Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

XIV C 399/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2018-10-24

Sygnatura akt XIV C 399/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Piła, dnia 11 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w Pile w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta Czajka-Bałon

Protokolant: st. sekr.sąd. Grażyna Bielicka

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2018 r. w Pile

na rozprawie sprawy z powództwa J. M. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuratorowi Rejonowemu w T.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo.

2.  Zasądza od powoda J. M. (1) na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

3.  Przyznaje adwokatowi A. H. z funduszy Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Poznaniu 4.428 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu

SSO J.Czajka-Bałon

UZASADNIENIE

W dniu 4 kwietnia 2017 roku (data złożenia) powód J. M. (1) złożył pozew o zapłatę, w którym wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa zadośćuczynienia w kwocie 80.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wydania orzeczenia do dnia zapłaty za bezpodstawne wniesienia aktu oskarżenia, bezprawne pozbawienie wolności na czas 24 godzin, pozbawienie możliwości podjęcia pracy zarobkowej, a także narażenie na dodatkowe koszty, nerwy i stres. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania. Dodatkowo, wnosił o przesłanie zasądzonej kwoty zadośćuczynienia na adres małżonki lub córki R. M..

W uzasadnieniu powód wskazał, iż Prokuratura Rejonowa w T. wystąpiła przeciwko niemu z aktem oskarżenia do Sądu Rejonowego w Trzciance o przestępstwo popełnione z art. 207 k.k. i art. 157 k.k.. Powód wskazuje, że podczas wstępnego przesłuchania, przeprowadzonego na Komisariacie Policji w T. zaprzeczył popełnieniu zrzucanych mu czynów. W lutym 2014 roku, powód został zatrzymany w jego miejscu zamieszkania i poddany badanu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Kolejnego dnia został on przewieziony do Prokuratury Rejonowej w T. i ponownie przesłuchany. Postanowieniem z dnia 11.02.2014 r. powód został oddany pod dozór Policji. W związku z podjęciem pracy w delegacji powód wystąpił z wnioskiem o zmianę dozoru Policji, jednakże bezskutecznie. Powód podniósł, że zastosowany wobec niego dozór Policji był uciążliwy, z uwagi na to, że wiązało się to z problemami i kosztami. Nadto cała ta sytuacja wiązała się z dużym stresem i odbiła się na rodzinie. Dodatkowo podniósł, że na skutek zastosowanego dozoru nie mógł podjąć zatrudnienia, gdyż nie był w stanie pracować i jednocześnie wykonywać zobowiązania wynikającego z zastosowanego wobec niego środka zapobiegawczego. Wskazał dodatkowo, iż w aktach toczących się przeciwko niemu postępowań, dokumentacji Zakładu Karnego, czy Aresztu Śledczego dokonano różnego rodzaju wpisów dotyczących jego ukrywania się za granicą, wydano list gończy co miało wpływ na inne toczące się przeciwko niemu sprawy. Co więcej powód zarzucał, że gdyby Prokuratura Rejonowa w T. ponownie przesłuchała osobę nie poszkodowaną, która de facto wielokrotnie składała pisma o wycofanie zarzutów, wówczas nie zostałby skierowany przeciwko jego osobie akt oskarżenia. W ocenie powoda Prokuratura uznała, że udowodni, zgromadzi materiał dowodowy i zrobi wszystko aby sąd skazał powoda, mało tego wniosła apelacje od wyroku uniewinniającego go od zarzucanego mu czynu (k. 1-3).

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 października 2017 r., pozwany Skarb Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości. Nadto pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu według norm przepisanych, z tym, że w zakresie kosztów zastępstwa procesowego zasądzenie ich na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż Prokuratura Rejonowa w T. oskarżyła powoda o popełnienie czterech przestępstw. A mianowicie przestępstwa pierwszego z art. 207 § 1, art. 157 § 2 i art. 217 § 1 w zw. z art. 11 § 2 k.k., drugiego z art. 244 k.k., trzeciego z art. 275 § 1 k.k. oraz czwartego z art. 270 § 1 i art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 270 § 1 i art. 11 § 2 k.k. Dnia 30.09.2014 r., wobec pozbawienia powoda wolności w celu odbycia kary sześciu miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Pile w sprawie o sygn.. akt: II K 301/14 wydano postanowienie o wszczęciu śledztwa w sprawach objętych dochodzeniem o sygn. akt: Ds.978/14. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 27 maja 2015r., sygn. akt: II K 612/14powód został uznany za winnego popełnienia trzech czynów, a uniewinniony od popełnienie czyny z art. 207 § 1, art. 157§ 1, art. 157 § 2 i art. 217 § 1 w zw. z art. 11 § 2 k.k. Apelacja od powyższego wyroku została wniesiona przez Prokuratora i obrońcę powoda. Wyrokiem z dnia 17.09.2015r., Sąd Okręgowy w Poznaniu, w sprawie o sygn. akt: IV Ka 837/15, uchylił wskazany powyżej wyrok Sądu I instancji w zakresie czynu z art. 244 k.k. przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. Sąd odwoławczy uchylił także orzeczenie o karze łącznej. Wyrokiem z dnia 30.03.2016r., sygn. akt: II K 484/15 Sąd Rejonowy w Trzciance ponownie rozpatrując sprawę, ponownie uznał powoda za winnego popełnienia czynu z art. 244 k.k. Na skutek apelacji wniesionej przez stronę powodową powyższy wyrok został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 7 września 2016r. Jak już wcześniej przytoczono powód został prawomocnie uniewinniony od czynu z art.207 § 1, art. 157§ 1, art. 157 § 2 i art. 217 § 1 w zw. z art. 11 § 2 k.k., o popełnieniu, którego zawiadomienie złożyła żona powoda, z kolei sam powód podczas przesłuchania w dniu 11 lutego 2014r, potwierdził częściowo, iż mogło dojść do zdarzenia, na którym oparte zostało zawiadomieni. Powód był podejrzany o znęcanie się fizyczne nad osobami najbliższymi stale z nim zamieszkującymi, groził żonie popełnieniem przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Dodatkowo powód w trakcie prowadzonego przeciwko niemu postępowania przygotowawczego ukrywał się przez pewien czas co skutkowało zawieszeniem postępowania. Pozwany podniósł, że wobec powyższych okoliczności istniały podstawy do zastosowania wobec niego zatrzymania, na którego dokonanie powód nie składał zażalenia. Ponadto wobec wskazanych wyżej okoliczności, a które zostały ujawnione w postępowaniu przygotowawczym zasadnym było zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci poddania go dozorowi Policji, a który to okazał się w stosunku do niego niewystarczający. Pozwany podniósł także, że zatrzymanie J. M. (1) i osadzenie go w Areszcie Śledczym w S. nie miało związku z postępowaniem przygotowawczym, tylko nastąpiło w celu odbycia kary sześciu miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Pile w sprawie o sygn. akt: II K 301/14, co skutkowało uchyleniem zastosowanego wobec niego środka zapobiegawczego. Pozwany podniósł, że powód nie udowodnił ani nie uprawdopodobnił zaistnienia przesłanki odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa – w tym przesłanki bezprawności działania odpowiedniego organu. Nadto z twierdzeń zawartych w pozwie nie wynika, aby została naruszona norma prawna w związku z prowadzonym przeciwko niemu postępowaniem karnym. Również brak jest podstaw do wysuwania twierdzeń, że środki zapobiegawcze zastosowane wobec powoda były zastosowane bezprawnie. Dodatkowo pozwany podniósł, że w toku tego postępowania przygotowawczego nie wydano listu gończego w stosunku do powoda (k. 47-58).

W piśmie procesowym z dnia 12 grudnia 2017 roku, powód wskazał, że podtrzymał w całości żądania zawarte w pozwie.

Uzasadniając swoje stanowisko powód podniósł, że Prokuratura Rejonowa w T. celowo połączyła wszystkie zarzuty, pomijając pisma przemawiające za odstąpieniem od wniesienia przeciwko niemu aktu oskarżenia za przestępstwo, którego się nie dopuścił (k. 120-121).

W piśmie z dnia 21.03.2018r., powód podtrzymał zgłoszone w pozwie żądania (k. 148-149).

Na terminie rozprawy przeprowadzonej w dniu 7 czerwca 2018 r., pełnomocnik strony powodowej podtrzymał pozew w całości (k. 156).

Na terminie rozprawy przeprowadzonej w dniu 28 sierpnia 2018 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko ale w trakcie przesłuchanie głównie zarzucił pozwanemu, że bezzasadnie wniósł przeciwko niemu akt oskarżenia zarzucając popełnienie przestępstwa z art. 207 kk. Nadto w przypadku braku podstaw do uwzględnienia przedmiotowego powództwa wniósł o nieobciążanie go kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego obrony udzielonej z urzędu (k. 167).

Sąd ustalił, co następuje:

Powód J. M. (1) pozostawał w związku małżeńskim z R. M.. Powód posiada jedenaścioro dzieci. Powód wraz z rodziną zamieszkiwał w (...), gminie T.. Pracował dorywczo w lesie przy wyrabianiu drewna. Nadto pracował jako pomoc w ochronie na dancingach w „(...)” w C..

W dniu 9 lutego 2014 roku, po powrocie powoda nad ranem z pracy do domu między nim, a jego żoną kilkukrotnie dochodziło do kłótni, małżonkowie nieustannie się wyzywali, używając przy tym obelżywe wyzwiska. Tego dnia oboje spożywali alkohol. Awantura przybrała na sile, w konsekwencji doszło do sytuacji, podczas której J. M. (1) wykręcił żonie rękę. Po czym sytuacja między małżonkami na pewien czas uspokoiła się. W ciągu dnia między małżonkami ponownie doszło do konfliktu. Wówczas w zażegnaniu kłótni interweniowały dzieci. Jednakże bezskutecznie, bowiem ponownie doszło do rękoczynów ze strony J. M. (1). Powód złapał małżonkę za tułów i rzucił nią o podłogę w pokoju. R. M. skarżyła się na silny ból ręki, która była posiniaczona i spuchnięta. Będąca świadkiem awantury rodziców jedna z córek D. M. przekonała matkę aby ta udała się do szpitala. Z uwagi na fakt, że powód nie chciał użyczyć samochodu, ani sam zawieźć żony do szpitala., druga z córek M. zadzwoniła do siostry P. M. (1), aby ta przyjechała i zawiozła matkę do szpitala. R. M. została zawieziona do Szpitala (...) II w T. Szpitalny Oddział Ratunkowy przez córki K., D., P. oraz jej narzeczonego Z. C. (1), gdzie została przebadana przez lekarza przyjmującego. Wówczas lekarz stwierdził u niej wieloodłamowe złamanie trzonu IV kości śródręcza prawej ręki bez istotnego przemieszczenia. R. M. o zdarzeniu zawiadomiła Policję. W tym samym dniu o godzinie: 22:20, w wyniku otrzymanego polecenia dyżurnego Komendy Policji w T. jej funkcjonariusze udali się pod adres miejsca zamieszkania powoda celem jego zatrzymania w związku z podejrzeniem o to, że dnia 9 lutego 2014 r., znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją żoną i zachodziła obawa ukrywania się i zacierania śladów przestępstwa. Powód został zatrzymany na 24 godziny, które nastąpiło o godzinie 22:40. W związku z zatrzymaniem powód został pouczony o przysługujących mu prawach. W odpowiedzi na powyższe oświadczył, że nie będzie wnosił zażalenia oraz, że nie ma zastrzeżeń do sposobu i formy zatrzymania. Następnie został on doprowadzony na KP w T., gdzie poddano go badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu z wynikiem: 0.00 mg/L. R. M. również została poddana badaniu stanu trzeźwości, którego wynik wskazywał, iż jego zawartość w wydychanym powietrzu wynosiła 0.99 mg/dm3.

dowód: akta sprawy o sygn. Ds. 978/14- notatka urzędowa KP w T. z dnia 09.02.2014r., (k. 1), protokół ustnego zawiadomienia o przestępstwie z dnia 10.02.2014r. (k. 2-3), obdukcja sporządzona 09.02.2014r., protokół badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym J. M. (1) z dnia 09.02.2014r., (k.7-7v), protokół zatrzymania osoby J. M. (1) z dnia 09.02.2014r., (k.9-9v), protokół badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym R. M. z dnia 09.02.2014r., (k.7-7v), przesłuchanie powoda J. M. (1) protokół rozprawy z dnia 28.08.2018r., (k. 165-167).

