XII C 1105/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2018-06-21
Sygn. akt XII C 1105/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 czerwca 2018 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XII Cywilny
w składzie:
Przewodniczący SSO Maria Prusinowska
Protokolant stażysta Justyna Wojciechowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2018 r. w Poznaniu
sprawy z powództwa T. O. PESEL (...) i R. O. PESEL (...)
przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. (KRS (...)) i M. M. (1) PESEL (...)
o zapłatę
1 . Zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. na rzecz powodów kwotę 173 950, 10 ( sto siedemdziesiąt trzy tysiące dziewięćset pięćdziesiąt złotych 10/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty, z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego M. M. (1) zwalnia wobec powodów pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego M. M. (1),
2. Zasądza od pozwanego M. M. (1) na rzecz powodów kwotę 490 508,80 zł (czterysta dziewięćdziesiąt tysięcy pięćset osiem złotych 80/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zwalnia wobec powodów pozwanego M. M. (1) do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S.,
3. W pozostałym zakresie powództwo oddala,
4. Zasądza od pozwanych in solidum na rzecz powodów kwotę 20756,48 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej,
5. Koszty zastępstwa procesowego powodów oraz pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. znosi wzajemnie i nie obciąża powodów kosztami zastępstwa procesowego pozwanego M. M. (1).
SSO Maria Prusinowska
UZASADNIENIE
Powodowie T. O. i R. O. wnieśli o orzeczenie nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym, aby pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. ( zwane dalej pozwany ad. 1 ) zapłacił powodom kwotę 173 950,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu do dnia zapłaty z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego M. M. (1) ( zwanego dalej pozwany ad. 2 ) zwalnia wobec powodów pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego M. M. (1) ( in solidum ); a nadto o orzeczenie nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym, aby pozwany M. M. (1) zapłacił powodom kwotę 648 622,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu od dnia zapłaty z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zwalnia wobec powodów pozwanego M. M. (1) do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. ( in solidum ), a nadto o zasądzenie od pozwanych na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Powodowie wnieśli również, w razie złożenia sprzeciwu, o zasądzenie ww. kwot od pozwanych.
W uzasadnieniu powodowie wskazali, że pozwany pełnił funkcję kierownika budowy domu jednorodzinnego dwulokalowego na działce należącej do powodów. Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. udzielił pozwanemu ad. 2 ochrony ubezpieczeniowej w ramach odpowiedzialności cywilnej za wyrządzenie szkody w związku z wykonywaniem przez nich samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej. W ocenie powodów pozwany nieprawidłowo wykonywał swoje obowiązki, co uzasadnia jego odpowiedzialność na zasadzie art. 415 kc.
Sąd Okręgowy w P. w dniu 24 marca 2015 r. w sprawie (...)wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił powództwo w całości ( k. 138-139 ).
Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. złożyło od powyższego nakazu sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.
Pozwany przyznał, że na etapie postępowania likwidacyjnego wypłacił na rzecz powodów kwotę 49 249,30 zł tytułem odszkodowania, jednakże ponowna analiza dokumentacji, w tym dołączonej do pozwu pozwala uznać, że ubezpieczyciel został wprowadzony w błąd, co do przebiegu realizacji robót budowlanych i faktycznego w nich udziału pozwanego ad. 2. W związku z powyższym wniósł o oddalenie powództwa w całości.
Pozwany M. M. (1) złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanego ad. 2 kosztów procesu według norm przepisanych.
Pozwany przyznał, że łączyła go z powodami ustna umowa o wykonywanie obowiązków kierownika budowy nieruchomości położonej w T. P., a stanowiącej własność powodów. Wskazał, że powodowie złożyli skargę do (...) Okręgowej Izby (...) w P. na działanie pozwanego ad. 2, jednakże w dniu 18 stycznia 2013 r. umorzyła ona postępowanie wyjaśniające.
Pismem z dnia 16 kwietnia 2018 r. powodowie dokonali rozszerzenia powództwa wnosząc o zasądzenie od pozwanego ad. 1 kwoty 397 150,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami:
- od kwoty 173 950,10 zł od dnia następnego po doręczeniu pozwu do dnia zapłaty,
- od kwoty 223 200 zł od dnia następnego po dniu doręczenia pisma zawierającego rozszerzenie powództwa
z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego M. M. (1) ( zwanego dalej pozwany ad. 2 ) zwalnia wobec powodów pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego M. M. (1) ( in solidum ) – k. 522.
Powodowie wskazali, że budynek wzniesiony na należącej do nich nieruchomości składa się z dwóch niezależnych lokali, których właścicielami są powodowie. W związku z tym doszło do dwóch zdarzeń, których skutki objęte są umową ubezpieczenia OC, w rozumieniu § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej architektów i inżynierów budownictwa, a tym samym minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, to jest zakres odpowiedzialności pozwanego ad. 1 wynosi równowartość w złotych kwoty 50 000 euro dla każdego z przedmiotowych zdarzeń.
Pozwani ad. 1 i 2 wnieśli o oddalenie powództwa w części rozszerzonej.
Sąd ustalił, co następuje:
Powodowie T. O. i R. O. są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej położonej w T. P. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów pod numerem (...)dla której Sąd Rejonowy (...)w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Powodowie zawarli z pozwanym ad. 2 M. M. (1), będącym członkiem (...) Okręgowej Izby (...) w P. o numerze ewidencyjnym uprawnień (...), ustną umowę na mocy której pozwany ad. 2 objął obowiązki kierownika budowy domu jednorodzinnego dwulokalowego posadowionego na ww. działce. Na podstawie ww. umowy pozwany ad. 2 był zobowiązany do wykonywania obowiązków kierownika budowy wynikających z art. 22 prawa budowalnego, w tym w szczególności do właściwego zorganizowania i kierowania budową, to jest zgodnie z projektem architektoniczno – budowlanym i przepisami techniczno – budowalnymi. Obowiązki kierownika budowy pozwany ad. 2 wykonywała od 14 lutego 2011 r. Dom jednorodzinny składał się z dwóch lokali i miał zostać wybudowany na podstawie projektu architektoniczno – budowlanego autorstwa G. S., D. N., sporządzonego przy pomocy B. N. oraz T. M.. Projekt został wykonany w sposób prawidłowy, wskazane w nim rozwiązania są prawidłowe, dla kompetentnej osoby winny być zrozumiałe i jednoznaczne. Wskazane w nim rozwiązania z pewnością były na tyle czytelne, aby nie popełnić zastanych w budynku wad.
Dowód: odpis księgi wieczystej – k. 30-34, dziennik budowy nr (...), pismo (...) z dnia 22 sierpnia 2013 r. – k. 22-29, projekt architektoniczno- budowalny – k. 274-405, opinia biegłego z dziedziny budownictwa M. G. (1) – k. 367-418.
Powodowie przy wyborze kierownika budowy kierowali się profesjonalizmem pozwanego ad. 2, doświadczeniem zawodowym.
Dowód: zeznania powodów- k. 407, e-protokół – k. 408,
Pierwszy konflikt między powodami a pozwanym ad. 2 nastąpił ze względu na to, że nie została położona papa na ławach fundamentowych. Pozwany ad. 2 powiedział powodom, że nie ma takiej konieczności. Powodowie zażądali, żeby pozwany ad. 2 zamieścił w dzienniku budowy zapis o braku konieczności zastosowania papy na ławach fundamentowych. Pozwany ad. 2 tego nie uczynił. Powodowie korzystali z usług dwóch firm budowalnych. Umowy były zawierane ustnie. Pierwsza należała do J. K.. Rozliczenia z firmą budowlaną następowały gotówką, po zakończeniu konkretnego etapu budowy i po jego zatwierdzeniu przez kierownika budowy. Dach na łączniku między domami wykonywała firma z S.. Ze względu na jego wadliwe wykonanie został rozebrany przez powodów i był przedmiotem odrębnego postępowania o zapłatę. Powodowie bywali na budowie co najmniej dwa razy w tygodniu.
Dowód: zeznania świadka M. O. – k. 452, e-protokół (...):04:13-00:18:52, zeznania powodów- k. 407, e-protokół – 00:04:58-00:38:23,
Pod kierownictwem pozwanego ad. 2 wybudowano budynek na działce powodów do stanu surowego zamkniętego z pokryciem dachowym i stolarkę okienno-drzwiową w ścianach zewnętrznych. Gdy były już wylane posadzki i położone tynki na ścianach powodowie wezwali kolejnych wykonawców, by wykonali ocieplenie. Wykonawcy odmówili twierdząc, ze budynek jest nieprawidłowo wykonany. Kolejna firma również odmówiła wykonania ocieplenia. Ponieważ powodowie mieli trudności z nawiązaniem kontaktu z pozwanym ad. 2 powodowie udali się na teren budowy wraz z B. N., który był współautorem projektu architektoniczno- budowlanego. Na miejscu stwierdzono, że budynek w znacznym stopniu odbiega od ww. projektu, co potwierdził obecny na miejscu główny projektant konstrukcji D. N.. Żadne odstępstwa od założeń projektowych nie były konsultowane z D. N.. Wobec stwierdzonych odstępstw od projektu architektoniczno-budowlanego budynku, powodowie polecili pozwanemu ad. 2 przerwanie budowy i poprosili o wyjaśnienie wadliwego przeprowadzenia inwestycji. Pozwany ad. 2 takich wyjaśnień nie udzielił. Nie zgodził się również na wykonanie dodatkowych prac w celu doprowadzenia budowy do stanu zgodności z projektem architektoniczno- budowlanym. Powodowie podjęli decyzję o bezterminowych przerwaniu prac budowalnych. Ostatni wpis pozwanego ad. 2 w dzienniku budowy pochodzi z dnia 12 maja 2012 r. Budynek znajdował się wówczas w stanie surowym zamkniętym, miał pokrycie dachowe i stolarkę okienno-drzwiową w ścianach zewnętrznych. Od września 2012 r. na placu budowy nie były podejmowane żadne prace.
Dowód: inwentaryzacja powykonawcza konstrukcji – k. 36-50, zeznania świadka M. O. – k. 452, e-protokół (...):04:13-00:18:52, zeznania świadka D. N.- k. 452-453, e-protokół (...):18:52-00:28:44, zeznania świadka B. N.- k.453, e-protokół (...):28:44- 00:38:36, zeznania świadka G. S. – k. 453, e-protokół (...):38:36- 00:44:50, zeznania świadka J. S. – k. 483, e-protokół (...):16:32-00:22:19, zeznania powodów- k. 407, e-protokół – k. 408, e-protokół – 00:04:58-00:38:23, k. 524 v., e-protokół (...):24:29-00:49:07
Powodowie w dniu 16 listopada 2012 r. złożyli skargę na pozwanego ad. 2 do (...) Okręgowej Izby (...). Decyzją z dnia 18 stycznia 2013 r. (...) umorzyła postępowanie wyjaśniające i odmówił skierowania wniosku o ukaranie pozwanego ad. 2 do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego. (...) poprzestała na przesłuchaniu pozwanego ad. 2. Nie odbyła się żadna wizja lokalna na miejscu budowy.
