Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Pile

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marcin Garcia Fernandez

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Krygiołka

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2024 r. w Pile

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) SA z siedzibą w W.

przeciwko S. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego S. S. na rzecz powoda Banku (...) SA z siedzibą w W. 624 372,51 (sześćset dwadzieścia cztery tysiące trzysta siedemdziesiąt dwa i 51/100) zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 20 września 2022 r.

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  kosztami procesu obciąża pozwanego i tego tytułu zasądza od niego na rzecz powoda 43 342,58 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się tego wyroku.

Marcin Garcia Fernandez

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) SA z siedziba w W. w pozwie z 14 października 2022 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego S. S. na jego rzecz 649 988,95 zł z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od 20 września 2022 r. W uzasadnieniu podał, że na wniosek pozwanego 19 lipca 2016 r. zawarł z nim umowę złotowego mieszkaniowego kredytu hipotecznego. Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty kredytu w równych ratach miesięcznych. Na wypadek nieterminowej spłaty zostały zastrzeżone odsetki maksymalne. Pozwany nie wywiązywał się z obowiązku terminowej spłaty i powstało zadłużenie przeterminowane. Wobec tego pismem z 12 grudnia 2018 r. wezwał go do zapłaty zaległości w terminie 14 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy. Po bezskutecznym upływie tego terminu, pismem z 8 stycznia 2019 r. wypowiedział umowę, co skutkowało postawieniem całości zadłużenia w stan wymagalności. Na 20 września 2022 r. wymagalne zadłużenie pozwanego wyniosło: 411 890,45 zł z tytułu kapitału i 238 098,50 zł z tytułu odsetek naliczonych za okres od 30 marca 2018 r. do 19 września 2022 r. Pismami z 13 marca i 3 września 2019 r. bezskutecznie wzywał pozwanego do zapłaty.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu poddał w wątpliwość autentyczność swego podpisu pod umową i wskazał, że pozew zawiera braki formalne (k. 145-149).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Bank (...) SA z siedzibą w W. (nazywany dalej Bankiem) i pozwany S. S. zawarli 19 lipca 2016 r. umowę złotowego mieszkaniowego kredytu hipotecznego nr (...) (nazywaną dalej umową). Na jej mocy powód udzielił pozwanemu kredytu na zakup domu jednorodzinnego, a pozwany zobowiązał się spłacić kredyt w ratach (§ 1 ust. 1 i 4, § 2 ust. 1 i 2 i § 7 ust. 1 umowy). W umowie przewidziano też, że w razie opóźnienia kredytobiorcy w regulowaniu zobowiązań wynikających z umowy, Bank będzie uprawniony do pobierania od całości niespłaconych w terminie należności odsetek od zadłużenia przeterminowanego w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie (§ 22 ust. 2).

Pozwany spłacał kredyt do lutego 2017 r. po czym zaprzestał spłat. W związku z tym pismem z 23 maja 2017 r. Bank wezwał go do spłaty zadłużenia a następnie pismem z 15 czerwca 2017 r. wypowiedział mu umowę.

(dowód: umowa kredytu, k. 25-31, historia spłat, k. 59, pisma powoda, k. 37, 39 i potwierdzenia odbioru, k. 38, 40, rozliczenie umowy, k. 88)

W celu restrukturyzacji zadłużenia pozwanego powstałego na skutek wypowiedzenia umowy kredytu, strony zawarły 6 grudnia 2017 r. kolejną umowę - porozumienie w sprawie spłaty zadłużenia Nr (...) (nazywane dalej porozumieniem). Strony oświadczyły w niej, że uznają rozwiązanie umowy kredytu za skuteczne i że w związku z tym zadłużenia pozwanego na 6 grudnia 2017 r. wynosi 440 814,44 zł z czego 416 000 zł to kapitał, 7673,16 zł odsetki umowne i 17 141,28 zł odsetki karne. Pozwany uznał ten dług oraz zobowiązał się go spłacić w 247 ratach miesięcznych, z których 246 w wysokości 2500 zł i 247 obejmująca pozostałą należność (§ 1). Strony ustaliły, że od przeterminowanego kapitału Bank będzie pobierał odsetki w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie określonych w art. 481 § 2 ¹ k.c. (§ 4). Przewidziały także, że Bank może wypowiedzieć porozumienie, jeśli pozwany nie dotrzyma jego warunków, w szczególności nie dokona w terminie pełnej spłaty dwóch rat, po uprzednim wezwaniu go do spłaty zaległych rat. Okres wypowiedzenia został ustalony na 30 dni (§ 7). W porozumieniu uzgodniono, że pisma wysłane na adres pozwanego, dwukrotnie awizowane i nieodebrane z jakiejkolwiek przyczyny, będą traktowane jako doręczone (§ 8). Wskazano też, że postanowienia umowy kredytu, które nie zostały zmienione porozumieniem, pozostają w mocy (§ 9).

Pozwany nie wywiązywał się ze spłat przewidzianych w porozumieniu. W związku z tym pismem z 12 grudnia 2018 r. powód wezwał go do spłaty 22 607,96 zł zadłużenia. Pozwany odebrał pismo 27 grudnia 2018 r., ale nie zapłacił. W związku z tym, pismem z 8 stycznia 2019 r. powód wypowiedział mu porozumienie. Pismo zostało wysłane na adres pozwanego listem poleconym i nie zostało przez niego odebrane, mimo dwukrotnego awizowania.

(dowód: porozumienie, k. 43-46, wezwanie, k. 47, potwierdzenie doręczenia, k. 48, wypowiedzenie, k. 51, koperta, k. 52)

Na dzień 20 września 2022 r. wymagalne zadłużenie pozwanego z tytułu umowy wynosiło: 411 890,45 zł kapitału i 238 098,50 zł odsetek za okres od 30 marca 2018 r. do 19 września 2022 r. Obejmuje ono zadłużenie, które stało się wymagalne w 2018 r. w wysokości 25 616,44 zł.

(dowód: wyciąg z ksiąg powoda, k. 14, rozliczenie zadłużenia, k. 220)

Sąd ustalił powyższe fakty na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy przez powoda w odpisach, których zgodność z oryginałem poświadczył jego pełnomocnik - adwokat. Na podstawie art. 129 § 3 k.p.c. dokonane przez pełnomocnika powoda poświadczenia wierności oryginałom odpisów dokumentów korzystały z domniemania zgodności treści z prawdą (art. 244 § 1 k.p.c.). Domniemanie to nie zostało przez pozwanego obalone. W związku z tym należało przyjąć, że odpisy dokumentów są zgodne z oryginałami.

Należy podkreślić, że na rozprawie 20 marca 2024 r. powód przedłożył pozwanemu do wglądu oryginały wszystkich dokumentów z wyjątkiem umowy kredytu.

Dokumenty prywatne, które stały się podstawą ustaleń, nie budziły wątpliwości co do swojej prawdziwości i zgodności treści z prawdą. Nie były sprzeczne z żadnymi innymi dowodami, a jednocześnie były ze sobą zgodne, tworząc przekonujący i spójny obraz zdarzeń. Dlatego Sąd uznał je za w pełni godne zaufania. W szczególności Sąd uznał za wiarygodny wyciąg z ksiąg powoda. Podobnie, jak każdy inny dokument prywatny, mógł on być uznany za potwierdzenie tego, co w nim stwierdzono, na podstawie oceny sądu (art. 233 § 1 k.p.c.). Taka ocena prowadziła zaś do wniosku o jego przydatności dla potwierdzenia istnienia i wysokości zadłużenia pozwanego.

Po pierwsze, za istnieniem długu wskazanego w wyciągu przemawiało domniemanie faktyczne (art. 231 k.p.c.). Doświadczenie życiowe wskazuje, że jest bardzo mało prawdopodobne, aby umowa kredytu nie została przez bank wykonana. Jeszcze mniej prawdopodobną jest, że kwota kredytu nie została wypłacona, a mimo to bank umieścił w swoich księgach takie zapisy, jakby była wypłacona i stanowiła zadłużenie oraz podejmował działania, jak wpis hipoteki, wezwania do zapłaty, wypowiedzenie umowy i nie spotkało się to z żadną reakcją pozwanego. Taka zaś sytuacja musiałaby mieć miejsce w tej sprawie, gdyby przyjąć nieistnienie zobowiązania.

Po drugie, treść wyciągu była spójna z zapisami umowy kredytu i porozumienia z 6 grudnia 2017 r. a jednocześnie nie była sprzeczna z żadnymi innymi dowodami.

Po trzecie, podnoszone przez pozwanego zarzuty i sposób ich formułowania wskazywały na to, że nie dysponuje on rzeczywistymi argumentami, pozwalającymi podważyć istnienie i wysokość zadłużenia, a jedynie próbuje różnymi wybiegami uniknąć odpowiedzialności za dług.

Sąd zważył, co następuje:

Powód dochodził zaspokojenia roszczenia wynikającego z porozumienia (umowy zawartej z pozwanym 6 grudnia 2017 r.) mającego na celu restrukturyzację zadłużenia pozwanego powstałego na skutek wypowiedzenia mu wcześniejszej umowy kredytu. W porozumienia pozwany zobowiązał się do ratalnej spłaty zadłużenia na warunkach w nim ustalonych. Ponieważ z tego obowiązku się nie wywiązywał, po jego stronie powstało wymagalne zadłużenie. W tej sytuacji powód wypowiedział mu tę umowę na mocy jej § 7. To, że zaistniały przesłanki wypowiedzenia i było ono skuteczne, w świetle dokonanych ustaleń nie budziło wątpliwości.

Co do zasady i co do wysokości dochodzone przez powoda roszczenie miało potwierdzenie w dokonanych ustaleniach. Zaznaczyć należy, że zapisy preambuły porozumienia w zw. z jego § 1 ust. 1, w którym pozwany uznał dług, wprost dowodziły wysokości długu z tytułu kapitału i części odsetek.

Roszczenie powoda nie mogło być jednak uwzględnione w całości, gdyż było częściowo przedawnione - w zakresie 25.616,44 zł należności za 2018 r. Zatem powództwo było uzasadnione w zakresie nieprzedawnionej kwoty 624 372,51 zł.

Z tych przyczyn Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Przechodząc do kwestii przedawnienia, wskazać należy, co następuje. Do przedawnienia roszczeń banku o zapłatę należności z umowy restrukturyzacyjnej, jak i każdej innej, ma zastosowanie przewidziany w art. 118 k.c. trzyletni termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Roszczenie banku o zapłatę ustalonych w umowie rat kapitałowych lub kapitałowo- odsetkowych staje się wymagalne w przypadku każdej raty w pierwszym dniu po upływie terminu płatności tej raty. Roszczenie o odsetki za opóźnienie w zapłacie rat staje się zaś wymagalne osobno w każdym dniu opóźnienia i przedawnia się osobno za każdy dzień opóźnienia (por. uchwały SN z 5 kwietnia 1991 r., III CZP 20/91, OSNC 1991/10–12/120 i z 5 kwietnia 1991 r., III CZP 21/91, OSNC 1991/10–12/121). Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego (art. 118 zdanie drugie k.c.).

Wniesienie przez powoda pozwu 30 grudnia 2022 r. (k. 60) spowodowało przerwanie biegu terminu przedawnienia jego roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.) w części, w jakiej obejmowało należności, które stały się wymagalne od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2022 r. Natomiast roszczenie o zapłatę należności za wcześniejszy okres było przedawnione.

Z treści umowy stron wynika, że pozwany zawarł ją jako konsument. Zgodnie z art. 117 § 2 ¹ k.c., po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Przepis ten znajduje zastosowanie także do roszczeń powstałych przed dniem jego wejścia w życie (art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks Cywilny oraz niektórych innych ustaw). Zatem Sąd zobowiązany był ocenić, czy doszło do przedawnienia roszczenia powoda w jakiejkolwiek części i w razie pozytywnej odpowiedzi, z urzędu uwzględnić upływ terminu przedawnienia. Dlatego roszczenie powoda podlegało oddaleniu w części obejmującej część przedawnioną.

Z tych przyczyn Sąd orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. Powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania (ok. 4 %), co uzasadniało obciążenia pozwanego całością poniesionych przez niego kosztów. Składały się na nie opłata od pozwu 32 450 zł, koszty doręczenia przez komornika 75,58 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika 10 800 zł - razem 43 342,58 zł.

SSO Marcin Garcia Fernandez