W wyniku zaistniałej sytuacji córka R. i J. małżonków M.- D. M., dnia 10.02.2014r., udała się na Komisariat Policji w T. i złożyła ustne zawiadomienie o przestępstwie znęcania się fizycznego i psychicznego powoda nad żoną i dziećmi. Jednocześnie przesłuchano ją w charakterze świadka. Podczas przesłuchania opisała okoliczności popełnienia przestępstwa. Nadto zeznała, że ojciec wielokrotnie stosował przemoc wobec matki, a także względem jednej z małoletnich córek W. M. (1). D. M. nie była naocznym świadkiem aktów przemocy, ojca w stosunku do domowników, gdyż przez pewien czas nie mieszkała w domu rodzinnym. Podała, że o sytuacji panującej w domu rodzinnym dowiedziała się z opowiadań matki. Dodatkowo podała, że u siostry W. zaobserwowała podbite oko, będące efektem uderzenia jej przez ojca. D. M. oświadczyła także, że domownicy bali się ojca i dlatego nikt wcześniej nie zgłaszał o tym co się w ich domu dzieje. Również tego samego dnia tj.: 10.02.2014r., R. M. zgłosiła się na Komisariat Policji w T., gdzie podczas rozmowy z funkcjonariuszem jednostki opisała całe zdarzenie będące przyczyną interwencji i potwierdziła wszystkie jego okoliczności. Nadto dodała, że powód zachowywał się agresywnie i nieobliczalnie od listopada 2013 roku. Jego agresja kierowana była głównie w jej stronę, wówczas wyzywał ją, upokarzał, popychał, uderzał. Powód dopuścił się przemocy również wobec ich wspólnej córki W. M. (1). Dodała, że zarówno ona, jak i dzieci nigdy nie zgłaszały faktu, że ojciec stosuje wobec nich przemoc. Spowodowane było to tym, że czuli strach przed ojcem. Podczas przesłuchania w charakterze świadka, P. M. (2) zeznał, że w dniu 9 lutego 2014 roku między rodzicami doszło o awantury, której skutkiem było spowodowanie u R. M. obrażeń palców u prawej ręki. Świadek zeznał, że ojciec wielokrotnie stosował przemoc wobec domowników 10 lutego 2014 roku funkcjonariusze Komisariatu Policji dokonali przeszukania w miejscu zamieszkania powoda celem wydania przez niego środków psychotropowych i odurzających. Podczas przeszukania była obecna R. M.. Podczas prowadzonych czynności nie znaleziono żadnych środków psychotropowych ani narkotyków.

dowód: Akta II K 612/14: protokół ustnego zawiadomienia o przestępstwie z dnia 10.02.2014r. (k. 2-3), notatka urzędowa KP w T. z dnia 10.02.2014r., (k. 10), notatka urzędowa z rozmowy z małoletnią W. M. (1), sporządzona przez funkcjonariusza KP w T. z dnia 10.02.2014r., (k. 24), protokół przeszukania z dnia 10.02.2014r., (k. 22-23v),

O zatrzymaniu powoda Policja powiadomiła Prokuratora Rejonowego w T.. W związku z zaistniałym zdarzeniem 10.02.2014r., przesłuchano w charakterze świadków córki powoda: K. M., P. M. (1), jej narzeczonego Z. C. (2), oraz pokrzywdzoną R. M.. Świadkowie zeznawali w związku ze zdarzeniem z dnia 09.02.2014r. Wówczas zarówno K. M., jak i P. zeznały, że J. M. (1) znęcał się także nad ich wspólnym małoletnim rodzeństwem: bratem P. i siostrą W.. Do konfliktów między rodzicami miało dochodzić wówczas, gdy znajdowali się oni pod wpływem alkoholu. Konflikty między małżonkami generowała również pracą powoda, który pracował wówczas w dyskotece w C. i fakt, że miał wówczas kontakt z wieloma kobietami, czego nie akceptowała R. M..

dowód: Akta II K 612/14: protokół zatrzymania J. M. (1) z dnia 09.02.2014r., protokół przesłuchania świadka K. M. z dnia 10.02.2014r., (k. 20-21), protokół przesłuchania świadka P. M. (1) z dnia 10.02.2014r., (k. 14-15), protokół przesłuchania świadka Z. C. (2) z dnia 10.02.2014r., (12-13v), protokół przesłuchania R. M. z dnia 10.02.2014r., (k.16-17v).

11 lutego 2014 roku, Policja wydała postanowienie o wszczęciu dochodzenia w przedmiocie psychicznego i fizycznego znęcania się przez J. M. (1) nad R. M., P. M. (2) i W. M. (1) w okresie od 2011 roku do dnia 9 lutego 2014 roku tj.: o czyn z art. 207 § 1 k.k. O powyższym zawiadomiono żonę powoda R. M..

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Policji o wszczęciu dochodzenia z dnia 11.02.2014 r., (k. 30), zawiadomienie z dnia 11.02.2014 r., (k. 31).

11 lutego 2014 roku, powód został przesłuchany przez Policję w charakterze podejrzanego. Przed pierwszym przesłuchaniem został on pouczony o przysługujących mu uprawnieniach i obowiązkach, również o obowiązku stawienia się na każde wezwanie i informowanie o każdej zmianie miejsca zamieszkania. Powodowi przedstawiono treść zarzutów z art. 207 § 1 k.k. J. M. (1) przyznał się do popełnienia ww. przestępstwa w części. Składając wyjaśnienia wskazał, że uderzył syna P. M. (2) nieumyślnie uszkadzając mu ucho. Natomiast w przypadku córki W.- uderzył ją odruchowo obracając się, nie wiedząc, że stoi obok niego. Twierdził wówczas, że nie było to celowe działanie. Nadto powód przyznał się do tego, że dnia 9 lutego 2014 roku po powrocie z pracy (pracował wówczas jako pomoc ochrony w (...) w C.), podczas kłótni złapał R. M. za dwa palce prawej ręki obracając się przy tym razem z nią. Wtem ona upadła na podłogę. W czasie tego zdarzenia R. M. znajdowała się pod wpływem alkoholu. Nadto powód zaprzeczył twierdzeniom żony, jakoby kiedykolwiek wiózł ją, czy też syna P. w bagażniku samochodu. Tego samego dnia powód został przesłuchany w charakterze podejrzanego o czyn z art. 207 § 1 k.k. przed Prokuraturą Rejonową w T.. Przed przystąpieniem do przesłuchania J. M. (1) został pouczony o przysługujących mu prawach i obowiązkach. Będąc przesłuchiwany podtrzymał w całości wyjaśnienia złożone podczas wcześniejszego przesłuchania go przez Policję.

dowód: Akta II K 612/14: protokół przesłuchania podejrzanego J. M. (1) w charakterze podejrzanego z dnia 11.02.2014r., (k. 33-34), protokół przesłuchania podejrzanego J. M. (1) Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 11.02.2014 r., (k. 36-36a).

Z uwagi na konieczność zapewnienia prawidłowego przebiegu postępowania, a także zaistnienie uzasadnionej obawy, że powód ponownie popełni przestępstwo z użycie przemocy wobec osób mu najbliższych, w dniu 11 lutego 2014 roku, Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o zastosowaniu w stosunku do niego środka zapobiegawczego w postaci oddania go pod dozór Policji - zobowiązując go do osobistego stawiennictwa, dwa razy w tygodniu w Komisariacie Policji w T. w dniach i godzinach wyznaczonych przez kierownika jednostki.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. o oddanie J. M. (1) pod dozór Policji z dnia 11.02.2014r., (k. 37-38).

W dniu 17 lutego 2014 roku, R. M. skierowała do Prokuratury Rejonowej w T. wniosek o wycofanie sprawy zainicjowanej złożeniem przez nią zgłoszenia znęcania się psychicznego i fizycznego przez J. M. (1) nad rodzina.

dowód: Akta II K 612/14 wniosek R. M. z dnia 17.02.2014r., (k. 48).

18 lutego 2014 roku sporządzono notatkę urzędową stanowiącą informacje dotyczącą podejrzanego. 21 lutego 2014 roku przesłuchano w charakterze świadków A. N. (1) i H. J..

dowód: Akta II K 612/14: protokół przesłuchanie świadka A. N. (2) z dnia 18.02.2014r., (k. 44-45), protokół przesłuchania świadka H. J. z dnia 18.02.2014r., (k. 46-47).

W dniu 26.02.2014 r., pokrzywdzona R. M. złożyła na Komisariacie Policji oświadczenie, iż wniosła do Prokuratury Rejonowej w T. o wycofanie sprawy wszczętej przeciwko jej mężowi J. M. (1). Nadto złożyła oświadczenie, iż wniosek ten podtrzymuje.

dowód: Akta II K 612/14 protokół przesłuchania R. M. z dnia 26.02.2014r., (k. 49-49v).

26 lutego 2014 roku J. M. (1) złożył wniosek do Prokuratury Rejonowej w T. o zmianę zastosowanego wobec niego środka zapobiegawczego w postaci dozoru Policji uzasadniając go tym, iż jego żona R. M. wycofała złożone przez nią przeciwko jego osobie oskarżenie.

dowód: Akta II K 612/14: wniosek J. M. (1) z dnia 20.02.2014r., (k. 50).

Z uwagi na fakt, iż dochodzenie wszczęte przeciwko J. M. (1) nie zostało zakończone, jak i to, że pokrzywdzona odmówiła składania zeznań co nie pozwalało na jednoznaczne stwierdzenie, że przestępstwo nie zaistniało czy brak jest dowodów jego popełnienia - dnia 27 lutego 2014 roku Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o odmowie uwzględnienia wniosku J. M. (1) o zmianę środka zapobiegawczego

dowód: Akta II K 612/14 postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. o odmowie uwzględnienia wniosku o zmianę środka zapobiegawczego z dnia 27.02.2014r., (k. 51).

Tego samego dnia tj.: 27 lutego 2014 roku, powód został zatrzymany przez pełniących służbę patrolową funkcjonariuszy Policji do kontroli drogowej na terenie miejscowości T.. Po sprawdzeniu powoda w (...), ustalono, że posiada prawomocny wyrok wydany przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli Wydział IV Karny orzekający zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres dwóch lat. Nadto również Sąd Rejonowy w Pile Wydział II Karny orzekł wobec powoda karę dwóch lat pozbawienia wolności oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres dwóch lat o przestępstwo z art. 187a § 1 i 4 k.k.

dowód: Akta II K 612/14: notatka urzędowa z dnia 27.02.2014r., (k. 64 ), odpis wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli Wydział IV Karny z dnia 22.08.2013r., sygn. akt: IV K 138/13, (k. 73-74), wyrok Sądu Rejonowego w Pile Wydział II Karny z dnia 20.08.2013r., sygn. akt: II K 450/13 (k. 75).

W toku prowadzonego dochodzenia w sprawie o przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. Prokuratura Rejonowa w T., dnia 3 marca 2014 roku skierowała do Sądu Rejonowego w Trzciance II Wydział Karny wniosek o przesłuchanie przez Sąd w charakterze świadka pokrzywdzonej małoletniej W. M. (2), która nie miała wówczas ukończonych 15 lat. Na terminie przesłuchania przeprowadzonego w dniu 17 marca 2014 roku małoletnia W. M. (2) pouczona o prawie odmowy składania zeznań w sprawie oświadczyła, iż odmawia składania zeznań.

dowód: Akta II K 612/14: wniosek Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 03.03.2014 r., (k. 53), protokół posiedzenia Sądu Rejonowego w Trzciance Wydział II Karny z dnia 17.03.2014 r., sygn. akt: II Kp 33/14, (k. 54).

6 marca 2014 roku Komisariat Policji w T. w związku z toczącym się przeciwko J. M. (1) postępowaniem, wydał postanowienie o dopuszczeniu dowodu z pisemnej opinii biegłego sądowego z dziedziny chirurgii na okoliczność stwierdzonych u R. M. obrażeń powstałych w wyniku zdarzenia z dnia 09.02.2014r.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego sądowego z dnia 06.03.2014r., (k. 57).

12 marca 2014 roku wydano przeciwko powodowi postanowienie o uzupełnieniu zarzutów o czyn z art. 244 k.k.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie o przedstawieniu zarzutów Komisariatu Policji w T. z dnia 12.03.2014r., (k. 72).

J. M. (1) w dniu 24 lutego 2014 roku miał się stawić do Aresztu Śledczego w S. celem odbycia kary pozbawienia wolności, czego nie wykonał. Podczas wykonywania czynności służbowych funkcjonariusz Komisariatu Policji w T. ustalił, że na przełomie lutego / marca br., chcąc uniknąć zatrzymania i osadzenia w Zakładzie Karnym, opuścił on miejsce dotychczasowego zamieszkania i wyjechał za granice- prawdopodobnie do Niemiec. Zarówno żona, jak i dorosłe dzieci powoda nie miały z nim żadnego kontaktu oraz nie dysponowały wiedzą w zakresie jego aktualnego miejsca pobytu.

dowód: Akta II K 612/14: notatka urzędowa z dnia 21.03.2014r., (k. 58).