Dowód: decyzja nr (...) z dnia 18 stycznia 2013 r. – k. 228-232, zeznania powodów- k. 407, e-protokół – k. 408, e-protokół – 00:04:58-00:38:23, k. 524 v., e-protokół (...):24:29-00:49:07
Powodowie zlecili rzeczoznawcy budowalnemu z (...) Izby Inżynierów Budownictwa inż. S. K. (1) dokonanie oceny stopnia realizacji budowy oraz ustalenia odpowiedzialności kierownika budowy za nadzór nad realizacją przedmiotowej inwestycji. I.. S. K. (1) stwierdził, że rozbieżności pomiędzy wykonanymi pracami a projektem architektonicznym są tak duże, ze koniecznym będzie wykonanie gruntowych prac remontowych, których koszt wyniesie 115 577,49 zł brutto. Wyliczenia te nie zawierały kosztu prac koniecznych do wykonania naprawy wadliwie wykonanej konstrukcji całego budynku. Opinią kominiarską J. S. z dnia 27 czerwca 2013 r. mistrz kominiarski J. S. uznał, że przewody kominowe dymne są wybudowane nieprawidłowo, niezgodnie z normą budowlaną. Zalecił też rozbiórkę komina.
Dowód: opinia sporządzona przez inż. S. K. (1) – k. 51-68, opinia kominiarska – k.65 zeznania świadka J. S. – k. 483, e-protokół (...):16:32-00:22:19,
W związku z brakiem wyceny prac niezbędnych do zrealizowania w związku z wadliwie wykonaną konstrukcją przedmiotowego budynku i brakiem szczegółowego określenia przez inż. S. K. (1) jakie mogą być konsekwencje wadliwie wykonanej konstrukcji budynku, powodowie zlecili mgr inż. K. J. (1) sporządzenie opinii technicznej w przedmiocie oceny poprawności wykonania poszczególnych elementów przedmiotowego budynku, w tym elementów konstrukcyjnych. K. J. (1) stwierdził, że ze względu na liczne wady konstrukcyjne budynku nie jest możliwa poprawa tego stanu przez powrót do rozwiązań przewidzianych w projekcie nie jest możliwe. Jedynym rozwiązaniem jest rozbiórka ścian konstrukcyjnych, aż do poziomu ław fundamentowych ponowne ich wykonanie. Tak więc jedynym sposobem przywrócenia obiektowi założeń przewidzianych w projekcie jest rozbiórka i ponowne wykonanie wskazanych elementów. K. J. (1) dokonał wyceny robót niezbędnych do wykonania rozbiórki przedmiotowego budynku i następnie wybudowania go zgodnie z projektem architektoniczno- budowlanym z ponownym wykorzystaniem wszystkich możliwych materiałów pozostałych z rozbiórki przedmiotowego budynku na kwotę 646 178,21 zł netto, to jest 697 872,47 zł brutto ( z uwzględnieniem 8 % podatku VAT ).
Dowód: zeznania świadka K. J. (1) – k. 483, e-protokół –00:22:19-00:36:32, zeznania świadka S. K. (1) – k. 482, e-protokół (...):05:08-00:16:32,
Z opinii biegłego z dziedziny budownictwa dr inż. M. G. (1) wynika, że budynek posiada liczne i istotne wady, które nie pozwalają na kontynuację prac czy jakiekolwiek użytkowanie budynku. Przyczyną wad jest wybudowanie budynku w sposób niezgodny z projektem oraz podstawowymi zasadami wiedzy budowalnej. Biegły wskazał na następujące wady budynku:
1. Na ścianie wschodniej segmentu północnego występują braki słupów oraz wieńca, analogiczna sytuacja zachodzi po stronie segmentu południowego.
2. Na ścianie południowej segmentu południowego zachodzi brak ciągłości słupów, a także zwiększony rozstaw słupków ścianki kolankowej.
3. Na ścianie zachodniej segmentu południowego występują braki słupów oraz wieńca, analogiczna sytuacja zachodzi po stronie segmentu południowego.
4. Oparcie stropu wewnątrz budynku winno być realizowane za pośrednictwem elementu żelbetowego podciągu, brak tego elementu istotnie naruszyło podparcie dla stronu, co skutkowało zarysowaniami oraz prawdopodobnie spadnięciem pustaków stropowych. Takie wykonanie stropu stanowi istotną wadę budowlaną zagrażającą bezpośrednio bezpieczeństwu budynku i ludzi.
5. Wadliwa i niezgodna z projektem konstrukcja więźby dachowej, która winna być wykonana w układzie krokwiowo – jętkowym, tymczasem wskutek zastosowania zbyt małej liczy zamocowań do wieńca nastąpiło skręcenie murłaty i jej rozwarstwienie, nadto wadliwie połączono krokwie konstrukcji dachowej, co spowodowało zagrażające bezpieczeństwu skręcenie w węźle, nieprawidłowo połączono również krokwie z jętką konstrukcji dachu
6. Niewykonanie izolacji przeciwwilgociowej na ławie fundamentowej, jak również niewykonanie izolacji ścian fundamentowych od strony zewnętrznej, nadto niewykonanie warstwy tynku cementowego,
7. Wadliwe wykonanie przewodów wentylacyjnych i dymowych w kominkach w obu częściach segmentu,
8. Odmienne w stosunku do projektu wykonanie nadproży, otworów drzwiowych, co spowodowało pęknięcia w obszarze górnej krawędzi otworu wynikające z wadliwego wykonania ścianki,
9. Wadliwe wykonanie ścianek działowych powodujące ich spękanie, co z kolei wpływa na ich trwałość i estetykę,
10. Wadliwe wykonanie konstrukcji murowej poprzez zastosowanie spoiny o nieprawidłowej grubości.
Wyżej wymienione wady mają charakter wad konstrukcyjnych bądź innych wad, o charakterze istotnym, których występowanie znacząco ogranicza możliwość korzystania z obiektu wpływa na jego wartość i przyczynia się do jego szybszej degradacji. Ilość i charakter stwierdzonych wad uniemożliwia racjonalne i uzasadnione ekonomicznie ich usunięcie przy zachowaniu istniejącego budynku. Nie ma zatem innego sposobu usunięcia wad w przedmiotowym budynku jak poprzez jego rozbiórkę i wybudowanie od podstaw z wykorzystaniem ewentualnych materiałów porozbiórkowych. Poniesiona szkoda wynikająca ze stwierdzonych wad i wskazanego sposobu ich usunięcia poprzez rozbiórkę i wykonanie od podstaw wynosi 490 508,80 zł brutto.
