dyrektora (...) w P.- stanowisko z dnia 02 marca 2015 roku z przeprowadzonego postępowania kontrolnego nr 15 (...). Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia nie uwzględnił złożonego przez świadczeniodawcę zażalenia.

Dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma z dnia 13 lutego 2015 roku (k. 502-520), poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma z dnia 02 marca 2015 roku (k. 525- 537), poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma z dnia 19 marca 2015 roku (k. 538- 558), poświadczona za zgodność z oryginałem kopia pisma z dnia 09 maja 2015 roku (k. 559), poświadczoną za zgodność z oryginałem kopia pisma z dnia 02 czerwca 2015 rojku (k. 560- 586)

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Sąd dał wiarę powołanym wyżej dokumentom albowiem nie były przez strony kwestionowane, jak również nie budziły wątpliwości Sądu. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Z kolei w świetle art. 245 kpc dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Jako wiarogodne Sąd uznał w całości zeznania świadków G. K., T. K., A. G., A. P., A. Ł., D. G., E. S.. Świadkowie zeznawali spójnie i logicznie, rzetelnie odpowiadając na zadane im pytania. Treść zeznań znajduje potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, a w szczególności w przedłożonych dokumentach. Świadkowie zeznawali na okoliczności dot. sprawowania ich obowiązków zawodowych, Sąd nie miał wątpliwości, że składane zeznania dotyczyły rzeczywistej wiedzy świadków o faktach.

Sąd zeznania E. W. uznał w całości jako wiarygodne. Treść zeznań korespondowała z zeznaniami świadków, jak również z treścią zgormadzonych dokumentów.

Jako nieprzydatne dla ustalenia okoliczności faktycznych w sprawie Sąd uznał dokumenty dotyczące przeprowadzonej u pozwanego kontroli na początku 2014 roku, albowiem w toku tego postępowania podlegała weryfikacji zasadność nałożonych kar umownych w wyniku kontroli przeprowadzonej w październiku oraz listopadzie 2014 roku. Również jako nieprzydatne Sąd uznał dokumenty dotyczące korespondencji powoda z Ministrem Zdrowia, albowiem Sąd nie ustalał okoliczności śmierci pacjentki we wrześniu 2014 roku. Zdarzenie to było wyłącznie przyczyną przeprowadzenia przedmiotowej kontroli.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stanowisko powoda zasługiwało co do zasady na uwzględnienie, ale jedynie w części co do wysokości.

W sprawie znajduje zastosowanie umowa wraz z załącznikami i stosownymi aneksami o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej „leczenie szpitalne”, która łączyła strony.

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 06 maja 2008 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej tj. w § 5 ust. 1 pozwany jako świadczeniodawca był zobowiązany wykonywać umowę zgodnie z warunkami udzielania świadczeń określonymi w ustawie, ogólnych warunkach, odrębnych przepisach oraz zgodnie z warunkami wymaganymi od świadczeniodawców określonymi przez Prezesa Funduszu na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 3 i art. 159 ust. 2 ustawy.

Nadto zgodnie z § 6 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia świadczenia winny być udzielane osobiście przez osoby wykonujące zawody medyczne lub inne osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w określonym zakresie lub określonej dziedzinie medycyny, zgodnie z załącznikiem do umowy. Zmiany w załączniku, o którym mowa w ust. 1, wymagają zgłoszenia dyrektorowi oddziału wojewódzkiego Funduszu najpóźniej w dniu poprzedzającym ich powstanie albo – w przypadkach losowych – niezwłocznie po zaistnieniu zdarzenia.

Z treści umowy wynikały dla pozwanego szczególne obowiązki w tym min. udzielanie świadczeń zgodnie z harmonogramem zasoby, nadto na oddziałach wskazanych jako miejsce realizacji świadczeń w poszczególnych zakresach.

Pozwany nie przeczył tym okolicznościom, tj. że świadczeń udzielał personel nie wskazany do realizacji umowy, a także w innych miejscach również nie wskazanych w ofercie, a potem w umowie, co do poszczególnych zakresów. Nadto podnosząc, że opieka świadczona przez inne osoby oraz w innych miejscach nie była na niższym poziomie, w szczególności, że opiekę sprawował równie wyspecjalizowany personel medyczny. Jako usprawiedliwienie swoich działań pozwany wskazywał przede wszystkim dobro pacjenta, a w dalszej kolejności utrudnienia w funkcjonowaniu szpitala związane z prowadzonymi pracami remontowymi.

W ocenie Sądu powód prawidłowo ustalił, że pozwany w kontrolowanym okresie udzielał świadczeń w sposób i w warunkach nieodpowiadającym wymogom określonym w umowie. Pozwany dopuścił się nieprawidłowości, na skutek, czego przedmiotowa umowa nie została wykonana w sposób należyty, co dało powodowi prawo do naliczenia kary umownej.

W ocenie Sądu działania podejmowane przez pozwanego, celem uzyskania sprawnego funkcjonowania szpitala, zasługują na usprawiedliwienie. Nadto zmiany w zgłaszanych zasobach również przewidywał NFZ, co w ocenie Sądu było zgodne z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego. Niemniej jednak wszystkie zmiany, stosownie do treści umowy, miały być powodowi zgłaszane przez świadczeniodawcę, który jak się okazało wypełniał ten obowiązek z opóźnieniem lub nie realizował go wcale. Stąd nieprawidłowości, które zostały zdefiniowane przez zespół kontrolujący podczas prowadzonej kontroli.

Strony łączyła umowa, wynikające z niej obwiązki zostały zaakceptowanego przez pozwanego. Ich przestrzeganie było w gestii świadczeniodawcy, albowiem przedmiotowa umowa przewidywała również kary umowne.

Reasumując Sąd uznał, że powód z uwagi na nienależyte wykonanie umowy, był uprawniony do nałożenia na pozwanego kary umownej w wysokości dochodzonej przedmiotowym powództwem. Powód w sposób precyzyjny wyjaśnił, w jaki sposób została naliczona kara umowna za stwierdzone nieprawidłowości (powołał podstawę prawną nałożenia kary umownej, wskazał procentowy wymiar kary i podstawę jej naliczenia). Wierzyciel (powód) był uprawniony do żądania zapłaty kary umownej w maksymalnej wysokości.

Zgodnie z zawartą umową oraz w/w przepisami, powód był uprawniony do naliczenia kary umownej w wysokości do 1% kwoty zobowiązania wynikającego z umowy. Powód naliczył pozwanemu karę umowną w łącznej wysokości 179.440,17 zł, obejmującej łączną kwotę kar umownych tj. 152.483,37 zł - 1% kwoty zobowiązania na 15.248.337zł określonej w umowie dla sumy zakresów kardiologia- hospitalizacja oraz kardiologia- hospitalizacja (...)w 2014 roku, 17.350,06 zł - 0,5% kwoty zobowiązania na 3.470.012zł określonej w umowie dla zakresu choroby wewnętrzne- hospitalizacja w 2014 roku, 9.606,74 zł - 0,5% kwoty zobowiązania na 1.921.348zł określonej w umowie dla zakresu neurochirurgia- hospitalizacja w 2014 roku.

W oparciu o powołane przepisy, należy uznać, iż oznaczenie wysokości kary umownej w postanowieniach przedmiotowej umowy nastąpiło w zgodzie z literą prawa.

Jednocześnie przypomnienia wymaga, że wysokość kary umownej ze swej istoty jest niezależna od zaistnienia oraz wielkości ewentualnej szkody i pełni głównie funkcję mobilizującą – represyjną z punktu widzenia dłużnika, zaś gwarancyjną i ewentualnie kompensacyjną w punktu widzenia wierzyciela (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 czerwca 2013 roku, I ACa 51/13).

Niemniej jednak mając na uwadze okoliczności sprawy, w świetle ustalonego stanu faktycznego w ocenie Sądu nałożona na pozwanego kara umowna jawi się jako nieadekwatna i zbyt wygórowana. W szczególności, że opieka medyczna była świadczona przez zespół odpowiednio wykwalifikowany, a wszystkie zdefiniowane błędy wynikały z niedopełnienia formalności. Sąd doszedł do wniosku, że nałożoną karę należy miarkować. Dlatego zredukował ją w poszczególnych zakresach.

Zgodnie z art. 484 kc w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Wskazać przy tym należy, że miarkując karę umowną Sąd musi uwzględnić powyższe okoliczności, jak również baczyć na fakt, że miarkowanie osłabia skutek stymulacyjno-represyjny oraz kompensacyjny kary umownej, a nadto redukcja stanowi modyfikację treści zobowiązania określonego w umowie. Ewentualne miarkowanie winno mieć więc miejsce li tylko wówczas, gdy prima facie wysokość naliczonej przez stronę kary umownej cechuje rażąca nieodpowiedniość (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 lutego 2013 roku, I ACa 1107/12).

Sąd zważył, że zgłaszanie zmian w poszczególnych zasobach nie wymagało wielkiego nakładu pracy ze strony pozwanego i mogło zostać dokonane w formie elektronicznej. Jako okoliczności obciążającej Sąd nie uwzględnił braku dzwonków przyzywających przy części łóżek pacjentów, czy też zamontowania ich w ścianie, albowiem wyposażenie sali chorych w taki sprzęt wynika wyłącznie z dobrej praktyki i ich braku nie należy poczytać jako uchybienie obowiązujących przepisów.

W kontekście przytoczonych okoliczności naliczenie przez powoda kary umownej w wysokości 1% w zakresie kardiologia oraz 0,5% w pozostałych dwóch zakresach Sąd uznał za nieadekwatne do stwierdzonych uchybień. Zwłaszcza kara w zakresie kardiologii jest kara maksymalną.

W ocenie Sądu mając na uwadze okoliczności sprawy jako zasadne i adekwatne do zdefiniowanych uchybień nałożoną karę umowną należało miarkować.

I tak co do świadczeń w zakresie kardiologii Sąd zastosował karę umowną w wysokości 0,3% kwoty zobowiązania określonego w umowie a co do zakresów choroby wewnętrzne- hospitalizacja i neurochirurgia- hospitalizacja po 0,2% kwoty zobowiązań określonych w umowie.

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda łącznie kwotę 56.527,70 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 20 marca 2015 roku do dnia 06 kwietnia 2015 roku oraz od dnia 03 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 kc oraz 455 kc, zgodnie z żądaniem pozwu. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Sąd żądanie pozwu uznał za wygórowane, dlatego powództwo w pozostałym zakresie oddalił.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 kpc mając na uwadze fakt, że powód wygrał niniejszy proces w 32%. Sąd kosztami sądowymi obciążył pozwanego w 32%, a kosztami pozasądowymi obciążył powoda w 68%, a pozwanego w 32%, przy czym na podstawie art. 108 §1 kpc pozostawił ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu.

Mając na uwadze powyższe należało orzec jak w sentencji wyroku.

SSO Hanna Ratajczak

ZARZĄDZENIE

Not

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. stron

Za 14 dni lub z apelacją

11.06.2019