28 sierpnia 2014 roku w ramach wykonywania czynności służbowych na terenie miejscowości T. funkcjonariusze Komisariatu Policji w T. dokonali zatrzymania poszukiwanego wówczas powoda. W trakcie zatrzymania powód podjął próbę ucieczki, dlatego też zastosowano wobec niego chwyty obezwładniające.

dowody: Akta II K 612/14: notatka urzędowa z dnia 28.08.2014r., (k. 93).

1 kwietnia 2014r., przesłuchano R. M. celem ustalenia miejsca aktualnego pobytu powoda. Wówczas oświadczyła ona, że nie wie gdzie przebywa jej mąż. W toku dalszego przesłuchania wskazała jednak, że prawdopodobnie przebywa na terenie W. i tam podjął zatrudnienie.

dowód: Akta II K 612/14: protokół przesłuchania R. M. z dna 1.04.2014r., (k. 60-60v).

W dniu 9 kwietnia 2014 roku podczas przesłuchania córki powoda P. M. (1) i D. M. skorzystały z prawa do odmowy składania zeznań.

dowód: Akta II K 612/14: protokół przesłuchania D. M. z dnia 09.04.2014r., (k.61-61v), protokół przesłuchania P. M. (1) z dnia 09.04.2014r., (k. 62-62v).

Z uwagi na fakt, iż 3 lutego 2014 roku wszczęto przeciwko powodowi dochodzenie w sprawie niewykonywania przez niego orzeczonego środka karnego tj.: o przestępstwo z art. 244 § 1 k.k. Zważywszy na fakt, iż obie sprawy łączy osoba sprawcy w dniu 9 kwietnia 2014 roku, Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o połączeniu spraw i prowadzeniu ich pod sygnaturą akt: Ds. 186/14.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie o wszczęciu dochodzenia z dnia 03.02.2014r., (k. 65), postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 09.04.2014r., (k. 63).

Na skutek połączenia dwóch postępowań i z uwagi na fakt, że w związku z tym nie został powód przesłuchany w charakterze podejrzanego oraz nie sprawdzono jego obrony dnia 10 kwietnia 2014 roku, Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o przedłużeniu okresu dochodzenia do dnia 05.11.2014r.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 10.04.2014r., (k. 79).

Z uwagi na opuszczenie przez powoda miejsca jego dotychczasowego zamieszkania co uniemożliwiło jego uzupełniające przesłuchanie i skonfrontowanie ze świadkami dnia 16.04.2014 r., Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o zawieszeniu dochodzenia.

dowód: Akta II K 612/14: postanowieni Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 16.04.2014r., (k. 82).

1 września 2014 roku Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o podjęciu zawieszonego postanowieniem z dnia 16.04.2014r., dochodzenia w sprawie fizycznego i psychicznego znęcania się powoda nad rodziną.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 1.09.2014r., (k. 88).

3 września 2014 roku Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o połączeniu spraw prowadzonych przeciwko powodowi do łącznego prowadzenia. Nadto zostało wydane przeciwko niemu postanowienie o wszczęciu śledztwa w sprawie znęcania się fizycznego i psychicznego nad R. M., kierowania pojazdem mechanicznym wbrew sądowemu nakazowi i posługiwania się przywłaszczonymi i sfałszowanymi dokumentami.

Dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 03.09.2014r., (k. 91), postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 03.09.2014r., (k. 102).

W wyniku powyższego Prokuratura Rejonowa w T. wydała postanowienie o powierzeniu śledztwa w całości Komisariatowi Policji w T., poprzez: przesłuchanie świadków i zebranie dowodów osobowo-poznawczych. Postanowieniem z dnia 03.09.2014r., zatwierdzono czynność przeszukania osoby i odzieży powoda przeprowadzonego w dniu 26.08.2014r.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 03.09.2014r., (k. 103), postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 03.09.2014r., (k. 104),

Z uwagi na fakt, iż 26.08.2014r., powoda zatrzymano i osadzono w Areszcie Śledczym w S. celem odbycia kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, postanowieniem z dnia 8 września 2014 roku, Prokuratura Rejonowa w T. uchyliła środek zapobiegawczego w postaci dozoru policji, gdyż w tej sytuacji jego stosowanie było zbędne i niecelowe. Dodatkowo wydała również postanowienie o zmianie postanowienia o przedstawieniu zarzutów. W związku z powyższym w dniu 10.10.2014r., ponownie przesłuchano powoda. Podczas przesłuchania powód częściowo przyznał się do przedstawionych mu zarzutów.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 08.09.2014r., (k. 105-106), postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 08.09.2014r., (k. 107-108), protokół przesłuchania J. M. (1) z dnia 10.10.2014r., (k. 109-10v).

W piśmie z dnia 23.10.2014 roku skierowanym do Prokuratury Rejonowej w T. żona powoda R. M. oświadczyła, iż powód nie znęcał się nad nią. Nadto, że złożone wówczas przez nią w tym przedmiocie zeznania stanowiły wynik emocjonalnego wzburzenia wywołanego ich wcześniejszą kłótnią, Dodatkowo podniosła, że sama poprosiła dzieci o to, aby zeznawały na jej korzyść.

dowód: Akta II K 612/14: pismo R. M. z dnia 23.10.2014 r., (k.117).

W związku z informacją nadesłaną przez Szpital (...) II w T. dotyczącą faktu, że syn powoda P. M. (2) przebywał na (...) w 2012 roku, a nadto w 2013r. i 2014r., był leczony na oddziale chirurgicznym z pododdziałem chirurgii urazowo-ortopedycznej, wydano w tym przedmiocie postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego. W dniu 13.11.2014 r., biegły sądowy wydał opinię, w której stwierdził, że podczas przeprowadzonych badań u P. M. (2) stwierdzono ranę szarpana okolicy lewego ucha, która spowodowała skutki określone w art. 157 § 2 k.k., co w konsekwencji naruszyło czynność narządów ciała na okres powyżej 7 dni. Z uwagi na powyższe Prokuratura Rejonowa w T. dnia 18.11.2014 r., wydała uzupełniające postanowienie o przedstawieniu zarzutów wydane w dniu 08.09.2014 r. i 12.03.2014r. tj.: o przestępstwo z art. 207 § 1 k.k., 157 § 1 k.k., 157 § 2 k.k. i 217 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 1 k.k., o przestępstwo z art. 244 § 1 k.k., a także o przestępstwo z art. 275 §1 k.k. oraz o przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. i 18 § 2 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. i art. 11 § 2 k.k.

dowód: Akta II K 612/14: pismo Szpitala (...) II w T. z dnia 17.10.2014r., (k. 122), postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego z dnia 23.10.2014r. (k. 124), opinia lekarza biegłego z dnia 13.11.2014r., (k. 126), postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 18.11.2014r., (k. 151-152).

W trakcie przesłuchania mającego miejsce w dniu 18 listopada 2014 roku, powód nie przyznał się do przedstawionego mu zarzutu znęcania się fizycznego i psychicznego nad żoną i dziećmi.

dowód: Akta II K 612/14: protokół przesłuchania J. M. (1) (k. 133-134v).

W wyniku zebranego w toku śledztwa materiału dowodowego pozwalającego na podjęcie decyzji merytorycznej, a także z uwagi na fakt niezłożenia wniosków dowodowych przez J. M. (2) - postanowieniem z dnia 24.11.2018r., Prokuratura Rejonowa w T. zamknęła śledztwo i sporządziła przeciwko powodowi akt oskarżenia do Sądu Rejonowego w Trzciance II Wydział Karny. W uzasadnieniu wskazała dowody, w tym świadków na okoliczność zasadności zarzutu znęcania się fizycznego i psychicznego powoda nad żoną i małoletnimi dziećmi.

dowód: Akta II K 612/14: postanowienie Prokuratury Rejonowej w T. z dnia 24.11.2018r., o zamknięciu śledztwa (k. 137), akt oskarżenia (k. 138-142).

Na rozprawach przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy w Trzciance II Wydział Karny dnia 28 stycznia 2015 roku i 16 lutego 2015 roku, wezwani świadkowie: K. M. – córka powoda, A. N. (1) – siostra żony powoda i P. M. (2) – syn powoda, skorzystali z prawa odmowy zeznań. Natomiast zarówno R. M., jak i Z. C. (2) wycofali się z wcześniej złożonych zeznań w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego.

dowód: protokół rozprawy Sądu Rejonowego w Trzciance II Wydział Karny z dnia 28.01.2015r., sygn.. akt: II K 612/14, (k. 199-203, 220).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzciance II Wydział Karny z dnia 27 maja 2015 roku, sygn. akt: II K 612/15 powód został uznany winnym popełnienia trzech z zarzucanych mu czynów, natomiast został uniewinniony od zarzucanego mu czynu znęcania się fizycznego i psychicznego nad żoną R. M. i małoletnimi dziećmi P. i W. M. (1) ( z art. 207 § 1, art. 157 § 1, art. 157§ 2 i art. 2017§ 1 w zw. z art. 11 § 2 k.k.).

dowód: Akta II K 612/15 wyrok Sądu Rejonowego w Trzciance II Wydział Karny z dnia 27.05.2015r., (k. 262-263).

3 lipca 2015 roku, Prokuratura Rejonowa w T. wniosła apelację od powyższego wyroku w części dotyczącej punktu 1. wyroku tj. od uniewinnienia powoda od zarzutu popełnienia przestępstwa znęcania się fizycznego i psychicznego nad żoną R. M. i małoletnimi dziećmi P. i W. M. (1). Apelacja od wyżej wskazanego wyroku została również wniesiona przez obrońcę powoda (09.07.2015r.).

dowód: akta II K 612/14 apelacja Prokuratora Rejonowego w T. z dnia 3 lipca 2015 r., (k. 293-295) lub (k.78-79

W następstwie powyższego Sąd Okręgowy w Poznaniu, wyrokiem z dnia 17 września 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt: IV Ka 837/15 uchylił wyrok Sądu I instancji w zakresie czynu z art. 244 k.k., za który powód został przez Sąd Rejonowy w Trzciance II Wydział Karny skazany i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Nadto Sąd odwoławczy uchylił także orzeczenie o karze łącznej. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

dowód: wyrok Sadu Okręgowego w Poznaniu z dnia 17.09.2015r., sygn. akt: IV Ka 837/1 5 (k. 110- 110v).

Rozpoznając ponownie sprawę w zakresie w jakim wyrok z dnia 27.05.2015r., został uchylony przez Sąd odwoławczy, Sąd Rejonowy w Trzciance II Wydział Karny, wyrokiem z dnia 30 marca 2016 roku w sprawie o sygn. akt: II K 484/15 ponownie uznał powoda za winnego popełnienia czynu z art. 244 k.k.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Trzciane II Wydział Karny z dnia 30.03.2016r., sygn. akt: II K 484/15 (k. 126- 126v).

Na skutek apelacji wniesionej przez powoda i jego obrońcę, Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 7 września 2016 roku utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 30 marca 2016 roku.

dowód: apelacja powoda z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt: II K 612/14 (k. 102-104), apelacja pełnomocnika z dnia 19 maja 2016 roku, sygn.. akt II K 612/14 (k. 96-98), wyrok Sadu Okręgowego w Poznaniu z dnia 7.09.2016r., sygn. akt: IV Ka 672/16, (k. 134).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następującą ocenę dowodów.

Zgodnie z art. 244 § 1 k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji publicznej.

Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom urzędowym znajdującym się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach spraw, które do akt sprawy przedmiotowej zostały dołączone.

W ocenie Sądu z dużą ostrożnością należało podchodzić do oceny wiarygodności zeznań powoda J. M. (1). Jest bowiem oczywiste, iż składając zeznania we własnej sprawie strony mają skłonność do przedstawiania okoliczności korzystnych dla siebie oraz kwestionowania bądź też pomijania okoliczności dla siebie niekorzystnych. Oczywiście nie oznacza to negowania à priori znaczenia dowodowego zeznań stron w przewidywaniu ich subiektywnego nastawienia. Stanowiłoby to bowiem zaprzeczenie celowości instytucji przewidzianej przez przepisy procedury cywilnej (por. orz. SN z dnia 22.08.1950 r. , C 147/50, NP 1951 nr 6, s. 76).

Sąd uznał za wiarygodny dowód z przesłuchania powoda J. M. (1) w części znajdującej potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Z kolei za niewiarygodne Sąd uznał wypowiedzi powoda w kwestii dotyczącej rzekomego rozebrania go przez Policję do naga w miejscu publicznym prowadzonych czynności przeszukania, bowiem w żaden sposób nie zostało to przez powoda udowodnione, a nawet uprawdopodobnione. Nadto Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, jakoby został w stosunku do niego sporządzony list gończy, gdyż z akt postępowania przygotowawczego nie wynika, aby wspomniany list gończy został kiedykolwiek wydany. W tym miejscu należy wskazać, że zarządzono jedynie jego poszukiwanie, z uwagi na fakt jego ukrywania się. Również Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda w kwestii dotyczącej podjęcia przez niego zatrudnienia w W., bowiem nie przedstawił on żadnych dokumentów na ich poparcie- chociażby w postaci umowy o pracę.

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując analizy przedmiotowej sprawy należy zaznaczyć, iż na podstawie art. 417 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego (w dalszej części przywoływanego jako k.c.), za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa. Wskazać należy, że w związku z brzmieniem art. 417 § 1 i 2 k.c. nie budzi wątpliwości, że ustawodawca zrezygnował z przesłanki zawinionego działania lub zaniechania, poprzestając na przesłance niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej, co skutkuje obiektywizacją tej odpowiedzialności odszkodowawczej w kontekście ogólnych zasad odpowiedzialności deliktowej. W art. 417 k.c. mamy więc do czynienia z odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka. Tak surową odpowiedzialność uzasadnia się służebną rolą organów władzy publicznej i potrzebą sankcjonowania jej bezprawnych zachowań (A. Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 417 kodeksu cywilnego, LEX 2011).

Podstawową przesłanką odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu zadań z zakresu władzy publicznej jest ich bezprawność, a którą to ustawodawca określił w komentowanym przepisie jako zachowanie „niezgodne z prawem". Taką samą konstrukcję przyjęto w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP. Przesłankę bezprawności zawartą w analizowanym przepisie należy ujmować ściśle, jako zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej – z wyłączeniem norm moralnych, obyczajowych, zasad współżycia społecznego. A mianowicie chodzi tu o niezgodność z konstytucyjnie rozumianymi źródłami prawa, czyli Konstytucją, ustawami, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, rozporządzeniami oraz prawem stanowionym przez Unię Europejską ( Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Warszawa 2008; M. Safjan, Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej (po 1 września 2004 roku), Warszawa 2004). Jednocześnie, zgodnie z art. 6 k.c., to właśnie na stronie powodowej ciąży obowiązek wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, stąd także niezgodnego z prawem działania lub zaniechania funkcjonariuszy pozwanego przy wykonywania władzy publicznej. Wobec tego rozstrzygającą kwestią w przedmiotowej sprawie jest ocena zgodności z prawem działań podjętych przez pozwanego, bowiem ustalenie, iż kwestionowane przez J. M. (1) działanie prokuratora było legalne winno skutkować oddaleniem przedmiotowego powództwa bez konieczności dalszego badania pozostałych przesłanek ewentualnej odpowiedzialności pozwanego.

Jako, że powód J. M. (1) domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa- Prokuratury Rejonowej w T. kwoty 80.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za wniesienie przeciwko jego osobie aktu oskarżenia, za bezprawne pozbawienie go wolności na czas 24 godzin, a także pozbawienie go możliwości podjęcia pracy zarobkowej w wyniku zastosowania względem jego osoby środka zapobiegawczego w postaci oddania go pod dozór Policji, zasadnym jest przywołanie przepisów regulujących ww. kwestie.

Jak stanowi art. 10 § 1 k.p.k. organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także do wniesienia i popierania oskarżenia - o czyn ścigany z urzędu. Z przywołanego przepisu wynika, że organy prowadzące postępowanie przygotowawcze są zobowiązane zarówno do wszczęcia, jak i prowadzenia tego postępowania, a co za tym idzie- wniesienia aktu oskarżenia, ilekroć w ocenie wspomnianych organów zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. Niewątpliwie w niniejszej sprawie, w odniesieniu do objętego aktem oskarżenia z dni 24 listopada 2014 r., przestępstwa z art. 207 § 1, art. 157 § 1, art. 157 § 2 i art. 217 § 1 w zw. z art. 11§ 2 k.k., a od popełnienia którego powód został uniewinniony, należało stwierdzić, że był on w pełni uzasadniony. Zważywszy, że zawiadomienie o popełnieniu czynu złożyła sama żona powoda. Zeznania przesłuchiwanych wówczas świadków także wskazywały na fakt, że doszło do znęcania się fizycznego i psychicznego powoda nad żoną i dziećmi. Co więcej w trakcie przesłuchania przeprowadzonego w dniu 11 lutego 2014 roku sam powód częściowo potwierdził, iż rzeczywiście mogło dojść do zdarzenia stanowiącego podstawę złożenia przeciwko niemu zawiadomienia. Dodatkowo w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 maja 2015 roku, Sąd Rejonowy w Trzciance II Wydział Karny wskazał, że rozstrzygnięcie w przedmiocie uniewinnienia powoda oparł on na fakcie zmiany w toku procesu zeznań R. M.. Nadto z uzasadnienia tego Sądu nie wynika, jakoby organy prowadzące postępowanie przygotowawcze dopuściły się jakichkolwiek uchybień. Co więcej w przywołanym uzasadnieniu nie zostało wskazane żeby wniesiony przeciwko powodowi akt oskarżenia był bezzasadny.

Kwestie zatrzymania reguluje art. 244 k.p.k., tak więc zgodnie § 1 tego artykułu prawo do zatrzymania uwarunkowane jest istnienie uzasadnionego przypuszczenia, że osobą mająca być zatrzymana popełniła przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa. Natomiast zgonie z § 1 a przytoczonego wyżej artykułu - Policja ma prawo zatrzymać osobą podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi.

Odnosząc się do powyższego należało wskazać, iż J. M. (1) był podejrzany o znęcanie się fizyczne i psychiczne nad żoną i dziećmi stale z nim zamieszkującymi. Ponadto również ze zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego wynikało, że groził on swojej żonie R. M., że ją zabije. Co więcej powód w trakcie kiedy było prowadzone przeciwko jego osobie postępowanie przygotowawcze ukrywał się. W wyniku jego działania postępowanie w sprawie zostało zawieszone postanowieniem Prokuratury Rejonowej w T. dnia 16.04.2014r. A zatem zdaniem Sądu w świetle okoliczności w jakich dokonano zatrzymania powoda należało uznać, że istniały wówczas podstawy do zastosowania wobec niego zatrzymania. Na uwagę zasługuje także fakt, że J. M. (1) nie złożył zażalenia na fakt jego zatrzymania.

