Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XVII Ka 726/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Śremie, z dnia 5 marca 2020 r., sygn. akt II K 382/17.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

B. K.

Brak karalności oskarżonego.

Karta karna.

680

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

---

----

----

----

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

Karta karna.

Dokument urzędowy.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---

---

---

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut błędów w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na treść zapadłego orzeczenia, polegających na przyjęciu, wbrew zebranemu w sprawie materiałowi dowodowemu, w szczególności wbrew:

a) jednoznacznemu pisemnemu przyznaniu przez oskarżonego B. K. stanu faktycznego wskazanego w treści aktu oskarżenia,

b) zeznaniom M. T. (1) i D. R.,

c) powoływanym wielokrotnie przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku zasadom doświadczenia życiowego i zasadom logiki,

- iż oskarżony nie dopuścił się zarzuconych mu czynów zabronionych, co w konsekwencji skutkowało uniewinnieniem B. K..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego.

Ponadto zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w zaskarżonym wyroku, gdyż sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego, odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się Sąd I instancji, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest skuteczny tylko wtedy, kiedy skarżący wykaże konkretne uchybienia w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się sąd I instancji, stosujący reguły logicznego rozumowania, zasady wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2007 r., sygn. akt WA 8/07).

2. Nie budzi wątpliwości, że oskarżony sformułował w odpowiedzi na akt oskarżenia (k. 277-278) swoje stanowisko w przedmiocie zasadności oskarżenia. Odpowiedź ta nie może być jednak uznana za środek dowodowy, gdyż nie są to wyjaśnienia oskarżonego, które mogą być utrwalone tylko w formie protokołu albo na piśmie w warunkach określonych w art. 176 § 1 k.p.k. Zatem wskazana odpowiedź nie zastępuje wyjaśnień oskarżonego, jak też nie jest dowodem z dokumentu.

Nie można więc czynić zarzutu Sądowi Rejonowemu, że pominął treść rzeczonej odpowiedzi na akt oskarżenia, w sytuacji, gdy oskarżony skorzystał ze swojego prawa do odmowy składania wyjaśnień.

Nawet jednak gdyby przyjąć pogląd przeciwny to przecież oskarżony zakwestionował zasadność obu zarzutów, zaś skarżący zasadności oskarżenia upatrywał w oświadczeniu oskarżonego odnoszącym się do zarzutu II. Należy jednak podkreślić, że w odpowiedzi na akt oskarżenia oskarżony przyznawał wyłącznie, że „na prośbę M. T. faktura miała inną treść, jednakże praca za kwotę na niej widniejącą była wykonana”. Podkreślić jednak należy, że w tym zakresie czyn oskarżonego kwalifikowany jest jako oszustwo, zaś z oświadczenia oskarżonego nie wynika aby kogokolwiek oszukał.

Faktem jest więc, że poza zeznaniami pokrzywdzonych nie ma innych dowodów świadczących o tym, że przywołana faktura nie była zapłatą za wykonanie prac na rzecz spółki (...).

Tak więc sama treść ww. odpowiedzi – wbrew twierdzeniom pełnomocnika oskarżycieli subsydiarnych - nie potwierdza tezy postawionej w akcie oskarżenia. Jak wskazał B. K. wystawienie przez spółkę P. P.H. (...) Sp. z o.o. faktury VAT nr (...) z dnia 31 stycznia 2009 r. dokumentującej roboty ziemne koparko – ładowarką przy budowie hotelu (...) w D. przez spółkę na rzecz spółki (...) sp. z o.o. sp. k. nastąpiło na prośbę M. T. (1). Oskarżony nie stwierdził przy tym w ww. odpowiedzi na akt oskarżenia, że rzeczone prace ziemne zostały faktycznie wykonane, lecz jedynie że treść tegoż dokumentu księgowego była inna, niż rzeczywisty przedmiot prac. Przywołany dokument księgowy zawiera więc co najwyżej fałsz intelektualny. Z uwagi na brak wykazania, że działanie oskarżonego doprowadziło pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (faktycznie bowiem faktura ta mogła obejmować zapłatę za inne prace, niż w niej wymienione), można byłoby się zastanawiać nad ewentualnym zakwalifikowaniem działania oskarżonego z innego przepisu prawa materialnego. Niemniej jednak nie można pominąć, że niniejsze postępowanie karne zostało zainicjowane wniesieniem subsydiarnego aktu oskarżenia. Przyznanie pokrzywdzonemu uprawnień oskarżycielskich w sprawach ściganych z urzędu doznaje ograniczeń, bowiem uzależnione jest od spełnienia przesłanek z art. 55 k.p.k., a zatem od faktu czy doszło do powtórnego wydania przez prokuratora postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania w okolicznościach wskazanych w art. 330 § 2 k.p.k. Jednocześnie pokrzywdzony może wnieść subsydiarny akt oskarżenia tylko co do czynu, który zachowuje przymiot tożsamości z czynem, którego dotyczyły wskazane wyżej decyzje kończące postępowanie przygotowawcze. Powyższe wiąże również Sąd Rejonowy. Z tego też względu Sąd Rejonowy nie mógł zakwalifikować omawianego zachowania oskarżonego jako przykładowo przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. albo art. 271 k.k. Zarysowane powyżej wątpliwości obligowały natomiast Sąd I instancji do uniewinnienia oskarżonego w myśl zasady in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.).

3. Faktem jest, co też podkreśla skarżący, że świadek R. A. unikał stawiennictwa na rozprawie. Można również założyć, że świadek ten przekazał Sądowi Rejonowemu nieprawdziwe informacje odnośnie niemożliwości stawienia się na rozprawie. Niemniej jednak okoliczność ta sama w sobie nie potwierdza jeszcze, że świadek złożył finalnie fałszywe zeznania. Analizując zarysowaną kwestię należy odwołać się do ugruntowanego w orzecznictwie poglądu, iż nie narusza art. 7 k.p.k. to, że sąd przydał przymiot wiarygodności depozycjom świadka, skoro logicznie uzasadnił - opierając się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego - przyczyny takiej oceny tego dowodu. Skarżący nie przedstawił – poza nakreślonymi powyżej zarzutami – żadnej argumentacji, która mogłaby podważyć przekonanie Sądu Rejonowego o prawdziwości zeznań świadka R. A.. Dokładna jednak analiza depozycji R. A. złożonych na rozprawie w dniu 6 marca 2019 r. wskazuje, że kwestiami finansowymi, w tym też wystawianiem faktur w spółce (...) sp. z o.o. sp. k. zajmował się M. T. (1) (k. 606v). Zeznania świadka korelują więc z pisemną odpowiedzią na akt oskarżenia B. K., co skrzętnie jednak pomija apelujący.

2.4. Przeprowadzone w sposób wyczerpujący postępowanie dowodowe nie pozwoliło poczynić jednoznacznych ustaleń w przedmiocie winy i sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzuconego mu przestępstwa z art. 191 § 1 k.k. Słusznie Sąd Rejonowy wskazał, że niemalże pięciomiesięczna zwłoka pokrzywdzonych w zawiadomieniu organów ścigania o groźbach zawartych przez oskarżonego w wiadomościach mailowych, świadczy o tym, że wiadomości te nie wzbudziły w nich obawy. Wskazanego opóźnienia nie tłumaczy również rzekoma chęć zasięgnięcia porady prawnej. Z doświadczenia życiowego wynika, że gdy pokrzywdzony czuje się zagrożony, to składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa bez zbędnej zwłoki.

Nie można również pominąć, że Sąd I instancji był związany treścią zarzutu, który dotyczył jedynie wiadomości wysłanych przez oskarżonego B. K.. Tak więc wspomniane w zeznaniach pokrzywdzonych okoliczności, jak ustne groźby oskarżonego - nie mogą zostać uwzględnione. Z analizy relacji pokrzywdzonych M. T. (1) oraz D. R. wynika, że obawę wzbudziła w nich całokształt podjętych przez oskarżonego B. K. działań, a nie sama treść wiadomości e-mailowych. Ogół sytuacji zainicjowanych działaniem oskarżonego mógłby sprawiać wrażenie ewentualnego zmuszania w rozumieniu art. 191 § 1 k.k., lecz analizując treść samych e-maili nie sposób dojść do takiego wniosku.

O uzasadnionej obawie wynikającej z groźby można mówić wtedy, gdy przeciętny człowiek o porównywalnych do ofiary cechach osobowości, psychiki, intelektu i umysłowości w podobnych warunkach uznałby tę groźbę za realną i wzbudzającą obawę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2007 r., sygn. akt WA 5/07). Tymczasem jak słusznie podniósł Sąd Rejonowy, także w ocenie świadka R. A., przytoczone przez pokrzywdzonych treści zawarte w wiadomości e-mailowej nie mogły wzbudzić u M. T. (1) obawy ich spełnienia. Skoro więc postronny świadek, który znał obie strony konfliktu, tak oceniał wiadomości przesłane przez oskarżonego, to nie można mówić o popełnieniu przez Sąd Rejonowy błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie w jakim wskazał, że groźby oskarżonego nawet w subiektywnym odczuciu pokrzywdzonych nie były realne. Sugerowanie przez oskarżonego, że zostanie przeciwko pokrzywdzonym wszczęte postępowanie o popełnienie przestępstwa z art. 300 § 2 k.k. i 302 § 1 k.k. nie mogło wzbudzić w pokrzywdzonych realnej obawy spełnienia groźby, skoro z treści wiadomości e-mailowej z dnia 11 lutego 2011 r. jasno wynika, że jakieś postępowanie karne już w tej dacie się toczyło. Nie można również pominąć, że zarówno oskarżony, jak i pokrzywdzeni byli wspólnikami. Zatem realnie ww. wiadomości oceniając, należało dojść do wniosku, iż w interesie oskarżonego raczej nie leżało zainteresowanie mediów, ani też organów ścigania, działalnością prowadzonej wespół z pokrzywdzonymi.

3.5. Z uwagi na brak jakiejkolwiek rzetelnej wyceny udziałów trudno oszacować, czy kwota 50.000,00 złotych za 20% udziałów spółki (...) sp. z o.o. może uchodzić za nieadekwatną do rzeczywistej wartości. Faktem jest natomiast, że oskarżony miał – wedle zeznań M. T. (1) (k. 538v) – zaproponować pierwotnie kwotę znacznie wyższą. Jednakże nie sposób pominąć, że kwota 50.000,00 złotych wymieniona w wiadomości z dnia 11 lutego 2011 r. była propozycją na dzień jej złożenia („Dziś proponuję cenę 50.000 złotych dla każdego z Was”, k. 536). Weryfikacja treści tej wiadomości prowadzi nadto do wniosku, że oskarżony uwzględniał w swojej ofercie jakieś wcześniejsze zyski uzyskane przez pokrzywdzonych jako „głównych wykonawców budynków dla firmy (...)”. Stąd też może brać się zaniżona - w opinii pokrzywdzonych - wycena ich udziałów.

4.6. Kwestia uprzedniej karalności oskarżonego w chwili wyrokowania przez Sąd Rejonowy nie miała żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia. Przypomnieć należało, że oskarżony B. K. został finalnie uniewinniony. Okoliczność uprzedniej karalności nie może świadczyć sama przez się o zasadności postawionej w subsydiarnym akcie oskarżenia tezie. Na marginesie trzeba również podnieść, że obecnie oskarżony ma status osoby niekarnej sądownie (k. 680).

Wniosek

Wniosek uchylenie o zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Brak spełnienia przesłanek z art. 437 § 2 k.p.k. oraz art. 454 § 1 k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

---

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec prawidłowych ustaleń faktycznych brak było podstaw do ingerencji w rozstrzygnięcie zaskarżonego wyroku, w którym uniewinniono oskarżonego od zarzuconych mu czynów. Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu jest z kolei prostą konsekwencją uniewinnienia oskarżonego.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

---

Zwięźle o powodach zmiany

---

Przedmiot i zakres zmiany

---

Zwięźle o powodach zmiany

---

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

---

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---

5.3.1.4.1.

---

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

---

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---

---

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt 2 wyroku.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. kosztami postępowania odwoławczego obciążono po ½ części M. T. (1) i D. R., zasądzając od nich na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 25 zł (obejmujące opłatę za kartę karną [30 zł] i zryczałtowane koszty zawiadomień [20 zł]).

7.  PODPIS

Mariola Skierś Jerzy Andrzejewski Agnieszka Kędzierska

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli subsydiarnych M. T. (1) i D. R. - r. pr. K. Ł..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość zaskarżonego wyroku.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana