Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Małgorzata Małecka

Protokolant:stażysta K. M.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 czerwca 2016 r. w P.

sprawy z powództwa O. W.

przeciwko M. M. (1), K. K.

- o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami procesu obciąża powódkę i w związku z tym, zasądza od powódki na rzecz pozwanych kwotę 3.634 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

/-/ SSO Małgorzata Małecka

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 września 2014r., wniesionym 1 października 2014 r. powódka O. W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanej M. M. (1) na swoją rzecz kwoty 134.696,65 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Jednocześnie powódka zawnioskowała o zabezpieczenie dochodzonego roszczenia poprzez zajęcie rachunku bankowego pozwanej prowadzonego przez (...) Bank (...) oraz o zwolnienie powódki w całości od obowiązku ponoszenia opłaty sądowej.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że jest właścicielką nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej przy ul. (...) w R., dla której Sąd Rejonowy w Ś. prowadzi księgę wieczystą nr (...). Sprzedaż ww. nieruchomości była przedmiotem umowy przedwstępnej podpisanej w dniu 27 maja 2011 r. przez powódkę i pozwaną oraz aneksu do tej umowy z dnia 15 lipca 2011 r. W/w umowa zawierała regulacje, że umowa przyrzeczona miała zostać zawarta nie później niż do dnia 31 sierpnia 2011 r., natomiast wydanie przedmiotu umowy pozwanej winno nastąpić w dniu 14 czerwca 2011 r., co zostało faktycznie dokonane. W dalszej kolejności powódka wyjaśniła, iż ostatecznie do zawarcia przyrzeczonej umowy nie doszło z uwagi na brak zgodnych oświadczeń stron co do warunków jej zawarcia, natomiast żądanie pozwanej o zobowiązanie powódki do złożenia oświadczenia woli o zawarciu umowy przyrzeczonej było przedmiotem postępowania toczącego się przed tutejszym Sądem I Wydziałem Cywilnym pod sygn. akt I(...) zakończonego prawomocnie oddaleniem powództwa M. M. (1). Nadto powódka podała, że pismem z dnia 4 sierpnia 2011 r. wezwała pozwaną do wydania oznaczonej nieruchomości oraz ustaliła czynsz w kwocie 8.000 zł z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, jednak wezwanie pozostało bez odpowiedzi. W konsekwencji powódka w dniu 7 września 2011 r. wystąpiła przeciwko pozwanej z pozwem o eksmisję, który ostatecznie cofnęła po wydaniu jej kluczy przez pełnomocnika pozwanej w październiku 2013 r. Na roszczenie powódki dochodzone w pozwie złożyły się następujące kwoty:

⚫

75.762 zł tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie przez pozwaną z przedmiotowej nieruchomości w okresie 27 miesięcy, tj. od lipca 2011 r. do września 2013 r.;

⚫

39.594,58 zł tytułem czynszu najmu za okres od stycznia 2012 r., który zapłaciła powódka wobec braku możliwości korzystania z zajętej przez pozwaną nieruchomości;

⚫

19.340,07 zł tytułem zwrotu kosztów remontu poniesionych przez powódkę po wydaniu jej nieruchomości, tj. naprawienia szkody z powodu pogorszenia rzeczy (k. 1-6).

Postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 listopada 2014 r. Sąd oddalił wniosek powódki o zabezpieczenie powództwa (k. 256-259).

Pismem procesowym z dnia 2 grudnia 2014 r. powódka cofnęła wniosek o zwolnienie jej od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, załączając jednocześnie potwierdzenie uiszczenia opłaty od pozwu w kwocie 6.735 zł (k. 266).

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 marca 2015 r. pozwana M. M. (1) wniosła o oddalenie powództwa oraz wniosku o zabezpieczenie roszczenia i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania. Nadto pozwana podniosła szereg zarzutów, tj. naruszenia art. 126 k.p.c. skutkujący koniecznością zwrotu pozwu, braku legitymacji biernej pozwanej, zarzut przedawnienia jak również braku podstaw do dochodzenia zgłoszonych roszczeń.

