Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w Pile

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO J. Grudziński

Protokolant sekr. sąd. A. Oszczypała

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2018 r. w Pile

sprawy z powództwa D. M.

przeciwko Skarbowi Państwa – Komendant Powiatowy Policji w P., zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej

o nakazanie przeproszenia i zapłatę

oraz

sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Komendant Powiatowy Policji w P.

o nakazanie przeproszenia i zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Komendant Powiatowy Policji w P. rzecz powoda D. M. tytułem zadośćuczynienia kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc złotych);

2.  W pozostałej części oddala powództwo D. M.;

3.  Nie obciąża powoda kosztami procesu;

4.  Zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Komendant Powiatowy Policji w P. rzecz powódki M. M. (1) tytułem zadośćuczynienia kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc złotych);

5.  W pozostałej części oddala powództwo M. M. (1);

6.  Nie obciąża powódki kosztami procesu.

J. Grudziński

Sygn. akt XIVC 1132/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 września 2016 r., który wpłynął do Sądu Okręgowego w Poznaniu w dniu 9 września 2016 r., powód D. M. wniósł o nakazanie Skarbowi Państwa–Komendantowi Komendy Powiatowej Policji w P. publicznego przeproszenia powoda oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 75.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że dnia 26 sierpnia 2016 r. około godz. 8:30 do domu powoda przy ul. (...) w K. przyjechało trzech funkcjonariuszy z Komendy Policji w S. i powód wraz ze swoją żoną zostali zatrzymani na polecenie Komendy Powiatowej w P.. Funkcjonariusze przetransportowali ich na Komendę Policji w S. i osadzili w izbie zatrzymań. Powód uzyskał informację, że zostali oni przejęci przez policjantów z Komendy Powiatowej Policji w P.. W izbie zatrzymań powód wraz z żoną przebywali prawie dzień i mimo wielokrotnych próśb nie dano im nic do jedzenia i picia. Nie pozwolono im także zapalić papierosa. Gdy oznajmili, że są głodni i chce im się pić oraz poprosili, aby funkcjonariusze kupili za ich pieniądze jedzenie i picie, usłyszeli od jednego z policjantów, że „nażrecie się na dołku w P.”. Następnie powód z żoną zostali przetransportowani na Komendę Policji w P.. Po przyjeździe zostali osadzeni w izbie zatrzymań, otrzymali ręcznik i mydło, a następnie umieszczono ich w celi. Osadzonym odmówiono kąpieli oraz udostępnienia podstawowych środków higieny osobistej i pidżamy, a zatrzymani pozostali w brudnej i przepoconej odzieży. Kolejnego dnia, po wielokrotnych żądaniach, funkcjonariusze zakupili osadzonym wyroby tytoniowe, a odmówiono zakupu artykułów higienicznych oraz nie umożliwiono kąpieli oraz wydania pidżam. W niedzielę dnia 28 sierpnia 2016 r. po nieustających żądaniach powoda policjanci zakupili szczoteczki do zębów, pastę oraz mydła. Kolejny raz osadzonym nie pozwolono się wykąpać i nie wydano pidżamy, a przekazano dresy. W poniedziałek 29 sierpnia 2016 r. powodowi i jego żonie odmówiono zakupów i możliwości wykąpania się. Powód poprosił o kartkę i długopis celem złożenia skargi, ale odmówiono mu. Podobnie jak spotkania z Komendantem. Ponadto, podczas całego pobytu w izbie zatrzymań w Komendzie Powiatowej Policji w P. codziennie o godz. 6:00 zabierano pościel i materace do godz. 22:00. Przez 16 godzin trzeba było siedzieć w pustej celi na drewnianej pryczy. Powód i jego żona traktowani byli w sposób nieludzki i poniżający(k. 2-4v).

W piśmie z dnia 28 października 2016 r. stanowiącym usunięcie braków formalnych pozwu, powód podał, że domaga się przeprosin o następującej treści: „Przepraszam pana D. M. za naruszenie dóbr osobistych oraz nieludzkiego traktowania podczas zatrzymania w izbie dla osób zatrzymanych w Komendzie Powiatowej Policji w P.”. Powód domagał się przeproszenia go „podczas faktów wieczornych” o godzinie 19.00 w telewizji (...) i wniósł o to, aby przeprosiny te były emitowane przez okres trzech dni.

W odpowiedzi na pozew z dnia 4 sierpnia 2017 r., która wpłynęła do Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w Pile w dniu 7 sierpnia 2017 r., pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Komendanta Powiatowego Policji w P., zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające roszczenie powoda. Przede wszystkim powód nie wykazał jakie dobro osobiste powoda zostało naruszone oraz że działania lub zaniechania pozwanego były bezprawne. Nie zostało także udowodnione jakiego dokładnie rodzaju krzywdę wyrządził mu Skarb Państwa ani w jaki sposób dokonał wyliczenia kwot dochodzonych w niniejszym postępowaniu. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł, iż w jego ocenie żądana kwota jest wygórowana oraz wniósł o oddalenie powództwa także co do zarzutów przeciwko Komisariatowi Policji w S.. Jednocześnie pozwany wskazał, że powód dokonał nieprawidłowego oznaczenia Skarbu Państwa. Organem administracji państwowej, który dokonywał czynności w imieniu i z bezpośrednim skutkiem dla Skarbu Państwa jest Komendant Powiatowy Policji w P., nie zaś Komendant Komendy Powiatowej Policji w P.. (k. 49-59).

W pozwie z dnia 9 października 2016 r., który wpłynął do Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w Pile w dniu 14 października 2016 r., powódka M. M. (1) reprezentowana przez pełnomocnika, swojego męża D. M., wniosła o nakazanie pozwanemu Skarbowi Państwa-Komendantowi Komendy Powiatowej Policji w P. publicznego przeproszenia powódki oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 75.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że dnia 26 sierpnia 2016 r. około godz. 8:30 do jej domu przy ul. (...) w K. przyjechało trzech funkcjonariuszy z Komendy Policji w S. i powódka wraz z mężem zostali zatrzymani na polecenie Komendy Powiatowej w P.. Funkcjonariusze przetransportowali ich na Komendę Policji w S. i osadzili w izbie zatrzymań. Powódka uzyskała informację, że zostali oni przejęci przez policjantów z Komendy Powiatowej Policji w P.. W izbie zatrzymań powódka wraz z mężem przebywali prawie dzień i mimo wielokrotnych próśb nie dano im nic do jedzenia i picia. Nie pozwolono im także zapalić papierosa. Gdy oznajmili, że są głodni i chce im się pić oraz poprosili, aby funkcjonariusze kupili za ich pieniądze jedzenie i picie, usłyszeli od jednego z policjantów, „nażrecie się na dołku w P.”. Następnie powódka z mężem zostali przetransportowani na Komendę Policji w P.. Po przyjeździe zostali osadzeni w izbie zatrzymań, otrzymali ręcznik i mydło, a następnie umieszczono ich w celi. Osadzonym odmówiono kąpieli oraz udostępnienia podstawowych środków higieny osobistej i pidżamy, a zatrzymani pozostali w brudnej i przepoconej odzieży. Kolejnego dnia, po wielokrotnych żądaniach, funkcjonariusze zakupili osadzonym wyroby tytoniowe, a odmówiono zakupu artykułów higienicznych oraz nie umożliwiono kąpieli oraz wydania pidżam. W niedzielę dnia 28 sierpnia 2016 r. po nieustających żądaniach powodów policjanci zakupili im szczoteczki do zębów, pastę oraz mydło. Kolejny raz osadzonym nie pozwolono się wykąpać i nie wydano pidżamy, a przekazano dresy. W poniedziałek 29 sierpnia 2016 r. powódce i je mężowi odmówiono zakupów i możliwości wykąpania się. D. M. poprosił o kartkę i długopis celem złożenia skargi, ale odmówiono mu. Podobnie jak spotkania z komendantem. Ponadto, podczas całego pobytu w izbie zatrzymań w Komendzie Powiatowej Policji w P. codziennie o godz. 6:00 zabierano pościel i materace do godz. 22:00. Przez 16 godzin trzeba było siedzieć w pustej celi na drewnianej pryczy. Powódka i jej mąż traktowani byli w sposób nieludzki i poniżający

W piśmie z dnia 28 października 2018 r., który wpłynęło do Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w Pile w dniu 31 października 2016 r., stanowiącym usunięcie braków formalnych pozwu, powódka oświadczyła, że domaga się przeprosin o treści: „Przepraszam panią M. M. (1) za naruszenie dóbr osobistych oraz nieludzkiego traktowania podczas zatrzymania w izbie dla osób zatrzymanych w Komendzie Powiatowej Policji w P.”. Powódka podała, że żąda przeproszenia” podczas faktów wieczornych o godzinie 19:00 w telewizji (...), które to przeprosiny mają być emitowane przez okres trzech dni.

W odpowiedzi na pozew z dnia 22 lutego 2017 r. pozwany Skarb Państwa – Komendant Wojewódzki Policji w P. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz pełnomocnika organu kosztów zastępstwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że Komendant Powiatowy Policji w P. dokonał w tej jednostce ustaleń dotyczących nieprawidłowego, zdaniem powódki, postępowania funkcjonariuszy KPP w P. podczas doprowadzania z Komisariatu Policji w S. do KPP w P. jak i podczas pobytu M. M. (1) i jej męża w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych (pdoz). W wyniku poczynionych tak ustaleń faktycznych zarzuty powódki nie znalazły potwierdzenia.

Na rozprawie w dniu 23 listopada 2017 r. na podstawie art. 219 k.p.c. Sąd zarządził połączenie sprawy z powództwa M. M. (1) przeciwko Skarbowi Państwa o nakazanie i zapłatę, sygn. akt XIV C 1288/16, ze sprawą z powództwa D. M. przeciwko Skarbowi Państwa o nakazanie i zapłatę, sygn. akt XIV C 1132/16, do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia (k. 176 v. akt XIV C 1288/16).

Na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2018 r. strony podtrzymały swoje żądania i twierdzenia.

Sąd ustalił co, następuje:

M. i D. M. od 2015 r. są małżeństwem. Z ich związku pochodzi małoletnie dziecko, a ponadto powodowie mają dzieci z poprzednich związków.