Dowód: opinia biegłego z dziedziny budownictwa M. G. (1) – k. 367-418.
Pozwany ad. 1 udzielił pozwanemu ad. 2 na podstawie Generalnej Umowy (...) Odpowiedzialności Cywilnej (...) Budownictwa (...) Izby Inżynierów Budownictwa nr (...)114- (...) z dnia 18 maja 2010 r. wraz z wystawioną w jej ramach polisą nr (...) oraz Umowy Generalnej (...) Odpowiedzialności Cywilnej (...) Budownictwa (...) Izby Inżynierów Budownictwa nr (...)114- (...) z dnia 2 stycznia 2012 r. wraz z polisą nr (...) ochrony ubezpieczeniowej w ramach odpowiedzialności cywilnej za wyrządzenie szkody w związku z wykonywaniem przez członków (...) samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej. Suma gwarancyjna ustalona w umowie ubezpieczenia zawartej pomiędzy (...) a pozwanym ad. 1 wynosi 50 000 euro. Pozwany ad. 2 wykonywał swoje obowiązki kierownika budowy do maja 2012 r.
Dowód: polisą nr (...)- k. 71, 9010065155200- k. 70, wydruk ze strony internetowej (...) potwierdzający członkostwo pozwanego ad. 2 w (...) k. 72,
W związku z powyższym pełnomocnik powodów pismem z dnia 5 września 2013 r. wezwał pozwanego ad. 1 do zapłaty kwoty 115 577,49 zł. W odpowiedzi na wezwanie pozwany ad. 1 uznał co do zasady swoją odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodom przez pozwanego ad. 2 i przyznał oraz wypłacił powodom odszkodowanie w kwocie 49 249,90 zł. Na tym etapie postepowania likwidacyjnego powodowie nie dysponowali opinii mgr inż. K. J. (1). Powodowie odwołali się od decyzji pozwanego ad. 1. Pozwany ad. 1 pismem z dnia 24 czerwca 2014 r. odmówił wypłaty pozostałej części odszkodowania. Powodowie nie otrzymali żadnej innej wpłaty z tytułu odszkodowania.
Dowód: pismo z dnia 5 września 2013 r. wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru – k. , protokół szkody sporządzony na zlecenie pozwanego ad. 1- k. 73-114, odwołanie od decyzji z dnia 16 kwietnia 2014 r. wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru – k. 123-131, pismo z dnia 24 czerwca 2014 r. –k. 132-133, zeznania powodów- k. 407, e-protokół – k. 408, e-protokół – 00:04:58-00:38:23, k. 524 v., e-protokół (...):24:29-00:49:07,
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów, zeznań świadków i zeznań stron.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów, których prawdziwość i moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł podstawy by czynić to z urzędu.
Podkreślić jednak należy, że kluczowym dowodem dla rozstrzygnięcia istoty sporu była opinia biegłego z dziedziny budownictwa– dr inżyniera M. G. (1). W oparciu o wnioski z niej płynące Sąd ustalił okoliczności faktyczne w części dotyczącej wadliwego wykonania prac budowlanych w budynku położonym w T. P., przy ul. (...) stanowiącym własność powodów. Biegły potwierdził, że budynek posiada liczne i istotne wady, które w jego opinii nie pozwalają na kontynuację prac czy jakiekolwiek użytkowanie budynku. Zdaniem biegłego przyczyną wad jest wybudowanie budynku w sposób niezgodny z projektem oraz podstawowymi zasadami wiedzy budowalnej. Zarzuty pozwanych do opinii należało uznać za chybione, ponieważ merytoryczne podstawy opinii zostały przez biegłego przekonująco wyjaśnione, a konkluzje z niej płynące są jednoznaczne, jasne, zrozumiałe i przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy. Biegły ustosunkowując się do zarzutów pozwanych wskazał, że stanowią one jedynie polemikę z niekorzystnymi dla niego wnioskami. Biegły w piśmie z dnia 18 grudnia 2017 r. odniósł się w sposób szczegółowy do zarzutów pozwanego ad. 1. Nadto biegły przesłuchany na rozprawie w dniu 1 lutego 2018 r. podtrzymał swoją opinię w całości, a także wyczerpująco udzielił odpowiedzi na pytania stron. Opinia biegłego M. G. (1) była spójna z opinią prywatną K. J. (1), zwłaszcza co do braku możliwości naprawy wadliwych elementów budowy i konieczności rozebrania i wzniesienia budynku od nowa. Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd uznał, że sporządzona przez biegłego opinia w zakresie szacującym wysokość szkody powodów poddawała się pozytywnej ocenie, gdyż pozostawała w zgodzie z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, osoba ją sporządzająca dysponowała wysokim poziomem wiedzy i doświadczenia zawodowego, a sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków nie budził zastrzeżeń sądu. To mając na uwadze sąd oddalił wniosek o zlecenie opinii przez innemu biegłemu sądowemu. Przy istnieniu dwóch opinii prywatnych autorstwa K. J. i S. K. spójnych z opinią biegłego M. G. Sąd uznał, iż ponowne zlecanie opinii prowadziłoby do zbędnego przedłużenia postępowania i było sprzeczne z zasadami ekonomiki procesowej.
Zeznania świadków K. J. (1) i S. K. (1) zasługiwały na przymiot wiarygodności. Były one całkowicie spójne z treścią opinii wydanych przez ww. osoby, a także opinią biegłego M. G. (1). Jeśli chodzi o zeznania świadków M. O., D. N., B. N., G. S. i J. S. znajdowały bowiem potwierdzenie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym. Wszyscy świadkowie potwierdzili, że prace budowalne wykonane były niezgodnie z projektem architektoniczno – budowlanym, co spowodowało zakończenie współpracy powodów z pozwanym ad. 2 i skutkowało niemożnością dokończenia budowy. Zeznania świadków R. Ł., A. M. i M. K. nie potwierdziły obecności pozwanego ad. 2 na budowie, bowiem świadkowie z racji upływu czasu nie przypominali sobie osoby kierownika budowy. Tym bardziej nie dysponowali wiedzą na temat sposobu wykonywania obowiązków przez pozwanego ad. 2. Jeśli chodzi o zeznania świadka J. K. to Sąd uznał je za wiarygodne, choć ze względu na upływ czasu świadek nie pamiętał szczegółów np. ilości wizyt kierownika budowy na placu budowy. Świadek wskazał, że kierownik bywał na budowie wtedy kiedy był potrzebny. Świadek nie pamiętał, aby dokonywał zmian w budowie w stosunku do projektu na wyłączne polecenie inwestorów. Świadek wskazał, że odstępstwa w stosunku do projektu były uzgadniane zarówno z kierownikiem i inwestorami. Jednocześnie zeznał, że nie dokonywał w tym przedmiocie adnotacji w dzienniku budowy, bowiem czynił to kierownik budowy. Wskazać należy, iż jako główny wykonawca budynku na nieruchomości powodów świadek był zainteresowany przedstawieniem takiego przebiegu procesu inwestycyjnego, który byłby dla niego korzystny, tak by w przyszłości uniknąć odpowiedzialności za nieprawidłowe wykonanie robót budowalnych. Zatem zeznania tego świadka Sąd ocenił z dużą ostrożnością.
Zeznania świadków P. M. i P. B. są znajomymi pozwanego ad. 2, zeznawali, że pozwany konsultował się z nimi odnośnie projektu i poddawał w wątpliwość niektóre rozwiązania projektowe. Natomiast wskazać należy, że rozwiązania te nie były wadami budynku, nie zagrażały jego konstrukcji, nie zagrażały katastrofa budowlaną, a jedynie przedrażały koszty budowy. W ocenie Sądu zeznanie te okazały się o tyle nieprzydatne, że ww. osoby nie były współtwórcami projektu, nie były obecne na budowie, nie miały wiedzy czy pozwany ad. 2 przekazał te informacje powodom. Ponadto to nie ze świadkami, lecz z twórcami projektu architektoniczno-budowlanego pozwany ad. 2 winien się konsultować. Ponadto pozwany ad. 2 stwierdziwszy, że projekt stanowi, jak określił świadek M., „przerost formy nad treścią” winien to zgłosić inwestorowi i ewentualnie odmówić pełnienia funkcji kierownika budowy.
Zeznania stron okazały się wiarygodne w takim zakresie, w jakim spójne były z pozostałym materiałem dowodowym, w tym zeznaniami świadków.
Sąd oddalił wniosek dowodowy o przesłuchanie świadka wskazanego w punkcie 3 sprzeciwu pozwanego ad. 2 ( k. 227 ) – wykonawcy robót dekarskich z S., albowiem powodowie w niniejszej sprawie nie dochodzili odszkodowania z tytułu nieprawidłowego wykonania dachu na łączniku pomiędzy dwoma lokalami. W tej materii toczyło się odrębne postepowanie, które zakończyło się nakazem zapłaty uwzględniającym żądanie powodów. Zgodnie z oświadczeniem powodów, jak i świadka M. O. dach ten został rozebrany i nie był przedmiotem kosztorysowania i wyceny dokonanej na potrzeby niniejszego postępowania przez biegłego M. G. (1). Powodowie na rozprawie w dniu 17 grudnia 2015 r. cofnęli wniosek o przesłuchanie świadka W. O.. Na rozprawie w dniu 31 marca 2016 r. pozwany ad. 2 cofnął wniosek o przesłuchanie świadków L. R. i M. B..
Sąd zważył, co następuje:
Powodowie w niniejszym procesie domagali się zasądzenia od pozwanego ad. 1 kwoty 397 150,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami:
- od kwoty 173 950,10 zł od dnia następnego po doręczeniu pozwu do dnia zapłaty,
- od kwoty 223 200 zł od dnia następnego po dniu doręczenia pisma zawierającego rozszerzenie powództwa, z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego M. M. (1) ( zwanego dalej pozwany ad. 2 ) zwalnia wobec powodów pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego M. M. (1) ( in solidum ). Nadto domagali się od pozwanego ad. 2, aby zapłacił powodom kwotę 648 622,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu od dnia zapłaty z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zwalnia wobec powodów pozwanego M. M. (1) do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. ( in solidum ).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego „ugruntowany jest pogląd, że do przypadków odpowiedzialności in solidum stosuje się w drodze analogii przepisy o zobowiązaniach solidarnych. Wyznaczając zakres tej analogii należy pamiętać, że przy tego rodzaju odpowiedzialności chodzi o całkowicie odrębne zobowiązania, związane wspólnym celem, zwykle w postaci naprawienia jednej szkody (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 maja 2014 r. sygn. akt III CSK 224/13 oraz z dnia 23 lutego 2005 r., sygn. akt III CK 280/04). Podobne stanowisko zostało wyrażone przez Sąd Najwyższy – Izbę Cywilną w uchwale z dnia 17.07.2007 r., sygn. akt. III CSK 224/14, w której Sąd Najwyższy stwierdził, że odpowiedzialność in solidum nie jest uregulowana w ustawie, nie budzi jednak wątpliwości, że może wystąpić sytuacja, w której kilka podmiotów, na podstawie odrębnych stosunków prawnych, jest zobowiązanych do naprawienia szkody, przy czym spełnienie świadczenia przez jedną osobę zwalnia pozostałe z obowiązku świadczenia względem poszkodowanego, mimo że nie występuje solidarność bierna ze względu na brak stosownego uregulowania w ustawie lub w umowie. W wyżej wskazanej uchwale Sąd Najwyższy poszedł jeszcze dalej, stwierdzając iż wprawdzie w doktrynie brak jest zgody co do tego, czy w analizowanej sytuacji występuję odpowiedzialność autonomiczna, odrębna od odpowiedzialności solidarnej, czy też jest to solidarność swoistego rodzaju. Zdaniem Sądu Najwyższego kwestia ta jednak, na co wskazuje się w nowszej literaturze, nie ma większego znaczenia praktycznego, gdyż skutki prawne oceniane są podobnie. Odpowiedzialność obu pozwanych za szkodę wyrządzoną powodom jest odpowiedzialnością in solidum. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez pozwanych.
Nie było sporne pomiędzy stronami, iż powodów oraz pozwanego ad. 2 łączyła ustna umowa, na mocy której pozwanemu ad. 2 powierzono funkcję kierownika budowy na nieruchomości należącej do powodów. Na podstawie tej umowy pozwany ad. 2 był zobowiązany do wypełniania wszystkich obowiązków kierownika budowy, o jakich mowa w art. 22 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowalne ( Dz. U z 2018 r., poz. 1202 ). Zgodnie z cytowanym przepisem do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:
1) protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego;
2) prowadzenie dokumentacji budowy;
3) zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;
3a) koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia:
a) przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno,
b) przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów;
3b) koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach, o których mowa w art. 21a ust. 3, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
3c) wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych;
3d) podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym;
4) wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu;
5) zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem;
6) realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy;
7) zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru;
8) przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego;
9) zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi oświadczenia, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2. Z kolei art. 23 ustawy prawo budowlane stanowi, że kierownik budowy ma prawo:
1) występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;
2) ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.
Do przypisania kierownikowi budowy odpowiedzialności odszkodowawczej mają zastosowanie ogólne zasady prawa cywilnego w tym zakresie. Sąd stwierdził, że na skutek nieprawidłowego wykonania umowy przez kierownika budowy ( pozwanego ad. 2 ) powodowie ponieśli szkodę w wysokości 490 508,80 zł brutto. Wysokość szkody została wyliczona przez biegłego z dziedziny budownictwa i stanowi równowartość prac niezbędnych do rozebrania wadliwie wykonanego budynku oraz wzniesienia nowego z uwzględnieniem ponownego wykorzystania do budowy materiałów pochodzących z rozbiórki budynku. Przy czym nieistotne pozostaje czy powodowie faktycznie ponieśli już koszty rozbiórki budynku i ponownego jego wzniesienia.
Podstawą odpowiedzialności pozwanego ad. 2 jest art. 471 kc, zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.
Dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego ad. 2 miarodajne są ogólne przesłanki odpowiedzialności deliktowej przewidziane w art. 415 k.c., a zatem szkoda, zdarzenie ją wyrządzające (stosownie do art. 22 ustawy prawo budowlane ) i związek przyczynowy, a także wina. Należy zatem wykazać powstanie szkody, zaistnienie zdarzenia wyrządzającego ową szkodę (w tym przypadku bezprawne działanie lub niezgodne z prawem zaniechanie) oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą a tym zdarzeniem, które ją wywołało. Zgodnie z art. 361 k.c., który również znajduje zastosowanie do oceny odpowiedzialności kierownika budowy, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1). W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2). Niezgodne z prawem zachowanie kierownika budowy oznacza działanie sprzeczne z przepisami ustawy. Obowiązek wykazania, że przesłanki powyższe zaistniały obciąża powoda, podobnie, jak obowiązek udowodnienia wysokości doznanej szkody, a tym samym zasadności wartości zgłoszonego roszczenia (art. 6 k.c.). Adekwatny związek przyczynowy w danym stanie faktycznym zachodzi, gdy analizowane zdarzenie stanowi warunek konieczny wystąpienia szkody (test conditio sine qua non) oraz, gdy szkoda jest normalnym następstwem tego zdarzenia (selekcja następstw). W celu ustalenia, czy spełniona jest zasada warunkowości (conditio sine qua non) należy zbadać, czy niewystąpienie zdarzenia powodowałoby, że szkoda także nie wystąpiłaby. Brak takiej zależności jest równoznaczny z nieistnieniem związku przyczynowego i niemożliwością przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej.
Niewątpliwie pomiędzy sprzecznym z prawem działaniem kierownika budowy, a szkodą w postaci wadliwe wykonanego budynku zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Gdyby pozwany ad. 2 prawidłowo wykonywał obowiązki kierownika budowy wynikające zarówno z zawartej z powodami umowy jak i przepisów prawa budowalnego i nie dopuścił do wybudowana przedmiotowego budynku całkowicie sprzecznie z projektem architektoniczno – budowlanym oraz zasadami wiedzy technicznej, wówczas powodowie nie ponieśliby szkody jaką jest wyżej wskazany koszt rozbiórki wadliwie wykonanego budynku i ponowne jego wybudowanie. Zachowanie pozwanego ad. 2 polegające na nieprawidłowym kierowaniu budową i dopuszczeniu do wybudowania budynku niezgodnie z projektem architektoniczno – budowlanym oraz zasadami wiedzy technicznej stanowi czyn niedozwolony. Pozwany ad. 2 naruszył obowiązki umowne oraz ustawowe ( art. 22 prawa budowlanego ), co skutkuje jego odpowiedzialnością z tytułu czynu niedozwolonego. Wina pozwanego ad. 2 polegała zaś na tym, że przy wykonywaniu swoich obowiązków nie dołożył należytej staranności, która to staranność była od niego jako profesjonalisty szczególnie wymagana. Jednocześnie wskazać należy, że o braku winy pozwanego ad. 1 nie świadczy decyzja z dnia 18 stycznia 2013 r. (...), która umorzyła postępowanie wyjaśniające i odmówiła skierowania wniosku o ukaranie pozwanego ad. 2 do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego. Decyzja ta ma charakter administracyjny. Sąd cywilny dokonuje samodzielnych ustaleń w zakresie istnienia przesłanek odpowiedzialności kierownika budowy za kierowanie budową. Wskazać należy, że (...) poprzestała na przesłuchaniu pozwanego ad. 2, uznała jego wyjaśnienia za logiczne. Nie odbyła się też wizja lokalna na miejscu budowy, zatem odmiennie od biegłego powołanego w sprawie (...) nie miała możliwości obiektywnej oceny sposobu wykonywania obowiązków przez pozwanego ad. 2.
W ocenie Sądu twierdzenia pozwanych o tym, że powodowie przyczynili się do powstania szkody nie zasługują na uwzględnienie. Wskazać należy, że to pozwany ad. 2 jest profesjonalistą, powodowie zaś inwestorami, nie posiadającymi wiedzy i wykształcenia niezbędnego do kierowania procesem inwestycyjnym. Ponadto jak wskazał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 17 lutego 2015 r. jeśli inwestor proponuje rozwiązania wykraczające poza projekt, kierownik budowy winien się temu sprzeciwić i w ostateczności wstrzymać budowę. Kierownik budowy powinien sprawować nadzór nad sposobem, wykonywania prac budowlanych i czuwać nad tym, by odbywały się one zgodnie z obowiązującymi przepisami jak i zasadami sztuki budowlanej, a o wszelkich nieprawidłowościach winien informować inwestora. Fakt dopuszczenia przez kierownika budowy do wbudowania przez wykonawców nieprawidłowych materiałów oznacza brak wykonywania obowiązków nałożonych na niego przez ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.). Przyczynienie się do powstania szkody uważa się każde zachowanie poszkodowanego pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba. Przyjęcie konstrukcji kauzalnego charakteru przyczynienia uzasadnione jest przede wszystkim brzmieniem art. 362 KC, który uzależnia możliwość zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody od zachowania poszkodowanego. Przyczynienie się do szkody występuje, gdy w wyniku badania stanu faktycznego sprawy dojść trzeba do wniosku, że bez udziału poszkodowanego szkoda hipotetycznie nie powstałaby lub nie przybrałaby rozmiarów, które ostatecznie w rzeczywistości osiągnęła. Pozwani nie wykazali w żadne sposób, aby powodowie przyczynili się do powstania szkody w postaci wadliwie wykonanego budynku mieszkalnego. Twierdzenia świadka J. K. jakoby zmiany w budowie w stosunku do projektu architektoniczno- budowlanego były uzgadniane w inwestorami i kierownikiem budowy dowodzą jedynie temu, że kierownik budowy pozwolił na dokonywanie zmian prowadzących w konsekwencji do wybudowania wadliwego budynku wymagającego rozbiórki. Pozwany ad. 2 nie wykazał, aby sprzeciwiał się zmianom rzekomo sugerowanym przez powodów, ani, tym bardziej, by wstrzymywał budowę. Natomiast okoliczność czy do powstania szkody przyczynili się wykonawcy robót budowalnych jest dla odpowiedzialności pozwanych nieistotna, bowiem zgodnie z art. 441 § 1 kc, jeśli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna, zatem powodowie i tak mogą żądać naprawienia szkody jedynie od pozwanego ad. 2. Natomiast stopień przyczynienia się do powstania szkody może być podstawą do sformułowania roszczeń regresowych pomiędzy osobami współodpowiedzialnymi za wyrządzenie szkody.
W związku z powyższym Sąd w pkt 2 wyroku uwzględnił powództwo w stosunku do pozwanego ad. 2 w kwocie jaka została wyliczona przez biegłego z dziedziny budownictwa, to jest 490 508,80 zł brutto. Jednocześnie Sąd wskazuje, że błędnie nie dokonał odliczenia kwoty już uprzednio wypłaconej przez pozwanego ad. 1 to jest kwoty 49 249,90 zł zatem zasądzeniu powinna podlegać kwota 441 258,90 zł. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu, to jest od dnia następnego po upływie 14 dni od doręczenia pozwanemu ad. 2 odpisu nakazu zapłaty w całości uwzględniającego powództwo. Pozwany ad. 2 otrzymał nakaz zapłaty wydany w postepowaniu upominawczym w dniu 7 kwietnia 2015 r. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu jako nieuzasadnione.
Na skutek nieprawidłowego wykonywania przez pozwanego ad. 2 swoich obowiązków jako kierownika budowy powodowie ponieśli szkodę w wysokości 490 508,80 zł brutto. Pozwany ad. 1 udzielił pozwanemu ad. 2 na podstawie Generalnej Umowy (...) Odpowiedzialności Cywilnej (...) Budownictwa (...) Izby Inżynierów Budownictwa nr (...)114- (...) z dnia 18 maja 2010 r. wraz z wystawioną w jej ramach polisą nr (...) oraz Umowy Generalnej (...) Odpowiedzialności Cywilnej (...) Budownictwa (...) Izby Inżynierów Budownictwa nr (...)114- (...) z dnia 2 stycznia 2012 r. wraz z polisą nr (...) ochrony ubezpieczeniowej w ramach odpowiedzialności cywilnej za wyrządzenie szkody w związku z wykonywaniem przez członków Państwowej Izby Inżynierów Budownictwa samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w tym pozwanemu ad. 2. Bezspornym jest, że pozwany ad. 2 wykonywał funkcję kierownika budowy w okresie trwania ww. ochrony ubezpieczeniowej.
Zgodnie z art. 822 § 1 i 4 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Z uwagi na fakt, że pozwany ad. 1 wyrządził powodom szkodę w wysokości 490 508,80 zł brutto i to w okresie obowiązywania ochrony ubezpieczeniowej udzielonej przez pozwanego ad. 1 pozwany Ubezpieczyciel jest zobowiązany do naprawienia ww. szkody. Wskazać należy, że pozwany ad. 1 uznał co do zasady swoją odpowiedzialność za działania pozwanego ad. 2 i wypłacił powodom kwotę odszkodowania w wysokości 49 249,90 zł. W piśmie z dnia 17 marca 2014 r. pozwany ad. 1 wskazał, iż na podstawie analizy zgromadzonego w sprawie materiału ustalono, że przyczyna powstania szkody było dopuszczenie przez pozwanego ad. 2 do wykonania niezgodnie z zatwierdzonym projektem i sztuka budowlaną: izolacji przeciwwilgociowej i termicznej ław i ścian fundamentowych, ścian szczytowych budynku, kominów i więźby dachowej. Powodowie na etapie zgłoszenia szkody pozwanemu ad. 1 nie dysponowali jeszcze opinią prywatną K. J. (1), wobec czego nie zgłosili wad konstrukcyjnych przedmiotowego budynku. Również pozwany ad. 1 nie odniósł się do tych wad, wskutek czego wypłacił powodom częściowe odszkodowanie w wysokości 49 249,90 zł. Suma gwarancyjna na jedno zdarzenie w okresie ubezpieczenia określona w umowie pomiędzy pozwanym ad. 1 a Polską Izbą Inżynierów Budownictwa wynosi 50 000 euro. Ponieważ pozwany ad. 2 wykonywał swoje obowiązki kierownika budowy aż do połowy 2012 r., o czym świadczy ostatni zapis w dzienniku budowy przeliczenie ww. kwoty na PLN winno nastąpić według kursu euro ogłoszonego przez NBP po raz pierwszy w roku 2012. Uznać bowiem należy, że szkoda powstała z chwilą zaprzestania pełnienia obowiązków przez pozwanego ad. 2. Średni kurs euro ogłoszony przez NBP po raz pierwszy w roku 2012 wynosił 4,4640 zł. Zatem suma gwarancyjna winna wynosić 223 200 zł. Ze względu na powyższe oraz z uwagi na to, że Ubezpieczyciel wypłacił powodom kwotę 49 249,90 zł do zasądzenia pozostaje kwota 173 950,10 zł zgodnie z żądaniem pozwu. O odsetkach orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu, to jest od dnia następnego po upływie 14 dni od doręczenia pozwanemu ad. 1 odpisu nakazu zapłaty w całości uwzględniającego powództwo. Pozwany ad. 1 otrzymał nakaz zapłaty wydany w postepowaniu upominawczym w dniu 30 marca 2015 r.
Pismem z dnia 16 kwietnia 2018 r. powodowie dokonali rozszerzenia powództwa wnosząc o zasądzenie od pozwanego ad. 1 kwoty 397 150,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami:
- od kwoty 173 950,10 zł od dnia następnego po doręczeniu pozwu do dnia zapłaty,
- od kwoty 223 200 zł od dnia następnego po dniu doręczenia pisma zawierającego rozszerzenie powództwa
z zaznaczeniem, że zapłata przez pozwanego M. M. (1) ( zwanego dalej pozwany ad. 2 ) zwalnia wobec powodów pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. do wysokości zapłaty dokonanej przez pozwanego M. M. (1) ( in solidum ). Powodowie wskazali, że budynek wzniesiony na należącej do nich nieruchomości składa się z dwóch niezależnych lokali, których właścicielami są powodowie. W związku z tym doszło do dwóch zdarzeń, których skutki objęte są umową ubezpieczenia OC, w rozumieniu § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej architektów i inżynierów budownictwa, a tym samym minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, to jest zakres odpowiedzialności pozwanego ad. 1 wynosi równowartość w złotych kwoty 50 000 euro dla każdego z przedmiotowych zdarzeń.
Zdaniem Sądu powództwo w rozszerzonej części nie zasługiwało na uwzględnienie. Wskazać należy, że nieruchomość należąca do powodów stanowi ich współwłasność, ma urządzoną jedna księgę wieczystą, a posadowiony na nie j budynek ma charakter domu jednorodzinnego dwulokalowego, które to lokale nie są w sposób formalny wyodrębnione. Nadto powodowie zgłaszając szkodę ubezpieczycielowi nie wskazywali na powstanie dwóch odrębnych szkód, lecz jednej szkody. Nadto zawarli z pozwanym ad. 2 jedną umowę o pełnienie funkcji kierownika budowy, a nie dwie umowy oddzielnie na każdy z lokali. Strona powodowa od początku traktowała inwestycję jako całość. Poza tym biegły szacując szkodę dokonał wyceny prac niezbędnych do rozbiórki i ponownego wzniesienia całego budynku, zatem nie można twierdzić że oszacowana przez niego szkoda dotyczy jednego lokalu i na tej podstawie multiplikować żądań. W związku z tym Sąd uznał, że doszło do jednego zdarzenia uzasadniającego odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego ad. 1 i w związku z tym oddalił powództwo w części rozszerzonej.
O kosztach postępowania Sąd orzekł mając na uwadze treść art. 100 kpc. Zważywszy jednak na fakt, że Sąd błędnie określił wysokość odszkodowania należnego powodom od pozwanego ad. 2 Sąd nieprawidłowo przyjął, że powodowie wygrali proces w 64 %zamiast 58 %. Nadto orzeczenie wymaga uzupełnienia w zakresie orzeczenia o innych kosztach sądowych oraz kosztach zastępstwa procesowego powodów, co Sąd uczyni w oddzielnym postanowieniu.
SSO Maria Prusinowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację: Maria Prusinowska
Data wytworzenia informacji: