Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Pile

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marcin Garcia Fernandez

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Oszczypała

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2025 r. w Pile

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) SA z siedzibą w W.

przeciwko M. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej M. K. na rzecz powoda (...) Banku (...) SA z siedzibą w (...) 334,53 (jedenaście tysięcy trzysta trzydzieści cztery i 53/100) zł z czego 2478,91 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 23 maja 2024 r.,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda 34 242,84 (trzydzieści cztery tysiące dwieście czterdzieści dwa i 84/100) zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od:

1)  1902,38 zł od 11 lutego 2024 r.,

2)  1902,38 zł od 11 marca 2024 r.,

3)  1902,38 zł od 11 kwietnia 2024 r.,

4)  1902,38 zł od 11 maja 2024 r.,

5)  1902,38 zł od 11 czerwca 2024 r.,

6)  1902,38 zł od 11 lipca 2024 r.,

7)  1902,38 zł od 11 sierpnia 2024 r.,

8)  1902,38 zł od 11 września 2024 r.,

9)  1902,38 zł od 11 października 2024 r.,

10)  1902,38 zł od 11 listopada 2024 r.,

11)  1902,38 zł od 11 grudnia 2024 r.,

12)  1902,38 zł od 11 stycznia 2025 r.,

13)  1902,38 zł od 11 lutego 2025 r.,

14)  1902,38 zł od 11 marca 2025 r.,

15)  1902,38 zł od 11 kwietnia 2025 r.,

16)  1902,38 zł od 11 maja 2025 r.,

17)  1902,38 zł od 11 czerwca 2025 r.,

18)  1902,38 zł od 11 lipca 2025 r.,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda jako zwrot kosztów procesu 3544,64 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Marcin Garcia Fernandez

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) SA w pozwie z 24 stycznia 2025 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. K. 127 833,97 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 113 180,03 zł od 23 maja 2024 r. oraz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że 8 maja 2023 r. zawarł z pozwaną umowę o kredyt gotówkowy nr (...)­-1020. Pozwana nie wywiązała się z warunków umowy. Wobec tego wezwał ją do uregulowania przeterminowanego zadłużenia, ale ona pozostała bierna. Dlatego wypowiedział jej umowę 19 marca 2024 r., co spowodowało powstanie wymagalnego zadłużenia, które na dzień złożenia pozwu wynosi 127 833,97 zł. Składają się na nie kapitał 113 180,03 zł i odsetki umowne 14 653,94 zł naliczone od 21 sierpnia 2023 r. do 22 maja 2024 r.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że powód powinien udowodnić, że przysługuje mu dochodzona wierzytelność. Przedłożył on kserokopie dokumentów, które nie są dowodem. Powód nie przedłożył dowodu na to, że kredyt został wypłacony. Powód nie udowodnił, że wezwanie do zapłaty z 12 lipca 2024 r. do niej dotarło. Wezwanie do zapłaty z 6 lutego 2024 r. nie spełnia wymogów art. 75c Prawa bankowego i powód nie odczekał przewidzianego w nim terminu 14 dni roboczych przed złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu. Wypowiedzenie umowy zostało podpisane przez osobę nieuprawnioną. Powód domaga się kwoty 127 833,97 zł, podczas gdy w wezwaniu do zapłaty z firmy (...) pojawia się kwota 131 309,97 zł (k. 42-45).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Bank (...) SA z siedzibą w W. (dalej Bank) 8 maja 2023 r. zawarł z pozwaną M. K. umowę o kredyt gotówkowy (...)­-1020. Umowa została zawarta za pośrednictwem elektronicznego kanału komunikacji.

Zgodnie z umową, kredyt został udzielony na potrzeby konsumpcyjne pozwanej, w tym spłatę jej zobowiązań kredytowych (pkt 1.2 i 1.12 umowy). Na mocy umowy: Bank udzielił kredytu w kwocie 113 442,41 zł (pkt 1.1) na 120 miesięcy (pkt 1.5 i 1.6), oprocentowanego według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 15,99 % rocznie (pkt 1.8); kredyt miał być spłacony w równych ratach kapitałowo-odsetkowych, płatnych zgodnie z harmonogramem (pkt 1.6); Bank zastrzegł sobie prawo do zmiany oprocentowania w razie spełnienia się ściśle określonych warunków (pkt 3); kwoty niespłaconych w terminie rat miały stawać się zadłużeniem przeterminowanym, od którego Bankowi należą się odsetki według zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego, równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie (pkt 18, 19, 20).

Harmonogram do umowy przewidywał, że raty kredytu będą wynosiły 1902,38 zł i będą płatne od 10 czerwca 2023 r. do 10 maja 2033 r.

Kredyt został pozwanej wypłacony 8 maja 2023 r.

(dowód: umowa kredytu z harmonogramem, k. 16-20, historie rachunku, k. 58 i 59)

Pozwana nie wywiązywała się z umowy, więc zaczęło narastać jej zadłużenie. Na dzień 6 lutego 2024 r. wynosiło ono 11 334,53 zł z czego 2478,91 zł stanowił zaległy kapitał, 8720,53 zł przeterminowane odsetki kapitałowe i 135,09 zł odsetki karne. W związku z tym powód skierował do niej pismo z 6 lutego 2024 r., w którym wezwał ją do zapłaty tej zaległości w terminie do 27 lutego 2024 r., pod rygorem wypowiedzenia umowy. W piśmie wskazał też, że pozwana może złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia. Pismo zostało pozwanej doręczone 13 lutego 2024 r. Pozwana nie spłaciła długu, dlatego w piśmie z 19 marca 2024 r. powód złożył jej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Pismo to zostało jej doręczone 26 marca 2024 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty, k. 21 i potwierdzenie doręczenia, k. 22v, wypowiedzenie, k. 24, potwierdzenie doręczenia, k. 25)

Pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wniesionym 26 sierpnia 2024 r. powód domagał się zasądzenia na jego rzecz 127 833,97 zł, z czego 113 180,03 zł z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od 23 maja 2024 r. Nakazem zapłaty z 3 października 2024 r. referendarz sądowy uwzględnił powództwo. Pozwana w terminie wniosła sprzeciw, w związku z czym postanowieniem z 20 listopada 2024 r. elektroniczne postępowanie upominawcze zostało umorzone.

(dowód: wydruki dokumentów z (...), k. 10-15)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie poniższej oceny dowodów.

Oceniając dowody Sąd przede wszystkim miał na względnie, że podnoszone przez pozwaną zarzuty i sposób ich formułowania wskazywały na to, że nie dysponuje ona rzeczywistymi argumentami, pozwalającymi podważyć zawarcie i wykonanie przez Bank umowy kredytu, a jedynie próbuje różnymi wybiegami procesowymi uniknąć odpowiedzialności za dług. Jeśliby pozwana nie zawarła umowy, nie dostała kredytu a następnie otrzymała wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy, z pewnością podjęłaby działania, żeby wyjaśnić z powodem sytuację i opisałaby je w odpowiedzi na pozew. Stawiłaby się też na rozprawę, żeby samemu przedstawić całą sytuację i bronić się przed nieuzasadnionymi żądaniami powoda. Niczego takiego nie zrobiła, natomiast ogólnikowo kwestionowała wartość zaoferowanych przez powoda dowodów i mnożyła zarzuty. Jej obrona była więc całkowicie nieprzekonująca.

Dokumenty prywatne, na podstawie których Sąd dokonał ustaleń, nie budziły jego wątpliwości co do prawdziwości i zgodności treści z prawdą. Dlatego uznał je za w pełni godne zaufania. Część z nich została złożona w odpisach potwierdzonych za zgodność przez pełnomocnika powoda – radcę prawnego. Dokonane przez niego poświadczenia korzystały z domniemania zgodności treści z prawdą, które nie zostało obalone.

Niektórych ustaleń Sąd dokonał na podstawie złożonych przez powoda wydruków dokumentów związanych z jego czynnościami bankowymi. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, dokumenty związane z czynnościami bankowymi mogą być sporządzane na informatycznych nośnikach danych, jeżeli dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Przepis ten stanowi podstawę do stosowania w praktyce bankowej dokumentów elektronicznych, które należy uznać - na równi z oświadczeniem utrwalonym na papierze za pomocą pisma - za dokumenty w rozumieniu Kodeksu postępowania cywilnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 marca 2004 r., V CZ 12/2004, nie publ.). Zaznaczyć trzeba, że w takiej sytuacji wydruk takiego dokumentu jest jedynie nośnikiem informacji o treści określonego dokumentu istniejącego w formie elektronicznej (czyli dokumentem, o którym mowa w art. 77 ³ k.c.).

Powód przedłożył wydruki dokumentów istniejących w formie elektronicznej – umowy, harmonogramu i historii rachunku. Dokumenty te Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Nie budziły one zastrzeżeń co do swojej autentyczności i zgodności treści z prawdą, a nadto znajdowały potwierdzenie w treści innych dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powód dochodził roszczenia o zapłatę należności z tytułu łączącej go z pozwaną umowy kredytu. Dokonane w sprawie ustalenia potwierdziły, że strony łączyła umowa o kredyt z 8 maja 2023 o nr (...)­-1020. Umowa ta kreowała dochodzone przez powoda roszczenie co do zasady. Na jej mocy pozwana otrzymała od powoda określoną kwotę i była zobowiązana do jej zwrotu w sposób i na warunkach w niej ustalonych (art. 354 § 1 k.c.).

W odniesieniu do wysokości roszczenia wskazać trzeba, że została wykazana jedynie w części. Pozwana bowiem zakwestionowała skuteczność wypowiedzenia i jej stanowisko było trafne.

Na wstępie rozważań w tym zakresie wskazać należy, że wypowiedzenie umowy kredytu zawartej przez bank z konsumentem - kredytobiorcą i opiewającej na wysoką kwotę jest z reguły bardzo dotkliwe dla konsumenta, dlatego skorzystanie z niego może nastąpić tylko po wyczerpaniu przewidzianych w ustawie i umowie środków mniej dolegliwych, np. odpowiednich wezwań (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2015 r., V CSK 698/14, nie publ., dostępny w zbiorze L.). Decyzja banku o wypowiedzeniu umowy, pomimo niewszczęcia działań upominawczych przewidzianych w postanowieniach umowy lub przepisach prawa, stanowi rażące ich naruszenie i godzi w interes konsumenta, co uzasadnia uznanie wypowiedzenia za nieskuteczne (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2016 r., II CSK 750/15, nie publ., dostępny w zbiorze L. i z 18 czerwca 2021 r., IV CSKP 92/21, OSNC 2022/1/9).

Za równoznaczną z niewszczęciem przez kredytodawcę przed wypowiedzeniem umowy działań upominawczych należy uznać sytuację, gdy działania takie wprawdzie wszczął, ale przeprowadził je w sposób niezgodny z wymogami umowy lub prawa. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do niedających się zaakceptować skutków. Banki mogłyby bowiem, ignorując wymogi umowne lub ustawowe, dowolnie kształtować procedurę upominawczą, bez ponoszenia jakichkolwiek negatywnych konsekwencji.

Zgodnie z art. 75c ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm.), jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Nadto w ust. 2 artykuł ten przewiduje, że w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Art. 75c ust. 1 Prawa bankowego nie grzeszy precyzyjnością. Odczytywany dosłownie oznaczałby, że po powstaniu każdej, nawet najmniejszej zaległości bank ma obowiązek wdrażać przewidzianą w nim procedurę upominawczą. Wydaje się to absurdalne. Nie przesądzając tej kwestii w braku takiej potrzeby, wskazać trzeba, że z uwagi na cel normy wynikającej z tego przepisu i jej ewidentnie semiimperatywny charakter, z całą pewnością trzeba przyjąć, że procedura ta musi być stosowana zawsze, gdy powstanie takie opóźnienie w spłacie, które bank uzna za stanowiące podstawę do wypowiedzenia umowy. Innymi słowy procedura przewidziana w art. 75c Prawa bankowego w każdym przypadku winna poprzedzać wypowiedzenie umowy kredytu z powodu zaległości w spłacie.

W związku z powyższym przed wypowiedzeniem pozwanej umowy pożyczki powód miał obowiązek zastosować procedurę przewidzianą w art. 75c ust. 1 i 2 Prawa bankowego. Powód w tym zakresie powołał się na wezwanie do zapłaty z 6 lutego 2024 r. Jednakże jego treść nie odpowiada wymogom ustawy, gdyż na zapłatę zadłużenia nie został w nim wyznaczony termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Podana w nim została konkretna data - 27 lutego 2024 r., co do której nie było pewności, że przypadnie po upływie 14 dni roboczych od doręczenia pozwanej wezwania do zapłaty. Tak też się stało i termin zapłaty wypadł przed upływem 14 dni roboczych, gdyż od 13 lutego, kiedy nastąpiło doręczenie, do 27 lutego, który wskazano w wezwaniu, upłynęło tylko 10 dni roboczych. Oznacza to, że powód naruszył ustawowe obowiązki wyznaczenia w wezwaniu do zapłaty terminu nie krótszego niż 14 dni roboczych i dokonania wypowiedzenia dopiero po bezskutecznym upływie tego terminu.

Powód miał bezwzględny obowiązek ścisłego przestrzegania postanowień Prawa bankowego, których celem było zapewnienie pozwanej jako konsumentowi minimalnego poziomu ochrony. Ewidentne naruszenie jednego z nich powodowało, że wypowiedzenie umowy było nieskuteczne.

W konsekwencji nieskuteczności wypowiedzenia umowy, w chwili wyrokowania roszczenie powoda było wymagalne tylko w zakresie tych niezapłaconych rat kredytu, których termin płatności minął przed dniem wyrokowania oraz należnych do tego dnia odsetek liczonych tak, jakby umowa nie została wypowiedziana. Jednocześnie jednak powództwo mogło być uwzględnione jedynie w zakresie tych wymagalnych należności, które były nim objęte (art. 321 § 2 k.p.c.).

Na dzień wyrokowania wymagalne zadłużenie pozwanej wynosiło 45 577,37 zł, z czego 11 334,53 stanowiło zadłużenie powstałe do 6 lutego 2024 r. (i objęte wezwaniem do zapłaty z tego dnia), natomiast 34 242,84 zł stanowiły raty, które stały się wymagalne po 6 lutego 2024 r. do dnia wyrokowania. Było to 18 rat płatnych od 10 lutego 2024 r. do 10 lipca 2025 r.

Powód w pozwie domagał się przewidzianych w umowie odsetek za opóźnienie od zaległego kapitału i w tym zakresie powództwo podlegało uwzględnieniu. Natomiast podlegało oddalaniu w części, w jakiej powód domagał się skapitalizowanych odsetek za opóźnienie obliczonych przy błędnym założeniu, że umowa została skutecznie wypowiedziana.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając. Powód wygrał proces w 32 % (36 722 zł ze 113 181 zł). Zaznaczyć należy, że do wartość przedmiotu sporu podlegał zaliczeniu tylko żądany kapitał, gdyż w sprawie tylko on stanowił roszczenie główne (art. 20 k.p.c.). Powód poniósł koszty procesu w postaci: opłaty od pozwu 5660 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł i wynagrodzenia pełnomocnika 5400 zł, czyli łącznie 11 077 zł. Skoro wygrał proces w 32 %, to w takim stopniu pozwaną obciążały jego koszty. 32 % z 11 077 zł stanowi 3544,64 zł i taką kwotę Sąd zasądził na rzecz powoda z odsetkami przewidzianymi w art. 98 ¹ § 1 k.p.c.

SSO Marcin Garcia Fernandez