W uzasadnieniu pozwana potwierdziła, że w dniu 14 czerwca 2011 r. powódka wydała jej w posiadanie, w ramach realizacji umowy przedwstępnej, sporną nieruchomość. Jednocześnie pozwana wyjaśniła, iż w posiadaniu nieruchomości znajdowała się do czasu „napaści” ojca powódki, jaka miała miejsce na terenie nieruchomości dzień przed terminem wyznaczonym na zawarcie umowy przyrzeczonej. W konsekwencji po owej „napaści” (naruszenie miru domowego), co do której toczyło się postępowanie karne przeciwko ojcu powódki, pozwana przekazała i przeniosła posiadanie tej nieruchomości osobie trzeciej i od tamtego czasu nie jest już w jej posiadaniu, zatem w spornym okresie ( od lipca 2011 r.) pozwana nie była już posiadaczem nieruchomości, zatem brak jest podstaw do przypisania jej jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, a w szczególności odpowiedzialności odszkodowawczej. Jednocześnie pozwana podkreśliła, iż nieprawdziwe są również twierdzenia powódki jakoby to pozwana dokonała za pośrednictwem swojego pełnomocnika zwrotu przedmiotowej nieruchomości, bowiem jak wynika z pism załączonych przez powódkę do pozwu adw. Ł. B. działał w imieniu i na rzecz K. K., a nie pozwanej. Uzasadniając zarzut przedawnienia pozwana wskazała, iż w jej ocenie dochodzone roszczenie uległo przedawnieniu rok od dnia zwrotu rzeczy, tj. 22 sierpnia 2014 r. mimo bezpodstawnej odmowy przyjęcia nieruchomości i braku odbioru kluczy zdeponowanych w siedzibie kancelarii adw. Ł. B., do czego wezwano powódkę pismem z dnia 21 sierpnia 2014 r. Nadto pozwana zarzuciła powódce brak udowodnienia faktu korzystania przez pozwaną z przedmiotowej nieruchomości w spornym okresie oraz niewykazania wysokości poniesionej szkody. Co więcej w ocenie pozwanej niedopuszczalne jest dochodzenie przez powódkę zwrotu kosztów najmu lokalu w sytuacji, gdy w tym samym pozwie powódka domaga się odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy. Dodatkowo uzasadniając żądanie oddalenia wniosku o zabezpieczenie roszczenie, pozwana wyjaśniła, iż zaprzestanie przez nią na własny wniosek wykonywania zawodu notariusza nie jest równoznaczne z brakiem uzyskiwania dochodów, a tym bardziej z brakiem majątku, tak więc wniosek powódki w tym zakresie, niepoparty żadnymi dowodami, winien być oddalony (k. 277-284).

Pismem procesowym z dnia 14 kwietnia 2015 r., ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew, powódka wniosła o wezwanie do wzięcia udziału w sprawie jako pozwanego K. K.- męża pozwanej, który według jej oświadczenia był posiadaczem spornej nieruchomości. Jednocześnie powódka podniosła, że w toku postępowania toczącego się przed Sądem RejonowymP. N. M. iW. w P. w sprawie o eksmisję zarejestrowanej pod sygn.. akt (...)została przedstawiona informacja, że pozwana przeniosła posiadanie na swojego męża K. K. w 2013 r. Abstrahując od powyższego w ocenie powódki sama okoliczność, iż M. M. (1) jako posiadaczka zależna przedmiotowej nieruchomości, przeniosła jej posiadanie na swojego męża nie powoduje, iż sama pozwana nie jest już posiadaczem, bowiem pozwana wraz z swoim mężem K. K. będąc w związku małżeńskim byli współposiadaczami przedmiotowej nieruchomości i z tego tytułu ponoszą solidarną odpowiedzialność (k. 326-330).

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 10 września 2015 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego K. K. (k. 401).

Pismem procesowym z dnia 13 kwietnia 2016 r. pozwany K. K. zajął stanowisko w niniejszym postępowaniu, wnosząc o prawidłowe doręczenie pozwanemu pozwu w celu złożenia odpowiedzi na pozew, doręczenie pism procesowych złożonych przez strony w toku niniejszego postępowania oraz wezwanie do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego. Jednocześnie z ostrożności procesowej, w obliczu powzięcia przez pozwanego od pozwanej M. M. (1) informacji o pozwie oraz wniosku powódki o dopozwanie K. K., pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń powódki w związku z niezgłoszeniem żadnych żądań wobec pozwanego w okresie roku od momentu wyzbycia się przez niego posiadania przedmiotowej nieruchomości. Nadto pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania sądowego powiększonych o opłatę skarbową od pełnomocnictwa, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wyjaśnił, że do dnia złożenia pisma nie otrzymał on ani pozwu, ani żadnego innego pisma z Sądu pomimo regularnego sprawdzania korespondencji przesyłanej na jego aktualny adres zamieszkania, a powyższe świadczy o braku prawidłowego dopozwania. W dalszej kolejności pozwany wskazał, iż pozwana przeniosła na niego posiadanie spornej nieruchomości w lipcu 2011 r. i stał się on wówczas jedynym samoistnym posiadaczem tej nieruchomości. Jednocześnie pozwany podał, że pozwana w związku z eskalacją konfliktu pomiędzy nią a powódką oraz jej rodziną (czego przejawem było m.in. agresywne zachowanie ojca powódki w stosunku do pozwanej), a także z uwagi na poważne problemy zdrowotne nie chciała narażać się na dodatkowy stres związany z posiadaniem spornej nieruchomości, w tym w szczególności nie chciała przebywać na jej terenie, bowiem nie czuła się tam bezpiecznie. Uzasadniając podniesiony zarzut przedawnienia pozwany wskazał, iż klucze do przedmiotowej nieruchomości ostatecznie zostały fizycznie doręczone powódce we wrześniu 2013 r., o czym informował pełnomocnik powódki w jednym z postępowań toczących się pomiędzy stronami. Zatem roszczenia powódki z tego tytułu uległy przedawnieniu z upływem roku od dnia wyzbycia się przez pozwanego posiadania nieruchomości i umożliwienia powódce objęcia jej w posiadanie.

Pozwany K. K. podtrzymał zgłoszone w ww. piśmie twierdzenia i wnioski w całej swej rozciągłości również w piśmie procesowym z dnia 29 kwietnia 2016 r., stanowiącym odpowiedź na zobowiązanie Sądu do zajęcia ostatecznego stanowiska w sprawie.

W dalszym toku procesu strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie i nie zawarły ugody.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka O. W. jest właścicielką nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej przy ul. (...) w R., dla której Sąd Rejonowy w Ś. prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Bezsporne, a nadto dowód: odpis KW nr (...) (k. 7-11)

W dniu 27 maja 2011 r. powódka i pozwana zawarły przed notariuszem w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży należącej do powódki ww. nieruchomości. W treści umowy strony ustaliły cenę sprzedaży nieruchomości na kwotę 520.000 zł, oświadczając, iż umowa sprzedaży zostanie zawarta najpóźniej w terminie do dnia 15 lipca 2011 r. W § 4 ust. 3 i 4 umowy strony wskazały, że pozwana zapłaciła powódce przelewem na rachunek bankowy kwotę 80.000 zł tytułem zadatku na poczet ceny sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, podając, iż pozostała część ceny sprzedaży w kwocie 440.000 zł zostanie zapłacona przez pozwaną w sposób i w terminie, które zostaną wskazane w umowie przyrzeczonej z tym zastrzeżeniem, iż część tej kwoty określona w oświadczeniu, o którym mowa w § 5 ust. 2, zostanie zapłacona jako spłata zadłużenia z tytułu kredytu, wskazanego w § 1 ust. 3 pkt d tego aktu, natomiast pozostała kwota- na rachunek bankowy wskazany przez powódkę. W § 5 ust. 1 ww. postanowienia umownego powódka zobowiązała się wydać pozwanej przedmiot umowy w stanie wolnym od wszelkich praw i osób zbywcę reprezentujących (za wyjątkiem określonej w § 1 ust. 3 pkt d- hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 228.150 zł) w terminie, który zostanie określony w umowie przyrzeczonej, na co pozwana wyraziła zgodę.

Bezsporne, a nadto d owód: akt notarialny rep. A (...)- umowa przedwstępna sprzedaży z dnia 27 maja 2011 r. ( k. 12-21), zeznania pozwanej (k. 560-561) zeznania powódki (k. 561)

Prawomocnym wyrokiem wydanym w dniu 6 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział I Cywilny oddalił powództwo M. M. (1) o zobowiązanie do złożenia przez O. W. oświadczenia woli o zawarciu umowy przyrzeczonej, uznając, że O. W. nie uchyliła się od zawarcia umowy przyrzeczonej. Wskazane rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w Poznaniu zostało utrzymane przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny, który wyrokiem z dnia 24 stycznia 2013. wydanym w sprawie I (...), oddalił apelację M. M. (1).

Bezsporne, a nadto dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu Wydział I Cywilny z dnia 6 czerwca 2012 r. w sprawie o sygn. akt (...) wraz z jego pisemnym uzasadnieniem (k. 22-38), wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu Wydział I Cywilny z dnia 24 stycznia 2013 r. w sprawie o sygn. akt (...) wraz z jego pisemnym uzasadnieniem (k. 39-50)

Pismem z dnia 4 sierpnia 2011 r. powódka wezwała pozwaną do wydania jej w posiadanie przedmiotu umowy zawartej umowy przedwstępnej zgodnego ze stanem na dzień przekazania, wydanego pozwanej w dniu 14 czerwca 2011 r. w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania. Nadto powódka wezwała pozwaną do poinformowania jej pełnomocnika o terminie przekazania przedmiotu umowy, co zostanie stwierdzone w protokole odbioru oraz do złożenia w Sądzie Rejonowym w Ś.wniosku o wykreślenie wpisów (wzmianek) dokonanych z wniosku pozwanej. W treści pisma powódka poinformowała pozwaną, że w przypadku niewydania rzeczy w oznaczonym terminie, pozwana będzie go posiadała bez tytułu prawnego, a za każdy miesiąc takiego posiadania powódka ustaliła czynsz w kwocie 8.000 zł miesięcznie, płatnych z góry do 5-tego dnia każdego miesiąca oraz obowiązek ponoszenia wszystkich opłat związanych z korzystaniem z mediów. Wezwanie powódki do dnia wytoczenia powództwa pozostało bez odpowiedzi.

Bezsporne, a nadto dowód: wezwanie do wydania rzeczy z dnia 4 sierpnia 2011 r. (k. 51-53), zeznania pozwanej (k. 560-561) zeznania powódki (k. 561)

W dniu 7 września 2011 r. powódka wystąpiła przeciwko pozwanej z pozwem o eksmisję, a sprawę zarejestrowano pod sygn. akt (...). Pismem procesowym z dnia 4 listopada 2013 r. powódka ostatecznie cofnęła wywiedziony pozew wskutek wydania jej przez pełnomocnika pozwanej kluczy do przedmiotowej nieruchomości. Prawomocnym postanowieniem Sądu RejonowegoP. N. M.i W. w P. V Wydział Cywilny z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt(...) umorzono postępowanie o eksmisję na skutek cofnięcia przez powódkę pozwu i zrzeczenia się roszczenia.

Bezsporne, a nadto dowód: postanowienie Sądu R. o P.- (...) w P. V Wydział Cywilny z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt (...) wraz z jego pisemnym uzasadnieniem (k. 54-56), pismo procesowe pełnomocnika powódki z dnia 4 listopada 2013 r. do sprawy (...) (k. 364-365)

Pismem z dnia 22 sierpnia 2013 r. pełnomocnik K. K., będącego posiadaczem samoistnym przedmiotowej nieruchomości, poinformował powódkę, że odbiór kluczy do ww. nieruchomości jest możliwy w siedzibie jego kancelarii w terminie do dnia 4 września 2013 r. Jednocześnie do pisma załączono pisemne stanowisko K. K. z dnia 21 sierpnia 2013 r., z treści którego wynika, że w związku z brakiem w domu położonym przy ul. (...) w R. źródła ciepła oraz zbliżającym się okresem grzewczym, mając na względzie długotrwałe procedury budowlane związane z zapewnieniem źródła ciepła i chcąc zapobiec zniszczeniu nieogrzewanego budynku, K. K. upoważnił swojego pełnomocnika w osobie adw. Ł. B. do wydania powódce kluczy do przedmiotowej nieruchomości, co jest możliwe w terminie do dnia 4 września 2013 r. w godz. 11-16.30 po wcześniejszym telefonicznym uzgodnieniu. Jednocześnie K. K. zaznaczył, że jest on posiadaczem nieruchomości. (k. 58 akt)

W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik powódki w osobie r.pr. R. D., pismem z dnia 2 września 2013 r. zaadresowanym do adw. Ł. B., wniósł o przesłanie na adres jego kancelarii pisemnego pełnomocnictwa udzielonego przez K. K., bowiem wcześniej pełnomocnictwo zostało jedynie okazane do wglądu, a nie przedstawione oraz poinformował, że powódka przyjmie klucze do przedmiotowej nieruchomości, jednakże wnosi, by nastąpiło to na terenie tej nieruchomości i zostało potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym, w którym zostanie opisany aktualny stan nieruchomości. Z uwagi na powyższe pełnomocnik powódki wniósł o wyznaczenie daty odbioru kluczy na terenie nieruchomości w dniach od poniedziałku do piątku w godzinach od 10.00 do 16.00.

Dowód: pismo przewodnie pełnomocnika K. K. z dnia 22 sierpnia 2013 r. (k. 57) wraz z pisemnym stanowiskiem K. K. z dnia 21 sierpnia 2013 r. (k. 58), odpowiedź pełnomocnika powódki z dnia 2 września 2013 r. (k. 59-60), zeznania pozwanej (k. 560-561) zeznania powódki (k. 561)

Z uwagi na okoliczność, że nie doszło do odbioru kluczy do przedmiotowej nieruchomości w siedzibie kancelarii pełnomocnika K. K. w terminie przez niego wyznaczonym oraz uwzględniając, że adw. Ł. B. nie chciał stawić się na terenie tej nieruchomości zgodnie z propozycją pełnomocnika powódki, komplet kluczy wraz z pilotem zostały przesłane powódce listem poleconym wraz z pismem przewodnim z dnia 17 września 2013 r.. Jednocześnie adw. Ł. B. przedstawił pełnomocnictwo do reprezentowania K. K., a w treści ww. pisma wskazał, iż tym samym należy uznać, że nieruchomość została powódce wydana.

W piśmie procesowym z dnia 4 listopada 2013 r. złożonym do Sądu Rejonowego P. N. M. i W. w P. w sprawie o eksmisję o sygn.. akt (...) pełnomocnik powódki cofnął pozew oraz zrzekł się roszczenia. Swoje działanie pełnomocnik powódki uzasadnił okolicznością, że adw. Ł. B., podając się za pełnomocnika K. K. jako posiadacza przedmiotowej nieruchomości, w załączeniu do pisma z 17 września 2011 r. przesłał na adres powódki komplet kluczy wraz z pilotem. Jednocześnie pełnomocnik powódki podkreślił, że data na piśmie adw. Ł. B. z dnia 17 września 2013 r. została mylnie oznaczona- „17.09.2011 r.”, bowiem owe pismo wpłynęło do powódki we wrześniu 2013 r.

Dowód: pismo adw. Ł. B. z dnia 17 września 2011 r. (k. 61) wraz z pełnomocnictwem udzielonym przez K. K. z dnia 6 kwietnia 2013 r. (k. 62), pismo procesowe pełnomocnika powódki z dnia 4 listopada 2013 r. do sprawy (...) (k. 364-365), zeznania pozwanej (k. 560-561) zeznania powódki (k. 561)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów, zebranych w aktach niniejszej sprawy, których autentyczności ani prawdziwości treści w nich zawartych nie kwestionowała żadna ze stron, a Sąd nie znalazł podstaw, aby uczynić to z urzędu.

W zakresie materiału osobowego Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków M. M. (2) (k. 401-402), R. R. (k. 402-403), S. M. (k. 403-404) na okoliczność ustalenia czy pozwana w okresie objętym przedmiotem sporu miała dostęp do przedmiotowej nieruchomości, a nadto na okoliczność stanu tej nieruchomości, ewentualnie jego pogorszenia oraz zasadności zgłoszonego przez powódkę roszczenia. Zeznaniom wskazanych świadków, zamieszkujących nieruchomości sąsiadujące z nieruchomością powódki, Sąd dał wiarę jedynie w części, w jakiej korelowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Zeznania te nie były bowiem spójne oraz w przeważającej części cechowała je swego rodzaju ogólnikowość i nieprecyzyjność. Nadto Sąd uznał złożone zeznania za wiarygodne w części w jakiej podane przez świadków fakty wynikały z ich wiedzy i obserwacji, nie zaś z doniesień prasowych i informacji mediów dotyczących konfliktu powstałego na płaszczyźnie powódka-pozwana. Sąd nie uwzględnił przy tym subiektywnych odczuć i ocen świadków w przedmiocie stanu spornej nieruchomości i jego ewentualnego pogorszenia.

Zeznaniom świadków I. C. (k. 431-432) oraz Z. W. (k. 432) Sąd przyznał przymiot wiarygodności w całej ich rozciągłości, albowiem korespondowały one z wynikami przeprowadzonego postępowania dowodowego. Wskazani świadkowie zgodnie zeznali, iż w spornym okresie powódka zamieszkiwała w lokalu mieszkalnym nr (...) położonym przy ul. (...) w P.. Nadto złożone zeznania pozwoliły ustalić Sądowi, że powódka w latach 2012-2015 wynajmowała ww. lokal od I. C., a zakończenie stosunku najmu tłumaczyła tym, iż reguluje sprawy i wraca „na swoje”. Powyższe potwierdziło, iż powódka w spornym okresie nie zamieszkiwała w przedmiotowej nieruchomości, której dotyczy niniejszy proces.

Sąd przy dokonywaniu ustaleń faktycznych nie wziął pod uwagę zeznań świadków G. Ś. (k. 503-504 verte) oraz M. M. (3) (k. 504-506 verte), bowiem wiedza świadków wynikała z informacji zasłyszanych wyłącznie od samej pozwanej. Wskazani świadkowie zgodnie stwierdzili, iż wszelkie okoliczności dotyczące powstałego sporu znają z opowiadań pozwanej oraz rozmów z nią przeprowadzonych. Co więcej zeznania zawnioskowanych przez pozwaną świadków były niespójne, niekonsekwentne, a w pewnych fragmentach wręcz chaotyczne. Zarówno G. Ś. jak i M. M. (3) nie znali żadnych okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu poza kwestią niedojścia do skutku umowy przedwstępnej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, co pozostawało między stronami sporu bezsporne. Natomiast wspomniana przez świadków rzekoma napaść ojca powódki na pozwaną, która przyczyniła się do powstałego konfliktu, w ocenie Sądu nie miała znaczenia przy orzekaniu w przedmiocie zgłoszonych przez powódkę roszczeń.

Nadto Sąd przeprowadził dowód z przesłuchania w charakterze świadka R. M. (k. 531-532), który przeprowadzał remont przedmiotowej nieruchomości. Świadek w sposób jasny i obrazowy opisał zakres wykonanych prac, przeprowadzonych napraw oraz ulepszeń w nieruchomości powódki, wskazując jednocześnie przyczyny, dla których podjęcie działań w danym zakresie było konieczne. Złożone zeznania Sąd uznał za wiarygodne, bowiem były one spójne i logiczne, a nadto znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w szczególności w przedłożonych przez powódkę dokumentach, m.in. w kosztorysie remontu wnętrz budynku mieszkalnego opracowanego przez świadka (k. 150-153).

Zeznaniom złożonym przez powódkę i pozwaną w charakterze stron niniejszego postępowania Sąd dał wiarę w części w jakiej odpowiadały wynikom przeprowadzonego postępowania dowodowego. Bowiem zarówno zeznania powódki jak i pozwanej zawierały w sobie znaczący ładunek emocjonalny, trudno przypisać im też cechy spójności i logiczności. Aczkolwiek ich treść w przeważającej części znalazła potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy i wyłącznie w tym zakresie złożone zeznania stały się podstawą ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd.

Wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego podlegał oddaleniu, o czym Sąd postanowił na rozprawie w dniu 23 czerwca 2016 r., uznając, iż rozstrzygnięcie w przedmiocie zgłoszonych roszczeń nie wymaga wiadomości specjalnych, natomiast przedmiot niniejszego sporu nie rodzi konieczności zaczerpnięcia fachowej wiedzy z zakresu budownictwa i szacowania kosztów przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed wydania jej pozwanej. Ponadto wniosek dowodowy nie został przez powódkę sformułowany tak, by przeprowadzenie dowodu na tak określone okoliczności mogło być przydatne przy orzekaniu w przedmiocie zgłoszonych roszczeń. Bowiem powódka żądała przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność wyceny kosztów przywrócenia jej nieruchomości do stanu sprzed wydania rzeczy pozwanej, natomiast w ocenie Sądu powódka w toku niniejszego procesu mogła dochodzić ewentualnie zapłaty tytułem odszkodowania za szkody powstałe z winy osób, które w tym czasie władały sporną nieruchomością. Tak więc wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego był całkowicie bezzasadny, a w konsekwencji powyższego podlegał oddaleniu.

W ocenie Sądu dla ustalenia zasadności złożonego pozwu wystarczającym było oparcie się na dowodach wyżej powołanych. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że żadna ze stron postępowania przed zamknięciem rozprawy, nie zgłosiła nowych wniosków dowodowych. Nadto ani powódka, ani pozwani nie zażądali uzupełnienia przeprowadzonego postępowania dowodowego. Natomiast dla Sądu zgromadzony materiał dowodowy był w pełni wystarczający do wydania orzeczenia w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszym postępowaniu powódka O. W. domagała się zasądzenia zasądzenie od pozwanej M. M. (1) na swoją rzecz kwoty 134.696,65 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W toku procesu Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego K. K., bowiem przeprowadzone postępowanie dowodowe potwierdziło, iż w spornym okresie był on współposiadaczem przedmiotowej nieruchomości. Zatem ostatecznie powódka dochodziła zapłaty wskazanej kwoty solidarnie od pozwanych M. M. (1) i K. K..

Z uwagi na okoliczność, że zarówno pozwana M. M. (1) w odpowiedzi na pozew jak i pozwany K. K. w pismach procesowych, w których przedstawił swoje stanowisko w odniesieniu do treści pozwu, podnieśli zarzut przedawnienia, Sąd w pierwszej kolejności był zobligowany rozstrzygnąć, czy faktycznie doszło do przedawnienia zgłoszonego przez powódkę roszczenia.

Zgodnie z dyspozycją art. 229 § 1 k.c. roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. To samo dotyczy roszczeń samoistnego posiadacza przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz. W orzecznictwie podkreśla się, że zacytowany przepis nie określa wprawdzie bliżej pojęcia "zwrot rzeczy", jednak nie można przyjąć, iż ogranicza się ono do sytuacji, gdy następuje fizyczne wydanie jej przez posiadacza właścicielowi. Określenie to należy rozumieć tak, by było ono adekwatne dla wszelkich wypadków odzyskania przez właściciela władztwa nad rzeczą ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 maja 2002 r., I ACa 1400/01, OSA 2004/3/9). Przedstawiciele judykatury podkreślają przy tym, że zarzut jakoby zwrot rzeczy nie miał miejsca, albowiem nie nastąpiła czynność faktyczna, w wyniku której posiadacz przekazałby daną rzecz właścicielowi, nie ma racji bytu ( por: uzasadnienie cytowanego wyroku). Co więcej jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 września 2015 r., którego stanowisko Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, zwrot rzeczy, o którym mowa w art. 229 § 1 k.c., oznacza odzyskanie faktycznego władztwa nad rzeczą przez właściciela, bez względu na okoliczności, w jakich do tego doszło i przy zastrzeżeniu, że o przywróceniu mu posiadania świadczy nie tylko rzeczywiste korzystanie z rzeczy, lecz sama możność takiego korzystania (I CSK 752/14, LEX nr 1813469). Użyte w art. 229 § 1 k.c. pojęcie "zwrot rzeczy" nie ma co prawda definicji normatywnej, ale w drodze wykładni nadaje mu się szerokie znaczenie. W bogatym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że termin ten należy wiązać nie tylko ze świadomym przekazaniem rzeczy przez dotychczasowego posiadacza samoistnego jej właścicielowi, lecz z każdą sytuacją, w której właściciel uzyskał możliwość bezpośredniego władztwa nad rzeczą, a dotychczasowy posiadacz to władztwo utracił ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 1997 r., I CKN 323/97, OSNC 1998, Nr 5, poz. 78; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r., I CKN 590/97, OSNC 1998, Nr 11, poz. 180).

Stosownie do treści art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Natomiast istota uregulowania ustalonego w art. 229 k.c. polega na skróceniu terminu dochodzenia roszczeń tam wskazanych. Właściciel może zatem dochodzić roszczeń, które nie przedawniły się według ogólnych terminów z art. 118 k.c., jednak po zwrocie rzeczy, tylko do upływu roku od tej daty (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 24 października 1972 r., III CZP 70/72, nie publikowane wyroki Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2004 r., IV CK 613/03, z 22 września 2005 r., IV CK 105/05, z 24 lutego 2006 r., III CSK 139/05, z 6 czerwca 2014 r., III CSK 235/13).

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy wskazać należy, że zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanych niewątpliwie okazał się słuszny. Pozew w niniejszej sprawie został bowiem złożony w dniu 1 października 2014 r.( złożony bezpośrednio w biurze podawczym tut. Sądu), natomiast wydanie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło najpóźniej z końcem września 2013 r., co Sąd ustalił w oparciu o wyniki przeprowadzonego, kompleksowego postępowania dowodowego. Wbrew twierdzeniom powódki do wydania nieruchomości nie było wymagane jej protokolarne przekazanie przez pozwaną- aby można było uznać, że skutecznie doszło do zwrotu rzeczy, albowiem ustawodawca nie wymaga sporządzenia protokołu zdawczo-odbiorczego. W judykaturze ugruntowało się ponadto stanowisko, że właściciel nieruchomości tylko w zupełnie wyjątkowych okolicznościach może odmówić jej przyjęcia, jeśli nieruchomość tę zwraca posiadacz bez tytułu prawnego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 1997 r., I CKN 323/97, M.Prawn. 1998/6/4). Natomiast w doktrynie zdecydowanie przeważa pogląd, iż właściciel nie może odmówić przyjęcia zwracanej mu przez posiadacza, czy też dzierżyciela, rzeczy. W przypadku rzeczy ruchomej odmowę taką można by usprawiedliwić tylko wtedy, gdyby zwracana rzecz została na tyle zmieniona lub zniszczona, że przedstawiałaby istotowo inną jakość w stosunku do jej stanu pierwotnego, np. wrak samochodu ( por. też orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 1963 r. I CR 994/62 ( (...) 1964, nr 11, s. 294). Natomiast w odniesieniu do nieruchomości o takiej zmianie istotnej można mówić w przypadkach zupełnie wyjątkowych. Taki zaś w niniejszej sprawie nie zachodzi.

Powódka o możliwości odzyskania władztwa nad swoją nieruchomością została poinformowana już pismem pełnomocnika pozwanego K. K. z dnia 22 sierpnia 2013 r. ( vide: k. 57). Wówczas bowiem adw. Ł. B. wskazał, iż odbiór kluczy do przedmiotowej nieruchomości jest możliwy w siedzibie jego kancelarii w terminie do dnia 4 września 2013 r. codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 11.00 do 16.30. Tym samym powódka odzyskała możność korzystania ze swojej rzeczy już wtedy, bowiem mogła odebrać klucze w wyznaczonym przez ww. pełnomocnika terminie, więc jako datę zwrotu rzeczy Sąd przyjął dzień 4 września 2013 r., w którym to termin do odbioru kluczy upłynął dla powódki bezskutecznie ( nie odebrała kluczy). Gdyby jednak nawet przyjąć, że w tym czasie nie doszło do zwrotu rzeczy, to jednak zwrot ten nastąpił niewątpliwie najpóźniej 30 września 2013r., kiedy to nadeszło do strony powodowej pismo pełnomocnika pozwanego K. K. wraz z kluczami.

Podkreślić bowiem należy, że powódka nie skorzystała z możliwości odbioru kluczy w wyznaczonym terminie, wnosząc jednocześnie o ich przekazanie protokolarne, które miało mieć miejsce na terenie przedmiotowej nieruchomości w dniach od poniedziałku do piątku w godzinach od 10.00 do 16.00. Wówczas powódka wezwała również pełnomocnika pozwanego do wyznaczenia daty odbioru kluczy w zaproponowanym przedziale czasowym ( vide: k. 59). W odpowiedzi na powyższe pismem z dnia 17 września 2013 r. (w którego treści omyłkowo wskazano datę „17.09.2011r.”) pełnomocnik pozwanego adw. Ł. B. poinformował powódkę, że w związku z brakiem odbioru kluczy w wyznaczonym terminie oraz z uwagi na okoliczność, iż nie jest w stanie stawić się na terenie nieruchomości zgodnie z propozycją pełnomocnika powódki, w załączeniu przekazuje komplet kluczy do spornej nieruchomości wraz z pilotem i tym samym uznać należy, że nieruchomość została powódce wydana ( vide: k. 61). Fakt otrzymania kompletu kluczy do swojej nieruchomości listem poleconym powódka potwierdziła w zeznaniach złożonych w charakterze strony na rozprawie w dniu 23 czerwca 2016 r., implikując, iż miało to prawdopodobnie miejsce we wrześniu 2013 r. Niemożność sprecyzowania dokładnej daty faktycznego odbioru tych kluczy powódka tłumaczyła znacznym upływem czasu. Jednakże Sąd podejmując rozstrzygnięcie w przedmiocie zgłoszonych roszczeń musi opierać się na całym materiale dowodowym, toteż wziął pod uwagę dowód z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, w tym z pisma procesowego pełnomocnika powódki z dnia 4 listopada 2013 r. Wskazane pismo zostało złożone w sprawie o sygn.. akt (...) toczącej się przed Sądem Rejonowym P. N. M.i W. w P., wskutek czego ww. Sąd umorzył postępowanie o eksmisję. Również treść tego pisma- zredagowanego przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego- jednoznacznie potwierdza, że pismo z dnia 17 września 2013 r. (omyłkowo oznaczone jako pismo z datą 17 września 2011 r.) „ do powódki wpłynęło we wrześniu 2013 roku ”. W tym miejscu Sąd pragnie zwrócić uwagę, iż analizowany dokument został sporządzony na początku listopada 2013 r., a więc zaledwie dwa miesiące po przekazaniu powódce władztwa nad rzeczą, co prowadzi do konkluzji, że wówczas było możliwe precyzyjne określenie miesiąca (a nawet daty), w którym powódka faktycznie otrzymała przesyłkę z kluczami. Co więcej szeroka wykładnia pojęcia „zwrotu rzeczy” stosowana zarówno przez przedstawicieli doktryny jak i judykatury wskazuje jednoznacznie, iż w okolicznościach niniejszej sprawy do odzyskania przez powódkę władztwa nad przedmiotową nieruchomością nie było wymagane sporządzenie protokołu zdawczo-odbiorczego, o co wnioskowała powódka, lecz wystarczyło umożliwienie powódce dysponowania prawem do wchodzenia do tej nieruchomości, co miało miejsce właśnie we wrześniu 2013 r.

Dodatkowo Sąd pragnie zwrócić uwagę na fakt, iż co prawda z treści pełnomocnika pozwanej z dnia 14 października 2013 r. ( vide: k. 65) wynika, że klucze do nieruchomości zostały powódce wydane 4 października 2013 r., bowiem rzekomo taka data widnieje na potwierdzeniu odbioru, jednakże jest to wyłączny dokument stojący w całkowitej sprzeczności w stosunku do pozostałych dowodów zgromadzonych w toku niniejszego procesu. Natomiast Sąd swoje rozstrzygnięcie jest zobligowany podjąć o oparciu o wyniki całego, kompleksowego postępowania dowodowego, których ocena mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego. Poza tym zdaniem Sądu, to na powódce zgodnie z dyspozycją art. 6 k.c., ciążył obowiązek wykazania, kiedy faktycznie nastąpiło odzyskanie przez nią władztwa nad rzeczą. Dowody zaoferowane przez powódkę, w tym dowód z jej własnych zeznań, potwierdzają natomiast, iż do zwrotu rzeczy doszło już we wrześniu 2013 r. Co więcej jak już wskazywano, wyżej rozszerzająca wykładnia pojęcia „zwrotu rzeczy” pozwala na przyjęcie, iż powódka uzyskała możność odzyskania władztwa nad swoją nieruchomością już w momencie „pierwszego” wezwania jej do odbioru kluczy, co miało miejsce jeszcze w sierpniu 2013 r., a w którym to piśmie termin odbioru kluczy został zakreślony do 4 września 2013r.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zgłoszone przez powódkę wobec pozwanej M. M. (1) roszczenie uległo przedawnieniu najpóźniej z dniem 30 września 2014 r. i z tej przyczyny powództwo podlegało wobec niej oddaleniu. Tym bardziej uznać należało, iż żądanie powódki wobec pozwanego K. K. przedawniło się, albowiem w/w pozwany został dopozwany na wniosek powódki z dnia 14 kwietnia 2015r., na podstawie postanowienia Sądu z dnia 10 września 2015r. ( k. 401 akt).

W ocenie Sądu, roszczenie powódki wobec pozwanej M. M. (1) uznać należy za niezasadne również z tego powodu, iż w chwili zwrotu nieruchomości, nie była ona już jej posiadaczem samoistnym, albowiem jak wykazała strona pozwana w toku trwania niniejszego postępowania, przeniosła ona posiadanie na rzecz pozwanego K. K. (k. 58 akt – pismo z dnia 21 sierpnia 2013r.).

Na marginesie jedynie można wskazać, że również gdyby zgłoszone roszczenie nie zostało uznane za przedawnione, żądanie sformułowane przez stronę powodową, także nie mogłoby zostać w całości uwzględnione. Bowiem jak słusznie podniosła pozwana w odpowiedzi na pozew, nie można dochodzić odszkodowania z tego tytułu, że powódka w spornym okresie musiała gdzie indziej zamieszkiwać, a jednocześnie żądać wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości. Bowiem powódka albo chciała tę nieruchomość przeznaczyć na wynajem i wówczas zasadne jest żądanie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie, albo powódka faktycznie chciała tam zamieszkiwać i w takiej sytuacji mogłaby żądać odszkodowania z tego tytułu, że nie miała takiej możliwości, a w konsekwencji musiała wynajmować mieszkanie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi w całości powódkę jako stronę przegrywającą niniejszą sprawę.. Koszty zastępstwa procesowego Sąd ustalił w oparciu § 6 pkt 6 w zw. z § 2 ust 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.), biorąc pod uwagę również żądanie zwrotu opłat skarbowych od pełnomocnictwa w łącznej kwocie 34 zł. W związku z powyższym Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanych kwotę 3.634 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, o czym orzekł w punkcie 2. wyroku.

/-/ SSO Małgorzata Małecka

ZARZĄDZENIE

1.  proszę odnotować uzasadnienie w kontrolce,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki oraz pełnomocnikowi pozwanych,

3.  przedłożyć za 14 dni lub z apelacją.

P., dnia 6 lipca 2016 r.

/-/ SSO Małgorzata Małecka