26 sierpnia 2016 r. około godz. 8:30 do domu powodów przy ul. (...) w K. przyjechało trzech funkcjonariuszy z Komisariatu Policji w S. i powodowie zostali zatrzymani. Dom powodów został przeszukany. Funkcjonariusze przetransportowali powodów do Komisariatu Policji w S. i osadzili w osobnych pomieszczeniach przejściowych dla osób zatrzymanych. Powodowie nie otrzymali żywności i napojów. Docelowo miejscem zatrzymania powodów miała być Komenda Powiatowa Policji w P.. Tego samego dnia powodowie zostali przetransportowani do tej jednostki policji w P.. W trakcie transportu powodowie chcieli zapalić papierosa, ale odmówiono im zakupu wyrobów tytoniowych i produktów spożywczych. W czasie konwojowania powodowie poinformowali funkcjonariuszy, iż mają swoje pieniądze i domagali się zakupu papierosów oraz pytali o posiłek i możliwość zapalenia papierosa. Funkcjonariusze wyjaśnili, że nie ma takiej możliwości i zgodnie z obowiązującymi regulacjami po przybyciu do KPP w P. otrzymają posiłek oraz będzie możliwość zakupu papierosów na ich rzecz. W trakcie czynności przekazania zatrzymanych funkcjonariuszom KPP w P., powodowie nie zgłaszali uwag. Powodowie dotarli na miejsce po godz. 18:00. W trakcie czynności przyjęcia funkcjonariusze Policji zapoznali powodów z treścią Regulaminu pobytu osób w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, co powodowie potwierdzili własnoręcznym podpisem. Powodów poinformowano o monitoringu w pokojach oraz rozpytano o stan zdrowia. M. i D. M. nie domagali się badań lekarskich. Umieszczono ich w Pomieszczeniach dla Osób Zatrzymanych - pokoje nr (...), gdzie każdy z powodów przebywał sam. W pomieszczeniach były prycze, stolik i okratowane okna, a w pokoju dwuosobowym także taborety. Okno otworzyć mógł wyłącznie funkcjonariusz policji. Znajdowały się także kąciki sanitarne. Muszla klozetowa i umywalka były zabudowane płytą wiórową do wysokości około 1,5 m. Dostępna jest tylko zimna woda. W pomieszczeniach spożywa się także posiłki. W KPP w P. nie ma pokoju sanitarnego, w którym byłyby łącznie umywalka, natrysk i toaleta. W pomieszczeniu, w którym znajduje się prysznic pod sufitem.

/książka ewidencji osób k. 63-69, książka przebiegu służby k. 70- 98, zeznania świadka M. K. – nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka J. G. (2) - – nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka M. J. – nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka Ł. K. - nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka G. S. - nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, sprawozdanie k. 118-121zeznania świadka D. P. - nagranie rozprawy z dnia 6 lutego 2018 r. k. 147, zeznania świadka A. B. - nagranie rozprawy z dnia 6 lutego 2018 r. k. 147, zeznania świadka M. P. – nagranie rozprawy z dnia 17 kwietnia 2018 r. k. 178, przesłuchanie powoda D. M. - nagranie rozprawy z dnia 17 kwietnia 2018 r. k. 178, przesłuchanie powódki M. M. (1) - nagranie rozprawy z dnia 17 kwietnia 2018 r. k. 178; akta sprawy o sygn. XIV C 1288/16 k. 75-105/

W KPP w P. powodom codziennie wydawano posiłki i herbatę oraz mydło i ręcznik. 27 sierpnia 2016 r. powodowie poprosili funkcjonariusza o skorzystanie z prysznica. Policjant pełniący służbę dwukrotnie informował o potrzebie przysłania dodatkowych funkcjonariuszy – policjanta i policjantki, którzy mieliby nadzorować korzystanie przez powodów z natrysku, jednakże nie było wolnych policjantów. W późniejszym czasie, po wydaniu ręczników i mydła do pokoju, powodowie umyli się w pomieszczeniach i zrezygnowali z prysznica. Następnie wydano im pastę i szczoteczki.

Zakupu tytoniu i innych towarów, na prośbę powodów, dokonywano w dniu 27 sierpnia 2016 r. oraz w dniu 28 sierpnia 2016 r.

Materace, koce, poduszki i pościel były udostępniane powodom każdego dnia na czas ciszy nocnej. Ponadto w dniach 27-29 sierpnia 2016 r., z powodu chłodu, w porze dziennej udostępniono powodom koce. Powodowie nie otrzymali pidżam oraz nie umożliwiono im wyjścia na spacer. Odzież zastępcza tj. dresy były wydane powodom na czas wyprania ich własnych rzeczy. Powodom wydawano środki higieny. 28 sierpnia 2018 r. powód odmówił przyjęcia obiadu.

29 sierpnia 2016 r. powódka domagała się zakupu papierosów, a powód chciał się spotkać z Komendantem celem złożenia skargi. Jednocześnie po godz. 10:00 powodowie zostali przetransportowani do Aresztów Śledczych w Z. i B., a ich prośby nie zostały zrealizowane.

15 lutego 2017 r. do Komisariatu Policji w S. wpłynęło pismo od Komendanta Powiatowego Policji w P. dotyczące skargi M. i D. M. na działanie policjantów oraz niezapewnienie posiłku i napoju. Zgodnie ze sprawozdaniem z postępowania wyjaśniającego z dnia 17 lutego 2017 r. nie można było jednoznacznie potwierdzić zarzutów kierowanych pod adresem funkcjonariuszy KP w S. i uznano że jest to subiektywna ocena osób zatrzymanych podniesiona z niewiadomych pobudek po upływie 6 miesięcy od daty zatrzymania.

Powodowie zostali skazani za szantaż i próbę wyłudzenia na bezwzględne kary pozbawienia wolności

/notatka urzędowa k. 99-99v, zeznania świadka M. K. – nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka M. J. – nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka Ł. K. - nagranie rozprawy z dnia 23 listopada 2017 r. k. 113, zeznania świadka A. B. - nagranie rozprawy z dnia 6 lutego 2018 r. k. 147, przesłuchanie powoda D. M. - nagranie rozprawy z dnia 17 kwietnia 2018 r. k. 178, przesłuchanie powódki M. M. (1) - nagranie rozprawy z dnia 17 kwietnia 2018 r. k. 178; akta sprawy o sygn. XIV C 1288/16 k. 75-107/

Sąd zważył, co następuje:

Jeśli chodzi o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy to za wiarygodne należało uznać dokumenty znajdujące się w aktach sprawy. Sąd nie znalazł żadnych podstaw, by odmówić im wiarygodności. Nie były one także kwestionowane przez żadną ze stron.

W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego przesłuchano świadków.

Twierdzenia świadków J. G. (2), M. J., Ł. K. i G. S., D. P., A. B. i M. P. za wiarygodne w całości. Świadkowie są funkcjonariuszami policji, którzy na różnych etapach uczestniczyli w zatrzymaniu, transportowaniu, bądź przebywaniu powodów w izbie zatrzymań. Zeznania świadków były spójne, rzeczowe i sumienne. Przede wszystkim wiarygodne są twierdzenia, że podczas transportowania powodów do KPP w P. domagali się zakupu papierosów i jedzenia, jednakże im odmówiono, w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych znajdują się kąciki sanitarne, wydzielone do wysokości około 1,5 m za pomocą płyt wiórowych, w których znajdują się umywalka z zimną wodą i toaleta. Ponadto materac, koce, poduszka i pościel wydawana jest na czas ciszy nocnej tj. od godziny 22:00 do godziny 6:00, a w niedzielę do godziny 7:00. Zgodne z rzeczywistością są wypowiedzi, że powodowie chcieli skorzystać z natrysku, jednakże nie mieli takiej możliwości z powodu braku odpowiedniej liczy funkcjonariuszy, a następnie umyli się w kąciku sanitarnym i w związku z tym zrezygnowali z korzystania z prysznica. W KPP w P. powodowie otrzymywali ręcznik i mydło Sąd nie znalazł podstaw by kwestionować zeznania świadków. Ponadto korelowały one z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym.

Wypowiedzi świadka M. K. są wiarygodne w części. Świadek jest bratem powódki i szwagrem powoda. Przede wszystkim wskazać należy, iż świadek nie uczestniczył w zatrzymaniu powodów, stąd nie ma wiedzy o tym jak byli traktowani. Wprawdzie wskazywał, iż w czasie, kiedy przebywał na izbie zatrzymań w P. przebywali tam również powodowie to podawał, że nie widział ich i nie pamięta czego się domagali. Co więcej nie miał pewności w zakresie pewnych okoliczności, bowiem był w kilku izbach zatrzymań. Co do pozostałych zarzutów świadka to dotyczyły one jego traktowania przez funkcjonariuszy, a ponadto także nie zostały one potwierdzone. Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia świadka wyłącznie w zakresie przedstawienia ogólnych warunków panujących w pomieszczeniach, które nie budziły uzasadnionych wątpliwości Sądu i znalazły potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Z dużą ostrożnością należy podchodzić do oceny wiarygodności zeznań stron. Jest bowiem oczywiste, iż składając zeznania we własnej sprawie, strony wykazują naturalną skądinąd skłonność do eksponowania okoliczności korzystnych dla siebie oraz kwestionowania okoliczności dla siebie niekorzystnych. Oczywiście nie oznacza to negowania à priori znaczenia dowodowego zeznań stron w przewidywaniu ich subiektywnego nastawienia. Stanowiłoby to bowiem zaprzeczenie celowości instytucji przewidzianej przez przepisy procedury cywilnej (por. orz. SN z dnia 22.08.1950 r., C 147/50, NP 1951 nr 6, s. 76).

Twierdzenia powodów M. M. (1) i D. M. zostały uznane za wiarygodne w części. Przede wszystkim nie potwierdziło się, iż powodowie prosili policjantów o możliwość zapalenia papierosów i otrzymania jedzenia przed konwojowaniem. Z ustaleń Sądu wynika, iż powodowie domagali się tego w trakcie transportu, a zgodnie z obowiązującymi regulacjami nie jest możliwe przerywanie konwoju. Co więcej, po osadzeniu na izbie zatrzymań w P. otrzymywali regularne posiłki oraz spełniano ich prośby dotyczące zakupów. W żaden sposób nie zostało wykazane, iż nagrania monitoringu z celi zostały usunięte celowo. Z ustaleń Sądu wynika, że nagrania te są przetrzymywane przez okres 30 dni, a następnie nośnik jest nadpisywany nowymi nagraniami. Jednocześnie za wiarygodne uznać należy twierdzenia, że nie otrzymali posiłku na Komisariacie w S., w celi w KPP w P. znajduje się kącik sanitarny tj. muszla klozetowa i zlew z zimną wodą, zabudowany płytą do wysokości ok. 1,5 m, a w pomieszczeniu znajduje się monitoring i spożywa się posiłki. Ponadto zgodne z prawdą są wypowiedzi, iż powodowie domagali się kąpieli, jednakże nie było dostępnych dodatkowych funkcjonariuszy, co uniemożliwiło skorzystanie z natrysku.

W pozostałym zakresie Sąd uznał za wiarygodne te wypowiedzi, które znalazły potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym i nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie sądu, przeprowadzone postępowanie dowodowe potwierdziło w części zasadność twierdzeń leżących u podstaw żądań powodów.

Zgodnie z treścią art. 417 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego (w dalszej części przywoływanego jako k.c.), za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

W tym miejscu wskazać należy, że w związku z brzmieniem art. 417 § 1 i 2 k.c. nie budzi wątpliwości, że ustawodawca zrezygnował z przesłanki zawinionego działania lub zaniechania, poprzestając na przesłance niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej, co skutkuje obiektywizacją tej odpowiedzialności odszkodowawczej w kontekście ogólnych zasad odpowiedzialności deliktowej. W art. 417 k.c. mamy więc do czynienia z odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka. Tak surową odpowiedzialność uzasadnia się służebną rolą organów władzy publicznej i potrzebą sankcjonowania jej bezprawnych zachowań (A. Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 417 kodeksu cywilnego, LEX 2011).

Podstawową przesłanką odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu zadań z zakresu władzy publicznej jest ich bezprawność, którą ustawodawca określił w komentowanym przepisie jako zachowanie „niezgodne z prawem". Taką samą konstrukcję przyjęto w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Przyjmuje się, że przesłankę bezprawności ujętą w omawianym przepisie należy ujmować ściśle, jako zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej – z wyłączeniem norm moralnych, obyczajowych, zasad współżycia społecznego. Chodzi tu więc o niezgodność z konstytucyjnie rozumianymi źródłami prawa, czyli Konstytucją, ustawami, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, rozporządzeniami oraz prawem stanowionym przez Unię Europejską ( Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Warszawa 2008; M. Safjan, Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej (po 1 września 2004 roku), Warszawa 2004).

Jako że powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa kwot po 75.000 zł na rzecz każdego z nich tytułem zadośćuczynienia oraz przeproszenia powodów za naruszenia ich dóbr osobistych polegające na traktowaniu ich w sposób nieludzki i poniżający przez funkcjonariuszy policji Komendy Powiatowej Policji w P. podczas ich pobytu w Pomieszczeniu dla Osób Zatrzymanych oraz przetrzymywanie ich w pomieszczeniach, które nie spełniały warunków przewidzianych prawem, zasadnym jest także przywołanie przepisów dotyczących ochrony dóbr osobistych.

Stosownie do treści art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.

Według art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się.

Nie budzi wątpliwości, że niezapewnienie odpowiednich i przewidzianych przepisami prawa warunków dotyczących przetrzymywania osób zatrzymanych może prowadzić do naruszenia dóbr osobistych zatrzymanych i tym samym skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą Skarbu Państwa.

Zgodnie z art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Nie może być wątpliwości co do tego, że obowiązek poszanowania i ochrony godności obywatela powinien być respektowany zwłaszcza w sytuacjach, w których państwo działa w ramach swego imperium, stosując przymus państwowy, tak jak to się dzieje w przypadku zatrzymania.

Jednocześnie według brzmienia art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten wyraża ogólną regułę dowodową, która ma zastosowanie także w procesie o ochronę dóbr osobistych. W orzecznictwie i doktrynie panuje zgoda co do tego, że sam fakt naruszenia dobra osobistego powinien być udowodniony przez powoda. Obecnie przeważa przy tym pogląd, że przy ocenie czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ile to jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie to naruszenie.

W ocenie sądu powodowie wykazali, że podczas ich przebywania w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych na Komendzie Powiatowej Policji w P. doszło do naruszenia prawa, które skutkowało z kolei naruszeniem dóbr osobistych powodów.

Dla oceny, czy warunki, w których powodowie byli przetrzymywani w czasie ich zatrzymania odpowiadały obowiązującym przepisom prawa będą miały zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pokoi przejściowych, tymczasowych pomieszczeń przejściowych i policyjnych izb dziecka, regulaminu pobytu w tych pomieszczeniach, pokojach i izbach oraz sposobu postępowania z zapisami obrazu z tych pomieszczeń, pokoi i izb (Dz.U. z 2012 r. poz. 638). Podkreślić przy tym należy, że w sprawie nie będą miały zastosowania przepisy regulujące sposób wykonywania kary pozbawienia wolności, zawarte w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.). oraz rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. Nr 152, poz. 1493). Ma to istotne znaczenie, dlatego, że do cel i innych pomieszczeń przeznaczonych dla osób odbywających karę pozbawienia wolności nie stosuje się wymogów przewidzianych przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 1422). Przepisy te będą miały zaś zastosowanie do pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych do wytrzeźwienia. Zgodnie z § 77 ust. 2 i § 78 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mieć wysokość w świetle co najmniej 2,5 m, z wyjątkiem łaźni ogólnodostępnej, której wysokość powinna wynosić co najmniej 3 m. Ściany pomieszczenia higienicznosanitarnego powinny mieć do wysokości co najmniej 2 m powierzchnie zmywalne i odporne na działanie wilgoci. Posadzka pralni, łazienki, umywalni, kabiny natryskowej i ustępu powinna być zmywalna, nienasiąkliwa i nieśliska. Następnie, zgodnie z § 79 ust 1 i 2 rozporządzenia drzwi do łazienki, umywalni i wydzielonego ustępu powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia, mieć, z zastrzeżeniem § 75 ust. 2, co najmniej szerokość 0,8 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy, a w dolnej części - otwory o sumarycznym przekroju nie mniejszym niż 0,022 m ² dla dopływu powietrza. W łazienkach i ustępach, z wyjątkiem ogólnodostępnych, dopuszcza się stosowanie drzwi przesuwnych lub składanych.

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pokoi przejściowych, tymczasowych pomieszczeń przejściowych i policyjnych izb dziecka, regulaminu pobytu w tych pomieszczeniach, pokojach i izbach oraz sposobu postępowania z zapisami obrazu z tych pomieszczeń, pokoi i izb w skład pomieszczenia dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia wchodzą:

1) pokój dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia,

2) pokój do przygotowania lub podgrzewania posiłków oraz zmywania naczyń,

3) magazyn do przechowywania rzeczy przekazanych do depozytu oraz bielizny pościelowej;

4) pokój sanitarny służący do utrzymania higieny osobistej, w tym umywalnia, natrysk i toaleta.

W myśl § 11 ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia pokój sanitarny służący do utrzymania higieny osobistej musi być ogrzewany, oświetlony, wentylowany oraz wyposażony w urządzenia zgodnie z przepisami dotyczącymi pomieszczeń higieniczno-sanitarnych w budynkach zamieszkania zbiorowego, o których mowa w przepisach w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Instalację dostarczającą wodę do pokoju sanitarnego służącego do utrzymania higieny osobistej wyposaża się w urządzenie umożliwiające regulację temperatury i strumienia wody, zabezpieczone przed dostępem osób umieszczonych w pomieszczeniu. Ponadto drzwi w umywalniach, natryskach i toaletach wyposaża się w szybę z nietłukącego się materiału lub w szybę zabezpieczoną obustronnie siatką stalową lub powłoką uniemożliwiającą jej rozbicie.

Ze sprawozdania z wizytacji pomieszczeń dla osób zatrzymanych w Komendzie Powiatowej Policji w P. przeprowadzonej przez sędziego penitencjarnego P. H. w dniu 18 marca 2016 r. wynika, że w czasie poprzedniej wizytacji przeprowadzonej 3 lutego 2014 r. stwierdzono, że „w celach są kąciki sanitarne, a nie ma typowego węzła sanitarnego, jest łazienka z natryskami, ciepłą wodą” (k. 118). Wówczas, czyli w 2014 roku, wydano zalecenia, aby doprowadzić do zabudowania kącików sanitarnych w pokojach po to by zapewniały one intymność zatrzymanym korzystającym z ubikacji. Mimo tych zaleceń w dniu wizytacji, czyli 25 marca 2016 r. w (...) w KPP w P. nadal nie było zabudowanych kącików sanitarnych, które odpowiadałyby wymaganiom prawa i zapewniały osobom przebywającym w tej placówce poczucie intymności przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych i wykonywaniu toalety. Przytoczony wyżej § 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia MSW z 04.06.2012 r. wymaga tego, żeby pomieszczenie dla osób zatrzymanych było wyposażone w pokój sanitarny służący do utrzymania higieny osobistej, w tym umywalnię, natrysk i toaletę. Istniejące w pokojach (celach) dla zatrzymanych kąciki sanitarne tych warunków nie spełniały. Przytoczony wyżej przepis przewiduje, że w pokoju sanitarnym powinien być natrysk (obecnie używa się raczej określenia „prysznic”). Oczywiste jest przy tym, że chodzi o sprawny prysznic, z którego osoby przebywające w (...) faktycznie mogą skorzystać. Tymczasem powodowie nie mogli korzystać z prysznica uwagi na brak wystarczającej liczby funkcjonariuszy nadzorujących zatrzymanych podczas korzystania przez nich z kąpieli. Również w tym przypadku mamy do czynienia z bezprawnością, która polegała na uniemożliwieniu powodom skorzystania z prysznica, gdy przepisy prawa takie uprawnienie powodom dawały. W obu przypadkach wskutek naruszenia obowiązujących przepisów prawa doszło do naruszenia dóbr osobistych powodów. Dobro naruszone to cześć, która jest wymieniona jako jedno z dóbr osobistych chronionych art. 23 k.c.

Cześć, dobre imię, dobra sława człowieka są pojęciami obejmującymi wszystkie dziedziny jego życia osobistego, zawodowego i społecznego. Naruszenie czci może więc nastąpić zarówno przez pomówienie o ujemne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące ją narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności (K. Piasecki, Komentarz do art. 23 kodeksu cywilnego K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003). Cześć człowieka ściśle wiąże się z godnością. Jej ochronę gwarantuje ponadto art. 47 Konstytucji RP. Chronią ją również przepisy prawa karnego (por. art. 212 – 216 k.k.).

Jak wskazano powyżej cześć człowieka wiąże się ściśle z godnością. Należy bowiem podkreślić, że w czci człowieka wyróżnia się jej dwie strony: stronę zewnętrzną, oznaczającą dobrą sławę, dobrą opinię innych ludzi, szacunek, którym obdarza daną osobę otoczenie oraz stronę wewnętrzną, nazywaną godnością osobistą, obejmującą wyobrażenie człowieka o własnej wartości i oczekiwanie szacunku ze strony innych ludzi (Komentarz do Kodeksu cywilnego pod red. M. Gutowskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2016, s. 113). I z naruszeniem czci (godności osobistej) w tym drugim znaczeniu mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Przyjmuje się, że cześć wewnętrzna (godność osobista) doznaje uszczerbku na skutek zachowania, które może polegać na ubliżeniu komuś, ośmieszeniu, okazywaniu pogardy, upokorzeniu itp.

Naruszenie godności osobistej może polegać także na zaniechaniu tj. na niezapewnieniu godnych warunków pobytu w czasie przymusowej izolacji. Oceniając sprawę w kategoriach naruszenia dóbr osobistych powodów trzeba pamiętać, że powodowie zostali zatrzymani, nie odbywali kary izolacyjnej, w tym czasie nie byli także tymczasowo aresztowani. Kwestię zatrzymania przez policję reguluje art. 244 i następne Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.). W świetle tych przepisów najzupełniej jasne jest, że celem zatrzymania nie jest poddanie osoby zatrzymanej jakimkolwiek represjom, ukaranie jej lub jakakolwiek odpłata za czyn, którego taka osoba się dopuściła. Celem zatrzymania jest zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania karnego, co czasami wymaga izolowania określonej osoby po to, by uniemożliwić jej ucieczkę, kontakty z innymi osobami podejrzanymi, zacieranie śladów przestępstwa i inne podobne działania. Zatrzymanie zasadniczo różni się więc od pozbawienia wolności, które jest karą i które zawiera w sobie obok aspektu izolacyjnego także reżim odbywania kary w określonych warunkach, surowszych niż pobyt na wolności. Tym samym nie ma żadnych powodów do stosowania wobec osób zatrzymanych jakichkolwiek obostrzeń lub odmowy skorzystania przez takie osoby ze wszelkich praw im przysługujących. Dlatego za bezprawne naruszenie dóbr osobistych powodów uznać należało uniemożliwienie im skorzystania z prysznica w czasie pobytu w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych w KPP w P. oraz przebywanie przez nich w pokojach (celach) wyposażonych w tzw. kąciki sanitarne, niezapewniające intymności przy korzystaniu z toalety. Możliwość korzystania z kąpieli (natrysku) oraz z łazienki (pokój sanitarny) wynikała wprost przepisów obowiązującego prawa. Dlatego działania (zaniechania) funkcjonariuszy państwowych należało uznać za bezprawne. Zachowanie organów państwowych należało zakwalifikować także jako zawinione, choć jest to wina nieumyślna. Zawinienie polegało na wadliwej organizacji pracy wskutek czego nie można było zapewnić dodatkowego funkcjonariusza Policji, który mógłby nadzorować korzystanie przez powodów z prysznica i tym samym umożliwić im odbycie kąpieli, do czego powodowie mieli prawo. Za zawinione uznać należało także niedostosowanie kącików sanitarnych do wymagań przewidzianych prawem, w sytuacji, gdy kontrola przeprowadzona przez sędziego penitencjarnego na taką konieczność wyraźnie wskazywała. Nie można przy tym twierdzić zasadnie, że funkcjonariusze państwowi działali z zamiarem naruszenia dóbr osobistych powodów. Dlatego możemy mówić tu jedynie o winie nieumyślnej.

W ocenie sądu dowody przeprowadzone w sprawie nie potwierdziły pozostałych zarzutów stawianych przez powodów w pozwach. W szczególności w podejmowanych przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w P. działaniach nie można było się dopatrzeć bezprawności. Działanie na podstawie obowiązujących przepisów prawa, nawet jeśli skutkuje naruszeniem dobra osobistego innej osoby, nie rodzi odpowiedzialności odszkodowawczej (argument a contrario z art. 24 § 1 zd. 1 k.c. – „... chyba że nie jest ono bezprawne”). Zasady przewożenia osób zatrzymanych są uregulowane w przepisach zarządzenia Nr 360 Komendanta Głównego Policji z dnia 26.03.2009 r. w sprawie metod i form wykonywania przez policjantów konwojów i doprowadzeni (Dz.Urz. KGP z 06.05.2009 r.). Z § 9 ust. 2 tego rozporządzenia wynika zakaz zatrzymywania konwoju i zmiany jego trasy. Ustęp 1 pkt. 7 tego przepisu stwierdza, że prowiant należy się osobom konwojowanym, jeśli czas konwoju przekracza osiem godzin. W świetle powyższego funkcjonariusze Policji konwojujący powodów ze S. do P. nie mieli podstaw do tego, żeby przerwać konwój w celu nabycia dla powodów żywności, napojów lub papierosów. Działania policjantów nie były bezprawne.

Nie znalazł sąd także podstaw do uznania, że działania funkcjonariuszy Policji w czasie pobytu powodów w (...) w P. były niezgodne z prawem. Zgodnie z § 9 ust. 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia MSW z 04.06.2012 r. „regulamin pobytu osób w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia” osoba przyjęta do pomieszczenia korzysta z własnej odzieży, bielizny i obuwia.

Jeżeli przedmioty, o których mowa w ust. 1, nie nadają się do użytku lub jeżeli ich używanie jest niedopuszczalne ze względów higienicznych, osoba zatrzymana lub doprowadzona w celu wytrzeźwienia może otrzymać nieodpłatnie potrzebną odzież, bieliznę i obuwie. Decyzję w tym zakresie podejmuje osoba wyznaczona przez kierownika jednostki organizacyjnej Policji, w którego dyspozycji pozostaje pomieszczenie (§ 9 ust. 2). W świetle tych zapisów nie można się dopatrzyć bezprawności w działaniach funkcjonariuszy, którzy nie wydali powodom piżam; na ich prośbę wydano powodom dresy. Powodowie otrzymywali także środki czystości.

Działania funkcjonariuszy państwowych wypełniały dyspozycję § 9 ust. 5 załącznika do rozporządzenia, zgodnie z którym osobie umieszczonej w pomieszczeniu udostępnia się nieodpłatnie środki czystości niezbędne do utrzymania przez nią higieny osobistej, w tym w szczególności mydło i ręcznik, na czas potrzebny do ich użycia. Podobnie należy ocenić kwestie wydawania powodom materacy i pościeli a także wydawania posiłków (§ 9 ust. 6 załącznika nr 1 do rozporządzenia).

Stosownie do treści art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznana krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednia sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Przepis ten nie określa przesłanej jakimi powinien kierować się sąd orzekając o zadośćuczynieniu na rzecz osoby, której dobra osobiste zostały naruszone. Panuje jednak zgoda co do tego, że wysokość zadośćuczynienia powinna uwzględniać rodzaj dobra, które zostało naruszone oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznania przez osobę, której dobro zostało naruszone, ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem. Dla oceny tej nie jest także bez znaczenia stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste, cel, który zamierzała ona osiągnąć i ewentualna korzyść majątkowa, która osoba taka spodziewała się osiągnąć (tak m.in. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 28.03.2012 r., I ACa 162/12).

Biorąc pod uwagę te kryteria żądania zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa na rzecz każdego z powodów zadośćuczynienia w wysokości 75.000 zł jest w oczywisty sposób nieuzasadnione. W tym miejscu wskazać wypada, że nie istnieją żadne obiektywne mierniki lub „tabele”, na podstawie których sądy przyznają zadośćuczynienia na rzecz osób poszkodowanych. Ustalanie należnych z tego tytułu kwot musi opierać się na praktyce sądowej, polegającej na porównywaniu poszczególnych stanów faktycznych ustalonych w poszczególnych sprawach i przyznanych w tych sprawach kwotach zadośćuczynienia. Zadośćuczynienia w kwotach zbliżonych do tych żądanych przez powodów pozwie były przyznawane przez sądy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych, u których stwierdzono trwały uszczerbek na zdrowiu, które musiały być poddane wielomiesięcznemu leczeniu i rehabilitacji.

W przypadku powodów z niczym podobnym nie mamy do czynienia. Stan faktyczny niniejszej sprawy obejmuje okres trzech dni; jedynie część zarzutów postawionych przez powodów się potwierdziła, zachowanie funkcjonariuszy Policji było nieumyślne, ich zamiarem nie było naruszenie dóbr osobistych powodów. Wszystko to przemawia za przyznaniem powodom zadośćuczynienia w umiarkowanej wysokości. Zdaniem sądu kwota 1.000 zł na rzecz każdego z powodów jest „odpowiednią sumą” w rozumieniu art. 448 k.c. i dlatego takie kwoty na rzecz każdego z powodów zasądzono. Rozstrzygnięcie w tym zakresie nie obejmuje odsetek za opóźnienie, gdyż żądania zasądzenia odsetek powodowie nie zgłosili. W pozostałej części żądanie zasądzenia zadośćuczynienia na rzecz powodów, jako nieuzasadnione z przyczyn wyżej podanych, podlegało oddaleniu.

Za całkowicie pozbawione podstaw uznać należało natomiast żądanie przeproszenia powodów przez pozwanego i to w taki sposób, aby treść przeproszenia została opublikowana „podczas faktów wieczornych o godzinie 19.00 w telewizji (...)” i przeproszenie to było emitowane przez okres trzech dni. Bezzasadność tego żądania wynikała z całkowitego oderwania takiego jego sformułowanego od realiów sprawy. W orzecznictwie i piśmiennictwie panuje zgoda co do zapatrywania, że sposób usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego powinien być adekwatny do charakteru i rodzaju naruszenia lub zagrożenia dobra osobistego (wyrok Sądu Najwyższego z 04.02.1969 r., I CR 500/67). Przyjmuje się, że jeśli fakt naruszenia dobra osobistego znany jest tylko wąskiemu gronu osób, przeprosiny w prasie mogą stanowić nieadekwatny środek usunięcia naruszenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 31.01.2007 r., I ACa 1682/06). Powodowie w żaden sposób nie wykazali, a nawet na to się nie powoływali, że ich zatrzymanie było relacjonowane w mediach ogólnopolskich i że kwestia nieodpowiednich warunków panujących w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych w KPP w P. była w jakikolwiek sposób upubliczniona. Zdaniem sądu z uwagi na nieumyślne działanie funkcjonariuszy Policji, krótki pobyt oraz to że zarzuty powodów potwierdziły się jedynie w części żądanie przeproszenia powodów przez pozwanego nie mogło być uwzględnione.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie trzecim i szóstym wyroku.

Zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Jednocześnie w myśl art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Powodowie byli zwolnieni od opłaty od pozwu. Wygrali niniejszą sprawę wyłącznie w niewielkim zakresie. Obciążenie powodów kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej skutkowałoby tym, że zasądzone zadośćuczynienie miałoby charakter wyłącznie symboliczny. Powodowie nie posiadają majątku, mają na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci, D. M. ma zobowiązania alimentacyjne. Dlatego za zasadne uznał sąd odstąpienie od obciążania powodów kosztami procesu.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie wyżej powołanych przepisów prawa, orzeczono jak w sentencji wyroku.

J. Grudziński