Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XVII Karny - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SWSO Wojciech Wierzbicki

Protokolant: p.o. stażysty Beata Jopek

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Bogusława Tupaja

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lipca 2017 roku

sprawy P. B.

oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Wielkopolskim z dnia 9 marca 2017 roku sygn. akt II K 324/16

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w wysokości 50 złotych i wymierza mu opłatę za drugą instancję w kwocie 300 złotych.

SWSO Wojciech Wierzbicki

UZASADNIENIE

Wyrokiem wydanym w dniu 9 marca 2017 roku w sprawie o sygnaturze akt II K 324/16 Sąd Rejonowy w Grodzisku Wielkopolskim uznał oskarżonego P. B. za winnego tego, że w dniu 13 czerwca 2016 roku w B., woj. (...), w ruchu lądowym kierował samochodem marki R. o nr. rej. (...) będąc w stanie nietrzeźwości w ilości 1.06 miligrama/litr alkoholu w wydychanym powietrzu, działając w ciągu 5 lat po odbyciu kary 10 miesięcy pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślne, którą odbył w okresie od 27 marca 2014 roku do 27 stycznia 2015 roku będąc wcześniej skazanym prawomocnym wyrokiem przez Sąd Rejonowy w Kościanie, sygn. akt II K 807/12 z dnia 17 kwietnia 2013 roku za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości oraz działając w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, tj. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzekając nadto dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 12.000 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł oskarżony, zarzucając rażącą niewspółmierność – w znaczeniu surowości – kary i środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów i wniósł o zmianę powyższego wyroku i poprzez złagodzenie kary do 12 miesięcy pozbawienia wolności, tak by istniała możliwość odbycia kary w systemie dozoru elektronicznego, oraz złagodzenie wymiaru środka karnego poprzez orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na okres 10 lat, ewentualnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Na wstępie należy stwierdzić, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe. Uzyskany w ten sposób materiał dowodowy Sąd należycie rozważył wyciągając trafne, zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logiczne wnioski. Swoje stanowisko Sąd Rejonowy właściwie uzasadnił. Stan faktyczny sprawy, jak również jego ocena prawna, pozostawały zresztą bezsporne.

Skarżący zarzucił jednak wyrokowi rażącą niewspółmierność, w znaczeniu surowości, kary i środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów. Zarzuty te okazały się jednak całkowicie chybione.

Rażąca niewspółmierność kary zachodzi bowiem wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości tego czynu, nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania i nie uwzględnia w należytym stopniu celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do sprawcy (por. OSN KW 1974, 11, 213), gdy kara – pomimo tego, że mieści się w granicach ustawowego zagrożenia – nie uwzględnia w sposób właściwy wszystkich okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą (por. OSW KW 1985, 7-8, 60).

Przestępstwo przypisane P. B. cechowało się bardzo wysokim stopniem społecznej szkodliwości. Oskarżony po raz kolejny w swoim życiu naruszył jedną z najbardziej podstawowych, fundamentalnych zasad bezpieczeństwa w ruchu, decydując się na prowadzenie pojazdu mimo znacznej nietrzeźwości. Wysokie stężenie alkoholu w organizmie P. B. istotnie zakłócało równowagę ciała i koordynację ruchów, wydatnie wydłużało czas reakcji psychomotorycznej, prowadziło do euforii i odhamowania psychicznego, zakłócało ostrość wzroku (por. T. Marcinkowski "Medycyna sądowa dla prawników" Wyd. Prawn. W-wa 1982 Wyd. II zm. i uzup. s. 338). Prowadzenie samochodu w takim stanie groziło zatem w każdej chwili ciężkim wypadkiem. P. B. wykazał nie tylko nieposzanowanie życia i zdrowia innych uczestników ruchu, ale także wyjątkową lekkomyślność, daleko idącą złą wolę i niepoprawność. Trzeba bowiem pamiętać, że był już dwukrotnie karany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. W ramach pierwszego skazania wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby. Oskarżony nie wykorzystał jednak szansy i rażąco nadużył udzielonego mu zaufania. Jednak i tak uzyskał wtedy możliwość odbycia kary w systemie dozoru elektronicznego. Ale i tę decyzję trzeba było cofnąć. Wszakże ostatecznie P. B. uzyskał warunkowe przedterminowe zwolnienie. Również karę pozbawienia wolności orzeczoną drugim wyrokiem P. B. odbywał w systemie dozoru elektronicznego. Jednak zaledwie rok i cztery miesiące po odbyciu kary ponownie, wbrew zakazowi prowadzenia pojazdów, będąc w stanie znacznej nietrzeźwości, podjął prowadzenie pojazdu. Działał w warunkach recydywy. Były to okoliczności szczególnie obciążające. Poza tym należy przypomnieć, że - jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Karnej z dnia 28 lutego 1975 r. sygn. V KZP 2/74 - wtedy, gdy stan nietrzeźwości należy do znamion przestępstwa, jako okoliczność obciążającą należy taktować znaczny jego stopień (OSN KW 1975, 3-4, 33 t. 33). Stężenie alkoholu w organizmie P. B. wielokrotnie przekraczało zaś wartość wymaganą dla przyjęcia stanu nietrzeźwości. Wszystko to wymagało ukształtowania kary w taki sposób, by powstrzymała oskarżonego przed podobnymi zachowaniami w przyszłości, uświadomiła mu bezprawność i moralne zło jego czynu, jak również stanowiła adekwatną dolegliwość za to zło. Nadto - by miała szansę osiągnąć pozytywny efekt w sferze społecznego oddziaływania, przyczyniając się do zmniejszenia plagi, jaką na polskich drogach stanowią nietrzeźwi kierujący (co jest wiadome każdemu, kto w miarę na bieżąco śledzi informacje prasowe, radiowe, telewizyjne czy internetowe). Wyważona kara, którą wymierzył Sąd Rejonowy, uzupełniona świadczeniem pieniężnym (bliskim dolnej granicy ustawowej) i środkiem karnym dożywotnio eliminującym oskarżonego z grona kierowców (co było nie tylko orzeczeniem obligatoryjnym, ale jednocześnie bezwzględnie koniecznym dla zabezpieczenia wszystkich uczestników ruchu drogowego przed zagrożeniem, jakie stwarza oskarżony, wciąż nie rozumiejący nawet tych najbardziej oczywistych zasad bezpieczeństwa ruchu), czyni zadość wszystkim dyrektywom wymiaru kary i ma szansę osiągnąć zarówno cele zapobiegawcze i wychowawcze, jak i pozytywne efekty w zakresie społecznego oddziaływania, zwłaszcza na wszystkich, którzy posiadają wiedzę o tej sprawie. Tak ukształtowana kara, choć surowa, nie mogła zostać uznana za rażąco i niewspółmiernie surową. Podkreślić przy tym należy, iż nie tylko z powodów prawnych konieczne było orzeczenie względem P. B. kary pozbawienia wolności w wymiarze bezwzględnym. Oskarżony otrzymywał szanse na zmianę postawy i poprawę zachowania w warunkach wolnościowych, początkowo poprzez warunkowe zawieszenie wykonania kary, potem przez warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary pozbawienia wolności, a w każdym przypadku – poprzez odbycie kary w warunkach dozoru elektronicznego. Nie wyciągnął jednak z tego żadnych pozytywnych wniosków. Popełniając kolejne, podobne przestępstwo, oskarżony okazał taką niepoprawność oraz łatwość w podejmowaniu i realizacji decyzji o popełnieniu przestępstwa, która wyklucza sformułowanie względem niego w racjonalny sposób pozytywnej prognozy kryminologicznej. To zaś, że wykonanie kary pozbawienia wolności w łagodniejszej formie nie przyniosło żadnego pozytywnego skutku, czyniło zupełnie bezzasadnym postulat, by karę tak złagodzić, aby oskarżony po raz trzeci mógł pozostać na wolności – w ramach dozoru elektronicznego. P. B. jest osobą pełnoletnią i doświadczoną życiowo. Choć przekonywał, że „nie pamięta” co „nawywijał”, to jednak nie ma wątpliwości, że w toku całego postępowania działał racjonalnie, nie zgłaszał dolegliwości zdrowotnych, wskazał też, że nie leczy się psychiatrycznie ani odwykowo (k. 15, k. 31). Dopiero na rozprawie wyznał, że uczęszczał na spotkania AA. Wydaje się jednak, że bez rezultatu. Nie sposób tedy na podstawie deklaracji oskarżonego o podjęciu leczenia alkoholowego odstąpić od obligatoryjnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. Zresztą jakiekolwiek inne ukształtowanie szeroko pojętego orzeczenia o karze (a więc łącznie w zakresie kary i środków karnych) nie stanowiłoby sprawiedliwej odpłaty za przestępstwo popełnione przez P. B. i nie mogłoby osiągnąć wszystkich celów stawianych przed karą kryminalną. Prezentowana w apelacji sytuacja życiowa oskarżonego może mieć znaczenie jedynie w postępowaniu wykonawczym.

Dlatego Sąd Okręgowy w Poznaniu utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Zgodnie z art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 8 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w kwocie 50 złotych, wymierzając mu opłatę za drugą instancję w kwocie 300 złotych.

SWSO Wojciech Wierzbicki