Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Pile

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marcin Garcia Fernandez

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Krygiołka

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2025 r. w Pile

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) SA z siedzibą w W.

przeciwko T. B.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego T. B. na rzecz powoda (...) SA 162 565,84 (sto sześćdziesiąt dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt pięć i 84/100) zł, w tym:

a)  143 512,32 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 17 maja 2022 r.,

b)  2033,63 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 15 listopada 2021 r.,

c)  17 019,89 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 20 maja 2022 r.;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 13 546 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Marcin Garcia Fernandez

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank SA z siedzibą w W. w pozwie z 17 maja 2022 r. (nadanym 20 maja 2022 r., k. 92) wniósł o zasądzenie od pozwanego T. B. 162 565,84 zł, z czego 143 512,32 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 17 maja 2022 r., 2033,63 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 15 listopada 2021 r. oraz 17 019,89 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, a nadto kosztów procesu według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W uzasadnieniu powód podniósł, że 27 stycznia 2016 r. zawarł z pozwanym umowę kredytu na okres 108 miesięcy. Wykonał umowę, przelewając kwotę kredytu na rachunek pozwanego. Pozwany nie wywiązywał się z obowiązku spłaty kredytu. W związku z brakiem płatności 30 kwietnia 2021 r. wezwał pozwanego do zapłaty należności oraz poinformował go o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Następnie wypowiedział umowę i wystawił wyciąg ze swoich ksiąg, obejmujący kwotę zadłużenia. Na jego roszczenie składają się 143 512,32 zł zaległego kapitału, 2033,63 zł odsetek umownych za korzystanie z kapitału za okres od 21 czerwca 2021 r. do 2 sierpnia 2021 r., 17 019,89 zł odsetek za opóźnienie za okres od 21 czerwca 2021 r. do 16 maja 2022 r.

Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu przyznał, że zaciągnął u powoda kredyt. Nadto wskazał, że 11 i 24 stycznia 2017 r. doznał wypadków, w wyniku których stracił możliwość pracy przez półtora roku. W tym czasie otrzymywał niewielkie świadczenie z KRUS, które umożliwiało skromną egzystencję, ale nie pozwalało spłacać kredytu. W 2021 r. zdiagnozowano u niego poważną chorobę. Na jego problemy zdrowotne nałożyły się problemy w gospodarstwie rolnym. Od września 2017 do września 2018 r. zdechło mu 12 krów mlecznych. W ten sposób stracił ponad połowę stada. Dodatkowo spadły ceny mleka w skupie. W 2021 r. padły mu kolejne zwierzęta. Nie uchyla się od zobowiązania. Wziął kredyt i musi go spłacić. Proponuje spłatę kredytu w ratach po 500 zł miesięcznie z umorzeniem odsetek i kosztów (k. 102-104).

W toku procesu – 28 września 2022 r. zapadła decyzja Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wszczęciu w stosunku do powoda przymusowego postępowania restrukturyzacyjnego. Na jej mocy przedsiębiorstwo powoda, w tym wierzytelność dochodzona pozwem, zostało przeniesione do instytucji pomostowej – (...) SA, który zgłosił się do procesu w charakterze powoda (k. 191-201).

Pismem z 24 lipca 2023 r. H. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zgłosił chęć wstąpienia do sprawy w miejsce powoda na podstawie art. 192 pkt 3 k.p.c. jako nabywca wierzytelności (k. 300). Jednakże powód na wstąpienie nie wyraził zgody (k. 331, 335, 337).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na wniosek pozwanego z 26 stycznia 2016 r. o udzielenie kredytu konsolidacyjnego, następnego dnia (...) Bank SA w W. (nazywany dalej Bankiem) zawarł z pozwanym umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...). Na jej mocy Bank udzielił pozwanemu 212 177,42 zł kredytu a pozwany zobowiązał się go spłacić w 108 miesięcznych, równych ratach po 2867,88 zł każda, płatnych do 20 dnia każdego miesiąca, począwszy od 20 lutego 2016 r. Umowa przewidywała, że kredyt jest przeznaczony na sfinansowanie: a) potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy i spłatę kredytów, b) prowizji - 50 286,04 zł, c) składki ubezpieczenia na życie - 11 924,38 zł. W umowie wskazano, że poza powyższymi, kredytobiorca poniesie koszt odsetek kapitałowych w wysokości 97 184,37 zł (§ 1 ust. 1, 2 i 3 i § 3 ust. 2 umowy). W umowie zastrzeżono zmienne oprocentowanie kredytu i określono szczegółowe zasady jego ustalania (§ 2 ust. 1, § 5). Ustalono, że w razie opóźnienia kredytobiorcy w regulowaniu zobowiązań wynikających z umowy, Bank będzie uprawniony do pobierania od kwoty niespłaconych w terminie należności odsetek w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie określonych w art. 481 § 2 ¹ k.c. (§ 7). W umowie przewidziano także, że Bank ma prawo dokonać wypowiedzenia umowy, przy zachowaniu trzydziestodniowego terminu, w razie opóźnienia kredytobiorcy z zapłatą jednej, pełnej raty, pod warunkiem wcześniejszego wezwania go do zapłaty zaległości w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych i braku spłaty w tym terminie (§ 9 ust. 1 lit. a). Zawarta w umowie dyspozycja wypłaty kredytu przewidywała, że kredyt zostanie uruchomiony w ten sposób, że 51 600 zł będzie przelane na rachunek bankowy pozwanego, 81 095 zł i 17 272 zł zostanie przelane na rachunki w Banku (...) SA i w Banku (...) tytułem spłaty kredytów, natomiast 50 286,04 zł i 11 924,38 zł zostanie przelane na poczet odpowiednio prowizji i składki ubezpieczeniowej (§ 17).

(dowód: wniosek o udzielnie kredytu, k. 25-27, umowa, k. 28-33)

Powód wypłacił pozwanemu kwotę kredytu w sposób w umowie ustalony.

(twierdzenia powoda, przyznane przez pozwanego)

Pozwany spłacał kredyt dość regularnie do grudnia 2020 r. Późniejsze wpłaty nie pokrywały już całego wymagalnego zadłużenia i zaczęło ono narastać. W związku z tym, pismem z 30 kwietnia 2021 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty 4048,62 zł zadłużenia, w tym 3204,75 zł kapitału, 829,06 zł odsetek kapitałowych, 10,61 zł odsetek za opóźnienie i 4,20 zł opłaty za czynności windykacyjne, w terminie 14 dni roboczych, pod rygorem wypowiedzenia umowy oraz poinformował go, że może w tym samym terminie złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia. Pozwany otrzymał wezwanie 12 maja 2021 r., ale nie uregulował długu, w związku z czym pismem z 8 czerwca 2021 r. powód wypowiedział mu umowę z zachowaniem trzydziestodniowego terminu. Pozwany otrzymał wypowiedzenie 14 czerwca 2021 r. Po upływie okresu wypowiedzenia, powód wezwał pozwanego do zapłaty całego wymagalnego zadłużenia. W październiku 2021 r. pozwany dokonał ostatniej wpłaty na poczet kredytu, po czym trwale zaprzestał przestał płacenia rat.

(dowód: historia operacji na rachunku kredytu, k. 130-163, wezwanie do zapłaty, k. 45 i wydruk z portalu Poczty Polskiej SA potwierdzający doręczenie, k. 50-51, pismo powoda z 8.06.2021 r., k. 53 i wydruk z portalu Poczty Polskiej SA potwierdzający doręczenie, k. 55-56, pismo powoda, k. 58 i wydruk z portalu Poczty Polskiej SA potwierdzający doręczenie, k. 59-60)

Na dzień 17 maja 2022 r. zadłużenie pozwanego z tytułu umowy kredytu wyniosło 162 565,84 zł, z czego: 143 512,32 zł stanowił zaległy kapitał, 2033,63 zł odsetki umowne za korzystanie z kapitału za okres od 21 czerwca 2021 r. do 2 sierpnia 2021 r. i 17 019,89 zł odsetki umowne za opóźnienie za okres od 21 czerwca 2021 r. do 16 maja 2022 r.

(dowód: wyciąg z ksiąg powoda, k. 62, historia operacji na rachunku kredytu, k. 130-163)

15 listopada 2021 r., w celu uzyskania zaspokojenia roszczeń z umowy kredytu, powód wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 17 grudnia 2021 r. referendarz w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie uwzględnił powództwo. Pozwany zaskarżył nakaz sprzeciwem w całości. W konsekwencji postanowieniem z 21 lutego 2021 r. referendarz umorzył postępowanie.

(dowód: wydruki dokumentów z elektronicznego postępowania upominawczego, k. 63-90)

Część wyżej ustalonych faktów nie wymagała dowodów na podstawie art. 229 i 230 k.p.c. Zgodnie z art. 229 k.p.c., nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Natomiast stosownie do art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Pozwany wprost albo pośrednio przyznał większość istotnych faktów. Pozwany nie wypowiedział się co do niektórych twierdzeń powoda o faktach w okolicznościach, które pozwalały uznać je za przyznane, gdyż były to fakty, o których pozwany musiał lub mógł mieć wiedzę, więc mógł się o nich wypowiedzieć i zaprzeczyć im, a jednocześnie miały one potwierdzenie w wynikach rozprawy. Wyraźne lub milczące przyznanie twierdzeń dotyczyło zwłaszcza zawarcia umowy kredytu, wzywania go do zapłaty i wypowiedzenia mu umowy, wysokości zadłużenia.

Część szczegółowych ustaleń Sąd poczynił w oparciu o dokumenty prywatne, które zostały złożone przez powoda w kserokopiach. Złożenie tych kserokopii stanowiło w istocie zgłoszenie twierdzeń o istnieniu dokumentów o wynikającej z nich formie i treści. Niedoniesienie się pozwanego do kserokopii stanowiło niewypowiedzenie się co do twierdzeń o istnieniu dokumentów o wynikającej z kopii formie i treści, które pozwalało uznać je za przyznane, gdyż pozostawały w zgodzie z wynikami rozprawy (art. 230 k.p.c.). Dawało to możliwość przeprowadzenia dowodów z dokumentów, których istnienie, treść i forma zostały przyjęte bez dowodów, tak jakby zostały one złożone w oryginale.

Dokumenty prywatne, na podstawie których dokonano ustaleń, nie budziły wątpliwości co do swojej prawdziwości, jak też nie zostały przez pozwanego podważane pod jakimkolwiek względem. Dlatego Sąd uznał je za w pełni godne zaufania.

Wyciąg z ksiąg powoda, oceniany jako zwykły dokument prywatny, Sąd uznał za wiarygodny dowód istnienia i wysokości zadłużenia pozwanego. Nie korzystał on z domniemania prawnego zgodności tego, co w nim zaświadczono z prawdą, jak dokumenty urzędowe, ale nie czyniło go to bezwartościowym. Podobnie jak każdy inny dokument prywatny, mógł być uznany za potwierdzenie tego, co w nim stwierdzono, na podstawie oceny Sądu (art. 233 § 1 k.p.c.). Taka ocena prowadziła zaś do wniosku o jego przydatności dla potwierdzenia istnienia i wysokości zadłużenia pozwanego.

Na podstawie art. 245 k.p.c. wyciąg z ksiąg powoda stanowił dowód, że powód złożył zawarte w nim oświadczenie. Okoliczności sprawy wskazywały, że oświadczenie to jest zgodne z prawdą. Treść wyciągu co do zaległego kapitału była spójna z zapisami umowy kredytu, bo kwota długu z tytułu kapitału mieściła się w sumie kredytu. Znajdowała też potwierdzenie w historii rachunku kredytowego.

Dowód z zeznań świadków pozwany powołał na potwierdzenie okoliczności, które nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Trudna sytuacja zdrowotna i materialna pozwanego nie czyniła nieetycznym domagania się przez powoda wywiązania się przez niego z umowy.

Z uwagi na to, że pozwany nie stawił się na rozprawę bez usprawiedliwiania, Sąd pominął dowód z jego zeznań.

Sąd zważył, co następuje:

Powód dochodził roszczenia o zapłatę należności z tytułu łączącej go z pozwanym umowy kredytu. Dokonane w sprawie ustalenia potwierdziły, że strony łączyła umowa o kredyt z 27 stycznia 2016 r. o nr (...). Dochodzone przez powoda roszczenie kreowała ta umowa (art. 354 § 1 k.c.). Na jej mocy pozwany otrzymał od powoda określoną ilość środków pieniężnych i był zobowiązany do ich zwrotu w sposób i na warunkach w niej ustalonych. Ponieważ pozwany z tego obowiązku się nie wywiązywał, powód wypowiedział mu umowę na podstawie jej § 9 ust. 1.

W świetle dokonanych ustaleń nie budziło wątpliwości, że powód dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy – z zachowaniem wymogów § 9 ust. 1 umowy i art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Po upływie okresu wypowiedzenia umowa uległa rozwiązaniu i całe zadłużenie pozwanego stało się wymagalne. Nie budziła też wątpliwości wysokość zadłużenia pozwanego. Z ustaleń wynikało, że na 17 maja 2022 r. wynosiło ono 162 565,84 zł, z czego 143 512,32 zł stanowił zaległy kapitał kredytu, 2033,63 zł odsetki umowne za korzystanie z kapitału za okres od 21 czerwca 2021 r. do 2 sierpnia 2021 r. i 17 019,89 zł odsetki umowne za opóźnienie za okres od 21 czerwca 2021 r. do 16 maja 2022 r.

Powód domagał się odsetek umownych za opóźnienie w zapłacie kapitału kredytu w wysokości ustawowych odsetek maksymalnych od dnia 17 maja 2022 r. W tej części jego roszczenie znajdowało oparcie w postanowieniach § 7 umowy.

Powód żądał także odsetek ustawowych za opóźnienie od skapitalizowanych odsetek umownych (kapitałowych i od niespłaconych w terminie należności). Na mocy art. 482 k.c., od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie od chwili wytoczenia o nie powództwa. Zatem także w tym zakresie roszczenie powoda było uzasadnione (art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c.).

W wyniku dokonanej z urzędu kontroli Sąd doszedł do przekonania, że umowa stron nie zawiera niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 385 ¹ § 1 k.c.

Przeciwko roszczeniu powoda pozwany zgłosił tylko zarzut nadużycia prawa podmiotowego (art. 5 k.c.). Oparł go wyłącznie na faktach dotyczących pogorszenia swojej sytuacji zdrowotnej i materialnej na skutek załamania stanu zdrowia. Zakładając prawdziwość twierdzeń o tych faktach, nie czyniły one dochodzenia przez powoda roszczenia sprzecznym z zasadami współżycia społecznego. Niewątpliwie powód w żaden sposób nie przyczynił się do pogorszenia sytuacji pozwanego. W tej sytuacji, jak to już wyżej zaznaczono, nawet bardzo trudna sytuacja zdrowotna i materialna pozwanego sama w sobie nie czyniła nieetycznym domagania się przez powoda wywiązania się przez niego z umowy.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. obciążając pozwanego, jako przegrywającego obowiązkiem zwrotu powodowi poniesionych przez niego kosztów. Na koszty te składała się opłata od pozwu 8129 zł (k. 63 i 289), wynagrodzenie pełnomocnika 5400 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

SSO Marcin Garcia Fernandez