Odnosząc się do kolejnego z zarzutów powoda tj.: orzeczonego wobec niego środka zapobiegawczego w postaci oddania go pod dozór Policji stwierdzić należy, że zgodnie z art. 249 k.p.k., którego § 1 stanowi, że środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo; § 2 traktuje, iż w postępowaniu przygotowawczym można stosować środki zapobiegawcze tylko względem osoby, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów. W myśl § 3 ww. artykułu przed zastosowaniem środka zapobiegawczego sąd albo prokurator stosujący środek przesłuchuje oskarżonego, chyba że jest to niemożliwe z powodu jego ukrywania się lub jego nieobecności w kraju. Z kolei § 4 brzmi, iż środki zapobiegawcze mogą być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary. Przepis niniejszy stosuje się do tymczasowego aresztowania tylko w razie orzeczenia kary pozbawienia wolności. A także w myśl art. 258 § 1 k.p.k., który stanowi, że tymczasowe aresztowanie może nastąpić, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu; zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne. Natomiast zgodnie z § 3 art. 258 k.p.k. może wyjątkowo nastąpić także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, a zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

W odniesieniu do przedmiotowej sprawy należy wskazać, że J. M. (1) był podejrzany o przestępstwo stanowiące umyślny występek. Tym bardziej, że jak wynikało z zebranych na początku postępowania przygotowawczego dowodów, powód groził swojej żonie popełnieniem w stosunku do niej przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu. Co więcej wystąpiła umotywowana obawa, iż powód będzie się ukrywał. Potwierdzenie obaw ukrywania się powoda stanowił fakt, że mimo zastosowania omawianego środka zapobiegawczego, okoliczność ta miała rzeczywiście miejsce. Całokształt okoliczności wpłynął także, na wydanie przez Prokuraturę Rejonową w T. postanowienia, stanowiącego odmowę uchylenia zastosowanego w stosunku do powoda środka zapobiegawczego.

Dodatkowo należy wskazać, iż w ocenie Sądu również nie zasługują na poparcie zarzuty powoda wobec niedogodności związanych z zastosowaniem w stosunku do niego omawianego środka zapobiegawczego. Bowiem jak należy zaznaczyć środek zapobiegawczy w postaci dozoru Policji wyróżnia się umiarkowanym zakresem wynikających z niego niedogodności oraz ograniczeń. Zdaniem Sądu osoba objęta dozorem korzysta ze znacznego zakresu swobody, mianowicie może podjąć lub kontynuować pracę zawodową, naukę w szkolę, sprawować opiekę nad rodziną itp. Przy czym należy zaznaczyć, że istota dozoru jest właśnie ograniczenie swobody podejrzanego w takim zakresie, aby zapewnić prawidłowy tok prowadzonego postępowania karnego. Pozostający na wolności podejrzany podlega kontroli Policji, co pozwala na jego pozostawanie do dyspozycji zarówno Prokuratora, jak i Sądu, gdy zajdzie taka potrzeba. Powód w żaden sposób nie udowodnił, aby orzeczony wobec niego środek zapobiegawczy był nadmierny i szczególnie uciążliwy w jego sytuacji życiowej. Nie przedstawił dowodów jakoby podjął pracę i nie był w stanie stawiać się na policję, bo to kolidowało z pracą i tracił dochody. Sam przyznał, że przestał stawiać się w ramach dozoru na policję i to w ocenie sądu bez uzasadnionego powodu. Dodatkowo fakt, że powód zaczął się ukrywać, dowodzi temu, iż w stosunku do osoby powoda okazał się ten środek zapobiegawczy niewystarczający. Ponadto okazało się, że w tym samym czasie, kiedy trwał dozór powód miał obowiązek stawić do Aresztu Śledczego w S. celem odbycia kary pozbawienia wolności.

Nie zasługuje też na uwzględnienie kolejny zarzut pozwanego, że pozwany bezprawnie , a wręcz specjalnie wniósł apelację od wyroku, w którym uniewinniono go od zarzutu znęcania się nad żoną i dziećmi. W ocenie Sądu uniewinnienie powoda od zarzucanego mu przestępstwa przez sąd rejonowy nie pozbawiało pozwanego prawa wniesienia apelacji skoro z tym rozstrzygnięciem się nie zgadzał. Wniesienia odwołania, w tym od wyroków karnych jest prawem przysługującym nie tylko oskarżonym ale również podmiotom które takie akty oskarżenia wnoszą do sądu. Powód również skorzystał z tego prawa albowiem jego obrońca wniósł apelację od tego samego wyroku w części dotyczącej orzeczonej wobec powoda kary

Konkludując w oparciu o zgromadzony w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy z całą stanowczością należało stwierdzić, iż przedmiotowe powództwo jest całkowicie bezzasadne.

Zgodnie z podstawową zasadą odnoszącą się do orzekania o kosztach procesu, koszty te obciążają stronę, która przegrała sprawę. Stroną przegrywającą proces w niniejszym postępowaniu jest powód J. M. (1), wobec oddalenia jego powództwa w całości. Zaznaczyć przy tym należy, że zgodnie z treścią art. 32 ust. 3 zd. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2016 r., poz. 2261) koszty zastępstwa procesowego zasądzone lub przyznane Skarbowi Państwa w sprawie, w której zastępstwo Skarbu Państwa wykonuje Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej przysługują Skarbowi Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 99 k.p.c. stronom reprezentowanym przez radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. Przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu wskazanego przez powoda stawka wynagrodzenia adwokackiego wynosi 5.400,00 zł i taką też kwotę należało zasądzić na rzecz pozwanego Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd nie znalazł podstaw aby nie obciążać powoda tymi kosztami. Każda strona wnosząca pozew powinna liczyć się z tym, że w razie przegrania będzie zobowiązana do ponoszenia kosztów strony wygrywającej.

Zgodnie z treścią § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1715) do ustalenia wysokości należnego pełnomocnikowi powoda wynagrodzenia będą miały zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. nr 490 t.j). W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach. Przy uwzględnieniu powyższego należało zasądzić od Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Poznaniu na rzecz radcy prawnego reprezentującego powoda z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu kwotę 4.428,00 zł (3.600,00 zł powiększone o 23 % stawki podatku VAT).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie wyżej powołanych przepisów prawa, orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSO Jolanta Czajka-Bałon

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Sułek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Jolanta Czajka-Bałon
Data wytworzenia informacji: